Rb. Leeuwarden, 27-04-2011, nr. 103587 HA ZA 10-287

Het verloop van de procedure blijkt uit:

Ten slotte is vonnis bepaald.

in conventie

Het standpunt van ABN AMRO

ABN AMRO vordert betaling van het achterstallige kredietsaldo inclusief kredietvergoeding ad EUR 24.139,62, te vermeerderen met de overeengekomen rente tot en met 12 februari 2010 ad EUR 13.550,11, tezamen EUR 37.689,73.

In reactie op het verweer van [gedaagde] betwist ABN AMRO dat haar vordering is verjaard. Er zijn tijdig stuitingshandelingen door haar verricht, in de vorm van sommatiebrieven die zijn verstuurd naar de door [gedaagde] zelf opgegeven adressen.

Tevens betwist ABN AMRO dat zij zou zijn tekortgeschoten in haar zorgplicht jegens [gedaagde] bij het aangaan van de kredietovereenkomst, althans in dat verband onrechtmatig jegens [gedaagde] heeft gehandeld. Met de aan ABN AMRO verstrekte gegevens was het verantwoord om het onderhavige krediet aan [gedaagde] te verstrekken. ABN AMRO heeft de benodigde financiële informatie ingewonnen. In dat verband zijn de door [gedaagde] met zijn werkgever gemaakte afspraken volgens ABN AMRO niet relevant. Deze afspraken regarderen ABN AMRO, als derde, niet. Ten slotte stelt ABN AMRO ten aanzien van de gevorderde rente dat het feit dat de rente zo hoog is opgelopen geheel aan [gedaagde] te wijten is. Door sinds 2004 geen betalingen meer uit hoofde van de kredietovereenkomst te doen, heeft [gedaagde] de onderhavige situatie zelf laten ontstaan. Kennelijk is [gedaagde] niet van zins om de schuld aan ABN AMRO te voldoen. Voor matiging van de rente op grond van de redelijkheid en billijkheid is dan ook geen grond, aldus ABN AMRO.

Het standpunt van [gedaagde]

Het verweer van [gedaagde] kan als volgt worden samengevat.

[gedaagde] stelt primair dat de vordering van ABN AMRO is verjaard op grond van artikel 3:307 jo. 3:308 BW, gezien het tijdsverloop tussen de opeisbaarheid van de geldlening en de dag der dagvaarding. De gehele geleende som, inclusief kredietvergoeding, was op 6 september 2004 opeisbaar. Nadien zijn er door ABN AMRO binnen vijf jaar geen rechtsgeldige stuitingshandelingen verricht. De door ABN AMRO genoemde aanmaningen zijn nimmer door [gedaagde] ontvangen. In dat verband verwijst [gedaagde] naar een verklaring van zijn stiefvader Van de Belt, tussen juli 2006 en mei 2009 woonachtig op het adres [adres] te [adres], en die stelt dat hij zich niet kan herinneren in deze periode ooit een brief van ABN AMRO voor [gedaagde] te hebben ontvangen. Ook betwist [gedaagde] bij gebrek aan wetenschap de juistheid van de telefoonaantekeningen van de incassogemachtigde van ABN AMRO.

[gedaagde] stelt subsidiair dat ABN AMRO tekortgeschoten is in haar (precontractuele) zorgplicht, althans onrechtmatig heeft gehandeld, jegens [gedaagde] bij het aangaan van de kredietovereenkomst. Omdat [gedaagde] destijds (slechts) 19 jaar oud was, onervaren was met het aantrekken van gelden, geen bestendig inkomenspatroon had, vroegtijdig zijn school had verlaten en in dienst was getreden bij een net startende onderneming, had ABN AMRO de onderhavige kredietovereenkomst niet mogen sluiten. ABN AMRO had niet alleen gegevens moeten verzamelen, maar tevens moeten voorzien dat een aflossingsverplichting van EUR 500,00 per maand, bij een netto-inkomen van

EUR 1.000,00 per maand, al spoedig tot financiële problemen bij [gedaagde] zou leiden. Het is niet aannemelijk dat [gedaagde] destijds - als 19-jarige schoolverlater - al een netto maandinkomen van EUR 1.800,00 genoot. Bovendien had [gedaagde] ten tijde van het aangaan van de kredietovereenkomst nog nimmer loon van Adviesgroep Noord ontvangen en is het krediet door hem ten gunste van dit bedrijf afgesloten. Adviesgroep Noord heeft hem echter nimmer terugbetaald. [gedaagde] is door zijn ex-werkgever opgelicht.

[gedaagde] stelt voorts dat blijkens de registratie bij het BKR het doorlopend krediet op 11 juli 2006 volledig is voldaan. De aldaar genoemde einddatum van het krediet wijst daarop. [gedaagde] mocht er daardoor gerechtvaardigd op vertrouwen dat de schuld was voldaan. ABN AMRO heeft derhalve ook om deze reden geen vordering meer op hem uit hoofde van de kredietovereenkomst.

De kredietovereenkomst is vernietigbaar, nu ABN AMRO in strijd heeft gehandeld met artikel 28 Wck. Bij het aangaan van de overeenkomst beschikte ABN AMRO volgens [gedaagde] over onvoldoende gegevens omtrent zijn kredietwaardigheid.

Daarnaast wijst [gedaagde] erop dat ABN AMRO tussen 2006 en 2009 geen handelingen heeft verricht ter incasso van de vordering uit hoofde van de kredietovereenkomst. Het is in strijd met de eisen van redelijkheid en billijkheid dat [gedaagde] de daardoor hoog opgelopen rentevordering (geheel) dient te voldoen. Vanuit de op haar als bank rustende zorgplicht jegens een cliënt had ABN AMRO haar renteschade dienen beperken, aldus [gedaagde]. Het stilzitten van ABN AMRO is bovendien in strijd met artikel 11 van de kredietovereenkomst, waar is bepaald dat ABN AMRO regelmatig een overzicht diende te verstrekken van de debetstanden. De hieruit voortvloeiende schade kan aan ABN AMRO worden toegerekend.

De beoordeling van het geschil

De rechtbank overweegt als volgt. Vast staat dat [gedaagde] uit hoofde van de kredietovereenkomst gehouden was om maandelijks een bedrag van EUR 500,00 aan rente en aflossing aan ABN AMRO te voldoen en dat [gedaagde] gedurende een aantal maanden niet aan deze verplichting heeft voldaan, waarmee de totale kredietsom inclusief kredietvergoeding ineens opeisbaar is geworden per 6 september 2004. Met ingang van de daaropvolgende dag is de daarop van toepassing zijnde verjaringstermijn van vijf jaren ex artikel 3:307 lid 1 BW gaan lopen. Beoordeeld dient vervolgens te worden of er nadien binnen een termijn van vijf jaren rechtsgeldige stuitingshandelingen zijn verricht door ABN AMRO. Uit de door ABN AMRO overgelegde telefonische aantekeningen van haar incassogemachtigde volgt dat [gedaagde] op of omstreeks 21 juli 2005 een adreswijziging heeft doorgegeven, naar het adres [adres] te [adres]. De door ABN AMRO (nadien) op 19 december 2005, 16 maart 2006 en 29 juli 2009 verzonden aanmaningen zijn alle drie naar dit adres verzonden. De rechtbank ziet geen aanleiding om te twijfelen aan de juistheid van voornoemde telefoonaantekeningen en zal er daarom vanuit gaan dat de aanmaningen zijn verstuurd naar het juiste adres. De rechtbank acht de ontkenning van de ontvangst van al deze aanmaningen door [gedaagde] niet geloofwaardig. [gedaagde] heeft onvoldoende feiten of omstandigheden gesteld die aannemelijk maken dat de postbezorging in desbetreffende periode zou hebben gefaald, of waaruit anderszins mogelijk zou kunnen volgen dat de aanmaningen niet door hem zijn ontvangen. De door hem in dat verband overgelegde verklaring van zijn stiefvader doet daaraan niet af. Gelet op het vorenstaande oordeelt de rechtbank dat de verjaring van de vordering tijdig vóór de dagvaarding door ABN AMRO is gestuit. Het door [gedaagde] opgeworpen verjaringsverweer faalt dus.

De rechtbank oordeelt voorts dat op een kredietverlenende instelling als ABN AMRO een zorgplicht rust om niet-professionele klanten voorafgaand aan het sluiten van een kredietovereenkomst behoorlijk te informeren over de risico's van het aangeboden product. Deze zorgplicht strekt tot bescherming van de (potentiële) klant tegen eigen lichtvaardigheid of ondeskundigheid en vloeit voort uit hetgeen de eisen van redelijkheid en billijkheid, gelet op de aard van de verhouding tussen financiële instellingen en haar particuliere cliënten, meebrengen. De omvang van de zorgplicht van een financiële instelling hangt af van de door haar verleende dienst. Bij het verlenen van een krediet zal in ieder geval de kredietwaardigheid van de (potentiële) cliënt voldoende moeten worden getoetst door de kredietgever. In dat verband staat vast dat [gedaagde] voorafgaand aan het sluiten van de onderhavige kredietovereenkomst informatie aan ABN AMRO ter beschikking heeft gesteld, waaruit blijkt dat hij op dat moment een netto-inkomen van

EUR 1.800,00 per maand genoot. Dit bedrag staat immers vermeld (i) op het aanvraagformulier, ten aanzien waarvan [gedaagde] heeft verklaard dat alle gegevens naar waarheid zijn ingevuld, en (ii) op de door of namens [gedaagde] aan ABN AMRO ter beschikking gestelde loonstrook. Gesteld noch gebleken is dat het voor ABN AMRO kenbaar was dat er in de arbeidsovereenkomst tussen Adviesgroep Noord en [gedaagde] nochtans een netto-loon van EUR 1.000,00 per maand was overeengekomen. Gelet op de aldus aan ABN AMRO verstrekte inkomensgegevens - waaruit tevens bleek dat de maandelijkse vaste lasten qua huur en levensonderhoud op een bedrag van EUR 720,00 kwamen - mocht [gedaagde] naar het oordeel van de rechtbank door ABN AMRO als voldoende kredietwaardig worden beschouwd. Hieraan doet niet af dat [gedaagde] op dat moment nog jong was (waarbij de rechtbank opmerkt dat [gedaagde], gezien diens geboortedatum, destijds 21 jaar oud was en niet, zoals hij zelf stelt, 19 jaar) en vroegtijdig zijn school had verlaten. Er is sprake van een reguliere, eenvoudige kredietovereenkomst, zonder moeilijke voorwaarden of onbenoemde nadelen, en waarin de verplichtingen van [gedaagde] voldoende duidelijk staan omschreven. [gedaagde] mag, ook gezien zijn leeftijd, geacht worden de aan die overeenkomst verbonden risico's voldoende te hebben begrepen. De omstandigheden dat [gedaagde] bij het aangaan van de kredietovereenkomst nog geen loon van Adviesgroep Noord had ontvangen en dat hij het krediet feitelijk ten gunste van deze onderneming heeft afgesloten, liggen in de risicosfeer van [gedaagde] zelf en kan hij niet aan ABN AMRO tegenwerpen. Dat geldt evenzeer voor de door [gedaagde] gestelde omstandigheid dat hij door zijn ex-werkgever financieel is benadeeld. De rechtbank komt dan ook tot de conclusie dat het door [gedaagde] gedane beroep op schending van de zorgplicht van ABN AMRO moet worden verworpen. Evenmin kan in het licht van het voorgaande geoordeeld worden dat ABN AMRO bij het sluiten van de kredietovereenkomst onrechtmatig heeft gehandeld jegens [gedaagde].

Met betrekking tot het door [gedaagde] gedane beroep op schending van artikel 28 Wck - zoals dat ten tijde van het sluiten van de onderhavige kredietovereenkomst gold - overweegt de rechtbank als volgt. De aard en strekking van het bepaalde in dit artikel ziet op een verplichte toetsing door de kredietgever van de kredietwaardigheid van de kredietnemer. Deze toetsing is zowel in het belang van de kredietnemer als van de kredietgever. Immers, de kredietnemer dient te worden behoed voor overbesteding en de kredietgever heeft belang bij inschatting van het risico dat hij, rekening houdende met de financiële omstandigheden van de kredietnemer, loopt met betrekking tot nakoming van de overeenkomst door de kredietnemer. Uit de inhoud van voormeld artikel en de daarbij behorende Memorie van Toelichting blijkt dat de kredietgever uit mag gaan van de juistheid van de opgave van de kredietnemer en hij doorgaans kan volstaan met het checken van de belangrijkste posten aan inkomen en uitgaven. Gelet op hetgeen hiervoor onder r.o. 4.5. reeds is overwogen, alsmede het vaststaande feit dat ABN AMRO voorafgaande aan het sluiten van de kredietovereenkomst, een (positieve) BKR-toetsing heeft uitgevoerd, oordeelt de rechtbank dat ABN AMRO de kredietwaardigheid van [gedaagde] voldoende heeft getoetst. Het daarop betrekking hebbende verweer van [gedaagde] kan dan ook niet slagen.

De rechtbank oordeelt voorts dat uit het enkele feit dat uit een BKR-registratie zou volgen dat het onderhavige krediet zou zijn voldaan, bij gebreke van gebleken aflossingen op het krediet, niet kan worden afgeleid dat het onderhavige krediet reeds werkelijk is voldaan. [gedaagde] - op wie de stelplicht en bewijslast terzake gedane aflossingen rusten - heeft ook niet onderbouwd in hoeverre hij (of een derde) aflossingen op het krediet heeft gedaan. De rechtbank passeert daarom het verweer van [gedaagde] dat het krediet al is afgelost.

Uit het voorgaande volgt dat de door ABN AMRO gevorderde hoofdsom ad

EUR 24.139,62 toewijsbaar is.

De vraag die vervolgens ter beantwoording voorligt, is of ABN AMRO betaling kan vorderen van de overeengekomen rente tot een bedrag van EUR 13.350,11. [gedaagde] heeft zich op dit punt verweerd door te stellen dat ABN AMRO na het opeisbaar worden van het krediet eerder betaling had moeten vorderen van de kredietsom. De rechtbank overweegt dienaangaande als volgt. De maatschappelijke functie van een bank brengt volgens vaste jurisprudentie een bijzondere zorgplicht, voortvloeiende uit de eisen van redelijkheid en billijkheid, met zich jegens haar cliënten tot wie zij in een contractuele verhouding staat. In dat verband mag van een bank verwacht worden dat zij, nadat een achterstand in de aflossingen van een krediet ontstaat die opeising van het gehele saldo rechtvaardigt, binnen een redelijke termijn overgaat tot opeising van dit saldo en desnodig ook daadwerkelijk in rechte betaling vordert, om te voorkomen dat de verschuldigde rente te hoog oploopt. In het onderhavige geval staat vast dat het gehele saldo per 6 september 2004 opeisbaar is geworden. Nadien heeft (de incassogemachtigde van) ABN AMRO in 2005 en 2006 een enkele aanmaning aan [gedaagde] gestuurd, waarna de verdere incasso meer dan drie jaren heeft stilgelegen, tot de aanmaning van 29 juli 2009. Hierna heeft het tot medio maart 2010 geduurd, alvorens ABN AMRO haar vordering in rechte aanhangig heeft gemaakt.

Een ander brengt de rechtbank tot het oordeel dat ABN AMRO niet binnen een redelijke termijn is overgegaan tot opeising van het gehele saldo, waarmee de rentevordering aanzienlijk is opgelopen. Hiermee heeft ABN AMRO haar hiervoor omschreven zorgplicht jegens [gedaagde] geschonden en is het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar dat [gedaagde] thans het gehele bedrag aan rente over de periode van 6 september 2004 tot en met 12 februari 2010 zou moeten betalen. Hieraan doet onvoldoende af dat partijen zijn overeengekomen dat de incasso van de zaak enige tijd stil zou liggen in verband met de afbetaling van een andere vordering op [gedaagde]. Ook onder die omstandigheden is de termijn waarbinnen in dit geval tot gerechtelijke invordering is ingegaan te lang. De rechtbank zal, gelet op het vorenoverwogene, het bedrag aan vervallen rente ex aequo en bono vaststellen op EUR 7.500,-. De vordering terzake vervallen rente is in zoverre toewijsbaar. De gevorderde rente vanaf 13 februari 2010 is toewijsbaar als hierna te melden.

[gedaagde] zal als de grotendeels in het ongelijk te stellen partij in de kosten van het geding worden veroordeeld. Deze kosten worden aan de zijde van ABN AMRO als volgt vastgesteld:

[gedaagde] heeft een vijftal vorderingen in reconventie ingesteld, die de rechtbank hierna achtereenvolgens zal behandelen.

De primaire vordering strekt ertoe dat voor recht wordt verklaard dat de vordering van ABN AMRO uit hoofde van de kredietovereenkomst geheel dan wel gedeeltelijk is verjaard. Gelet op hetgeen hiervoor in conventie onder r.o. 4.4. is overwogen, dient deze vordering te worden afgewezen.

De subsidiaire vordering sub 1 strekt ertoe dat voor recht wordt verklaard dat de vorderingen, voortvloeiende uit de kredietovereenkomst, door betaling teniet zijn gegaan, althans dat de kredietovereenkomst wegens strijd met de toezichtsregelgeving, in het bijzonder artikel 28 Wck, nietig of vernietigbaar is. Gelet op hetgeen hiervoor in conventie onder r.o. 4.6. en 4.7. is overwogen, zijn deze vorderingen niet toewijsbaar.

De subsidiaire vordering sub 2 strekt ertoe dat voor recht wordt verklaard dat ABN AMRO toerekenbaar tekortgeschoten is en/of onrechtmatig heeft gehandeld, door het schenden van haar zorgplichten en de verplichtingen uit de wet en overeenkomst. Ook deze vordering is niet toewijsbaar, gelet op hetgeen hiervoor in conventie onder r.o. 4.5. is overwogen.

De subsidiaire vordering sub 3 strekt ertoe dat voor recht wordt verklaard dat het vorderen van rente tot en met 12 februari 2010 onredelijk en onbillijk is en derhalve niet verschuldigd is, althans dat de rentevordering wordt gematigd. Gelet op hetgeen hiervoor in conventie onder r.o. 4.9. is overwogen, heeft [gedaagde] geen belang meer bij deze vordering, zodat deze zal worden afgewezen.

De subsidiaire vordering onder 5 strekt ertoe dat ABN AMRO wordt veroordeeld tot betaling van schade die [gedaagde] heeft geleden of nog zal lijden als gevolg van het toerekenbaar tekortschieten van ABN AMRO in haar zorgplicht, althans onrechtmatig handelen van ABN AMRO. Uit hetgeen hiervoor in conventie is overwogen, vloeit voort dat van toerekenbaar tekortschieten van ABN AMRO in haar zorgplicht, althans onrechtmatig handelen, geen sprake is voor wat betreft het aangaan van de kredietovereenkomst. Wel heeft ABN AMRO haar zorgplicht geschonden door te lang te wachten met het in rechte vorderen van het opeisbare kredietsaldo. De daaruit voortvloeiende schade voor [gedaagde] is naar het oordeel van de rechtbank evenwel al (voldoende) verdisconteerd in de matiging van de rentevordering in conventie, zodat [gedaagde] geen belang meer heeft bij de onderhavige vordering. Deze zal dan ook worden afgewezen.

[gedaagde] zal als de in het ongelijk te stellen partij in de kosten van het geding worden veroordeeld. Deze kosten worden aan de zijde van ABN AMRO vastgesteld op

EUR 452,00 (2 punten x 0,5 x EUR 452,00, tarief II).

De rechtbank:

in conventie

veroordeelt [gedaagde] tot betaling aan ABN AMRO van een bedrag van

EUR 31.639,62, vermeerderd met de overeengekomen rente over EUR 24.139,62 vanaf 13 februari 2010 tot aan de dag der algehele voldoening;

veroordeelt [gedaagde] in de kosten van het geding, tot op heden aan de zijde van ABN AMRO vastgesteld op EUR 2.081,88;

verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad;

wijst af het meer of anders gevorderde;

in reconventie

wijst de vorderingen van [gedaagde] af;

veroordeelt [gedaagde] in de kosten van het geding, tot op heden aan de zijde van ABN AMRO vastgesteld op EUR 452,00.

Dit vonnis is gewezen door mr. J.E. Biesma en in het openbaar uitgesproken op 27 april 2011, in tegenwoordigheid van de griffier.

fn 343?