HR, 21-12-2004, nr. 01491/04

"hij op of omstreeks 28 juli 2002 te Nieuwveen, gemeente Liemeer, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk enige handeling door een of meer ambtenaren belast met of bevoegd verklaard tot het opsporen van strafbare feiten ondernomen ter uitvoering van enig wettelijk voorschrift heeft belet, belemmerd of verijdeld, immers opzettelijk toen (een) aldaar in uniform geklede dienstdoende politieambtena(a)r(en) een zekere [medeverdachte] als verdacht van het gepleegd hebben van één of meer op heterdaad ontdekt(e) strafba(a)r(e) feit(en) had(den) aangehouden en vastgegrepen, althans vast had(den), teneinde deze ter geleiding voor een hulpofficier van justitie over te brengen naar een politiebureau, met geweld die [medeverdachte] vast heeft gepakt en/of los heeft getrokken en/of tegen de politieambtena(a)r(en) heeft geduwd en/of heeft weggetrokken van die [medeverdachte] en/of tussen de politieambtena(a)r(en) en die [medeverdachte] in is gaan staan en/of de politieambtena(a)r(en) heeft weggeduwd en/of heeft tegengehouden en/of heeft vastgehouden (om te verijdelen, dat genoemd persoon werd opgebracht) en aldus het wegvoeren van genoemd persoon door eerstgenoemde politieambtena(a)r(en) heeft belet, belemmerd of verijdeld;

art 184 lid 1 Wetboek van Strafrecht".

"(p. 2) Antwoordend op vragen van de oudste raadsheer stelt de advocaat-generaal dat uit het proces-verbaal van aanhouding van [medeverdachte] d.d. 28 juli 2002 blijkt dat voornoemd persoon op grond van verdenking van het misdrijf omschreven in artikel 304 van het Wetboek van Strafrecht is aangehouden. Uit het proces-verbaal met dossiernummer PL1630/02-002253 en de verklaring van de verdachte blijkt dat een van de verbalisanten een harde duw van [medeverdachte] heeft gekregen, hetgeen een verdenking van het gepleegd hebben van het bepaalde in artikel 304 sub 2 van het Wetboek van Strafrecht oplevert. Toen de verbalisanten [medeverdachte] op grond daarvan wilden aanhouden werden zij door een groep, waarvan de verdachte ook deel uitmaakte, in hun werkzaamheden belemmerd.

Op de vraag of het "met beide handen een harde duw naar achteren geven" in het onderhavige geval als een -verdenking van een- handeling ex artikel 304 sub 2 van het Wetboek van Strafrecht kan worden gekwalificeerd merk ik het volgende op. Het feit dat in casu de duw wordt gevoeld levert een verdenking op van het gepleegd hebben van voornoemd feit. Het is niet noodzakelijk dat de verbalisant tengevolge van deze duw valt. Het is eveneens niet noodzakelijk dat in het proces-verbaal van aanhouding de relevante artikelen uit het Wetboek van Strafrecht worden genoemd. Vervolgens kan, na het opmaken van het proces-verbaal van aanhouding, een aangifte worden gedaan, waarin de feiten en omstandigheden uitvoeriger worden beschreven. Tenslotte merk ik nog op dat diverse omstanders direct na de duw hebben gehoord dat een van de verbalisanten tegen [medeverdachte] zei: "je gaat meteen mee naar het politiebureau", althans woorden van gelijke strekking.

(...)

(p. 3) Na lezing van het proces-verbaal met dossiernummer PL1630/02- 002253 kan men zich afvragen of de wijze van optreden door de politie en de verdachte niet anders had gekund. Ik kan er, in de rust van de terechtzitting, evenwichtig op reageren. Op 28 juli 2002 te Nieuwveen werden de verbalisanten daarentegen met joelende dronken jongeren geconfronteerd. De chronologie van hetgeen op 28 juli 2002 te Nieuwveen is geschied is als volgt. Er komt die zondag omstreeks 3:56 uur een melding bij de politie Hollands Midden binnen in verband met overlast door jongeren op de Korenveldweg ter hoogte van het Teylersplein. Naar aanleiding van deze melding gaat een surveillance-eenheid richting voornoemde plaats. De verbalisanten van deze eenheid troffen vervolgens enkele dronken jongeren op de fiets aan. Twee fietsers uit deze groep gingen opeens een boerenerf op. Naar later blijkt betrof het twee dames, [betrokkene 1] en [betrokkene 2], die uit angst voor een bekeuring voor het fietsen zonder licht het erf opreden. [Medeverdachte], de vriend van een van deze twee dames, ging zich vervolgens opstandig gedragen jegens de verbalisanten. Een van de verbalisanten zei tegen [medeverdachte] dat hij niet zo vervelend moest doen en dat hij gewoon weg moest gaan. Nadat [medeverdachte], na twee maal daarnaar te zijn gevraagd, zijn naam niet wilde opgeven, gaf [medeverdachte] een van de verbalisanten een duw. Op dat moment werd [medeverdachte] verdacht van het gepleegd hebben van een op heterdaad ontdekt feit. Deze situatie kan men vergelijken met het geval dat de politie 's nachts een persoon bij een ingetikt ruitje aantreft en deze persoon vervolgens, op verdenking van het gepleegd hebben van diefstal, aanhoudt. Wanneer later blijkt dat deze persoon de diefstal niet heeft gepleegd, doet dit geen afbreuk aan de rechtmatigheid van de aanhouding terzake van voornoemd feit.

Na het geven van de duw hoorden de omstanders dat een van de verbalisanten tegen [medeverdachte] zei dat hij "nu mee naar het bureau" moest. Op het moment dat [medeverdachte] tekeer ging probeerden zijn vrienden hem weg te trekken. Ondanks de eventuele goede bedoelingen is dit een strafbaar feit. [Medeverdachte] was immers aangehouden en moest, teneinde voor een hulpofficier van justitie te worden geleid, naar het politiebureau worden overgebracht. De omstanders hebben zich met het politieoptreden bemoeid en derhalve de overbrenging van [medeverdachte] naar het politiebureau, teneinde voor een hulpofficier van justitie te worden geleid, belemmerd. Het onder 2 tenlastegelegde is door de politierechter verkeerd gekwalificeerd.

Terugkomend op de vraag of de wijze van optreden door de politie en de verdachte niet anders had gekund merk ik nog op dat het onbegrijpelijk is dat [medeverdachte] een transactie aangeboden heeft gekregen. De andere vijf verdachten hebben ook een transactie aangeboden gekregen, maar hebben deze niet geaccepteerd."

"Naar het oordeel van het hof is niet wettig en overtuigend bewezen hetgeen aan de verdachte onder 2 is tenlastegelegd. Immers, het enkele geven van een harde duw aan een politieambtenaar door [medeverdachte] ten gevolge waarvan deze politieambtenaar een aantal stappen terug moest doen teneinde zijn evenwicht te bewaren, levert -anders dan de advocaat-generaal stelt- te dezen niet op dat deze [medeverdachte] kan worden aangemerkt "als verdacht van het gepleegd hebben van één of meer op heterdaad ontdekt(e) strafba(a)r(e) feit(en)", in het bijzonder niet van het door de advocaat-generaal genoemde artikel 304 van het Wetboek van Strafrecht, nu in het terzake opgemaakte proces-verbaal van bevindingen (pagina's 132 tot en met 138 van het dossier) geen verdere feiten en omstandigheden met betrekking tot die duw en de reactie van de betreffende verbalisant daarop zijn gerelateerd.

Aangezien de aangehaalde zinsnede een essentieel onderdeel van de tenlastelegging betreft moet de verdachte van de gehele tenlastelegging -voor zover in appel nog aan de orde- worden vrijgesproken."

"Hij die opzettelijk niet voldoet aan een bevel of een vordering, krachtens wettelijk voorschrift gedaan door een ambtenaar met de uitoefening van enig toezicht belast of door een ambtenaar belast met of bevoegd verklaard tot het opsporen of onderzoeken van strafbare feiten, alsmede hij die opzettelijk enige handeling, door een van die ambtenaren ondernomen ter uitvoering van enig wettelijk voorschrift, belet, belemmert of verijdelt, wordt gestraft (...)"

"Wij, verbalisanten, hebben op de oprit van dit het boerenerf, ons voertuig stilgezet. Dit om de groep personen die zich op het erf bevonden op te wachten. Wij, verbalisanten, zagen voorts dat er uit de groep personen die op de doorgaande weg stonden, een manspersoon ([medeverdachte]; NJ) onze richting op kwam lopen. Wij, verbalisanten, zagen dat deze manspersoon in de richting van mij, eerste verbalisant, op kwam lopen. Ik, eerste verbalisant, zat op dat moment op de bijrijdersstoel van het surveillancevoertuig. Ik, eerste verbalisant, had op dat moment het portierraam geheel geopend. Wij, verbalisanten, hoorden dat deze manspersoon [met] mij, eerste verbalisant, een gesprek begon. Wij, verbalisanten, hoorden dat deze manspersoon tegen mij, eerste verbalisant zei dat het surveillancevoertuig teveel herrie maakte en dat daardoor de mensen wakker zouden worden en vroeg ons vervolgens waar wij als politie nou mee bezig waren. Tevens hoorden wij, verbalisanten, dat de manspersoon tegen ons zei dat we niets te zoeken hadden op dit terrein.

Ik, eerste verbalisant, zag dat de manspersoon een dreigende houding aannam bij het zeggen van deze woorden. Ik, eerste verbalisant, voelde mij niet prettig in deze situatie gelet op het feit ik () geen [andere] kant op kon. Ik, eerste verbalisant, ben vervolgens uit het surveillancevoertuig gestapt. Op het moment dat ik uitstapte, zei ik, eerste verbalisant, tegen de persoon dat hij zich niet moest bemoeien met het politiewerk. Ik, tweede verbalisant, ben vervolgens ook uit ons voertuig gestapt. Op dat moment vroeg ik, eerste verbalisant, over de mobilofoon aan het personeel van de centrale meldkamer Hollands Midden, een auto erbij.

Wij, verbalisanten, zagen dat er een viertal personen uit de groep die op de doorgaande weg stonden, om mij, eerste verbalisant, heen kwamen staan. Ik, eerste verbalisant zei vervolgens tegen de manspersoon, alwaar ik mee in gesprek was, dat hij niet zo vervelend moest doen en dat hij gewoon weg moest gaan. Wij, verbalisanten, zagen dat deze manspersoon bloeddoorlopen ogen had en onvast ter been was. Wij, verbalisanten, zagen dat deze persoon niet voldeed aan het verzoek dat ik, eerste verbalisant, aan hem had gedaan. Ik, eerste verbalisant, zag dat deze persoon zich provocerend ging gedragen en met zijn wijsvinger mij, eerste verbalisant, begon aan te raken. Ik, eerste verbalisant, zag en voelde dat deze persoon twee maal met zijn rechterwijsvinger in mijn linkerbovenarm prikte. Ik, eerste verbalisant, heb hierop de manspersoon aangegeven dat ik er niet van gediend was dat hij ongevraagd aan mij zat. Vervolgens zag ik dat drie andere manspersonen de bovengenoemde manspersoon tegenhielden. Ik, eerste verbalisant, hoorde vervolgens dat een van de manspersonen tegen de bovengenoemde manspersoon zeggen dat hij zich rustig moest houden en gewoon mee moest gaan, of woorden van gelijke strekking. Hierop heb ik, eerste verbalisant, bovengenoemde manspersoon naar zijn personalia gevraagd.

Ik, tweede verbalisant, ben vervolgens om ons voertuig heengelopen en ben bij de groep personen gaan staan die bij mij, eerste verbalisant stonden. Hierop zagen wij, verbalisanten, dat de manspersoon boos werd en een gevechtshouding aannam naar ons, verbalisanten. Ik, tweede verbalisant, vroeg nogmaals naar de personalia van de persoon. Wij, verbalisanten, zagen dat de manspersoon hieraan niet voldeed. Ik, tweede verbalisant, zag dat de manspersoon mij met beide handen een harde duw naar achteren gaf. Kennelijk deed hij dit opzettelijk en met kracht want ik, tweede verbalisant, moest een aantal stappen naar achteren doen om mijn evenwicht te bewaren.

Ik, eerste verbalisant, heb vervolgens tegen de manspersoon gezegd dat hij was aangehouden. Hierop heb ik, eerste verbalisant, de manspersoon bij zijn armen gepakt. Ik, tweede verbalisant, heb vervolgens het shirt van de manspersoon beetgepakt. Wij, verbalisanten, zagen dat de persoon die mij, tweede verbalisant, had geduwd, helemaal uit zijn dak ging. Wij, verbalisanten, zagen dat de manspersoon begon te schreeuwen en zich probeerde los te rukken. Hierop zagen wij, verbalisanten, dat de andere personen om ons heen kwamen staan en zich tevens gingen bemoeien met ons, verbalisanten. Op dit moment gaf ik, eerste verbalisant, wederom aan over de mobilofoon, dat er een auto erbij moest komen."