II.3.3 Algemene maatschappelijke voordelen

58. Inleiding. Securitisation brengt ook bepaalde maatschappelijke voordelen met zich, waarvan de belangrijkste hieronder worden aangestipt.

59. Spreiding van kredietrisico’s. De risico’s van kredietverlening kunnen door securitisation worden gespreid over een groot aantal partijen (de investeerders in ABS, credit enhancers), zodat deze risico’s in grotere mate en efficiënter door de kapitaalmarkt kunnen worden geabsorbeerd en mogelijk worden gedragen door die partijen die daartoe het beste in staat zijn. Dit kan de financiële stabiliteit van de kapitaalmarkt vergroten.

De kredietcrisis van 2007-2008 heeft echter aangetoond dat dit in de praktijk ook anders kan zijn. De vergaande mate van securitisation van kredietrisico’s en het gebruik van kredietderivaten lijken juist tot grote instabiliteit te hebben geleid. Marktpartijen wisten van elkaar niet wie in welke mate bepaalde kredietrisico’s op zich genomen had, met als gevolg een onderling wantrouwen dat het soepel functioneren van de kredietmarkten ernstig schaadde. Het wantrouwen leidde tot een forse stijging van de interbancaire rente en deed uiteindelijk zelfs de geldmarkten op slot gaan. Hoewel er sprake kan zijn van een grotere risicospreiding – hetgeen op zichzelf gunstig is –, leidt securitisation ook tot een grotere verwevenheid van financiële instellingen en markten, waardoor financiële problemen gemakkelijker in het financiële stelsel verspreid raken en andere markten en actoren daarin kunnen “besmetten”. Inmiddels zijn er maatregelen getroffen en voorstellen gedaan om de transparantie en stabiliteit van de securitisationmarkten en markt voor kredietderivaten te vergroten.1

60. Grotere beschikbaarheid van krediet. Securitisation draagt bij aan een goed functionerende en liquide secundaire markt voor de verhandeling van kredieten. Doordat financiële ondernemingen door de uitgifte van ABS de vorderingen uit hun kredieten en de daaraan verbonden kredietrisico’s kunnen doorplaatsen naar beleggers, zijn zij in staat om meer kredieten te verstrekken tegen relatief lage rentetarieven. Risico- en kapitaallimieten waaraan een financiële onderneming is gebonden, behoeven geen belemmering meer te vormen voor een verdere groei van de kredietverlening. Dit leidt tot een grotere beschikbaarheid van krediet, hetgeen economische groei stimuleert. Zoals de crisis op de Amerikaanse hypotheekmarkt van 2007 evenwel heeft aangetoond, kan de keerzijde van de medaille zijn dat banken wellicht te lichtvaardig kredieten gaan verstrekken met een (te) hoog kredietrisico. Door de kredieten zonder verhaalsrecht aan beleggers te verkopen, lopen zij zelf immers geen kredietrisico meer.2

61. Betere aansluiting van vraag en aanbod van kapitaal. Een goed functionerende (internationale) markt voor ABS doet de vraag en aanbod van kapitaal beter op elkaar aansluiten. Het zorgt ervoor dat kapitaal gemakkelijker van instellingen met een overschot naar instellingen met een tekort kan vloeien. Daarbij kan securitisation geografische en regionale verschillen in vraag en aanbod van kapitaal opheffen of verminderen. Denk aan buitenlandse instellingen met een overschot aan kapitaal die door een investering in ABS in staat worden gesteld deel te nemen aan bepaalde regionale kredietmarkten waartoe zij zelf geen directe toegang hebben.