Rb. Almelo, 12-10-2011, nr. 117385 / HA ZA 11-16

Het verloop van de procedure blijkt uit de volgende stukken:

Vervolgens hebben partijen vonnis gevraagd. De rechtbank heeft de datum van de uitspraak vastgesteld op vandaag.

De volgende feiten kunnen als vaststaand worden aangenomen:

In aanvulling op de hiervoor weergegeven vaststaande feiten heeft [eiseres] het volgende gesteld.

Op grond van artikel 6 lid 1 juncto 8 lid 1 sub d van EG-Verordening 1984/83, die van kracht was tot 1 januari 2000, was een concurrentiebeperkend exclusief bierafnamebeding met een geldingsduur van ten hoogste tien jaren slechts toegestaan, als voor de afnemer tegenover de bedongen exclusieve afname een zodanig bijzonder financieel en economisch voordeel staat, dat de overeenkomst leidt tot voordelen voor de afnemer die uitstijgen boven hetgeen de afnemer normaal van een overeenkomst mag verwachten.

‘[Eiseres] B.V. i.o.’, en vervolgens de v.o.f. [eiseres], ontleenden aan de overeenkomsten van 28 februari 1996 zulke voordelen echter niet. Met name is in de toen afgesloten afnameovereenkomst niet voorzien in een hectoliterbonuskorting, terwijl een in die tijd marktconforme hectoliterbonuskorting, bij de jaarlijkse afname van [eiseres] van (ongeveer) 700 hectoliter, per saldo € 248.030,- zou hebben bedragen.

Omdat [eiseres] pas vanaf het jaar 2000, en dus niet reeds vanaf februari 1996, van Grolsch een hectoliterbonuskorting ontving, heeft [eiseres] geen bijzonder financieel en economisch voordeel genoten als waarop zij recht had ingevolge EG-Verordening 1984/83. [Eiseres] stelt dat zij aldus over de periode van 1996 tot en met 2006 per saldo € 188.494,- te weinig hectoliterbonuskorting heeft ontvangen, en zij vordert dit bedrag thans alsnog terug, stellende dat zij tot dat bedrag aan Grolsch onverschuldigd heeft betaald.

Met ingang van 1 januari 2000 heeft EG-verordening 1999/2790 voormelde EG-verordening 1984/83 vervangen. De maximale duur van een exclusief bierafnamebeding is daarbij teruggebracht van tien jaren naar vijf jaren.

Op grond van de hiervoor in rechtsoverweging 2.1, onder d sub 2 genoemde contractsovername bleef tussen partijen de op 28 februari 1996 door Grolsch met

‘[eiseres] B.V. i.o.’ gesloten afnameovereenkomst tussen Grolsch en [eiseres] van kracht. Een effect van de contractsovername was, dat de door Grolsch met ‘[eiseres] B.V. i.o.’ in 1996 gemaakte exclusieve bierafnameovereenkomst van kracht bleef tot in 2008 gedurende meer dan twaalf jaren, en dus twee jaar langer dan de in EG-Verordening 1984/83 voorgeschreven maximumtermijn van tien jaren. Deze looptijd van het exclusieve afnamecontract was dus in strijd met de (sinds 1 januari 2000) geldende EG-Verordening 1999/2790. Grolsch had in 2003 niet (nogmaals) een exclusief bierafnamebeding met [eiseres] mogen afsluiten, voor zover een exclusieve afname langer zou duren dan tot (in) 2006. Grolsch heeft [eiseres] dus ten onrechte nog gedurende 2007 en in 2008 aan het exclusieve afnamebeding gehouden. [Eiseres] heeft daardoor schade geleden, die zij begroot op het verschil tussen de in die periode door Grolsch betaalde hectoliterbonuskorting van € 50,- en de door Heineken betaalde korting van € 90,-, zijnde in totaal € 59.536,-, welk bedrag [eiseres] opvordert uit hoofd van onrechtmatige daad.

Op grond van het voorgaande vordert [eiseres] dat de rechtbank bij vonnis, voor zoveel mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:

Grolsch heeft de vordering betwist en daartoe het volgende aangevoerd.

De vordering, voor zover deze is gebaseerd op onverschuldigde betaling wegens (kort gezegd) ten onrechte gemiste hectoliterkortingen over de periode van 1996 tot en met 2006, is verjaard op grond van artikel 3:309 BW. [eiseres] was met het bestaan van die (gepretendeerde) vordering reeds bekend in of kort na 1996, althans uiterlijk in 2003, op de hoogte in de zin van voormelde bepaling, zodat de vordering was verjaard toen deze bij dagvaarding van 30 december 2010 tegen Grolsch werd ingesteld.

Ten onrechte stelt [eiseres] dat de door Grolsch ten behoeve [eiseres] in 1996 verrichte prestaties niet uitstegen boven hetgeen [eiseres], gezien artikel 6 lid 1 juncto 8 lid 1 sub d van EG-verordening 1984/83, als wederpartij normaal gesproken van de overeenkomst mocht verwachten. Grolsch heeft in 1996 ten behoeve van [eiseres] een borgstelling aan de Rabobank verstrekt van NLG 90.000,-. Daarnaast heeft Grolsch toen een rechtstreekse financiering aan [eiseres] verstrekt van NLG 35.000,- tegen een (toen) lage rente van 6,5%, en heeft Grolsch een biertechnische installatie in de onderneming van [eiseres] aangebracht ter waarde van (ongeveer) NLG 40.000,-.

Gezien deze (contra-)prestaties van Grolsch tegenover de bedongen exclusieve bierafnameverplichting van [eiseres] voldeed de overeenkomst aan de daaraan uit hoofde van de EG-verordening te stellen eisen, waarop [eiseres] zich beroept. Dit wordt niet anders doordat Grolsch in dit contract ook jegens [eiseres] heeft bedongen een zgn. ‘huurintredingsrecht’, dat tot doel had om, als de huurovereenkomst tussen [eiseres] en de verhuurder van haar horecapand onverhoopt voortijdig zou eindigen, de leverantierechten van Grolsch op dezelfde locatie veilig te stellen.

Grolsch was met name niet verplicht om naast voormelde prestaties aan [eiseres] ook een hectoliterkorting aan te bieden. Anders dan [eiseres] stelt, is het niet juist dat brouwerijen in 1996 aan afnemers altijd zulke kortingen verleenden. De vraag, of een hectoliterkorting wordt verstrekt hangt onder meer af van de hoeveelheid bier, die wordt verkocht en met name de in het verleden reeds gerealiseerde volumes. [Eiseres] had zich in 1996 nog niet bewezen als succesvol horeca-exploitant, zodat het toen niet in de rede lag om haar toen al een korting aan te bieden. Dat [eiseres] in 1996 niet toch over zo’n korting met Grolsch heeft onderhandeld, kan zij thans niet met succes aan Grolsch tegenwerpen.

De twee op 13 juni 2003 tussen partijen gesloten overeenkomsten (namelijk:

De opgevoerde buitengerechtelijke kosten zijn onrealistisch en buitensporig hoog.

De rechtbank onderschrijft het verweer van Grolsch, dat de vordering, voor zover deze betrekking heeft op gemiste hectoliterkortingen over de periode van 1996 tot en met 2006, is verjaard op grond van artikel 3:309 BW. Die bepaling is van toepassing, nu de desbetreffende vordering van [eiseres] in geding is gebaseerd op onverschuldigde betaling. De verjaringstermijn van vijf jaren is aangevangen op de dag, volgende op die waarop [eiseres] met het bestaan van zijn vordering bekend is geworden.

Anders dan [eiseres] betoogt, was dat niet de dag waarop zij in 2006 door haar advocaat werd voorgelicht over haar rechtsverhouding met Grolsch. Grolsch heeft bij antwoord onbetwist gesteld dat [eiseres] al vrij snel na het sluiten van de Afnameovereenkomst van februari 1996 in conflict is gekomen met Grolsch wegens het naar de mening van [eiseres] ten onrechte niet toekennen van een (adequate) hectoliterkorting. Indertijd zijn, aldus Grolsch, de verplichtingen uit de afnameovereenkomst van 1996 tussen partijen verschillende malen ter discussie gesteld en zijn partijen na intensieve onderhandelingen tot een nieuwe afnameovereenkomst gekomen in 2003. De Europese verordeningen, waarop [eiseres] zich ter onderbouwing van haar vordering beroept, waren toen reeds enkele jaren van kracht, althans van kracht geweest.

De rechtbank leidt uit deze onbetwiste feiten af dat [eiseres] zich jegens Grolsch reeds enkele jaren vóór het juridische advies van haar advocaat in 2006, en in ieder geval niet later dan in 2003, op het standpunt heeft gesteld dat zij ten onrechte geen, althans te weinig, hectoliterkorting ontving, dan wel had ontvangen, en daaruit blijkt dat [eiseres] reeds toen op de hoogte was van de nu door haar in dit geding gepretendeerde vordering uit hoofde van onverschuldigde betaling.

De verjaringstermijn is dus uiterlijk in 2003 aangevangen, zodat de vordering was verjaard toen deze bij dagvaarding van 30 december 2010 tegen Grolsch werd ingesteld.

De rechtbank onderschrijft eveneens het verweer van Grolsch, dat de twee op

Die vrijheid werd geenszins beperkt door de omstandigheid dat het sluiten van zo’n contract feitelijk zou leiden tot exclusieve bierlevering door Grolsch aan [eiseres] over een periode van in totaal 12 jaren, namelijk van 1996 tot in 2008. Het stond [eiseres] in 2003 immers vrij om van het sluiten van zo’n overeenkomst af te zien en om het tienjarig contract met Grolsch uit te dienen tot in 2006, om direct aansluitend in onderhandeling te treden met welke andere brouwerij dan ook. Dat [eiseres] er in 2003 voor heeft gekozen om (toch) nog vijf jaar door te gaan met Grolsch, kan zij thans niet aan Grolsch verwijten.

Grolsch heeft dus met het sluiten en uitvoeren van de twee in 2003 tussen partijen gesloten overeenkomsten niet onrechtmatig jegens [eiseres] gehandeld, zodat deswege geen verplichting van Grolsch tot betaling van enige schadevergoeding aan [eiseres] is ontstaan.

Op grond van het voorgaande moet de rechtbank de gevorderde hoofdsommen afwijzen. Daarom zijn ook de gevorderde buitengerechtelijke incassokosten niet voor toewijzing vatbaar. [Eiseres] dient als de in het ongelijk gestelde partij te worden verwezen in de proceskosten.

De rechtbank