Rb. Limburg, 01-07-2022, nr. C/03/299279 / HA RK 21-371

Het verloop van de procedure blijkt uit:

Tot slot is beschikking bepaald.

CNC is een coöperatie die 105 leden telt. Tussen CNC en [verweerder sub 20] is in geschil of [verweerder sub 20] nog lid is van CNC. Bij beschikking van heden in een door [verweerder sub 20] aanhangig gemaakte verzoekschriftprocedure oordeelt deze rechtbank dat [verweerder sub 20] geen lid (meer) is van CNC. Behoudens CNC zelf en [verweerder sub 20] betreffen partijen de leden van CNC.

CNC is op 9 april 1954 opgericht en had tot doel te voorzien in de stoffelijke behoeften van haar leden door de exploitatie van ondernemingen op het gebied van paddenstoelen.

CNC hield tot 9 december 2020 alle aandelen in CNC Holding B.V. (hierna: CNC Holding). CNC Holding hield tot 31 maart 2016 alle aandelen in [naam champignonkwekerij 1] (hierna: [naam champignonkwekerij 1] ) en houdt alle aandelen in CNC Grondstoffen B.V., CNC Exotic Mushrooms BV, [naam champignonkwekerij 2] en de Poolse vennootschappen Holpol Compost Sp.z.o.o. en CNC Quality Products Sp.z.o.o.

CNC heeft de aandelen in CNC Holding per 9 december 2020 verkocht en geleverd aan Sun European Partners LLP. CNC is op 10 december 2020 ontbonden.

CNC richtte zich vanaf haar oprichting in 1954 aanvankelijk met name op de productie van compost ten behoeve van haar leden. In 1969 heeft CNC een belang verworven in [naam champignonkwekerij 1] , dat zich bezighield met de verkoop van geconserveerde paddenstoelen. Nadien voorzagen de door CNC gedreven ondernemingen enerzijds in de verkoop van compost áán de leden van CNC en anderzijds in de inkoop van paddenstoelen ván de leden van CNC.

Op grond van de statuten betaalden de leden van CNC een entreegeld en een jaarlijkse contributie. Verder betaalden de leden ter financiering van de activiteiten van CNC bij afname van grondstoffen of bij levering van paddenstoelen telkens een van de omvang van de afname of levering afhankelijke heffing die door CNC werd geboekt als achtergestelde ledenlening die in beginsel na tien jaar opeisbaar was (hierna: de ledenlening). Daarnaast bestond voor het bestuur de mogelijkheid om een aan de leden in enig jaar toegekend winstaandeel niet uit te betalen maar toe te voegen aan de ledenleningen (hierna ook wel: participatiereserve). Over de ledenleningen werd een rente vergoed van 1,5% boven de rente voor 10-jaars kapitaalmarktleningen.

Bij akte van 23 augustus 1995 zijn de statuten van CNC gewijzigd. Artikel 25 lid 5 van de statuten bepaalde sindsdien:

“Blijkt er bij vereffening een overschot te zijn, dan wordt dit over de leden die op het tijdstip van de ontbinding lid waren naar gelijke delen verdeeld totdat een bedrag van vijfduizend gulden per lid bereikt is en voor het overige naar verhouding van de gemiddelde bedragen in geld waarvoor zij jaarlijks gedurende de laatste drie volle boekjaren of korter lidmaatschap gedurende hun lidmaatschap goederen van de coöperatie hebben afgenomen, alles tenzij de ledenraad op het voorstel van het bestuur besluit aan het overschot geheel of gedeeltelijk een andere bestemming te geven.”

Bij akte van 22 april 2008 zijn de statuten van CNC weer gewijzigd. Artikel 25 van de statuten bepaalde sindsdien:

“Blijkt er bij vereffening een overschot te zijn, dan wordt dit over de leden die op het tijdstip van de ontbinding lid waren, naar gelijke delen verdeeld, totdat een bedrag van tweeduizend en vijfhonderd euro (€ 2.500) per lid bereikt is en voor het overige naar verhouding van de gemiddelde bedragen in geld waarvoor zij jaarlijks gedurende de laatste drie (3) volle boekjaren (of bij korter lidmaatschap gedurende hun lidmaatschap) goederen van de coöperatie (of van een afhankelijke maatschappij) hebben afgenomen, respectievelijk aan de coöperatie (of aan een afhankelijke maatschappij) hebben geleverd, alles tenzij de algemene ledenvergadering - op voorstel van het bestuur - besluit aan het overschot geheel of gedeeltelijk een andere bestemming te geven.”

Bij akte van 1 juli 2013 zijn de statuten van CNC opnieuw gewijzigd. Artikel 25 van de statuten bepaalde sindsdien:

“Blijkt er bij vereffening van de coöperatie een overschot te zijn, dan wordt:

(i) allereerst en voor zover mogelijk, over de leden die op het tijdstip van de ontbinding lid waren, naar gelijke delen het overschot verdeeld, totdat een bedrag van tweeduizend vijfhonderd euro (€ 2.500) per lid is bereikt;

(ii) voor het overige over de leden die op het tijdstip van de ontbinding lid waren, naar gelijke delen het overschot verdeeld, zulks naar verhouding van de gemiddelde bedragen in geld waarvoor de leden jaarlijks gedurende de laatste drie (3) volle boekjaren (of bij korter lidmaatschap gedurende hun lidmaatschap) goederen van de coöperatie (of van een afhankelijke maatschappij) hebben afgenomen, respectievelijk aan de coöperatie (of aan een afhankelijke maatschappij) hebben geleverd,

tenzij de algemene ledenvergadering - op voorstel van het bestuur - besluit aan het overschot geheel of gedeeltelijk een andere bestemming te geven. (…)”

In verband met tegenvallende resultaten van [naam champignonkwekerij 1] in de periode vanaf 2012 heeft het bestuur van CNC in 2015 besloten de aandelen in [naam champignonkwekerij 1] te verkopen. Eind 2015 is daarvoor een koper gevonden. Het bestuur van CNC heeft de voorgenomen verkoop van [naam champignonkwekerij 1] in de algemene ledenvergadering aangekondigd en toegelicht en daarbij uiteengezet dat de verkoop een boekverlies van € 21 miljoen zou opleveren en dat de opbrengst van de verkoop zou moeten worden aangewend ter aflossing van de bankschulden. Op een extra algemene ledenvergadering van 22 januari 2016 heeft 97% van de leden voor de voorgestelde verkoop van [naam champignonkwekerij 1] gestemd. De aandelen in [naam champignonkwekerij 1] zijn op 31 maart 2016 verkocht en geleverd voor € 25 miljoen.

De verkoop van [naam champignonkwekerij 1] , goed voor circa 60% van de omzet van CNC, leidde tot een terugloop van het ledental van CNC van 1.400 naar ruim 100 leden. In 2016 heeft het bestuur van CNC gekozen voor een focus op de grondstoffentak.

Op de algemene ledenvergadering van 7 juni 2017 heeft het bestuur mede in verband met de verkoop van [naam champignonkwekerij 1] voorgesteld de statuten te wijzigen, waarbij onder meer in artikel 25 de zin “respectievelijk aan de coöperatie (of aan een afhankelijke maatschappij) hebben geleverd” zou worden doorgehaald. De algemene ledenvergadering van CNC heeft op 7 juni 2017 ingestemd met de voorgestelde statutenwijziging.

In oktober 2017 is de werkgroep coöperatie 2.0 opgericht om alternatieve toekomstscenario’s voor CNC in kaart te brengen. De werkgroep heeft in de eerste helft van 2018 gesprekken gevoerd met het bestuur van CNC en van CNC Holding, de raad van commissarissen van CNC Holding en de leden. De eerste bevindingen van de werkgroep en de voorgenomen verdere werkwijze zijn in de ledenvergadering van 20 juni 2018 aan de leden gepresenteerd en toegelicht.

Op de algemene ledenvergadering van 20 juni 2018 is een ten opzichte van 7 juni 2017 nadere aanpassing van de statuten in stemming gebracht. In de bij de vergaderstukken gevoegde compare versie van de nieuwe statuten is zichtbaar dat in artikel 25 onder (ii) de strofe “respectievelijk aan de coöperatie (of aan een afhankelijke maatschappij) hebben geleverd” is doorgestreept. De voorgestelde statutenwijziging is door de algemene ledenvergadering van CNC unaniem goedgekeurd.

Bij akte van 23 augustus 2018 zijn de statuten van CNC gewijzigd. In artikel 22 van deze statuten is het volgende bepaald:

“Blijkt er bij vereffening van de coöperatie een overschot te zijn, dan wordt:

(i) allereerst en voor zover mogelijk, over de leden die op het tijdstip van de ontbinding lid waren, naar gelijke delen het overschot verdeeld, totdat een bedrag van tweeduizend vijfhonderd euro (€ 2.500) per lid is bereikt;

(ii) voor het overige over de leden die op het tijdstip van de ontbinding lid waren, naar gelijke delen het overschot verdeeld, zulks naar verhouding van de gemiddelde bedragen in geld waarvoor de leden jaarlijks gedurende de laatste drie (3) volle boekjaren (of bij korter lidmaatschap gedurende hun lidmaatschap) goederen van de coöperatie (of van een afhankelijke maatschappij) hebben afgenomen, tenzij de algemene ledenvergadering - op voorstel van het bestuur - besluit aan het overschot geheel of gedeeltelijk een andere bestemming te geven. (…)”

Tijdens de algemene ledenvergadering van 17 december 2018 is door het bestuur van CNC toegelicht dat sprake is van tegenvallende resultaten, dat een nieuwe interim bestuurder van CNC Holding is aangesteld, dat de focus nu ligt op het formuleren van een herstelplan, dat de banken op de hoogte zijn gesteld van de problemen en dat de financieringsafspraken met de banken aflossing van de ledenleningen niet mogelijk maken. De werkgroep coöperatie 2.0 heeft toegelicht dat twee scenario’s voorliggen, te weten behoud van de coöperatie of verkoop van de ondernemingen en liquidatie, en dat het bestuur en de werkgroep aan deze scenario’s gaat werken.

In januari 2019 is CNC door de banken onder bijzonder beheer gesteld. CNC diende uiterlijk eind 2020 weer te voldoen aan de financieringslimieten.

Het bestuur en de werkgroep coöperatie 2.0 hebben in de loop van 2019 de mogelijke scenario’s uitgewerkt, vanaf juli 2019 ondersteund door Berenschot. Op de algemene ledenvergadering van 1 oktober 2019 is meegedeeld dat de mogelijke scenario’s met concrete cijfers zijn ingevuld en dat deze de komende tijd met de leden besproken zullen worden.

Op 4 november 2019 heeft een informele ledenbijeenkomst van CNC plaatsgevonden waarbij de toekomstscenario’s voor CNC zijn besproken en toegelicht door de werkgroep coöperatie 2.0. Daarbij is in de op voorhand toegezonden stukken ook uiteengezet wat de mogelijke opbrengst voor de leden zou kunnen zijn bij een verkoop van de onderneming en liquidatie van CNC. Uit de daarbij gepresenteerde cijfers blijkt dat een na vereffening resterend overschot zal worden verdeeld over de huidige leden op basis van hun omzetten bij CNC over de jaren 2017, 2018 en 2019.

Bij brief van 7 november 2019 heeft het bestuur de leden opgeroepen voor een algemene ledenvergadering van 21 november 2019, waarop gestemd zal worden over het voorstel aan het bestuur goedkeuring te geven om over te gaan tot verkoop van de gehele onderneming van CNC. Bij brief van 15 november 2019 heeft het bestuur ten behoeve van de vergadering aan de leden een rapport van WVDB Accountants toegestuurd waarin aan de hand van een rekenvoorbeeld uiteen wordt gezet op welke wijze een eventueel na vereffening resterend overschot zal worden verdeeld en tot welke concrete bedragen dat zou kunnen leiden. In het rapport wordt uiteengezet dat uit artikel 22 van de statuten volgt dat het overschot wordt verdeeld onder de leden naar rato van de van CNC afgenomen goederen over de jaren 2017, 2018 en 2019.

Op de algemene ledenvergadering van CNC van 21 november 2019 hebben de leden met een meerderheid van 74,96% van de uitgebrachte stemmen besloten goedkeuring te verlenen aan het bestuur van CNC om over te gaan tot de verkoop en overdracht van de gehele onderneming van CNC met een opbrengst van ten minste € 80 miljoen en besloten tot ontbinding van CNC met ingang van de dag na de verkoop en overdracht van de gehele onderneming van CNC, onder de voorwaarde dat de verkoop en overdracht uiterlijk op

1 januari 2021 plaatsvindt.

Op de algemene ledenvergadering van CNC van 24 juni 2020 zijn de leden door het bestuur bijgepraat over de voortgang van het verkoopproces. Op 19 oktober 2020 is bekend gemaakt dat de aandelen in CNC Holding zullen worden verkocht aan Sun European Partners.

Op 9 december 2020 zijn de aandelen in CNC Holding aan Sun European Partners geleverd. CNC is conform het besluit van 21 november 2019 de daarop volgende dag,

10 december 2020, ontbonden en is sindsdien in staat van vereffening. Op 9 december 2020 heeft een ledenbijeenkomst van CNC plaatsgevonden waarbij de leden zijn voorgelicht over de verkoop en de verdere procedure van de vereffening.

[verweersters 8-19] hebben op 27 november 2020 de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam verzocht een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken binnen CNC over de periode vanaf 2015. Dit verzoek is door de Ondernemingskamer afgewezen bij beschikking van 25 januari 2021 (ECLI:NL:GHAMS:2021:813). Tegen deze beschikking is geen rechtsmiddel aangewend.

De algemene ledenvergadering van CNC heeft ter vergadering van 17 februari 2021 [naam lid 1 liquidatiecommissie] en [naam lid 2 liquidatiecommissie] en [naam lid 3 liquidatiecommissie] met een meerderheid van 83,9% benoemd tot liquidatiecommissie (en dus tot vereffenaars). De liquidatiecommissie heeft vervolgens in de periode maart 2021 tot en met mei 2021 het ledenbestand en de gerechtigdheid van leden en oud-leden tot (terug)betaling van de ledenleningen, de participatiereserves en de statutaire uitkering van € 2.500,00 per lid vastgesteld. De liquidatiecommissie heeft de leden bij brieven van 9 en 28 juli 2021 geïnformeerd over de toepassing van de statutaire verdeelsleutel en de uitwerking daarvan.

De liquidatiecommissie heeft ter vergadering van 24 september 2021 de rekening en verantwoording en het plan van verdeling vastgesteld en heeft deze op 30 september 2021 bij het Handelsregister gedeponeerd.

[verzoeksters] verzetten zich door middel van het onderhavige verzoek tegen het door de liquidatiecommissie van CNC neergelegde plan van verdeling. Daartegen is eveneens verzet aangetekend – zij het op (deels) andere gronden – door [verweersters 8-19] (in de procedure bij deze rechtbank met zaak- en rolnummer C/03/297862 / HA-RK 21-337), door [verweerder sub 20] (in de procedure bij deze rechtbank met zaak- en rolnummer C/03/298764 / HA-RK 21-359) en door [belanghebbenden sub 51-53] (in de procedure bij deze rechtbank met zaak- en rolnummer C/03/299283 / HA-RK 21-372). In al deze zaken wordt heden eveneens beschikking gegeven.

[verzoeksters] verzoeken de rechtbank om

primair

I. te bepalen dat de boekjaren 2018, 2019 en 2020 hebben te gelden als de laatste drie

volle boekjaren in de zin van artikel 22 van de statuten van CNC en derhalve als uitgangspunt dienen te worden genomen voor de berekening van de aan de leden toekomende bedragen;

II. te bepalen dat (de liquidatiecommissie van) CNC ook voor de leden die korter lid zijn dan drie jaar, de gemiddelde bedragen in geld berekent waarvoor de betreffende leden

jaarlijks goederen hebben afgenomen bij CNC, door de totale omzet te delen door het

aantal maanden dat de betreffende leden lid waren en dat getal dan te vermenigvuldigen met zesendertig (het aantal maanden), waarna dat getal gedeeld wordt door drie;

III. te bepalen dat (de liquidatiecommissie van) CNC artikel 22 van de statuten letterlijk toe dient te passen door ten aanzien van leden die korter lid zijn van CNC dan drie

jaar, te bepalen dat voor hen de duur van hun lidmaatschap wordt meegenomen bij het bepalen van de verhouding van de gemiddelde bedragen in geld waarvoor die leden jaarlijks goederen hebben afgenomen van CNC;

subsidiair

IV. voor zover de rechtbank één of meer van de primaire verzoeken afwijst, in plaats daarvan de beslissingen neemt die haar geraden voorkomt en die een rechtens juiste uitleg van het bepaalde in artikel 22 van de statuten oplevert.

CNC, [verweersters 8-19] , [verweerder sub 20] en [verweersters sub 21-50] hebben – afzonderlijk – verweer gevoerd.

Op hetgeen partijen hebben aangevoerd wordt, voor zover van belang, onder de beoordeling teruggekomen.

De rechtbank:

wijst het verzoek af;

veroordeelt [verzoeksters] in de kosten van het geding, aan de zijde van CNC begroot op € 1.802,00;

veroordeelt [verzoeksters] in de kosten van het geding, aan de zijde van [verweersters 8-19] begroot op € 1.802,00;

veroordeelt [verzoeksters] in de kosten van het geding, aan de zijde van [verweerder sub 20] begroot op € 1.440,00;

veroordeelt [verzoeksters] in de kosten van het geding, aan de zijde van [verweersters sub 21-50] begroot op € 1.802,00;

verklaart deze beschikking voor wat betreft de veroordelingen onder 5.2. en 5.3. uitvoerbaar bij voorraad.

Deze beschikking is gegeven door mr. R. Kluin en in het openbaar uitgesproken op 1 juli 2022.1.