HR, 07-06-2005, nr. 01669/04

Verdachte is door het Gerechtshof te Arnhem bij arrest van 9 juni 2000 wegens 1. opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 2, eerste lid, onder C, van de Opiumwet gegeven verbod, en 2. en 3. (telkens) overtreding van artikel 9, zesde lid, van de Wegenverkeerswet 1994, veroordeeld tot vier weken gevangenisstraf.

Er bestaat samenhang tussen de zaken met de nummers 01669/04 en 01670/04. In beide zaken zal ik vandaag concluderen.

Hoewel namens de verdachte geen middelen van cassatie zijn voorgesteld, is hij ontvankelijk in het op 21 augustus 2000 ingestelde beroep. Het werd immers ingesteld vóór de datum van inwerkingtreding van de Wet van 28 oktober 1999, Stb. 4671.. Dientengevolge is op de onderhavige zaak nog het door de Wet van 1 oktober 1998, Stb. 591 ingevoerde tweede lid van art. 437 (oud) Sv van toepassing2.. Dat artikellid houdt de bevoegdheid in van de verdachte, door of namens wie beroep in cassatie is ingesteld, om een schriftuur houdende middelen van cassatie in te dienen binnen twee maanden nadat de in art. 435 Sv bedoelde aanzegging is betekend en niet een zodanige - bovendien door een advocaat in acht te nemen - verplichting op straffe van de niet-ontvankelijkheid in het beroep.

Ambtshalve vraag ik aandacht voor het volgende. Uit de stukken van het geding blijkt dat:

Uit het voorgaande volgt dat de Hoge Raad uitspraak zal doen nadat sedert het ingestelde cassatieberoep meer dan 4 jaar zijn verstreken. In aanmerking genomen dat van bijzondere omstandigheden die dat tijdsverloop kunnen rechtvaardigen niet kan blijken, brengt dit tijdsverloop mee dat de redelijke termijn als bedoeld in art. 6 lid 1 EVRM is overschreden.

Bij afweging van enerzijds het belang dat de gemeenschap ook na overschrijding van deze termijn behoudt bij normhandhaving door berechting en anderzijds het belang dat de verdachte heeft bij verval van het recht tot strafvervolging nadat die termijn is overschreden, dient hier het laatstgenoemde belang te prevaleren en dat - onder de gegeven omstandigheden - te leiden tot de niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie in zijn vervolging. De onderhavige zaak wordt immers hierdoor gekenmerkt dat de bewezenverklaarde feiten, welke eenvoudig van aard zijn, inmiddels meer dan zes jaar gelden zijn gepleegd, dat het hier gelet op de opgelegde straf niet gaat om ernstige feiten, dat het ongeveer viereneenhalf jaar heeft geduurd voordat de stukken van het geding in de cassatiefase waren ingezonden en dat dus in een eenvoudige zaak van een zeer ernstige overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in HR 3 oktober 2000, NJ 2000, 721, rov. 3.5, sprake is.

De in het onderhavige geval in mijn ogen aan de overschrijding van de redelijke termijn te verbinden niet-ontvankelijkheid van de officier van justitie strookt met HR 9 februari 1999, NJ 1999, 314, waarin die niet-ontvankelijkheid werd uitgesproken omdat de inzendingstermijn in cassatie nagenoeg twee jaar bedroeg terwijl een rechtspersoon tot een geldboete van vijfhonderd gulden was veroordeeld, en met HR 29 mei 2001, NJ 2001, 517, in welk arrest de Hoge Raad de niet-ontvankelijkheid van de officier van justitie verbond aan een inzendingsduur in cassatie van meer dan vier jaar in een geval waarin de feiten, waarvoor de verdachte was veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijf maanden, tien jaar geleden waren gepleegd.3.

De Hoge Raad kan de zaak zelf afdoen door de Officier van Justitie alsnog niet-ontvankelijk te verklaren in de vervolging.

Andere gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest en tot de niet-ontvankelijkverklaring van de Officier van Justitie in de vervolging.