HR, 23-11-1999, nr. 111492

Documentgegevens:

ECLI:NL:HR:1999:AA3395

Instantie

Hoge Raad (Strafkamer)

Datum

23-11-1999

Zaaknummer

111492

LJN

AA3395

Vakgebied(en)

Strafprocesrecht (V)

Brondocumenten en formele relaties

ECLI:NL:PHR:1999:AA3395, Conclusie, Hoge Raad (Advocaat-Generaal), 23‑11‑1999

Arrest Hoge Raad: ECLI:NL:HR:1999:AA3395

ECLI:NL:HR:1999:AA3395, Uitspraak, Hoge Raad (Strafkamer), 23‑11‑1999; (Cassatie)

Conclusie: ECLI:NL:PHR:1999:AA3395

Wetingang

art. 27 Wetboek van Strafvordering

Vindplaatsen

Conclusie 23‑11‑1999

Inhoudsindicatie

Nr. 111.492 Mr Fokkens

Zitting 21 september 1999 Conclusie inzake:

A. VAN DER VEEN

Edelhoogachtbaar College,

Verdachte is door het gerechtshof te Leeuwarden veroordeeld wegens poging tot

diefstal door middel van braak en inklimming tot het verrichten van

30 uren onbetaalde arbeid ten algemene nutte en twee weken

voorwaardelijke gevangenisstraf.

Namens verdachte is tegen het arrest beroep in cassatie ingesteld. Er is één

middel van cassatie ingediend.

Het middel behelst de klacht dat het hof het verweer dat bewijsmateriaal

onrechtmatig is verkregen ten onrechte, althans onvoldoende

gemotiveerd heeft verworpen.

Zowel in eerste aanleg als in hoger beroep heeft de raadsman aangevoerd dat het

bewijs in deze zaak onrechtmatig verkregen zou zijn, nu tegen verdachte

dwangmiddelen zijn ingezet zonder dat hij was aangehouden. Tot aanhouding is,

volgens het proces-verbaal van betrokken verbalisant, eerst overgegaan nadat

bij verdachte een klauwhamer was aangetroffen en het profiel van diens door de

verbalisant meegenomen schoen overeen bleek te komen met het op de plaats van

inbraak aangetroffen profiel. Daags daarna heeft verdachte bekennende

verklaringen afgelegd.

De politierechter heeft geoordeeld dat (al) het bewijs in deze zaak inderdaad

onrechtmatig verkregen was en ter zijde geschoven diende te worden, en heeft

verdachte vrijgesproken.

Het hof heeft het verweer van de raadsman verworpen, en wel als volgt:

" In het door de raadsman bedoelde proces-verbaal (?) geeft de verbalisant aan

dat hij zeer kort na een melding over een gepleegde inbraak in een school ter plaatse

was gekomen. Hij zag aldaar de hem ambtshalve bekende verdachte bij die school vandaan

lopen. Hij zag dat verdachte zwarte handschoenen droeg. Vervolgens heeft hij deze

persoon, die hij naar 's hofs oordeel toen reeds als verdachte kon aanmerken, in zijn

voertuig doen plaatsnemen, waarna verdachte niet meer vrij was om zich te verwijderen.

Aldus werd de verdachte feitelijk reeds op dat moment door de verbalisant aangehouden.

Naar het oordeel van het hof doet hieraan niet af dat verbalisant Kremer in zijn

proces-verbaal de (formele) aanhouding op een later tijdstip relateert.

Nu de gebruikte dwangmiddelen niet ontijdig werden toegepast, moet het verweer van de

raadsman worden verworpen."

Het oordeel van het hof dat de verbalisant op grond van de genoemde

omstandigheden waarbij het hof de mededeling dat de betreffende persoon

ambtshalve bekend was bij de verbalisant, aldus zal hebben verstaan dat de

verbalisant wist dat verdachte reeds diverse malen met de politie in aanraking

was geweest ter zake van vermogensdelicten de door hem aangetroffen persoon als

verdachte van de gemelde inbraak kon aanmerken, is niet onbegrijpelijk en sluit

aan bij de jurisprudentie op art.27 Sv. Vgl. HR NJ 24 maart 1981, NJ 1981, 366

ten aanzien van de relevantie van ambtshalve bekendheid met de persoon van de

verdachte, HR 14 oktober 1986, NJ 1988, 511 en HR 8 maart 1988, NJ 1988, 796

over de verdenking ten aanzien van personen die zich van de plaats van het

delict verwijderen. De klacht dat de vaststelling dat de betrokken persoon uit

de richting van de school kwam een conclusie van de verbalisant is en geen

waarneming, treft reeds geen doel omdat hier wel degelijk sprake is van een

mededeling van iets dat kan worden waargenomen.

Vervolgens klaagt het middel over het oordeel van het hof dat verdachte door de

handelwijze van de verbalisant feitelijk is aangehouden. Ook die klacht is

ongegrond. Aanhouden is de verdachte zijn vrijheid ontnemen teneinde hem te

geleiden naar een plaats van verhoor. Vgl. HR 1 oktober 1991, NJ 1992, 60 met

nt. Van Veen. De vaststelling van het hof dat het doen plaatsnemen van

verdachte in de auto van de verbalisant als aanhouden in de zin van de wet kan

worden beschouwd, geeft dan ook geen blijk van een verkeerde rechtsopvatting.

De omstandigheid dat de verbalisant zich mogelijk niet heeft gerealiseerd dat

zijn optreden als aanhouding moet worden beschouwd, maakt zijn handelen niet

onrechtmatig. Het gaat immers niet om de vraag of de verbalisant zijn handelen

op een juiste wijze kwalificeert in zijn proces-verbaal, maar om de vraag of er

op een correcte wijze gebruik is gemaakt van wettelijke bevoegdheden en die

vraag is door het hof op toereikende gronden bevestigend beantwoord.

De klacht dat uit de bestreden uitspraak niet blijkt waaruit de voor de

toepassing van het dwangmiddel van art.56 Sv, het onderzoek aan lichaam en

kleding, vereiste ernstige bezwaren bestonden, faalt omdat op dit punt geen

verweer is gevoerd en geen rechtsregel de rechter verplicht in zijn uitspraak

ambthalve uiteen te zetten dat aan dit vereiste is voldaan. Zie bijv. HR 22

februari 1977, NJ 1997, 352. Mutatis mutandis geldt hetzelfde ten aanzien van

de klacht dat niet duidelijk is op grond van welk dwangmiddel verbalisant de

schoen van verdachte bij zich had.

Het middel faalt in alle onderdelen. Ook overigens is er geen reden voor vernietiging, zodat

ik concludeer dat het beroep zal worde verworpen.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden,

Uitspraak 23‑11‑1999

Inhoudsindicatie

Partij(en)

Arrest

op het beroep in cassatie

tegen een arrest van het

Gerechtshof te Leeuwarden

van 22 september 1998 in de

strafzaak tegen:

[Verdachte], geboren te [geboorteplaats] op [geboortejaar] 1963, wonende te [woonplaats].

1. De bestreden uitspraak

Het Hof heeft in hoger beroep - met vernietiging van een bij verstek gewezen vonnis van de Politierechter in de Arrondissementsrechtbank te Groningen van 8 augustus 1997 - de verdachte ter zake van "poging tot diefstal waarbij de schuldige zich de toegang tot de plaats van het misdrijf heeft verschaft door middel van braak en inklimming" veroordeeld tot twee weken gevangenisstraf, voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren, alsmede tot het verrichten van onbetaalde arbeid ten algemenen nutte voor de duur van dertig uren, in plaats van één week gevangenisstraf.

2. Geding in cassatie

Het beroep is ingesteld door de verdachte.

Namens deze heeft mr W.F. de Haan, advocaat te

Groningen, bij schriftuur een middel van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Advocaat-Generaal Fokkens heeft geconcludeerd dat de Hoge Raad het beroep zal verwerpen.

3. Beoordeling van het middel

3.1.

Het middel klaagt over ‘s Hofs verwerping van het verweer dat vanwege de ontijdige toepassing van de gehanteerde dwangmiddelen, te weten onderzoek aan de kleding en inbeslagneming, sprake is van onrechtmatig verkregen bewijs.

3.2.

Blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep is namens de verdachte het verweer gevoerd dat in de toelichting op het middel is weergegeven.

3.4.

De bestreden uitspraak houdt als beslissing van het Hof daarop in:

"In het door de raadsman bedoelde proces-"verbaal (...) geeft de verbalisant aan dat hij "zeer kort na een melding over een gepleegde "inbraak in een school ter plaatse was gekomen. "Hij zag aldaar de hem ambtshalve bekende ver"dachte bij die school vandaan lopen. Hij zag "dat verdachte zwarte handschoenen droeg.

"Vervolgens heeft hij deze persoon, die hij naar "'s hofs oordeel toen reeds als verdachte kon "aanmerken, in zijn voertuig doen plaatsnemen, "waarna de verdachte niet meer vrij was zich te "verwijderen. Aldus werd de verdachte feitelijk "reeds op dat moment door de verbalisant aange"houden. Naar het oordeel van het Hof doet hier"aan niet af dat verbalisant (...) in zijn pro"ces-verbaal de (formele) aanhouding op een "later tijdstip relateert.

"Nu de gebruikte dwangmiddelen niet ontijdig "werden toegepast, moet het verweer van de "raadsman worden verworpen".

3.5.

Als eerste klacht stelt het middel dat het Hof ten onrechte heeft geoordeeld dat er voorafgaand aan de aanhouding en de toepassing van de dwangmiddelen sprake was van een verdenking in de zin van art. 27, eerste lid, Sv.

3.6.

's Hofs oordeel dat in de gegeven omstandigheden, te weten

-: dat kort tevoren melding van de inbraak in een school was gedaan;
-: dat de verbalisant, aangekomen bij die school, waarnam dat de hem ambtshalve bekende verdachte bij die school vandaan liep;
-: dat de verdachte toen zwarte handschoenen droeg;
een redelijk vermoeden als bedoeld in art. 27, eerste lid, Sv bestond, geeft geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting en is niet onbegrijpelijk.
De klacht faalt dus.

3.7.

De tweede klacht van het middel komt op tegen

's Hofs oordeel dat de verdachte reeds voorafgaand aan het toepassen van de dwangmiddelen, waaronder het onderzoek bedoeld in art. 56, tweede lid, Sv, werd aangehouden.

3.8.

Het oordeel van het Hof dat de feitelijke handelingen van de verbalisant op het moment dat hij de verdachte in zijn voertuig deed plaatsnemen, waaruit hij zich niet zonder meer kon verwijderen, onder de gegeven omstandigheden een aanhouding opleverden, geeft geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting, nu deze handelingen immers aangemerkt konden worden als het aan de verdachte ontnemen van diens vrijheid teneinde hem te geleiden naar een plaats van verhoor. Dit oordeel is verder niet onbegrijpelijk.

Ook de tweede klacht faalt dus.

3.9.

Van de overige feiten en omstandigheden waarop het middel zich beroept – en de in verband daarmee opgeworpen vragen - kan niet blijken dat daarop ter terechtzitting van het Hof een beroep is gedaan, terwijl de steller van het middel miskent dat het Hof niet gehouden was ambtshalve blijk te geven de verkrijging van het bewijs te dien aanzien op zijn rechtmatigheid te hebben onderzocht.

3.10.

Het middel faalt in al zijn onderdelen.

4. Slotsom

Nu het middel niet tot cassatie kan leiden, terwijl de Hoge Raad ook geen grond aanwezig oordeelt waarop de bestreden uitspraak ambtshalve zou behoren te worden vernietigd, moet het beroep worden verworpen.

5. Beslissing

De Hoge Raad verwerpt het beroep.

Dit arrest is gewezen door de vice-president Haak als voorzitter, en de raadsheren Corstens en Orie, in bijzijn van de griffier Bakker, en uitgesproken op 23 november 1999.