Hof Arnhem, 17-11-2009, nr. 21-001177-08

(enerzijds) [benadeelde A] (en diens wettelijk vertegenwoordiger [vader benadeelde A]) heeft bewogen tot het teniet doen van een inschuld, bestaande in de verwerping van de nalatenschap van [erflaatster] (en daarmee het afzien van (een) aan die [erflaatster] toebehoord hebbend(e) geldtegoed(en) van 243.129,49 euro of daaromtrent bij de [bank] en/of van 402.235,29 euro of daaromtrent bij [levensverzekeringsmaatschappij]), en/of [vader benadeelde A] en/of [benadeelde] heeft/hebben bewogen tot de afgifte van een (door [vader benadeelde A] ondertekend) verzoek tot machtiging tot verwerping van de aan de destijds minderjarige [benadeelde A] toebehorende erfenis van [erflaatster] (p. 115 van het dossier)

(anderzijds) de [bank] en/of [levensverzekeringsmaatschappij] heeft bewogen tot de afgifte van voornoemd(e)/(een) - aan wijlen rekening- en/of polishoudster [erflaatster] toebehoord hebbend(e) - geldtegoed(en) van (respectievelijk) 243.129,49 euro of daaromtrent en/of van 402.235,29 euro of daaromtrent, in elk geval van geld, aan verdachte en/of [medeverdachte A], hierin bestaande dat verdachte en/of (een of meer van) verdachtes mededader(s) met vorenomschreven oogmerk - zakelijk weergegeven - opzettelijk valselijk en/of listiglijk en/of bedrieglijk en/of in strijd met de waarheid in het kader van de afwikkeling van de nalatenschap van voornoemde [erflaatster] een boedelbeschrijving met een negatief saldo hebben/heeft opgemaakt en/of overgelegd, waardoor die [benadeelde A] (en [vader benadeelde A]) werd(en) bewogen tot bovenomschreven teniet doen van genoemde inschuld (bestaande in de verwerping van voornoemde nalatenschap) en/of werd(en) bewogen tot bovenomschreven afgifte van een goed en/of de [bank] en/of [levensverzekeringsmaatschappij] – (mede) op basis van een door verdachte en/of (een of meer van) verdachtes mededader(s) (tevens) overgelegde verklaring van erfrecht, opgemaakt na voormelde verwerping van genoemde nalatenschap door [benadeelde A] (en [vader benadeelde A]) en de daaropvolgende zuivere aanvaarding(en) van die nalatenschap door verdachte en/of voornoemde [medeverdachte A] – (vervolgens) werd(en) bewogen tot vorenomschreven afgifte;

een geldtegoed/-bedrag van 100.558,82 euro of daaromtrent en/of

een geldtegoed/-bedrag van 34.755,12 euro of daaromtrent,althans een

hoeveelheid van 31.000 stuks vast renderende obligaties, en/of,

een geldtegoed/-bedrag van 25.746,97 euro of daaromtrent,

in elk geval (een) aanzienlijk(e) geldtegoed(en)/-bedrag(en), heeft verworven

en/of voorhanden heeft gehad, terwijl zij wist, althans redelijkerwijs moest

vermoeden, dat bovenomschreven voorwerp(en) - onmiddellijk of middellijk -

afkomstig waren/was uit enig(e) misdrijf/misdrijven.

Indien in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.

Verzoek tot schorsing voor het horen van getuigen

Ter terechtzitting in hoger beroep van 3 november 2009 heeft de advocaat-generaal een verzoek gedaan tot schorsing van het onderzoek ter terechtzitting teneinde [getuige 1], [getuige 2] en [getuige 3] als getuigen te horen. Het hof wijst dit verzoek af, nu de noodzaak tot het horen van de getuigen niet is gebleken. Het hof acht zich op basis van het dossier en het verhandelde ter zitting heel wel in staat om tot verantwoorde beslissingen te komen met betrekking tot alle onderwerpen waarover in deze zaak een beslissing moet worden gegeven, de beslissing omtrent het bewijs daaronder begrepen.

Bewijsmotivering

[Medeverdachte A] is de moeder van erflaatster en [verdachte].

[Erflaatster] is gehuwd geweest met [vader benadeelde A]. Uit dit huwelijk is op 16 april 1988 [benadeelde A] geboren. Het huwelijk is door echtscheiding ontbonden.

[Medeverdachte B] behartigde de financiële belangen van verdachte.

Deze heeft in 2001 haar dochters een aanzienlijk bedrag geschonken dat door de dochters op rekeningen bij een bank in [plaats] is gezet.

[Erflaatster] is in december 2003 overleden. Zij had geen testament opgemaakt en haar zoon, de op dat moment nog minderjarige [benadeelde A], was enig erfgenaam. [Vader benadeelde A] was de wettelijke vertegenwoordiger van [benadeelde A]. Het vermogen dat erflaatster ten tijde van haar overlijden op de bank in [plaats] had staan, bedroeg op 13 juli 2004 circa 645.364,78 euro. Een gedeelte (243.129,49 euro) stond op een rekening bij [bank] met nummer 535576, de rest bestond uit een tegoed op een beleggingsrekening bij [levensverzekeringsmaatschappij]; de waarde van die belegging bedroeg op 19 februari 2004 (402.235,29 euro). In de polis stond vermeld dat het ingelegde bedrag bij overlijden van erflaatster moest worden uitgekeerd aan haar wettelijke erfgenamen.

[Benadeelde A] en [vader benadeelde A] waren niet op de hoogte van het bestaan van de banktegoeden van erflaatster in [plaats]. De beleggingsrekening bij [levensverzekeringsmaatschappij] wordt door [levensverzekeringsmaatschappij] en door de raadsman van verdachte aangeduid als een levensverzekering maar naar Nederlandse maatstaven gaat het om een gewone beleggingsrekening. De ingangsdatum van de rekening was 9 juli 2003, de einddatum 25 juli 2011, behoudens eerdere opzegging, afkoop of overlijden. Het op deze beleggingsrekening bij opening gestorte bedrag was 392.000,-- euro. De overeenkomst hield geen dekking in van het risico van overlijden.

Enkele weken na de begrafenis van erflaatster zijn [medeverdachte B], [medeverdachte A] en verdachte naar [plaats] gereisd en zij hebben de bank verzocht de tegoeden van de overledene over te boeken op de rekening van [medeverdachte A]. De bank wilde eerst zekerheid hebben over wie de rechthebbende was op deze tegoeden en verlangde een verklaring van erfrecht. [Medeverdachte A] wilde de tegoeden in handen krijgen. Zij wilde niet dat de tegoeden in handen zouden komen van [vader benadeelde A] in zijn hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van de enig erfgenaam, zijn minderjarige zoon [benadeelde A]. [Medeverdachte B] zou zorgen dat de tegoeden zouden worden uitgekeerd op de rekening van [medeverdachte A]. [Medeverdachte B] kwam op het idee de nalatenschap door [vader benadeelde A] in diens hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van [benadeelde A] te laten verwerpen. [Medeverdachte A] en [verdachte] zouden dan als wettelijk erfgenamen de beschikking krijgen over de tegoeden van erflaatster.

[Medeverdachte B] heeft vervolgens een boedelbeschrijving van de nalatenschap van [erflaatster] opgemaakt, met een negatief saldo van 18.367,18 euro. De tegoeden bij de bank in [plaats] waren niet in de boedelbeschrijving opgenomen.

Over de boedelbeschrijving en de verwerping van de nalatenschap heeft een bespreking in de woning van [vader benadeelde A] in [plaats] plaatsgevonden waarbij [getuige 4] (opa van [benadeelde A]), [verdachte], [medeverdachte B], [benadeelde A], [vader benadeelde A] en de gezinsvoogd van [benadeelde A] aanwezig waren. In ieder geval [getuige 4], [medeverdachte B] en [verdachte] hebben tijdens die bespreking het woord gevoerd. Ter sprake is gekomen dat [benadeelde A] bij aanvaarding van de nalatenschap met schulden zou blijven zitten, gelet op het negatieve saldo van de boedelbeschrijving. [Medeverdachte B] heeft uiteen gezet dat erflaatster schulden had en drong aan op ondertekening van formulieren tot verwerping van de nalatenschap. [verdachte] heeft aangegeven dat zij het niet terecht vond als [benadeelde A] met schulden zou blijven zitten. [Vader benadeelde A] heeft op 8 december 2003 in zijn hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van [benadeelde A] de boedelbeschrijving getekend. Hij heeft in diezelfde hoedanigheid het door [medeverdachte B] opgestelde verzoekschrift aan de kantonrechter om een machtiging te verlenen de nalatenschap te verwerpen getekend. Het verzoekschrift is gedateerd op 8 januari 2004. De kantonrechter heeft op 13 januari 2004 de gevraagde machtiging afgegeven. De nalatenschap is op 15 januari 2004 door [vader benadeelde A] verworpen.

Na de verwerping van de nalatenschap door [vader benadeelde A] is de nalatenschap zuiver aanvaard door [verdachte] en [medeverdachte A]. Op basis van deze aanvaarding is een verklaring van erfrecht opgemaakt, volgens welke [medeverdachte A] recht heeft op ¾ deel van de nalatenschap en [verdachte] op ¼ deel.

In juli 2004 zijn [bank] en [levensverzekeringsmaatschappij] in [plaats], nadat de verklaring van erfrecht aan hen was overgelegd, in overeenstemming met hetgeen daaromtrent was vermeld in de verklaring van erfrecht overgegaan tot overmaking van de tegoeden op de aan erflaatster toebehoord hebbende rekeningen aan [verdachte] en [medeverdachte A].

Door [bank] is op een rekening van [medeverdachte A] een bedrag van 77.240,9230 euro en een hoeveelheid van 94.000 obligaties (waarvan de koers op 13 juli 2004 1,07560 bedroeg) overgemaakt. [Levensverzekeringsmaatschappij] heeft op deze rekening van [medeverdachte A] een bedrag van 301.676,47 euro overgemaakt. Aan [verdachte] is door [bank] een bedrag van 25.746,97 euro en een hoeveelheid van 31.000 obligaties (waarvan de koers op 13 juli 2004 1,07560 bedroeg) overgemaakt. Door [levensverzekeringsmaatschappij] is een bedrag van 100.558,82 euro aan [verdachte] overgemaakt.

[benadeelde A] en diens wettelijk vertegenwoordiger [vader benadeelde A] heeft bewogen tot het teniet doen van een inschuld, bestaande in de verwerping van de nalatenschap van [erflaatster] en daarmee het afzien van aan die [erflaatster] toebehoord hebbende geldtegoeden van 243.129,49 euro of daaromtrent bij de [bank] en van 402.235,29 euro of daaromtrent bij [levensverzekeringsmaatschappij], en [vader benadeelde A] en [benadeelde A] heeft bewogen tot de afgifte van een (door [vader benadeelde A] ondertekend) verzoek tot machtiging tot verwerping van de aan de destijds minderjarige [benadeelde A] toebehorende erfenis van [erflaatster]

hierin bestaande dat verdachte en verdachtes mededaders met vorenomschreven oogmerk - zakelijk weergegeven - opzettelijk valselijk en listiglijk en bedrieglijk en in strijd met de waarheid in het kader van de afwikkeling van de nalatenschap van voornoemde [erflaatster] een boedelbeschrijving met een negatief saldo hebben opgemaakt en/of overgelegd en/of heeft/hebben doen opmaken en/of doen overleggen, waardoor die [benadeelde A] en [vader benadeelde A] werden bewogen tot bovenomschreven teniet doen van genoemde inschuld (bestaande in de verwerping van voornoemde nalatenschap);

een geldtegoed/-bedrag van 100.558,82 euro of daaromtrent en

een geldtegoed/-bedrag van 34.755,12 euro of daaromtrent,althans een

hoeveelheid vast renderende obligaties, en,

een geldtegoed/-bedrag van 25.746,97 euro of daaromtrent,

heeft verworven en/of voorhanden heeft gehad, terwijl zij wist, dat bovenomschreven voorwerpen - onmiddellijk - afkomstig waren uit enig misdrijf.

Het hof acht niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard, zodat deze daarvan behoort te worden vrijgesproken.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Het bewezene levert op de misdrijven:

ten aanzien van het onder 1 bewezenverklaarde:

Medeplegen van oplichting.

ten aanzien van het onder 2 bewezenverklaarde:

Witwassen.

Strafbaarheid van de verdachte

Verdachte is strafbaar aangezien geen omstandigheid is gebleken of aannemelijk geworden die verdachte niet strafbaar zou doen zijn.

Oplegging van straf en/of maatregel

De hierna te melden strafoplegging is in overeenstemming met de aard en de ernst van het bewezenverklaarde en de omstandigheden waaronder dit is begaan, mede gelet op de persoon van verdachte, zoals van een en ander bij het onderzoek ter terechtzitting is gebleken.

Verdachte heeft samen met anderen op slinkse wijze [benadeelde A] en zijn vader als diens wettelijk vertegenwoordiger er toe bewogen om afstand te doen van de nalatenschap van zijn moeder. Verdachte wist dat een van haar medeverdachten, haar moeder, er op uit was de erfenis van haar kleinzoon in handen te krijgen. Verdachte en haar medeverdachten hebben een plan bedacht om dit voor elkaar te krijgen. Verdachte heeft een wezenlijke bijdrage geleverd aan de uitvoering van het plan. Door haar medeverdachte [medeverdachte B], die jarenlang werkzaam is geweest op een notariskantoor, is een boedelbeschrijving opgemaakt die in strijd met de werkelijkheid uitkwam op een negatief saldo. [Medeverdachte B] heeft de aanmerkelijke buitenlandse banktegoeden van haar zus ten onrechte niet in de boedelbeschrijving opgenomen. Verdachte was hiervan op de hoogte. Tijdens een familiebijeenkomst hebben verdachte en [medeverdachte B] het tegenover [benadeelde A] en zijn wettelijke vertegenwoordiger doen voorkomen alsof hij, als hij de nalatenschap van zijn moeder zou aanvaarden, met grote schulden zou blijven zitten. [Benadeelde A] heeft vervolgens de nalatenschap van zijn moeder verworpen. Verdachte en haar moeder hebben vervolgens de nalatenschap aanvaard, zodat de erfenis van haar zus bij hen terecht is gekomen.

Het hof is van oordeel dat het hier om een kwalijke zaak gaat. [Benadeelde A] is niet alleen in financieel opzicht ernstig benadeeld, maar ook emotioneel. Gelet op de ernst van de feiten acht het hof in beginsel een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden passend.

Ten gunste van verdachte heeft het hof gelet op een verdachte betreffend Uittreksel Justitiële Documentatie d.d. 19 oktober 2009, waaruit blijkt dat verdachte tot op heden geen strafblad van enige betekenis heeft.

Het hof houdt er ook rekening mee dat verdachte, anders dan haar moeder, niet in eerste instantie heeft gehandeld uit eigen gewin. Haar rol, afgezet tegen die van haar moeder, is ook minder groot geweest. Het hof ziet hierin redenen om een geheel voorwaardelijke gevangenisstraf van na te melden duur op te leggen.

Daarnaast acht het hof een taakstraf in de vorm van een werkstraf van hierna te melden duur passend en geboden .

De vordering van de benadeelde partij [benadeelde A]

De benadeelde partij heeft zich in eerste aanleg in het strafproces gevoegd met een vordering tot schadevergoeding. Deze bedraagt 645.364,78 euro. De vordering is bij het vonnis waarvan beroep niet toegewezen. De benadeelde partij heeft zich in hoger beroep opnieuw gevoegd voor het bedrag van haar oorspronkelijke vordering. Ter terechtzitting op 3 november 2009 heeft de raadsman van de benadeelde partij, mr W.J.E. Hendriks, de vordering van de benadeelde partij ingetrokken. Daarom is de vordering niet langer aan het oordeel van het hof onderworpen.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

Het hof heeft gelet op de artikelen 14a, 14b, 14c, 22c, 22d, 24, 47, 57, 326 en 420bis van het Wetboek van Strafrecht.

Deze voorschriften zijn toegepast, zoals zij golden ten tijde van het bewezenverklaarde.