HR, 06-10-2015, nr. 13/04771

HR, 06-10-2015, nr. 13/04771

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

Uitspraak 06‑10‑2015

Inhoudsindicatie

Fiscale administratie-en bewaarplicht, art. 52 AWR. HR herhaalt ECLI:NL:HR:2005:AR8030. In het licht van dit arrest getuigt ’s Hofs oordeel dat de verdachte door het opnemen en/of verwerken en/of voorhanden hebben in de administratie van in strijd met de waarheid opgemaakte (kopie-)inkoopfacturen en vrachtbrieven niet een administratie overeenkomstig de bij of krachtens de Belastingwet gestelde eisen heeft gevoerd, van een onjuiste rechtsopvatting.

Partij(en)

6 oktober 2015

Strafkamer

nr. S 13/04771

AJ/SG

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof 's-Hertogenbosch van 10 september 2013, nummer 20/001980-12, in de strafzaak tegen:

[verdachte] , geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1986.

1. Geding in cassatie

Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft mr. Th.J. Kelder, advocaat te 's-Gravenhage, bij schriftuur middelen van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Advocaat-Generaal T.N.B.M. Spronken heeft geconcludeerd tot vernietiging van het bestreden arrest en tot terugwijzing van de zaak naar het Hof dan wel verwijzing naar een aangrenzend hof teneinde op het bestaande hoger beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan.

2. Beoordeling van het eerste en het tweede middel

De middelen kunnen niet tot cassatie leiden. Dit behoeft, gezien art. 81, eerste lid, RO, geen nadere motivering nu de middelen niet nopen tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.

3. Beoordeling van het derde middel

3.1.

Het middel is gericht tegen de bewezenverklaring onder B en C en klaagt dat het oordeel van het Hof dat de verdachte niet een administratie overeenkomstig de daaraan bij of krachtens de Belastingwet gestelde eisen heeft gevoerd, onjuist is, althans dat dat oordeel ontoereikend is gemotiveerd.

3.2.1.

Ten laste van de verdachte is onder B en C bewezenverklaard dat:

"B.

hij op 1 april 2005 te Eindhoven, telkens als degene die ingevolge de Belastingwet (artikel 52 Algemene wet inzake rijksbelastingen) verplicht was tot het voeren van een administratie overeenkomstig de daaraan bij of krachtens de Belastingwet gestelde eisen, opzettelijk een zodanige administratie niet heeft gevoerd, terwijl dat feit telkens ertoe strekte dat te weinig belasting werd geheven, immers heeft verdachte alstoen aldaar telkens opzettelijk (kopie-)inkoopfacturen en (kopie-)vrachtbrieven opgenomen en/of verwerkt en/of voorhanden gehad in voormelde bedrijfsadministratie waarop telkens in strijd met de waarheid een ander dan verdachte als geadresseerde en/of inkoper en/of ontvanger van goederen vermeld staat, te weten:

- (kopie-)facturen, blijkens de factuuropdruk afkomstig van [A] [a-straat 1] Lommel en geadresseerd aan [betrokkene 1] [b-straat 1] Bakel Nederland NL [001] B 01) (D-005a, D-006 t/m D-012) en

- (kopie-)vrachtbrieven telkens voorzien van een stempel van afzender/commissionair [A] BVBA [a-straat 1] Lommel (D-006a, D-007a, D-008a, D-009a, D-010a, D-011a, D-011b, D-012a en D-012b).

en

C.

hij op 14 april 2006 te Eindhoven, telkens als degene die ingevolge de Belastingwet (artikel 52 Algemene wet inzake rijksbelastingen) verplicht was tot het voeren van een administratie overeenkomstig de daaraan bij of krachtens de Belastingwet gestelde eisen, opzettelijk een zodanige administratie niet heeft gevoerd, terwijl dat feit telkens ertoe strekte dat te weinig belasting werd geheven, immers heeft verdachte alstoen aldaar telkens opzettelijk (kopie-)inkoopfacturen opgenomen en/of verwerkt en/of voorhanden gehad in voormelde bedrijfsadministratie waarop telkens in strijd met de waarheid een ander dan verdachte als geadresseerde en/of inkoper en/of ontvanger van goederen vermeld staat, te weten:

- (kopie-)facturen, blijkens de factuuropdruk afkomstig van [A] [a-straat 1] Lommel en geadresseerd aan [B] [c-straat 1] Eindhoven Nederland NL [002] B01 (D-035, D-042, D70 t/m D-78)."

3.2.2.

Deze bewezenverklaring steunt op de volgende bewijsmiddelen:

"Ten aanzien van het onder A, B en C bewezen verklaarde

1.

Een eindproces-verbaal algemeen dossier, d.d. 13 februari 2007, doorgenummerde dossierpagina's 1 tot en met 66, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:

(pagina 8)

Op 1 april 2005 werd een onderzoek in de woning ingesteld op het adres [d-straat 1] te Eindhoven. [verdachte] staat ingeschreven op dit adres en drijft sedert 19 januari 2004 een eenmanszaak op dit adres handelend onder de naam [C] .

(pagina 22)

Volgens het uittreksel van de Kamer van Koophandel voor Fabrieken voor Oost-Brabant heeft verdachte Van de Ven als eenmanszaak, handelend onder de naam [C] , in de periode 19-01-2004 tot en met 10-06-2005 ingeschreven gestaan.

Na de uitschrijving bij de Kamer van Koophandel is verdachte verder gegaan met zijn bedrijfsactiviteiten. Hij maakte daarbij gebruik van de namen en omzetbelastingnummers van andere ondernemers.

(pagina 33)

Administratie [verdachte]

Hoewel hij als ondernemer voor de omzetbelasting werd aangemerkt, ook nadat hij zich heeft laten uitschrijven, heeft verdachte geen administratie bijgehouden volgens de eisen van die de belastingwet daaraan bij of krachtens verbindt.

Bij [verdachte] werden geen bescheiden aangetroffen, zoals omschreven bij het ambtsbericht inzake de administratieplicht. Er werden geen verkoopfacturen aangetroffen.

2.

Een proces-verbaal, d.d. 12 juni 2006, doorgenummerde dossierpagina’s 478 tot en met 480, codenummer AH-36, voor zover inhoudende het relaas van bevindingen en eigen waarnemingen van de desbetreffende verbalisanten, zakelijk weergegeven:

Bevindingen onderzoek en doorzoeking woning

Onderzoek woning [d-straat 1] Eindhoven

Op 1 april 2005 werd een onderzoek ingesteld in de woning van [verdachte] aan de [d-straat 1] te Eindhoven. Hierbij werden meerdere inkoopfacturen aangetroffen en in beslag genomen. Het betreffen voornamelijk inkoopfacturen en vrachtbrieven (CMR's) van het Belgische [A] te Lommel met als geadresseerden [C] / [verdachte] en [betrokkene 1] te Bakel.

In de woning werd geen verkoopadministratie en geen boekhouding aangetroffen.

Onderzoek woning [e-straat 1] Eindhoven

Op 14 april 2006 tijdens het onderzoek in de woning op het adres [e-straat 1] te Eindhoven heb ik, eerste verbalisant, tezamen met de politie en enkele collega's van de FIOD-ECD de woning onderzocht. In de woning heb ik, eerste verbalisant, aan [betrokkene 2] gevraagd of zij in haar woning administratie bewaarde die van haar broer [verdachte] was. Hierop verklaarde zij dat er in de kast in de woonkamer administratie stond van haar broer. Op mijn verzoek maakte [betrokkene 2] de kast in de woonkamer open en haalde er twee witte ordners, diverse open enveloppen en twee plastic zakken met bescheiden en notities vandaan. Ik, eerste verbalisant, zag in de witte ordners diverse inkoopfacturen van het bedrijf [A] te Lommel in België die waren geadresseerd aan [betrokkene 1] , [C] en [B] . Ik heb deze voorwerpen en bescheiden in beslag genomen. Vervolgens werd de bestelauto met het kenteken [AA-00-BB] die geparkeerd stond nabij de woning doorzocht. De moeder en de zus van [verdachte] deelden mij mede dat [verdachte] deze bestelauto gebruikt. In de bestelauto werden vier facturen aangetroffen met het briefhoofd van [A] te Lommel gericht aan het bedrijf [B] , [c-straat 1] te Eindhoven.

Doorzoeking woning [d-straat 1] Eindhoven

Op 14 april 2006 tijdens de doorzoeking in de woning op het adres [d-straat 1] te Eindhoven hebben wij tezamen met de politie en enkele collega's van de FIOD-ECD de woning doorzocht.

Wij zagen in de slaapkamer van [verdachte] het volgende:

- tussen de kleding, de cd's en dvd's, op de grond en op de slaapbank en op de tafels lagen diverse bescheiden;

- in een kartonnen doos die op de grond stond lagen diverse bescheiden;

- de meeste bescheiden waren slordig opgevouwen.

Er werden geen bescheiden aangetroffen die netjes gesorteerd of geordend waren.

Alle aangetroffen bescheiden betreffen voornamelijk inkoopfacturen en vrachtbrieven (CMR's) van het Belgische bedrijf [A] te Lommel met als geadresseerden [C] , [d-straat 1] Eindhoven en [B] [c-straat 1] te Eindhoven.

Verkoopfacturen alsmede een boekhouding werden in de gehele woning niet aangetroffen.

3.

Een geschrift, te weten een kopie van een Uittreksel uit het handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Oost-Brabant (bijlagenummer D-024), d.d. 11 januari 2006, doorgenummerde dossierpagina 569, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:

Op 10-06-2005 is geregistreerd dat de onderneming is opgeheven met ingang van 10-06-2005. Laatstelijk stond ingeschreven:

Onderneming

Handelsnaam : [C]

Rechtsvorm : Eenmanszaak

Datum vestiging : 19-01-2004

De onderneming wordt gedreven door:

Naam : [verdachte]

Geboortedatum en -plaats : [geboortedatum] -1986, [geboorteplaats]

Adres : [d-straat 1]

Eindhoven

(...)

Ten aanzien van het bewezen verklaarde onder B

5.

Een proces-verbaal van ambtshandelingen (beschrijving facturen en vrachtbrieven), d.d. 6 december 2005, doorgenummerde dossierpagina's 346 tot en met 349, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:

Op 1 april 2005 zijn tijdens een onderzoek op het adres [d-straat 1] te Eindhoven, woonadres van [verdachte] , facturen en vrachtbrieven in beslaggenomen. De tijdens het onderzoek in de woning in beslaggenomen facturen zijn voorzien van het briefhoofd " [A] import-export-trading te Lommel" en zijn gericht aan " [betrokkene 1] , [b-straat 1] Bakel, Nederland, NL [001] . B01". Deze facturen zijn voorzien van de hierna genoemde documentnummers. Dit is eveneens gebeurd met de in beslaggenomen vrachtbrieven.

(...)

6.

De verklaring van verdachte zoals afgelegd ter terechtzitting in hoger beroep op 27 augustus 2013, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:

Het klopt dat ik mij bezighield met de inkoop van lege cd's en dvd's. Als ik cd's en dvd's inkocht, deed ik dat soms op een bedrijfsnaam van andere personen.

U, voorzitter, vraagt mij of [betrokkene 1] cd's en dvd's inkocht, of hij bepaalde hoeveel daarvan werden ingekocht, of hij onderhandelde over de inkoopprijs en over de plaats waar de ingekochte goederen naartoe werden gebracht. Nee. Het klopt dat ik dat deed.

U, voorzitter, houdt mij voor dat in de tenlastelegging eveneens een aantal vrachtbrieven worden genoemd waar het afleveradres [b-straat 1] te Bakel op zou staan en dat mij wordt verweten dat dit valse documenten zijn, aangezien deze niet de werkelijke gang van zaken weergeven. Immers, hierop staan niet telkens mijn naam en adres, maar van anderen, terwijl ik de cd's en dvd's inkocht, vervoerde en daarna verkocht.

Bij [betrokkene 1] zijn nooit cd's en dvd's afgeleverd die ik heb ingekocht.

Ten aanzien van het bewezen verklaarde onder C

7.

Een proces-verbaal beschrijving inbeslaggenomen voorwerpen [e-straat 1] en [d-straat 1] te Eindhoven (met bijlagen), d.d. 22 augustus 2006, doorgenummerde dossierpagina 508, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:

Op 14-04-2006 zijn tijdens onderzoeken in de woning op de adressen [e-straat 1] en de [d-straat 1] te Eindhoven voorwerpen in beslaggenomen. De voorwerpen zijn inkoopfacturen gericht aan [B] , [c-straat 1] Eindhoven, BTW-Nummer [002] B01. Van de facturen zijn excel- overzichten gemaakt in het overzicht genummerd 2 zijn de facturen opgenomen welke gericht zijn aan [B] , [c-straat 1] Eindhoven. Het overzicht is als bijlage bij dit proces-verbaal gevoegd.

(...)

9.

De verklaring van verdachte zoals afgelegd ter terechtzitting in hoger beroep op 27 augustus 2013, voor zover inhoudende, zakelijk weergegeven:

Het klopt dat ik mij bezighield met de inkoop van lege cd's en dvd's. Als ik cd's en dvd's inkocht, deed ik dat soms op een bedrijfsnaam van andere personen.

Mij wordt gevraagd of ik de eigenaar van [B] heb gevraagd een bedrijf op te richten zodat ik dat bedrijf vervolgens kon gebruiken. Ik (...) heb een aantal keer cd's en dvd's ingekocht op naam van zijn bedrijf.

U, voorzitter, vraagt mij om document D-042, dossierpagina 651, erbij te pakken. Mij wordt voorgehouden dat als geadresseerde staat vermeld " [c-straat 1] Eindhoven (NL)". De goederen zijn daar niet afgeleverd, want ik heb die niet op dat adres gelost.

Mij wordt gevraagd of voor alle zich in het dossier bevindende facturen van [A] op naam van [B] geldt, dat de cd's en/of dvd's nooit bij [B] op het adres [c-straat 1] in Eindhoven zijn afgeleverd. Ik heb die cd's en dvd's ingekocht en weggebracht, maar deze zijn nooit naar het adres [c-straat 1] in Eindhoven gebracht. Het klopt dat dat in strijd met de waarheid is."

3.2.3.

Het Hof heeft ten aanzien van de bewijsvoering voorts, voor zover hier van belang, het volgende overwogen:

"De beslissing dat het bewezen verklaarde door de verdachte is begaan berust op de feiten en omstandigheden als vervat in de hierboven bedoelde bewijsmiddelen, in onderlinge samenhang beschouwd.

Door en namens verdachte zijn de feitelijke handelingen zoals deze zijn ten laste gelegd en door het hof bewezen zijn verklaard niet ten gronde betwist. (...)

Artikel 52 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: Awr) - zoals dat luidde op 1 april 2005 en 14 april 2006 - houdt (voor zover relevant) het volgende in:

1. Administratieplichtigen zijn gehouden van hun vermogenstoestand en van alles betreffende hun bedrijf, zelfstandig beroep of werkzaamheid naar de eisen van dat bedrijf, dat zelfstandig beroep of die werkzaamheid op zodanige wijze een administratie te voeren en de daartoe behorende boeken, bescheiden en andere gegevensdragers op zodanige wijze te bewaren, dat te allen tijde hun rechten en verplichtingen alsmede de voor de heffing van belasting overigens van belang zijnde gegevens hieruit duidelijk blijken.

2. Administratieplichtigen zijn:

(...)

b. natuurlijke personen die een bedrijf of zelfstandig een beroep uitoefenen, alsmede natuurlijke personen die belastbare winst uit onderneming als bedoeld in artikel 3.3 van de Wet inkomstenbelasting 2001 genieten.

Verdachte stond als eenmanszaak, handelend onder de naam [C] , in de periode van 19 januari 2004 tot en met 10 juni 2006 (de Hoge Raad leest: 2005) ingeschreven in de Kamer van Koophandel voor Fabrieken voor Oost-Brabant. Na zijn uitschrijving is verdachte verder gegaan met zijn bedrijfsactiviteiten, waarbij hij gebruik maakte van de namen en omzetbelastingnummers van andere ondernemers. Zowel in de periode van 19 januari 2004 tot en met 10 juni 2006 (de Hoge Raad leest: 2005) als nadien heeft verdachte, als natuurlijke persoon die een bedrijf uitoefende, bedrijfsactiviteiten verricht. Gelet op het bepaalde in artikel 52 van de Awr was verdachte naar het oordeel van het hof daarom administratieplichtig, en gehouden een administratie te voeren op de wijze zoals geduid in art. 52 AWR aan welke verplichting hij niet heeft voldaan. De bewezen verklaarde handelingen van verdachte zijn op zichzelf geëigend om te weinig belasting te betalen, zodat daarmee naar het oordeel van het hof ook aan het strekkingsvereiste is voldaan.

(...)"

3.3.

Het Hof heeft het onder B en C bewezenverklaarde gekwalificeerd als het "misdrijf voorzien bij artikel 68, tweede lid en onder d, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen en strafbaar gesteld in artikel 69, eerste lid, van die wet, zoals die bepalingen luidden ten tijde van de bewezenverklaarde tijdstippen".

3.4.

De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 22 februari 2005, ECLI:NL:HR:2005:AR8030, geoordeeld dat van de aan de fiscale administratieplicht als bedoeld in art. 52 AWR gekoppelde bewaarplicht onjuiste of valse stukken niet zijn uitgezonderd. In het licht van dit arrest getuigt het oordeel van het Hof dat de verdachte door het opnemen en/of verwerken en/of voorhanden hebben in de administratie van in strijd met de waarheid opgemaakte (kopie-) inkoopfacturen en vrachtbrieven niet een administratie overeenkomstig de bij of krachtens de Belastingwet gestelde eisen heeft gevoerd, van een onjuiste rechtsopvatting.

3.5.

Het middel slaagt.

4. Slotsom

Hetgeen hiervoor is overwogen brengt mee dat de bestreden uitspraak niet in stand kan blijven, de overige middelen geen bespreking behoeven en als volgt moet worden beslist.

5. Beslissing

De Hoge Raad:

vernietigt de bestreden uitspraak;

wijst de zaak terug naar het Gerechtshof 's-Hertogenbosch, opdat de zaak op het bestaande hoger beroep opnieuw wordt berecht en afgedaan.

Dit arrest is gewezen door de vice-president A.J.A. van Dorst als voorzitter, en de raadsheren J. de Hullu en E.F. Faase, in bijzijn van de waarnemend griffier E. Schnetz, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 6 oktober 2015.

Conclusie 08‑09‑2015

Inhoudsindicatie

Fiscale administratie-en bewaarplicht, art. 52 AWR. HR herhaalt ECLI:NL:HR:2005:AR8030. In het licht van dit arrest getuigt ’s Hofs oordeel dat de verdachte door het opnemen en/of verwerken en/of voorhanden hebben in de administratie van in strijd met de waarheid opgemaakte (kopie-)inkoopfacturen en vrachtbrieven niet een administratie overeenkomstig de bij of krachtens de Belastingwet gestelde eisen heeft gevoerd, van een onjuiste rechtsopvatting.

Nr. 13/04771

Zitting: 8 september 2015

Mr. T.N.B.M. Spronken

Conclusie inzake:

[verdachte]

Verdachte is bij arrest van 10 september 2013 door het Gerechtshof 's-Hertogenbosch wegens “opzettelijk een feit begaan omschreven in artikel 68, tweede lid en onder d, (oud) van de Algemene wet inzake rijksbelastingen, terwijl het feit ertoe strekt dat te weinig belasting wordt geheven, meermalen gepleegd”, veroordeeld tot negen maanden gevangenisstraf.

Er bestaat samenhang met de zaken 13/04772 en 13/04773. In deze zaken zal ik vandaag ook concluderen.

Mr. Th.J. Kelder, advocaat te 's-Gravenhage, heeft namens verdachte vijf middelen van cassatie voorgesteld.

Ten laste van de verdachte is onder A, B en C telkens kortgezegd bewezenverklaard dat verdachte in de periode van 1 april 2005 tot en met 14 april 2006 geen administratie heeft gevoerd overeenkomstig de daaraan bij of krachtens de Belastingwet gestelde eisen, terwijl hij daartoe ingevolge de Belastingwet, te weten art. 52 Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR), verplicht was. Feit A behelst het niet opnemen, en/of verwerken, en/of voorhanden hebben van (kopie-)verkoopfacturen in de bedrijfsadministratie. Feit B en C zien op het opnemen en/of verwerken en/of voorhanden hebben van (kopie-)inkoopfacturen en (kopie-) vrachtbrieven waarop in strijd met de waarheid een ander dan verdachte als geadresseerde en/of inkoper en/of ontvanger van goederen staat vermeld

.

De volgende wettelijke bepalingen zijn van belang.

- Art. 52 (oud) AWR dat luidt, voor zover van belang:

“1. Administratieplichtigen zijn gehouden van hun vermogenstoestand en van alles betreffende hun bedrijf, zelfstandig beroep of werkzaamheid naar de eisen van dat bedrijf, dat zelfstandig beroep of die werkzaamheid op zodanige wijze een administratie te voeren en de daartoe behorende boeken, bescheiden en andere gegevensdragers op zodanige wijze te bewaren, dat te allen tijde hun rechten en verplichtingen alsmede de voor de heffing van belasting overigens van belang zijnde gegevens hieruit duidelijk blijken.

2. Administratieplichtigen zijn:

(…);

b. natuurlijke personen die een bedrijf of zelfstandig een beroep uitoefenen, alsmede natuurlijke personen die belastbare winst uit onderneming als bedoeld in artikel 3.3 van de Wet inkomstenbelasting 2001 genieten;

(…)

3. Tot de administratie behoort hetgeen ingevolge andere belastingwetten wordt bijgehouden, aangetekend of opgemaakt.

- Art. 68 (oud) AWR dat luidt, voor zover van belang:

“2. Degene die ingevolge de belastingwet verplicht is tot:

(…)

d. het voeren van een administratie overeenkomstig de daaraan bij of krachtens de belastingwet gestelde eisen, en een zodanige administratie niet voert;

(…)

wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste zes maanden of geldboete van de derde categorie.“

- art. 69 lid 1 (oud) AWR dat luidt:

“Degene die opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte niet doet, niet binnen de daarvoor gestelde termijn doet, dan wel een der feiten begaat, omschreven in artikel 68, tweede lid, onderdeel a, b, d, e, f of g, wordt, indien het feit ertoe strekt dat te weinig belasting wordt geheven, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie of, indien dit bedrag hoger is, ten hoogste eenmaal het bedrag van de te weinig geheven belasting.”

6. In het eerste middel wordt geklaagd over het oordeel van het hof dat verdachte was gehouden een administratie te voeren op de wijze als bedoeld in art. 52 AWR.

7. Het hof heeft daaromtrent het volgende overwogen:

“Verdachte stond als eenmanszaak, handelend onder de naam [C], in de periode van 19 januari 2004 tot en met 10 juni 2006 ingeschreven in de Kamer van Koophandel voor Fabrieken voor Oost-Brabant. Na zijn uitschrijving is verdachte verder gegaan met zijn bedrijfsactiviteiten, waarbij hij gebruik maakte van de namen en omzetbelastinghummers van andere ondernemers. Zowel in de periode van 19 januari 2004 tot en met 10 juni 2006 als nadien heeft verdachte, als natuurlijke persoon die een bedrijf uitoefende, bedrijfsactiviteiten verricht. Gelet op het bepaalde in artikel 52 van de Awr was verdachte naar het oordeel van het hof daarom administratieplichtig, en gehouden een administratie te voeren op de wijze zoals geduid in art. 52 AWR aan welke verplichting hij niet heeft voldaan.”

8. Het oordeel van het hof dat verdachte in de bewezenverklaarde periode ingevolge art. 52 AWR administratieplichtig was, geeft geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting en is niet onbegrijpelijk. Anders dan de steller van het middel, zie ik niet dat het feit dat verdachte de betreffende bedrijfsactiviteiten (inkoop van cd’s en dvd’s) met medeweten en toestemming van, en in samenwerking met, dan wel op naam van andere ondernemers verrichtte, impliceert dat hij niet administratieplichtig was. Dat laat immers onverlet dat verdachte (kennelijk) niet in loondienst was van genoemde bedrijven maar als zelfstandige die bedrijfsactiviteiten verrichte. Het hof heeft verdachte gelet daarop kunnen aanmerken als een natuurlijk persoon die een bedrijf of zelfstandig een beroep uitoefent in zin van art. 52 lid 2 onder b AWR, en die administratieplichtig was ingevolge die bepaling. Daaraan doet niet af dat, zoals in de toelichting op het middel nog wordt aangevoerd, de eenmanszaak van verdachte op 14 april 2006 (derhalve in de bewezenverklaarde periode) is opgeheven. Daargelaten of na die opheffing al dan niet nog kon worden gesproken van het ‘uitoefenen van een bedrijf’ als bedoeld in art. 52 lid 2 onder b AWR, heeft het hof kunnen oordelen dat verdachte gelet op de door hem verrichte bedrijfsactiviteiten vanaf dat moment in ieder geval kon worden aangemerkt als een natuurlijk persoon die zelfstandig een beroep uitoefende als (eveneens) bedoeld in art. 52 lid 2 onder b AWR. Gelet daarop en nu het middel ook geen nadere toelichting of motivering bevat waarom verdachte niet als administratieplichtig kon of mocht worden aangemerkt, faalt het middel.

9. In het tweede middel wordt geklaagd over het bewezenverklaarde opzet en over de verwerping van het tot vrijspraak strekkende verweer vanwege het ontbreken van dat opzet.

10. Het hof heeft daaromtrent het volgende overwogen:

“De verdediging heeft bepleit dat het bij verdachte aan opzet heeft ontbroken, omdat hij vanwege de stoornissen waaraan hij lijdt, niet in staat is een deugdelijke administratie te voeren. Het hof stelt voorop dat een geestelijke stoornis van de verdachte slechts dan aan de bewezenverklaring van het opzet in de weg staat indien bij de verdachte ten tijde van zijn handelen ieder inzicht in de draagwijdte van zijn gedragingen en de mogelijke gevolgen zou hebben ontbroken. Daarvan is slechts bij hoge uitzondering sprake.

Het hof is van oordeel dat het bestaan van feiten of omstandigheden waaruit dient te worden afgeleid dat bij verdachte ten tijde van zijn handelen ieder inzicht in de draagwijdte van zijn gedragingen en de mogelijke gevolgen daarvan heeft ontbroken, niet aannemelijk zijn geworden. Gelet daarop acht het hof eveneens bewezen dat verdachte opzettelijk niet aan zijn administratieplicht heeft voldaan.“

11. In de toelichting op het middel wordt gesteld dat het hof daarmee weliswaar ingaat op de betekenis van de geestelijke stoornis voor het tenlastegelegde opzet, maar er aan voorbij gaat dat voor een bewezenverklaring van opzet minst genomen is vereist dat verdachte welbewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat de administratie niet overeenkomstig de daaraan bij of krachtens de wet gestelde eisen werd gevoerd. Dat zou niet blijken uit de bewijsvoering, nu deze onder meer als verklaring van verdachte inhoudt dat hij wel heeft geprobeerd om een administratie bij te houden maar dat hij dat enorm heeft onderschat. Daarnaast wordt erop gewezen dat ook de advocaat-generaal bij het hof vrijspraak heeft gevorderd vanwege het ontbreken van opzet. Ik meen echter dat het hof dat opzet wel heeft kunnen afleiden uit de bewijsvoering. Uit genoemde verklaring volgt immers dat verdachte zich ervan bewust was dat hij de administratie niet naar de eisen der wet voerde maar desondanks daarvoor geen hulp of ondersteuning heeft gezocht of is gestopt met zijn bedrijfsactiviteiten. Anders dan de steller van het middel meent, ligt daarin mijns inziens besloten dat verdachte wél de kans heeft aanvaard dat zijn administratie niet voldeed aan de wettelijke eisen en heeft het hof kunnen oordelen dat sprake was van voorwaardelijke opzet daarop.1.

12. Het middel faalt.

13. In het derde middel wordt geklaagd over het oordeel van het hof dat het onder B en C bewezenverklaarde opnemen in de administratie van inkoopfacturen en vrachtbrieven waarvan de inhoud in strijd met de waarheid was, het strafbare feit oplevert van het niet voeren van een administratie overeenkomstig de daaraan bij of krachtens de Belastingwet gestelde eisen.

14. Blijkens de bewezenverklaring en de kwalificatie daarvan door het hof gaat het hier om het ingevolge art. 68 lid 2 onder d (oud) AWR in samenhang met art. 69 AWR als misdrijf strafbaar gestelde niet voeren van een administratie overeenkomstig de daaraan bij of krachtens de Belastingwet gestelde eisen, terwijl verdachte daartoe op grond van art. 52 AWR verplicht was. De vraag die in het middel aan de orde wordt gesteld is of het opnemen van valse of vervalste documenten in de administratie valt onder die administratieplicht.

15. In de toelichting op het middel wordt gewezen op een uitspraak van de Hoge Raad van 22 februari 2005 (ECLI:NL:HR:2005:AR8030) welke inhoudt, voor zover van belang:

“3.6. Blijkens de wetsgeschiedenis heeft de wetgever bij het regelen van de fiscale administratieplicht en van de daaraan gekoppelde bewaarplicht het oog gehad op het vastleggen en bewaren van gegevens betreffende de vermogenstoestand van de administratieplichtige als bedoeld in art. 52 AWR en van al hetgeen zijn bedrijf, beroep of werkzaamheid betreft, voorzover daaruit van het bestaan van rechten en verplichtingen van de administratieplichtige alsmede van voor de belastingheffing overigens van belang zijnde feiten kan blijken. Uit de wetsgeschiedenis blijkt voorts dat de bewaarplicht zich niet alleen uitstrekt tot gegevens die voor de belastingheffing van de administratieplichtige zelf van belang kunnen zijn, maar ook tot gegevens die van belang kunnen zijn voor de belastingheffing van derden. Van die bewaarplicht zijn onjuiste of valse stukken als waarvan hier sprake is, niet uitgezonderd. (…)”

16. De Hoge Raad heeft hierin uitdrukkelijk overwogen dat ook onjuiste of valse stukken onder de bewaarplicht van art. 52 AWR vallen, hetgeen meebrengt dat het opnemen daarvan in de administratie in overeenstemming is met een ‘krachtens de Belastingwet gestelde eis’. Gelet daarop wordt in het middel terecht geklaagd over het oordeel van het hof dat het door verdachte opnemen van genoemde valse documenten in de bedrijfsadministratie het strafbare feit oplevert van het niet voldoen aan de administratieplicht. Daaraan heeft hij immers wel voldaan. Wel heeft verdachte zich schuldig gemaakt aan valsheid in geschrift doordat hij gebruik heeft gemaakt van valse documenten als bedoeld in arr. 225 lid 2 Sr, maar dat is niet ten laste gelegd.2.

17. Het middel slaagt.

18. In het vierde middel wordt geklaagd over de strafmotivering.

19. Terecht wordt geklaagd dat niet blijkt waarop de strafmotivering, voor zover deze inhoudt dat door het bewezenverklaarde handelen aan de Nederlandse Staat een niet gering financieel nadeel is toegebracht, is gebaseerd. Het hof geeft niet aan waaraan het dat heeft ontleend (de rechtbank evenmin) terwijl ook overigens uit het dossier niet direct een dergelijk nadeel blijkt, laat staat dat het ‘niet gering’ was. Daar komt bij dat verdachte heeft verklaard dat hij geen winst heeft gemaakt (hetgeen door het hof niet is weerlegd) zodat ook gelet daarop zonder nadere toelichting die ontbreekt niet duidelijk is, waaruit dat financiële nadeel van de Nederlandse Staat dan bestaat. Dat niet geringe financiële nadeel voor de Nederlandse Staat is bovendien één van de twee factoren die het hof noemt ter onderbouwing van zijn oordeel omtrent de ernst van het bewezenverklaarde, zodat mijns inziens niet kan worden gezegd dat het een ondergeschikt punt is geweest bij de strafoplegging. Gelet op een en ander schiet de strafmotivering inderdaad te kort.3.

20. Het middel slaagt.

21. Het vijfde middel bevat tenslotte de klacht dat de inzendingstermijn in cassatie is overschreden.

22. Namens verdachte is op 18 september 2013 beroep in cassatie ingesteld. De stukken van het geding zijn bij de Hoge Raad op 28 januari 2015 binnengekomen, waardoor de inzendtermijn van acht maanden, met ruim acht maanden is overschreden. Daarover wordt terecht geklaagd terwijl deze overschrijding niet meer kan worden gecompenseerd door een voortvarende behandeling. Daarbij komt dat meer dan twee jaren zullen zijn verstreken sinds het instellen van het cassatieberoep op het moment dat de Hoge Raad uitspraak doet. Een en ander betekent dat de redelijke termijn als bedoeld in art. 6 EVRM is en zal worden overschreden. Indien de Hoge Raad de strekking van deze conclusie volgt, zal het hof dat de zaak opnieuw zal behandelen in geval van strafoplegging rekening moeten houden met die schending van de redelijke termijn in de cassatiefase.

23. Ambtshalve heb ik geen andere gronden aangetroffen die tot vernietiging van de bestreden uitspraak aanleiding behoren te geven.

24. Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest en tot terug- of verwijzing van de zaak om deze opnieuw te laten berechten en afdoen.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.