Hof 's-Hertogenbosch, 16-12-2014, nr. HD 200.150.824/01

Tegen de door de kantonrechter vastgestelde feiten is geen grief aangevoerd, zodat het hof deze feiten tot uitgangspunt van zijn oordeel zal nemen, zo nodig aangevuld met andere vaststaande feiten.

Het gaat in deze zaak om het volgende:

Pinoccio heeft in eerste aanleg in kort geding, voor zover thans van belang, (na eisvermindering) gevorderd De Leeuw c.s. hoofdelijk te veroordelen tot betaling van een bedrag van € 799.191,63 (bestaande uit een bedrag van € 688.581,71 ter zake van teveel betaalde huur over de periode van 1 februari 2006 tot en met 28 februari 2014 en een bedrag van € 110.609,02 ter zake van wettelijke rente over voornoemd bedrag tot en met 28 februari 2014), te vermeerderen met de wettelijke rente over het bedrag van € 799.191,63 minus de in dat bedrag besloten btw. Pinoccio heeft voorts gevorderd De Leeuw c.s. hoofdelijk te veroordelen tot betaling van een bedrag van € 1.1072,72 aan (buitengerechtelijke) advocaatkosten en de proceskosten, waaronder begrepen de deurwaarderskosten en de nakosten.

Pinoccio heeft hieraan ten grondslag gelegd dat het door BDL op grond van het arrest van het hof Arnhem-Leeuwarden betaalde bedrag ziet op de ten onrechte betaalde huurprijsverhoging over de periode van 1 maart 2004 tot en met 31 januari 2006. Momus II en in haar spoor Pinocchio hebben echter ook vanaf 1 februari 2006 tot en met 28 februari 2014 (steeds) te veel huur betaald aan BDL en op grond van voornoemd arrest is ook dat onverschuldigd gebeurd. Pinoccio berekent het bedrag wegens onverschuldigd betaalde huur over die periode op € 688.581,71. Pinoccio heeft zowel BDL als De Leeuw Beheer in rechte betrokken, omdat De Leeuw volgens haar een zogenoemde “403-verklaring” heeft afgegeven waardoor zij hoofdelijk aansprakelijk is voor de schuld van haar dochter BDL.

De Leeuw c.s. hebben hiertegen, voor zover thans van belang, het verweer gevoerd dat de vordering van Pinoccio deels, te weten wat betreft de teveel betaalde huur over de periode van februari 2006 tot en met januari 2009, op grond van artikel 3:309 BW is verjaard.

Bij vonnis waarvan beroep heeft de kantonrechter als voorzieningenrechter, voor zover thans van belang, De Leeuw c.s. hoofdelijk veroordeeld tot betaling aan Pinoccio van een bedrag van € 445.436,97 (incl. btw), zijnde de teveel betaalde huur over de periode van 1 februari 2009 tot en met 28 februari 2014, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 1 februari 2009 over hetgeen Pinoccio vanaf die datum telkens onverschuldigd aan te hoge huur exclusief btw aan BDL heeft betaald, met dien verstande dat de wettelijke rente vanaf die datum voor het overige berekend wordt conform de door Pinoccio overgelegde productie 3 gehanteerde berekeningswijze. De kantonrechter heeft de vordering ter zake van teveel betaalde huur over de periode van februari 2006 tot en met januari 2009 afgewezen op de grond dat het beroep van De Leeuw c.s. dat de vordering van Pinoccio wat betreft dat deel is verjaard. De kantonrechter heeft De Leeuw c.s. voorts hoofdelijk veroordeeld in de proceskosten en nakosten en het vonnis uitvoerbaar bij voorraad verklaard.

Pinoccio kan zich niet met voornoemd vonnis verenigen voor zover de kantonrechter haar vordering ten aanzien van de periode van februari 2006 tot en met januari 2009 heeft afgewezen en komt hiervan in hoger beroep. In haar grief bestrijdt Pinoccio het oordeel van de kantonrechter dat haar vordering deels is verjaard.

Het hof is van oordeel dat het spoedeisend belang van Pinoccio bij de gevorderde voorziening nog altijd vaststaat, gelet op de omvang van het door haar in hoger beroep gevorderde geldbedrag en het gegeven dat de hoogte van dat bedrag als zodanig niet is betwist. Het hof komt vervolgens toe aan een inhoudelijke beoordeling van de gevorderde voorziening.

Het hof stelt voorop dat tussen partijen vast staat dat op grond van het arrest van het hof Arnhem-Leeuwarden van 14 februari 2014 Momus II over de periode van 1 februari 2006 tot en met 28 februari 2014 een totaal bedrag van € 688.581,71 (inclusief btw) ter zake van huur onverschuldigd heeft betaald aan BDL. In hoger beroep dient de vraag te worden beantwoord of een deel van deze vordering uit hoofde van onverschuldigde betaling, te weten het deel dat betrekking heeft op de periode van 1 februari 2006 tot en met 31 januari 2009, op grond van artikel 3:309 BW naar voorshands oordeel als verjaard moet worden beschouwd. Op grond van deze bepaling verjaart een rechtsvordering uit onverschuldigde betaling door verloop van vijf jaar na de aanvang van de dag, volgend op die waarop de schuldeiser zowel met het bestaan van zijn vordering als met de persoon van de ontvanger bekend is geworden en in ieder geval twintig jaar nadat de vordering is ontstaan.

Voor het bestaan van een vordering uit hoofde van onverschuldigde betaling moet de prestatie zonder rechtsgrond zijn verricht (vgl. artikel 6:203 BW). Met andere woorden: er mag op het moment van presteren geen rechtsverhouding, zoals een verbintenis, aanwijsbaar zijn die het verrichten van de prestatie rechtvaardigt. In het onderhavige geval lag er een rechtsgrond ten grondslag aan de betaling van de hogere huurprijs door Momus II over de periode vanaf 1 februari 2006 tot 18 februari 2014, te weten het tussen partijen gewezen vonnis van 28 december 2006. Momus II was immers op grond hiervan verplicht om met ingang van 19 juli 2004 de bij dat vonnis nader vastgestelde, hogere huurprijs aan BDL te voldoen. Zolang het vonnis van 28 december 2006 in stand bleef, werd er niet onverschuldigd betaald en kon er dus ook geen sprake zijn van een vordering uit hoofde van onverschuldigde betaling. Pas op het moment dat bij het arrest van het hof Arnhem-Leeuwarden van 18 februari 2014 het vonnis van 28 december 2006 werd vernietigd en de vordering van BDL tot nadere huurprijsvaststelling alsnog werd afgewezen, ontviel de rechtsgrond aan de betalingen die Momus II en in haar spoor Pinocchio ter uitvoering van het vonnis van 28 december 2006 hadden verricht en ontstond er op grond van artikel 6:203 BW een opeisbare vordering tot ongedaanmaking van de door Momus II verrichte prestatie (vgl. HR 30 januari 2004, NJ 2005/246, ECLI:NL:HR:2004:AN7327). Hieruit volgt dat de verjaringstermijn van artikel 3:309 BW voor de vordering van Pinoccio op De Leeuw c.s. uit hoofde van onverschuldigde betaling niet eerder is gaan lopen dan 19 februari 2014.

Het hof komt dus voorshands tot de conclusie dat het beroep van De Leeuw c.s. op verjaring voor wat betreft de onverschuldigd betaalde huur over de periode van 1 februari 2006 tot en met 31 januari 2009 niet zal slagen en dat daarom ook dit deel van de vordering van Pinoccio, hetgeen neerkomt op een bedrag van € 243.144,74 incl. btw (€ 688.581,71 minus € 445.436,97), voor toewijzing in aanmerking komt, nu de hoogte van het bedrag als zodanig niet wordt betwist. De daarover gevorderde wettelijke rente zal tevens worden toegewezen met dien verstande dat het hof daarbij, evenals de voorzieningenrechter, zal aansluiten bij de door Pinoccio in haar in eerste aanleg overgelegde productie 3 gehanteerde berekeningswijze, nu deze berekeningswijze ook in hoger beroep niet is betwist. Het hof zal als (eerste) ingangsdatum van de verschuldigdheid van de wettelijke rente 1 februari 2006 nemen, nu Pinoccio hiervan in voornoemde productie tevens uitgaat en dit evenmin door De Leeuw c.s. is betwist.

Het voorgaande betekent dat de grief van Pinoccio doel treft en dat het bestreden vonnis, voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen, zal worden vernietigd. De Leeuw c.s. zullen als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van dit hoger beroep. Deze kosten worden door het hof aan de zijde van Pinoccio begroot op

€ 5.239,52 aan verschotten (€ 5.144,- griffierecht plus € 95,52 explootkosten) en € 9.789,- voor salaris advocaat (drie punten maal € 3.263,-, tarief VI).