HR, 14-11-2023, nr. 21/05408

Feitgecodeerde zaken worden door de opsporingsinstantie of het OM afgedaan overeenkomstig de Richtlijn voor strafvordering feitgecodeerde misdrijven en overtredingen.

Om ongewenste cumulatie van sancties te voorkomen wordt per gebeurtenis aan de betrokkene/verdachte voor ten hoogste drie overtredingen een administratieve sanctie opgelegd, een strafbeschikking uitgevaardigd of een proces-verbaal opgemaakt.

Indien, bijvoorbeeld bij het volgen van een voertuig, meerdere overtredingen kort na elkaar worden geconstateerd, wordt eveneens voor ten hoogste drie overtredingen een sanctie opgelegd of een strafbeschikking uitgevaardigd. Als het wenselijk is dat alle overtredingen worden benoemd dan moet worden afgezien van de administratiefrechtelijke weg of het uitvaardigen van een strafbeschikking en moet het rijgedrag van de bestuurder en de door hem gepleegde overtredingen worden vastgelegd in een proces-verbaal.

Als geconstateerd is dat een persoon op een bepaald moment meerdere overtredingen heeft begaan, wordt aan betrokkene/verdachte een administratieve sanctie opgelegd, óf wordt tegen hem een strafbeschikking uitgevaardigd óf proces-verbaal opgemaakt. Afdoening langs één traject is het uitgangspunt om verwarring van procedures te voorkomen. Als wel de strafrechtelijke en de administratiefrechtelijke weg worden bewandeld, moet daarvan in het proces-verbaal zo concreet mogelijk melding worden gemaakt. Van deze mogelijkheid mag slechts in zeer uitzonderlijke gevallen gebruik worden gemaakt.”

8. Het strafbare feit waarvoor het proces-verbaal is opgemaakt en uiteindelijk de strafbeschikking (CJIB-nummer: 3132 5420 0395 1203) is uitgevaardigd, betreft de overtreding van bijlage I van het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990, art. 62, bord A 1.1.Dat is een zogenaamd feitgecodeerd feit (feitcode VD035). Dit betekent dat het een feit is zoals omschreven in de door het openbaar ministerie gepubliceerde Tekstenbundel voor misdrijven, overtredingen en Muldergedragingen.2.Samengevat worden in die Tekstenbundel drie soorten feiten onderscheiden, te weten: (i) een muldergedraging waarop de WAHV van toepassing is, (ii) feiten waarvoor een politiestrafbeschikking kan worden uitgevaardigd (op grond van art. 257b Sv, voor feiten als bedoeld in art. 3.3 van het Besluit OM-afdoening) en (iii) feiten waarvoor alleen het openbaar ministerie een strafbeschikking kan uitvaardigen.

9. Wat betreft het onderhavige geval staat in de tekstenbundel voorgeschreven dat voor de overtreding met feitcode VD035 enkel een zogenoemde OM-strafbeschikking kan worden uitgevaardigd. Een eventuele administratiefrechtelijke afdoening voor deze overtreding is gelet op art. 2 van de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften niet aan de orde. Op grond van het eerste lid van dat artikel kunnen namelijk ter zake van de in de bijlage bij die wet omschreven gedragingen die in strijd zijn met op het verkeer betrekking hebbende voorschriften gesteld bij of krachtens de Wegenverkeerswet 1994, de Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen, de Provinciewet of de Gemeentewet, op de wijze bij deze wet bepaald administratieve sancties worden opgelegd, waarbij ingeval een administratiefrechtelijke sanctie wordt opgelegd voorzieningen van strafrechtelijke of strafvorderlijke aard bij die wet zijn uitgesloten. De overtreding met feitcode VD035 wordt in die bijlage niet genoemd. De overtredingen waarvoor aan de verdachte reeds mulderbeschikkingen waren opgelegd (het door rood rijden feitcode R602 en het niet dragen van een autogordel feitcode R533; zie mijn eerste voetnoot) zijn wel in die bijlage opgenomen. De tekstenbundel voor misdrijven, overtredingen en Muldergedragingen schrijft voor dat voor deze overtredingen de administratiefrechtelijke (mulderroute) dient te worden gevolgd. In het onderhavige geval hoeft dus niet te worden beoordeeld of een strafrechtelijke dan wel administratiefrechtelijke afdoening de voorkeur heeft, omdat de keuze voor de wijze van afdoening van de overtreding van het bepaalde bij art. 62, bord A 1 van bijlage I, van het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 reeds door de ‘regelgever’ is gemaakt.

10. Ik stel voorop dat ter terechtzitting in hoger beroep geen verweer is gevoerd. Daarbij komt dat noch de appelschriftuur, noch de cassatieschriftuur een feitelijke grondslag biedt voor de opvatting dat het una via-beginsel is geschonden zoals in de summiere toelichting op het middel wordt gesteld. Daartegenover staat dat het hof heeft vastgesteld dat het una via-beginsel in de onderhavige zaak niet van toepassing is. Al met al getuigt dat oordeel niet van een onjuiste rechtsopvatting en ook is dat oordeel niet ontoereikend gemotiveerd (waarbij ik in aanmerking neem dat, zoals gezegd, ter zake van het una via-beginsel geen verweer is gevoerd). Daaraan doet niet af dat volgens het hierboven aangehaalde proces-verbaal van de terechtzitting het hof in navolging van de advocaat-generaal ter zitting heeft gerept van een ‘gedraging’.

Slotsom

11. Het middel faalt en kan worden afgedaan met de aan art. 81, eerste lid, RO ontleende motivering.

12. Overige gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen.

13. Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG