Rb. Alkmaar, 22-03-2007, nr. 91692/KG ZA 06-410

Op 30 januari 2007 is een tussenvonnis gewezen, waarbij de zaak vier weken pro forma is aangehouden.

Bij brief van 27 februari 2007 heeft Spanje bericht dat volgens haar een voorziening in kort geding niet aan de orde kan zijn. Eveneens bij brief van 27 februari 2007 heeft [eiser] om voortzetting van de mondelinge behandeling verzocht.

Vervolgens is voortzetting bepaald op 13 maart 2007. Ter zitting van 13 maart 2007 hebben partijen hun standpunten nader uiteengezet ([eiser] aan de hand van overgelegde pleitnotities), waarna vonnis is bepaald.

De inhoud van alle stukken wordt als hier ingelast beschouwd.

In augustus 1993 werd door de rechter-commissaris te Tarragona, Spanje, onder meer een bevel tot huiszoeking afgegeven met betrekking tot het huis waar [eiser] destijds woonachtig was. Op dat moment verbleef [eiser] in Nederland.

Sinds 1996 staat [eiser] als verdachte geregistreerd in het Schengen Informatie Systeem (hierna ook: SIS). De signalering is gebaseerd op het bepaalde in artikel 95 van de zogenaamde Schengen Uitvoeringsovereenkomst (hierna ook: SUO). De signalering is aangebracht door Spanje en dient tot aanhouding ter fine van overlevering, op basis van verdenking van het plegen van strafbare feiten door [eiser] in Spanje in 1993.

Op 3 november 2000 heeft in Spanje een proces plaatsgevonden tegen [eiser] en andere verdachten. Tegen [eiser] is toen geen veroordeling uitgesproken.

In verband met voormelde signalering is [eiser] laatstelijk op 25 mei 2005 op Schiphol aangehouden. Op 26 mei 2005 werd de overleveringsdetentie geschorst. Later is die detentie opgeheven.

Bij brief van 29 september 2005 heeft het Nederlandse Openbaar Ministerie aan Spanje bericht dat overlevering van onder andere [eiser] aan Spanje niet kan plaatsvinden, omdat - kort gezegd - Spanje onvoldoende informatie had verstrekt, onder meer over de delictomschrijving en de autoriteit die een Europees Aanhoudingsbevel tegen [eiser] had uitgevaardigd.

Op enig moment heeft [eiser] bij de Data Protection Officer van het Korps Landelijke Politiediensten (hierna ook: KLPD) een verzoek gedaan tot verwijdering van zijn gegevens uit het SIS.

Bij verzoekschrift van 9 februari 2006 heeft [eiser] aan deze rechtbank - samengevat - verzocht om voor recht te verklaren dat het voortduren van de signalering van [eiser] in het SIS door Spanje onrechtmatig is. Ook verzocht [eiser] een bevel tegen Spanje om diens signalering te verwijderen.

Op 1 maart 2006 heeft de rechtbank, in verband met de behandeling van voormeld verzoekschrift, een brief verzonden aan het Nederlandse Ministerie van Justitie, bureau internationale rechtshulp. In die brief staat onder meer het volgende vermeld:

Op 13 april 2006 heeft in het kader van de behandeling van het verzoekschrift een pro forma zitting plaatsgevonden. Van deze zitting is proces-verbaal opgemaakt.

Bij beschikking van 29 juni 2006 van deze rechtbank (zaak- en rekestnummer 85987/HA RK 06-11) zijn beide verzoeken van [eiser] toegewezen. De inhoud van overweging 2.5. van deze beschikking luidt als volgt:

Op 27 oktober 2006 heeft het Ministerie van Justitie van Nederland aan Spanje een brief verzonden. De inhoud van die brief komt er op neer dat aan Spanje verzocht wordt om uitvoering te geven aan de beschikking. In de brief staat vermeld dat de beschikking onherroepelijk is.

Spanje is op 26 januari 2007 in hoger beroep gegaan tegen de beschikking. De behandeling van het hoger beroep staat gepland op 27 maart a.s..

De signalering van [eiser] in het Nationaal Schengen Informatie Systeem is inmiddels gemarkeerd, hetgeen tot gevolg heeft dat de bij de signalering gevraagde actie staat omschreven als 'opsporing verblijfplaats'. Dit betekent dat [eiser] in Nederland op basis van de signalering niet meer zal worden aangehouden.

Spanje heeft tot op heden geen uitvoering gegeven aan voormelde beschikking.

Voor de verdere feiten wordt verwezen naar het tussenvonnis van 30 januari 2007.

Vooropgesteld wordt dat Spanje de vragen, zoals geformuleerd in het tussenvonnis van 30 januari 2007, niet heeft beantwoord. Omdat die vragen waren gesteld louter wegens pragmatische redenen, alsmede ten einde Spanje te bewegen alsnog vrijwillig tot verwijdering van de signalering over te gaan, heeft het onbeantwoord blijven daarvan geen consequenties voor de verdere beoordeling van het geschil.

Omdat partijen in verschillende landen wonen c.q. zetelen, heeft de onderhavige zaak een internationaal karakter en ligt allereerst de vraag voor of aan de Nederlandse rechter rechtsmacht toekomt. Uitgangspunt in dit verband is artikel 111 lid 1 SUO, waarin is opgenomen dat eenieder het recht heeft om op het grondgebied van elk van de Overeenkomstsluitende Partijen bij de naar nationaal recht bevoegde rechter of instantie een beroep in te stellen wegens een hem betreffende signalering, in het bijzonder met het oog op verbetering, verwijdering, kennisneming of schadevergoeding. Vast staat dat Nederland -net als Spanje - aangesloten is bij het SUO, hetgeen betekent dat [eiser], gezien het voorgaande, op Nederlands grondgebied een procedure aanhangig kan maken met betrekking tot zijn signalering in het SIS. Aan de Nederlandse rechter komt derhalve rechtsmacht toe.

Overigens leidt het voorgaande tevens tot de conclusie dat het beroep van Spanje op immuniteit van jurisdictie faalt. Uit de formulering van artikel 111 SUO moet worden afgeleid dat Spanje inzake geschillen met personen die gesignaleerd zijn in het SIS en die betrekking hebben op die signalering, met de toetreding tot het Schengen Akkoord en de SUO vrijwillig gedeeltelijk afstand heeft gedaan van die immuniteit.

Uit het bepaalde in artikel 111 lid 2 SUO volgt dat Spanje gehouden is onherroepelijke beslissingen van nationale rechters ten uitvoer te leggen. Gelet hierop moet thans worden beoordeeld of de beschikking van 29 juni 2006 als onherroepelijke beslissing kan worden aangemerkt. Vast staat dat uit de beschikking, alsmede het proces-verbaal van de pro forma zitting van 13 april 2006, niet kan worden afgeleid dat Spanje als belanghebbende is aangemerkt. Evenmin blijkt daaruit dat Spanje in die procedure in de gelegenheid is gesteld om haar standpunt over het verzoekschrift van [eiser] kenbaar te maken. De hiervoor onder 2.8. weergegeven brief van 1 maart 2006 van deze rechtbank, in samenhang met overweging 2.5. uit de beschikking wijzen er eerder op dat in die procedure aangenomen is dat het aanschrijven van Spanje weinig zinvol zou zijn, omdat Spanje in andere procedures evenmin is verschenen en bovendien op eerder brieven niet heeft gereageerd. De hiervoor omschreven gang van zaken komt vooralsnog onvolkomen voor, te meer daar Spanje voldoende aannemelijk gemaakt heeft dat zij wel als belanghebbende had moeten worden aangemerkt, gezien het feit dat het bevel zoals is neergelegd in de beschikking, tegen haar is gericht. In het licht van het voorgaande, is voldoende komen vast te staan dat Spanje, zoals zij betoogt, niet eerder dan met de betekening van de kort geding dagvaarding op de hoogte is geraakt van de verzoekschriftprocedure en de daarop gebaseerde beschikking. Dit brengt mee dat voor de hand ligt dat in hoger beroep geoordeeld wordt dat de beschikking nog niet onherroepelijk is en dat Spanje in het door haar ingestelde beroep ontvangen kan worden.

Nu de onherroepelijkheid van de beschikking niet vast is komen te staan, is er geen enkele aanleiding om bij wijze van voorlopige maatregel Spanje te veroordelen de beschikking na te komen, noch om Spanje te veroordelen tot het betalen van een voorschot op de schadevergoeding en gemaakte kosten. Bovendien valt niet in te zien op grond waarvan aan Spanje een dwangsom zou moeten worden opgelegd die gekoppeld is aan een beschikking waarvan het daartegen ingestelde hoger beroep bij voorbaat niet als kansloos kan worden aangemerkt. Daarbij komt nog dat het nog maar de vraag is of het zinvol is om aan Spanje een dwangsom op te leggen, gezien het bepaalde in artikel 111 lid 2 SUO en het betoog van Spanje dat zij immuniteit van executie geniet. De beantwoording van dit laatste kan, gelet op het voorgaande, thans evenwel in het midden blijven.

[Eiser] heeft nog betoogd dat de dagvaarding ook een zelfstandige vordering tot het geven van een afzonderlijk bevel tot verwijdering van de signalering bevat. [Eiser] legt hieraan ten grondslag dat die vordering gelezen moet worden in de oorspronkelijke vordering. Dit standpunt kan niet worden gevolgd. In de dagvaarding staat de vordering van [eiser] aldus geformuleerd dat hij veroordeling van Spanje vordert tot het verwijderen van de signalering uit SIS en derhalve tot nakoming van de beschikking. Uit deze laatste zinsnede moet worden afgeleid dat de gevorderde verwijdering onlosmakelijk verbonden is met het in de beschikking gegeven bevel. [Eiser] wijst er dus in zijn pleitnotities ten behoeve van de zitting van 13 maart 2007 ten onrechte op dat uit het tussenvonnis van 30 januari 2007 zou blijken dat zijn lezing van hetgeen bij dagvaarding is gevorderd wordt gevolgd. Daarbij komt dat, voor zover dit standpunt van [eiser] als een eiswijziging moet worden opgevat, de eiswijziging als voorgeschreven niet op schrift is gesteld. Op grond van het voorgaande kan die wijziging van eis niet in behandeling worden genomen.

[Eiser] wordt, als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij, veroordeeld in de kosten van het geding.

De voorzieningenrechter: