Rb. Amsterdam, 22-07-2010, nr. 13/676006-10 (PROMIS)

zonder vaste woon- of verblijfplaats in Nederland,

thans gedetineerd in het Huis van Bewaring "Zwaag" te Zwaag.

Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting van 8 juli 2010.

Deze zaak is gelijktijdig - maar niet gevoegd - behandeld met de zaak van medeverdachte [medeverdachte] ter terechtzitting van 8 juli 2010. Ook tegen voornoemde medeverdachte wordt heden vonnis gewezen. Ten behoeve van de leesbaarheid van het vonnis zal de rechtbank niet alleen de rol van verdachte maar ook de rol van de medeverdachte bespreken.

De rechtbank heeft kennisgenomen van de vordering van de officier van justitie

mr. W. van Schaijck en van hetgeen door de raadsman van verdachte mr. T. Nieuwburg en door de verdachte naar voren is gebracht.

Aan verdachte is ten laste gelegd - met inachtneming van de op de terechtzitting van 8 juli 2010 toegelaten wijziging van het ten last gelegde - dat

hij op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 1 januari 2010

tot en met 4 januari 2010 te [plaats], in elk geval in Nederland, tezamen en

in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, (in perceel

[A-straat] [nr 1]) opzettelijk [slachtoffer] van het leven heeft/hebben

beroofd, immers heeft/hebben verdachte en/of zijn mededader (telkens) met dat

opzet, eenmaal of meermalen (telkens) (krachtig) (uitwendig inwerkend botsend

(slaan en/of stompen en/of schoppen en/of trappen)) geweld op/tegen het hoofd en/of op/tegen het lichaam van die [slachtoffer] uit geoefend, waardoor die [slachtoffer] (herseninklemming heeft opgelopen) tengevolge waarvan voornoemde

[slachtoffer] is overleden;

(artikel 287 Wetboek van Strafrecht)

Subsidiair:

hij op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 1 januari 2010

tot en met 4 januari 2010 te [plaats], in elk geval in Nederland, tezamen en

in vereniging met een ander of anderen, althans alleen (in perceel [A-straat]

[nr 1]) aan [slachtoffer] opzettelijk zwaar lichamelijk letsel

(bloeduitstortingen onder het harde hersenvlies en als verwikkelingen daarvan

tekenen van herseninklemming), heeft/hebben toegebracht, door (telkens)

opzettelijk eenmaal of meermalen (telkens) (krachtig) (uitwendig inwerkend

botsend (slaan en/of stompen en/of schoppen en/of trappen)) geweld op/tegen het

hoofd, in elk geval op/tegen het lichaam van die [slachtoffer] uit te oefenen, tengevolge

waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden;

(artikel 302/2 Wetboek van Strafrecht)

meer subsidiair:

hij op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 1 januari 2010

tot en met 4 januari 2010 te [plaats] tezamen en in vereniging met een ander

of anderen, althans alleen, (in perceel [A-straat] [nr 1]) opzettelijk

[slachtoffer] heeft/hebben mishandeld door eenmaal of meermalen (telkens)

opzettelijk (telkens) (krachtig) (uitwendig inwerkend botsend (slaan en/of

stompen en/of schoppen en/of trappen)) geweld op/tegen het hoofd, in elk geval

op/tegen het lichaam van die [slachtoffer] uit te oefenen, tengevolge waarvan die

[slachtoffer] is overleden;

(artikel 300/3 Wetboek van Strafrecht)

De rechtbank heeft vastgesteld dat de dagvaarding geldig is, dat zijzelf bevoegd is tot kennisneming van de zaak, dat de officier van justitie ontvankelijk is in de vervolging en dat er geen redenen zijn voor schorsing van de vervolging.

Het standpunt van het openbaar ministerie

De officier van justitie stelt zich op het standpunt dat een doodslag in vereniging, zoals primair is ten laste gelegd, kan worden bewezen. De officier van justitie heeft zijn standpunt, kort weergegeven, als volgt onderbouwd.

Uit de verklaringen van de getuigen [getuige 6], [getuige 4] en [getuige 5] en de resultaten van het politieonderzoek blijkt dat er de avond van 1 januari 2010 drie vechtincidenten zijn geweest. Het eerste betreft het gevecht tussen het slachtoffer en getuige [getuige 6], het tweede betreft het slaan en schoppen van het slachtoffer door beide verdachten en het derde geweldsincident betreft het schoppen en slaan van het slachtoffer door verdachte [verdachte] zodanig dat het slachtoffer niet meer opstaat.

Op basis van het politieonderzoek kan worden vastgesteld dat het tijdstip van overlijden moet liggen tussen 2 januari 2010 na 14:00 uur en 3 januari 2010 22.00 uur. De bevindingen van de sectie, het neuropathologische onderzoek, het toxicologische onderzoek en het wonddateringsonderzoek in samenhang bezien geven de officier van justitie de overtuiging dat de dood van het slachtoffer is ingetreden in voornoemde periode.

Causaliteit

De officier van justitie is van mening dat er voldoende bewijs voorhanden is voor een causaal verband tussen de gedragingen van verdachten (het schoppen/slaan op het hoofd) en het overlijden van het slachtoffer. De officier van justitie verwijst hierbij naar een uitspraak van het Hof Leeuwarden, te weten de Groninger HIV-zaak met LJN BL0299 van 22 januari 2010. Volgens voornoemde uitspraak is sprake van een dergelijk causaal verband als het letsel redelijkerwijs als gevolg van het handelen van verdachten aan hen kan worden toegerekend. Deze toerekening is redelijk indien de aan hen verweten gedraging naar haar aard geschikt was om het ingetreden gevolg (van het overlijden) teweeg te brengen of het gevaar daarvoor (in relevante mate) te vergroten. In zo'n geval doorbreken eventuele tussenkomende factoren de causaliteitsketen in beginsel niet. Aan een bewezenverklaring van dat causale verband staat voorts niet in de weg dat niet geheel kan worden uitgesloten dat latere handelingen van derden mede hebben geleid tot het ingetreden gevolg. De officier van justitie is van mening dat aan voornoemde voorwaarden is voldaan en dat daarmee de verdachten aansprakelijk zijn voor de dood van het slachtoffer.

De officier van justitie acht het in het geheel niet waarschijnlijk dat iemand anders dan beide verdachten na het vertrek van getuige [getuige 4] op 2 januari 2010 omstreeks 14.00 uur het pand is binnengekomen en het slachtoffer heeft gedood. Het letsel van het slachtoffer zou dan van een later tijdstip moeten zijn en mogelijk op een andere plaats zijn toegebracht. Dit komt niet overeen met de uitkomsten van het wonddateringsonderzoek en van het onderzoek van de neuropatholoog. Er is geen letsel geconstateerd anders dan passend bij de beschrijving van de vechtincidenten op 1 januari 2010. Ook het ingestelde politieonderzoek heeft geen aanwijzingen opgeleverd die deze zienswijze zouden kunnen ondersteunen.

Medeplegen

De officier van justitie is van mening dat sprake is van gezamenlijk handelen door beide verdachten. Volgens de getuigenverklaringen hebben beide verdachten ten tijde van het tweede incident elk hun aandeel gehad in het uitgeoefende geweld. Er was sprake van feitelijk samen handelen. Bij het derde geweldsincident neemt verdachte [medeverdachte] volgens de getuigenverklaringen niet deel aan het gevecht, maar hij onderneemt ook geen actie om de medeverdachte te stoppen. Ook de ochtend na het drankgelag opereren beide verdachten samen bij het proberen wakker te schudden van het slachtoffer. Deze feitelijke gedragingen ondersteunen het element tezamen en in vereniging.

Opzet

De officier van justitie stelt zich op het standpunt dat middels het juridische begrip voorwaardelijke opzet is aan te tonen dat beide verdachten opzet op de dood van het slachtoffer hebben gehad. Hij verwijst hierbij naar een uitspraak van de Rechtbank Dordrecht van 24 april 2008 met LJN BD0512. Hierin is als nadere bewijsoverweging het volgende opgenomen: "Het is een feit van algemene bekendheid dat het hoofd een kwetsbaar gedeelte van het menselijk lichaam is, waarbij in geval van geweld het gevolg niet zelden fataal kan zijn. Bij trappen tegen het hoofd met geschoeide voet is altijd de reële mogelijkheid aanwezig dat de dood kan intreden." Uit het handelen van verdachten op 2 januari 2010 kan een zekere bewustheid ten aanzien van de ernst van hun handelen en de daaruit voortvloeiende gevolgen worden afgeleid. Het proberen te wekken en vervolgens het verleggen en toedekken van het slachtoffer, maar het niet treffen van hulpverlenende maatregelen, maakt dat verdachten bewust het risico op de dood van het slachtoffer hebben aanvaard.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman verzoekt verdachte vrij te spreken van het primair, subsidiair en meer subsidiair ten laste gelegde.

Causaliteit

De raadsman voert aan dat, als de rechtbank van oordeel is dat verdachte [slachtoffer] heeft mishandeld, niet aantoonbaar is dat het overlijden van [slachtoffer] het rechtstreekse gevolg is van deze mishandelende gedragingen.

De raadsman baseert zijn standpunt op de bevindingen van de onderzoeken van het NFI. Op basis van deze bevindingen is niet te herleiden dat het fatale letsel op 1 januari 2010 is toegebracht. Getuigen [getuige 4] en [getuige 6] hebben op 1 en 2 januari 2010 alleen een kapotte lip en een schram op het gezicht geconstateerd. Dit terwijl uit het wonddateringsonderzoek blijkt dat sprake was van meer letsel wat is toegebracht 4- 6 uren voor het overlijden van [slachtoffer]. Volgens de raadsman kom je bij een berekening van de tijd tussen het gevecht en de dood er op uit dat de dood niet de oorzaak kan zijn van het gevecht.

De raadsman stelt zich op het standpunt dat het slachtoffer mogelijk is overleden ten gevolge van een andere vechtpartij of van een val. Het krakerspand was vrij toegankelijk voor een scala aan personen, zoals drugsgebruikers, passanten, kwaadwillenden en krakers. Uit verklaringen van getuigen blijkt bovendien dat er in en rond het huis een gewelddadige sfeer hing. Het is mogelijk dat na de avond van 1 januari 2010 een andere vechtpartij heeft plaatsgevonden en het slachtoffer door toedoen van anderen is overleden. De raadsman verwijst hierbij naar een uitspraak van de Rechtbank Maastricht met LJN AO4212.

Het oordeel van de rechtbank

De rechtbank acht bewezen dat verdachte het primair ten laste gelegde heeft gepleegd. De rechtbank overweegt hiertoe als volgt.

Op grond van de getuigenverklaringen stelt de rechtbank vast dat [slachtoffer] is overleden tussen het moment dat [getuige 4] het pand heeft verlaten op 2 januari 2010 na 11.30 uur en hij [slachtoffer] dood heeft gevonden op 3 januari 2010 omstreeks 22:00 uur. Uit de verklaring van [getuige 6] in samenhang bezien met de aanhouding van [verdachte] in de Albert Heijn, kan immers worden geconcludeerd dat [getuige 4] het pand na 11:30 uur heeft verlaten op 2 januari 2010. Hoewel [getuige 4] verschillend verklaart over het tijdstip dat hij ontdekte dat [slachtoffer] was overleden, acht de rechtbank voldoende aannemelijk dat dit in ieder geval op 3 januari omstreeks 22:00 uur is geweest, nu dit tijdstip wordt bevestigd door een van de buren

Voorts blijkt uit het neuropathologisch onderzoek dat verdachte is overleden ten gevolge van een bloeduitstorting onder het harde hersenvlies, waardoor herseninklemming is ontstaan dat de dood heeft veroorzaakt. Dit letsel is ontstaan bij leven en kan veroorzaakt zijn door een val of een hevige slag op het hoofd.

Causaliteit

Op grond van het dossier kan worden vastgesteld dat er in de nacht van 1 op 2 januari 2010 drie van elkaar te onderscheiden geweldsmomenten hebben plaatsgevonden in de woning aan de [A-straat] [nr 1] te [plaats], te weten eerst tussen [getuige 6] en [slachtoffer], later tussen [verdachte] en [medeverdachte] enerzijds en [slachtoffer] anderzijds en ten slotte tussen [verdachte] en [slachtoffer].

De rechtbank is van oordeel dat [slachtoffer] bij het derde geweldsmoment fataal letsel is toegebracht ten gevolge waarvan de herseninklemming is ontstaan en [slachtoffer] is overleden. Uit de verklaring van getuige [getuige 6] blijkt dat tijdens het derde geweldsmoment op de avond van 1 op 2 januari 2010 zwaar geweld is uitgeoefend op het hoofd van [slachtoffer]. Verdachte [verdachte] schopt [slachtoffer] in zijn gezicht, waardoor [slachtoffer] van zijn stoel op de grond valt en blijft liggen. Vervolgens geeft [verdachte] [slachtoffer] meerdere vuistslagen in het gezicht en stampt hij [slachtoffer] meermalen op het gezicht. Zoals uit het hierna volgende zal blijken, is [slachtoffer] hierna niet meer opgestaan.

De rechtbank is van oordeel dat voornoemde handelingen de dood van [slachtoffer] hebben veroorzaakt, nu uit het neuropathologisch onderzoekt blijkt dat dergelijke geweldshandelingen op het hoofd het ontstaan van het fatale letsel kunnen verklaren. Op grond van de bevindingen van het neuropathologische onderzoek en van het wonddateringsonderzoek is niet uitgesloten, zoals bepleit door de verdediging, dat het letsel ten gevolge waarvan [slachtoffer] is overleden, is ontstaan in de nacht van 1 op 2 januari 2010. De inschatting van de postmortale tijd houdt immers in dat het slachtoffer op 3 of 4 januari 2010 is overleden. De bevindingen van het neuropathologische onderzoek komen er op neer dat tussen de fatale hersenverwonding en de dood maximaal een of anderhalve dag is gelegen. Nu het gevecht plaatsvond in de nacht van 1 op 2 januari 2010 komt deze berekening derhalve eveneens uit op 3 januari 2010. Hiermee stroken deze bevindingen met de vaststelling dat het slachtoffer is overleden tussen 2 januari 2010 en 3 januari 2010. Het wonddateringsonderzoek maakt dit niet anders, nu de deskundige op zitting heeft aangegeven dat zijn bevindingen zeer wel kunnen stroken met die van het neuropathologisch onderzoek gegeven het feit dat het koud was en het slachtoffer bewusteloos. Dit betekent dat het verweer van de verdediging over het ontbreken van causaal verband wegens onmogelijkheid in de tijd is verworpen.

De rechtbank acht het gezien het voorgaande niet aannemelijk dat [slachtoffer] tengevolge van een val of door geweld buiten het derde geweldsmoment is overleden. De rechtbank acht het niet aannemelijk dat naast het tijdens het derde geweldsmoment toegebrachte letsel nog op een andere manier letsel is ontstaan of toegebracht aan [slachtoffer], dat heeft bijgedragen aan de fatale verwonding. De rechtbank overweegt hiertoe als volgt.

Gelet op de getuigenverklaringen van [getuige 6] en [getuige 4] is komen vast te staan dat [slachtoffer] bij het derde geweldsmoment op de grond terecht is gekomen en is blijven liggen. Zowel [getuige 6] als [getuige 4] verklaren dat [slachtoffer] nog steeds op de grond lag toen zij het pand verlieten in de ochtend van 2 januari 2010. Uit de verklaringen van [getuige 6] blijkt dat [slachtoffer] weliswaar een klein stukje is versleept door verdachte en zijn medeverdachte [medeverdachte], maar dat hij nog steeds in de achterkamer lag. Ook blijkt uit de verklaringen dat [slachtoffer] was toegedekt door [getuige 4] en verdachten op 2 januari 2010. [slachtoffer] heeft die ochtend alleen nog zwaar geademd en gesnurkt, hetgeen volgens de deskundige arts en patholoog B. Kubat kan optreden in het proces van geleidelijke verstoring van het bewustzijn bij toenemende druk bij de hersenstam. [getuige 4] verklaart dat hij [slachtoffer] op 3 januari 2010 nog steeds op de grond zag liggen en dat hij zag [slachtoffer] dood was en ook getuige [getuige 1] heeft het lichaam van [slachtoffer] op 4 januari 2010 toegedekt en liggend op de vloer in de achterkamer aangetroffen.

Nu [slachtoffer] na het derde geweldsmoment op de grond terecht is gekomen en is blijven liggen tot hij is overleden, is uitgesloten dat hij nog een keer is gevallen. Het dossier bevat voorts geen aanwijzingen dat een andere persoon in de woning in de [A-straat] is geweest en tegen [slachtoffer], die gewond of dood en toegedekt in de achterkamer op de grond lag, geweld heeft toegepast.

Medeplegen

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte

in de periode van 1 januari 2010 tot 4 januari 2010 te [plaats], in perceel

[A-straat] [nr 1] opzettelijk [slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers heeft verdachte met dat opzet meermalen krachtig uitwendig inwerkend botsend (stompen en schoppen en trappen) geweld tegen het hoofd van die [slachtoffer] uit geoefend, waardoor die [slachtoffer]

herseninklemming heeft opgelopen tengevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden;

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze verbeterd. Verdachte is hierdoor niet in zijn verdediging geschaad.

De rechtbank grondt haar beslissing dat verdachte het bewezen geachte heeft begaan op de feiten en omstandigheden die in de onder 3 genoemde bewijsmiddelen zijn vervat.

De bewezen geachte feiten zijn volgens de wet strafbaar. Het bestaan van een rechtvaardigingsgrond is niet aannemelijk geworden.

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit. Verdachte is dan ook strafbaar.

Het standpunt van het openbaar ministerie

De officier van justitie heeft bij requisitoir gevorderd dat verdachte ter zake van het door hem primair bewezen geachte feiten zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van tien jaren, met aftrek van voorarrest.

De officier van justitie acht een zware straf passend nu het gaat om zwaar geweld en een volstrekt zinloze daad met als gevolg de dood van het slachtoffer. Alleen een forse vrijheidsbenemende straf kan de maatschappij beschermen tegen verdere geweldsuitbarstingen van verdachte in de toekomst.

Beslag

Bij dit vonnis is als bijlage 1 een beslaglijst gehecht.

De officier van justitie stelt voor om ten aanzien van het in beslag genomen voorwerp onder nummer 1 van voornoemde beslaglijst teruggave te gelasten aan de uitgevende instantie.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman voert geen strafmaatverweer.

Het oordeel van de rechtbank

De rechtbank zal verdachte veroordelen tot een gevangenisstraf voor de duur van zeven jaren onvoorwaardelijk met aftrek van de tijd die verdachte in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht.

Deze straf is in overeenstemming met de ernst van het bewezen geachte, de omstandigheden waaronder dit is begaan en de persoon van verdachte, zoals van een en ander ter terechtzitting is gebleken.

De rechtbank heeft bij de keuze tot het opleggen van een vrijheidsbenemende straf en bij de vaststelling van de duur daarvan in het bijzonder het volgende laten meewegen.

Verdachte heeft zonder dat daartoe aanleiding bestond het slachtoffer, met wie hij in een pand alcohol aan het drinken was, zodanig ernstig mishandeld dat het slachtoffer ten gevolge daarvan uiteindelijk is overleden. Verdachte heeft zich na de mishandeling niet meer om het slachtoffer bekommerd en hem liggend en gewond achtergelaten in de woning. Verdachte heeft met zijn handelen op een brute wijze een einde gemaakt aan het leven van een drieëntwintigjarige jongen die nog een toekomst voor zich had. Bovendien heeft hij de nabestaanden van het slachtoffer hun dierbare ontnomen en daarmee onherstelbaar leed toegebracht. Ter terechtzitting van 8 juli 2010 heeft de rechtbank een schriftelijke slachtofferverklaring van de moeder van het slachtoffer voorgelezen waaruit blijkt wat de gevolgen voor haar zijn. Verdachte heeft door dit feit te plegen bovendien een grote schok en veel angst in de gehele samenleving veroorzaakt. De rechtbank rekent het bovenstaande verdachte zeer zwaar aan.

De rechtbank acht een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van lange duur noodzakelijk om de samenleving tegen verdachte te beschermen. De rechtbank heeft bij het vaststellen van de duur van de gevangenisstraf rekening gehouden met de strafoplegging in vergelijkbare strafzaken. Nu de rechtbank van oordeel is dat geen sprake is van medeplegen en verdachte voorwaardelijke opzet heeft gehad bij de doodslag, ziet zij hierin aanleiding om af te wijken van de strafeis van de officier van justitie.

De op te leggen straf is gegrond op de artikelen 287 van het Wetboek van Strafrecht.

De rechtbank komt op grond van het voorgaande tot de volgende beslissing.

Verklaart bewezen dat verdachte het primair ten laste gelegde heeft begaan zoals hiervoor in rubriek 5 is aangegeven.

Verklaart niet bewezen hetgeen aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hiervoor is bewezen verklaard en spreekt verdachte daarvan vrij.

Het bewezenverklaarde levert op:

doodslag

Verklaart het bewezene strafbaar.

Verklaart verdachte, [verdachte], daarvoor strafbaar.