HR 7 juni 2016, ECLI:NL:HR:2016:1117, rov. 2.3.
HR, 10-07-2018, nr. 16/06085
ECLI:NL:HR:2018:1152
- Instantie
Hoge Raad
- Datum
10-07-2018
- Zaaknummer
16/06085
- Vakgebied(en)
Strafrecht algemeen (V)
Strafprocesrecht (V)
- Brondocumenten en formele relaties
ECLI:NL:HR:2018:1152, Uitspraak, Hoge Raad (Strafkamer), 10‑07‑2018; (Cassatie)
Conclusie: ECLI:NL:PHR:2018:776
ECLI:NL:PHR:2018:776, Conclusie, Hoge Raad (Advocaat-Generaal), 29‑05‑2018
Arrest Hoge Raad: ECLI:NL:HR:2018:1152
- Vindplaatsen
RvdW2018/949
SR-Updates.nl 2018-0307
Uitspraak 10‑07‑2018
Inhoudsindicatie
Betekening appeldagvaarding, schrijfwijze van adres in Roemenië. Appeldagvaarding verzonden naar Roemeens adres dat qua schrijfwijze (ander nummer) afwijkt van Roemeense adressen in appelakte en schriftelijke bijzondere volmacht tot instellen h.b. Kon Hof ervan uitgaan dat adres waaraan appeldagvaarding is verzonden laatst bekend adres van verdachte in buitenland was a.b.i. art. 588.2 Sv? Appeldagvaarding is verzonden naar het in p-v van tz. in h.b. vermelde adres A nr. 1 in Roemenië en retour gekomen, terwijl in appelakte als adres van verdachte is genoteerd adres A nr. 2 in Roemenië en in schriftelijke bijzondere volmacht tot het instellen h.b. als adres van verdachte is genoteerd adres A nr. 3 in Roemenië. HR herhaalt relevante overwegingen uit ECLI:NL:HR:2002:AD5163, rov. 3.19 m.b.t. betekening dagvaarding in geval van bekendheid van adres van verdachte in het buitenland. In de bestreden uitspraak ligt als ‘s Hofs oordeel besloten dat appeldagvaarding rechtsgeldig is betekend door toezending daarvan door OM aan het adres A nr. 1 in Roemenië. Hof heeft aan dat oordeel klaarblijkelijk ten grondslag gelegd dat dit adres heeft te gelden als het laatst bekende adres van verdachte in het buitenland. Gelet op de inhoud van de stukken van het geding is dit oordeel zonder nadere doch ontbrekende motivering niet begrijpelijk. HR verklaart appeldagvaarding nietig.
Partij(en)
10 juli 2018
Strafkamer
nr. S 16/06085
LBS/AJ
Hoge Raad der Nederlanden
Arrest
op het beroep in cassatie tegen een bij verstek gewezen arrest van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, zittingsplaats Arnhem, van 16 november 2016, nummer 21/001077-16, in de strafzaak tegen:
[verdachte] , geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1983.
1. Geding in cassatie
Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft P.D. Popescu, advocaat te Amsterdam, bij schriftuur een middel van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
De Advocaat-Generaal G. Knigge heeft geconcludeerd tot vernietiging van het bestreden arrest en tot zodanige op art. 440 Sv gebaseerde beslissing als de Hoge Raad gepast zal voorkomen.
2. Beoordeling van het middel
2.1.
Het middel klaagt over het oordeel van het Hof dat de appeldagvaarding rechtsgeldig is betekend. Het voert daartoe aan dat deze dagvaarding niet is verzonden naar het bij het instellen van het hoger beroep opgegeven adres van de verdachte in Roemenië.
2.2.1.
Het Hof heeft de verdachte niet-ontvankelijk verklaard in het hoger beroep onder verwijzing naar art. 416, tweede lid, Sv. Blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep is verstek verleend tegen de niet verschenen verdachte. Het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep houdt onder meer in:
"De voorzitter deelt mee dat het hof ervan uitgaat dat het juiste adres van verdachte te Boekarest in Roemenië [a-straat] 30 is en niet [a-straat] 30 30 zoals abusievelijk in de appelakte is vermeld."
2.2.2.
Het proces-verbaal van de terechtzitting in eerste aanleg houdt in als adres van de verdachte [a-straat] 30 30 te Boekarest in Roemenië. De overige voor de beoordeling van het middel van belang zijnde stukken zijn weergegeven in de conclusie van de Advocaat-Generaal onder 3.2 en 3.3. Kort samengevat houden deze stukken in dat:
- de appeldagvaarding is betekend aan de griffier omdat van de verdachte geen woon- of verblijfplaats in Nederland bekend was en is verzonden aan het van de verdachte bekende adres in Roemenië, [a-straat] 30 te Boekarest en retour is gekomen;
- in de appelakte als adres van de verdachte is genoteerd [a-straat] 30 30 te Boekarest;
- in de door een advocaat verstrekte schriftelijke bijzondere volmacht tot het instellen van hoger beroep als adres van de verdachte is genoteerd [a-straat] nr. 30 sector 3 te Boekarest.
2.3.
Indien op grond van het daartoe ingestelde onderzoek als vaststaand kan worden aangenomen dat de verdachte niet is ingeschreven in een BRP en niet in Nederland is gedetineerd, en van hem ook niet een feitelijke woon- of verblijfplaats in Nederland maar wel een adres in het buitenland bekend is, geschiedt de betekening van de dagvaarding door toezending van de dagvaarding door het openbaar ministerie hetzij rechtstreeks aan het laatst bekende adres van de verdachte in het buitenland, hetzij door tussenkomst van de bevoegde buitenlandse autoriteit of instantie (art. 588, tweede lid, Sv). Door die toezending is de dagvaarding rechtsgeldig betekend. (Vgl. HR 12 maart 2002, ECLI:NL:HR:2002:AD5163, NJ 2002/317, rov. 3.19.)
2.4.
In de bestreden uitspraak ligt als het oordeel van het Hof besloten dat de appeldagvaarding rechtsgeldig is betekend door toezending daarvan door het Openbaar Ministerie aan het adres [a-straat] 30 te Boekarest in Roemenië. Het Hof heeft aan dat oordeel klaarblijkelijk ten grondslag gelegd dat dit adres heeft te gelden als het laatst bekende adres van de verdachte in het buitenland als hiervoor onder 2.3 bedoeld.
Gelet op de inhoud van de hiervoor onder 2.2.2 vermelde stukken van het geding is dit oordeel zonder nadere doch ontbrekende motivering niet begrijpelijk.
2.5.
Het middel is gegrond. De Hoge Raad zal de appeldagvaarding nietig verklaren.
3. Slotsom
Hetgeen hiervoor is overwogen brengt mee dat de bestreden uitspraak niet in stand kan blijven en als volgt moet worden beslist.
4. Beslissing
De Hoge Raad:
vernietigt de bestreden uitspraak;
verklaart de appeldagvaarding nietig.
Dit arrest is gewezen door de vice-president J. de Hullu als voorzitter, en de raadsheren E.S.G.N.A.I. van de Griend en A.E.M. Röttgering, in het bijzijn van de waarnemend griffier E. Schnetz, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 10 juli 2018.
Conclusie 29‑05‑2018
Inhoudsindicatie
Betekening appeldagvaarding, schrijfwijze van adres in Roemenië. Appeldagvaarding verzonden naar Roemeens adres dat qua schrijfwijze (ander nummer) afwijkt van Roemeense adressen in appelakte en schriftelijke bijzondere volmacht tot instellen h.b. Kon Hof ervan uitgaan dat adres waaraan appeldagvaarding is verzonden laatst bekend adres van verdachte in buitenland was a.b.i. art. 588.2 Sv? Appeldagvaarding is verzonden naar het in p-v van tz. in h.b. vermelde adres A nr. 1 in Roemenië en retour gekomen, terwijl in appelakte als adres van verdachte is genoteerd adres A nr. 2 in Roemenië en in schriftelijke bijzondere volmacht tot het instellen h.b. als adres van verdachte is genoteerd adres A nr. 3 in Roemenië. HR herhaalt relevante overwegingen uit ECLI:NL:HR:2002:AD5163, rov. 3.19 m.b.t. betekening dagvaarding in geval van bekendheid van adres van verdachte in het buitenland. In de bestreden uitspraak ligt als ‘s Hofs oordeel besloten dat appeldagvaarding rechtsgeldig is betekend door toezending daarvan door OM aan het adres A nr. 1 in Roemenië. Hof heeft aan dat oordeel klaarblijkelijk ten grondslag gelegd dat dit adres heeft te gelden als het laatst bekende adres van verdachte in het buitenland. Gelet op de inhoud van de stukken van het geding is dit oordeel zonder nadere doch ontbrekende motivering niet begrijpelijk. HR verklaart appeldagvaarding nietig.
Nr. 16/06085 Zitting: 29 mei 2018 (bij vervroeging) | Mr. G. Knigge Conclusie inzake: [verdachte] |
De enkelvoudige strafkamer van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, locatie Arnhem, zitting houdende te Zwolle, heeft in een bij verstek gewezen arrest van 16 november 2016 de verdachte niet-ontvankelijk verklaard in het hoger beroep tegen een vonnis van de rechtbank Gelderland, zittingsplaats Arnhem, van 17 februari 2016. In dat vonnis heeft de rechtbank de verdachte wegens "diefstal, meermalen gepleegd” veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van één maand met aftrek van het voorarrest.
Het cassatieberoep is ingesteld namens de verdachte en mr. P.D. Popescu, advocaat te Amsterdam, heeft één middel van cassatie voorgesteld.
Het middel
3.1. Het middel klaagt dat het hof de dagvaarding in hoger beroep ten onrechte niet nietig heeft verklaard, althans dat het hof ten onrechte het onderzoek ter terechtzitting niet heeft geschorst. Aan het middel is ten grondslag gelegd dat de verdachte ten onrechte niet is gedagvaard op zijn bij het instellen van het hoger beroep opgegeven adres.
3.2. De stukken van het geding houden, voor zover voor de beoordeling van het middel van belang, het volgende in:
i) De raadsman van de verdachte (mr. Crince Le Roy, advocaat te Amsterdam) heeft door middel van een faxbericht van 27 februari 2016 een schriftelijke bijzondere volmacht zoals bedoeld in art. 450 lid 1 onder a en lid 3 lid Sv verleend om namens de verdachte hoger beroep in te stellen tegen het vonnis d.d. 17 februari 2016. Deze volmacht houdt in dat een afschrift van de dagvaarding kan worden toegezonden naar het woonadres van de verdachte: [a-straat] nr. 30 sector 3 in Boekarest te Roemenië. Vervolgens is op 29 februari 2016 de akte instellen hoger beroep opgemaakt, waaraan een uitdraai van de bijzondere volmacht is gehecht. Deze akte vermeldt als adres van de verdachte: [a-straat] 30 30, Boekarest, Roemenië.
ii) Een akte van uitreiking, gehecht aan de appeldagvaarding, houdt in dat de dagvaarding op 28 september 2016 is uitgereikt aan de griffier van de rechtbank Gelderland, omdat van de geadresseerde geen woon-of verblijfplaats in Nederland bekend is. Verder vermeldt deze akte dat de dagvaarding op 28 september 2016 als gewone brief is verzonden aan het adres [a-straat] 30 te Boekarest, Roemenië.
iii) De aan de appeldagvaarding gehechte ID-staat SKDB d.d. 3 november 2016 houdt in dat de verdachte niet gedetineerd is en dat van hem geen brp-adres beschikbaar is en vermeldt als laatst opgegeven woon- of verblijfplaats van de verdachte [a-straat] 30 te Boekarest, Roemenië, met als datum van registratie 12 december 2015. Deze ID-staat SKDB bevat verder een afbeelding van een op 12 december 2015 gescande identiteitskaart van de verdachte. Deze identiteitskaart vermeldt als adres van de verdachte: “[a-straat] nr.30”.
iv) Een aan de appeldagvaarding gehechte envelop met het opschrift “gerechtelijk schrijven”, met daarin kennelijk de appeldagvaarding die naar het adres [a-straat] 30 te Boekarest, Roemenië, was verzonden, is voorzien van een sticker die inhoudt dat het stuk retour afzender is gezonden met als reden: “Onvolledig/foutief adres en/of postcode”.
3.3. Het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 16 november 2016 houdt, voor zover voor de beoordeling van het middel van belang, het volgende in:
“De verdachte genaamd:
[verdachte],
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1983,
zonder bekende woon- of verblijfplaats hier te lande,
wonende te Boekarest (Roemenië), [a-straat] 30,
is niet verschenen.
De voorzitter deelt mee dat het hof ervan uitgaat dat het juiste adres van verdachte te Boekarest in Roemenië [a-straat] 30 is en niet [a-straat] 30 30 zoals abusievelijk in de appelakte is vermeld.
Op vordering van de advocaat-generaal verleent het hof verstek tegen de niet verschenen verdachte en beveelt dat met de behandeling van de zaak zal worden voortgegaan.”
3.4. Indien als vaststaand kan worden aangenomen dat de verdachte niet is ingeschreven in een basisregistratie personen, niet in Nederland is gedetineerd en van hem ook niet een feitelijke woon- of verblijfplaats in Nederland maar wel een adres in het buitenland bekend is, dient de betekening van de dagvaarding door toezending van de dagvaarding door het openbaar ministerie hetzij rechtstreeks aan het laatst bekende adres van de verdachte in het buitenland, hetzij door tussenkomst van de bevoegde buitenlandse autoriteit of instantie te geschieden. Door die toezending is de dagvaarding rechtsgeldig betekend.1.Als datum waarop die betekening plaatsvindt, geldt de datum van de verzending van de dagvaarding, waarvan aantekening dient te worden gemaakt in de akte van uitreiking.2.
3.5. In het bestreden arrest ligt, gelet op de mededeling van de voorzitter ter terechtzitting in hoger beroep dat het hof ervan uitgaat dat het juiste adres van verdachte te Boekarest in Roemenië [a-straat] 30 is, als oordeel van het hof besloten dat de appeldagvaarding door rechtstreekse toezending ervan aan het adres [a-straat] 30 te Boekarest in Roemenië rechtsgeldig is betekend, omdat dat dit adres heeft te gelden als het laatst bekende adres van de verdachte in het buitenland als hiervoor bedoeld. Dat oordeel komt mij in het licht van de hiervoor onder 3.2 onder i) en iii) aangehaalde stukken niet zonder meer begrijpelijk voor. Daaruit zou immers kunnen worden afgeleid dat het adres [a-straat] nr. 30 sector 3 (of althans het adres [a-straat] nr. 30 sector 3) te Boekarest in Roemenië het laatst bekende adres van de verdachte in het buitenland betreft, terwijl uit de stukken van het geding niet blijkt dat de appeldagvaarding is verzonden naar dat adres.
3.6. Ik merk daarbij nog op dat de gebezigde adressering ([a-straat] 30) niet lijkt te kunnen worden aangemerkt als een weliswaar niet geheel correcte, maar door de Roemeense posterijen wel onmiddellijk als zodanig te herkennen weergave van het laatst bekende adres (zoals wel het geval zou kunnen zijn met het verschil tussen [andere schrijfwijze a-straat] en [a-straat]). Dat wordt onderstreept door het onder 3.2 onder iv) aangehaalde stuk.
3.7. Het middel slaagt.
4. Ambtshalve heb ik geen gronden aangetroffen die tot vernietiging van de bestreden uitspraak aanleiding behoren te geven.
5. Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest en tot zodanige op art. 440 Sv gebaseerde beslissing als de Hoge Raad gepast zal voorkomen.
De Procureur-Generaal
bij de Hoge Raad der Nederlanden
AG
Voetnoten
Voetnoten Conclusie 29‑05‑2018
HR 12 maart 2002, ECLI:NL:HR:2002:AD5163, NJ 2002/317, m.nt. Schalken, rov. 3.19.