Renteaftrekbeperkingen in de VPB (FM nr. 119) 2006/8.6.2:8.6.2 Fiscaal theoretische onderbouwing

Renteaftrekbeperkingen in de VPB (FM nr. 119) 2006/8.6.2

8.6.2 Fiscaal theoretische onderbouwing

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

Tot op heden bestaat er in de literatuur nog steeds geen eenstemmigheid over de dragende gedachte achter de vennootschapsbelasting.1 In dit onderzoek probeer noch pretendeer ik daarom uitsluitsel te geven over de rechtsgrond van de vennootschapsbelasting. Litjens concludeert op grond van het buitenkansbeginsel en het supplementaire draagkrachtbeginsel, dat de vennootschapsbelasting slechts dan fundamenteel kan worden onderbouwd, indien deze wordt gezien als een overwinstbelasting. De problematiek van het draagkrachtbeginsel ligt mijns inziens in het wat hybride karakter van vennootschappen. Aan het ene uiteinde van het spectrum plaats ik de beursvennootschap. Hierbij heeft de individuele aandeelhouder materieel niet of nauwelijks enige zeggenschap. De vennootschap en de aandeelhouder staan voor een belangrijk deel los van elkaar. Aan het andere uiteinde van het spectrum plaats ik de bv van de dga. Deze bv vormt juridisch een separate entiteit, maar kan praktisch worden gezien als een verlengstuk van de aandeelhouder. In de inkomstenbelasting is deze bijzondere positie vormgegeven in een separate box voor aanmerkelijkbelanghouders, waarin bij de tariefstelling rekening is gehouden met de reeds geheven vennootschapsbelasting. Op deze wijze zou er globaal evenwicht bestaan tussen de dga en de IB-ondernemer.

De leer van het globale evenwicht wordt in de literatuur zwaar bekritiseerd, vergelijk paragraaf 2.2.2.2 De Langen en Litjens zien – bij een antropomorfe benadering – in het draagkrachtbeginsel een rechtvaardiging voor belastingheffing op vennootschapsbelasting.3,4 Naast het draagkrachtbeginsel kan de vennootschapsbelasting volgens De Langen en Litjens worden verdedigd aan de hand van het buiten-kansbeginsel (beginsel van de bevoorrechte verkrijging).

De Langen merkt dienaangaande op: ‘Het beginsel van de bevoorrechte verkrijging kan een, m.i., aanvaardbare rechtsgrond verschaffen, maar onder de mits dat de winst slechts wordt belast na aftrek van een normale interest en risicopremie voor de aandeelhouders’.

In een stelsel van aftrek van primair rendement wordt vennootschapsbelasting geheven over de winst die resteert na aftrek van het primair rendement. Daarmee kan een dergelijk stelsel worden verdedigd aan de hand van de rechtvaardigingsgrond van de bevoorrechte verkrijging, zij het via een brede uitleg van dit beginsel.5

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.