Rb. Gelderland, 18-09-2017, nr. AWB 16/7529

Eiseres heeft op 22 januari 2016 op aangifte € 353.405 aan overdrachtsbelasting voldaan. Zij heeft daartegen op 1 maart 2016 bezwaar gemaakt.

Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar van 4 november 2016 het bezwaar afgewezen.

Eiseres heeft daartegen bij brief van 12 december 2016, ontvangen door de rechtbank op 13 december 2016, beroep ingesteld.

Verweerder heeft de op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

Partijen hebben vóór de zitting nadere stukken ingediend. Deze stukken zijn in afschrift verstrekt aan de wederpartij.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 18 augustus 2017. Namens eiseres zijn verschenen de gemachtigde, mr. [A] en drs. [B] . Namens verweerder zijn mr. [gemachtigde] en [C] verschenen.

Partijen hebben ieder voor de zitting een pleitnota toegezonden aan de rechtbank en (door tussenkomst van de griffier) aan de wederpartij, welke pleitnota's met instemming van partijen worden geacht ter zitting te zijn voorgedragen. Aanvullend heeft eiseres ter zitting nog een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan de rechtbank en aan de wederpartij. Verweerder heeft verklaard geen bezwaar te hebben tegen overlegging van de bij deze pleitnota behorende bijlage.

Feiten

1. Eiseres en Stichting [D] (hierna: [D] ) zijn toegelaten instellingen in de zin van de Woningwet en allebei aangewezen als algemeen nut beogende instelling (anbi) als bedoeld in artikel 5b van de Algemene wet inzake rijksbelastingen. Beide verrichten taken op het gebied van de sociale volkshuisvesting. Eiseres legt zich toe op seniorenwoningen en [D] op studentenwoningen.

2. Op 31 augustus 2015 hebben eiseres als koper en [D] als verkoper een koopovereenkomst gesloten met betrekking tot een aantal wooncomplexen voor ouderen in [Q] . Het betreft in totaal 212 zelfstandige wooneenheden, die verhuurd worden als seniorenwoningen. De koopsom bedraagt € 17.500.000. Deze koopprijs is bepaald op basis van twee taxaties, waarbij de seniorenwoningen zijn getaxeerd op € 18.200.000 respectievelijk € 16.770.000. In de koopovereenkomst is opgenomen dat eiseres de seniorenwoningen voor ten minste tien jaren zal aanwenden voor sociale huur. De levering heeft plaatsgevonden bij akte van 30 december 2015.

3. Met de overdracht van de woningen zijn ook de huurovereenkomsten en de daarmee samenhangende persoons- en contractgegevens van de bewoners, automatische incassogegevens, servicecomponenten, dossiers over bewonerszaken, inspectieformulieren, aanvragen ter zake van zelf aangebrachte veranderingen, plattegronden, energielabels, sleutels, het sluitplan van de algemene toegang en de meterstanden overgedragen. Eiseres heeft geen contracten met (onder andere) leveranciers overgenomen en ook geen personeel van [D] overgenomen.

4. Zowel [D] als eiseres heeft de aankoopsom van de seniorenwoningen gefinancierd uit de algemene kredietruimte die zij op corporatieniveau hebben. [D] is aangesloten bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (hierna: het WSW). Er waren geen hypothecaire zekerheden gevestigd op de overgedragen seniorenwoningen.

5. Tot de gedingstukken behoort een door eiseres overgelegd boekhoudkundig overzicht van de waarde van de seniorenwoningen per 31 december 2014. Hieruit volgen een oorspronkelijke aanschafwaarde (bij de aanschaf door [D] ) van € 11.430.838,28, cumulatieve afschrijven ter hoogte van € 2.538.708,65 en een boekwaarde van € 8.892.129,63. Volgens de balans die voor de vennootschapsbelasting is opgesteld is de boekwaarde van de seniorenwoningen per 30 december 2015 € 31.044.816.

6. [D] heeft met de overdracht van de seniorenwoningen aan eiseres blijkens haar jaarverslag 2015 een boekwinst behaald van € 3.300.000.

Geschil

7. In geschil is of eiseres in aanmerking komt voor de vrijstelling als bedoeld in artikel 5d van het Uitvoeringsbesluit belastingen van rechtsverkeer 1971 (hierna: het Uitvoeringsbesluit). Daarbij is in geschil of sprake is van een taakoverdracht waarbij alle activa en passiva die betrekking hebben op de overgedragen taak aan eiseres zijn overgedragen en tevens of commerciële factoren een rol hebben gespeeld bij de overdracht. Bij gegrondverklaring van het beroep wenst eiseres tevens vergoeding van belastingrente.

Beoordeling van het geschil

Wettelijk kader

8. Tot 1 januari 2016 bepaalde artikel 15, eerste lid, aanhef en onder h, van de Wet op belastingen van rechtsverkeer 1970 dat onder bij algemene maatregel van bestuur te stellen voorwaarden van de belasting is vrijgesteld de verkrijging bij fusie, splitsing en interne reorganisatie.

9. Op grond van artikel 5d, eerste lid, aanhef en onder b, van het Uitvoeringsbesluit is deze vrijstelling - voor zover hier van belang - van toepassing op een verkrijging door een algemeen nut beogende instelling bij een taakoverdracht tussen twee of meer van deze instellingen, indien in het kader daarvan alle activa en passiva die betrekking hebben op de overgedragen taak aan de verkrijgende instelling worden overgedragen, mits bij de overdracht commerciële factoren geen rol spelen.

10. Bij Besluit van 23 december 2009 tot wijziging van enige fiscale uitvoeringsbesluiten en enkele andere besluiten, Stb. 2009, 615, is artikel 5d van het Uitvoeringsbesluit ingevoerd. In de Nota van Toelichting daarbij is onder meer het volgende opgemerkt:

“De vrijstelling geldt uitsluitend voor de verkrijging van onroerende zaken in het kader van een juridische fusie of taakoverdracht en derhalve niet voor de verkrijging van “losse” onroerende zaken. Een dergelijke verkrijging verschilt immers feitelijk niet van een verkrijging van die onroerende zaken op grond van bijvoorbeeld een koopovereenkomst met een willekeurige derde.

Van een taakoverdracht in de zin van deze bepaling is slechts sprake als er een taak in de sfeer van het algemeen nut of in het kader van de verenigingsactiviteiten wordt overgedragen. De vrijstelling is derhalve niet van toepassing indien de overdracht uitsluitend de exploitatie van onroerende zaken inhoudt. Een dergelijke, al dan niet op winst gerichte, exploitatie van onroerende zaken, waaronder de terbeschikkingstelling bij overeenkomst van huur, is geen taak in de sfeer van het algemeen nut of in het kader van de verenigingsactiviteiten. De vrijstelling is eveneens niet van toepassing indien de onroerende zaken niet worden aangewend voor de overgedragen taak.

(…)

Bij de juridische fusie of taakoverdracht mogen commerciële factoren geen rol spelen. Dit betekent dat de verdwijnende ANBI’s of verenigingen geen uitkeringen uit hun vermogen mogen doen. Daarnaast mogen zij in geval van een taakoverdracht geen koopsom of andere prestaties bedingen. Een symbolische koopsom van € 1 is hierbij echter wel toegestaan. Het geen rol spelen van commerciële factoren, de eis dat geen koopsom mag worden bedongen, wordt zo ingevuld dat daar geen sprake van is in de situatie waarin op grond van publiekrechtelijke regelgeving een koopsom wordt bedongen ter grootte van ten hoogste de boekwaarde van het overgedragen vermogensbestanddeel”.

Taakoverdracht

11. De eerste vraag die de rechtbank dient te beantwoorden is of sprake is van een taakoverdracht waarbij alle activa en passiva zijn overgedragen. Dit criterium valt - zoals partijen ter zitting ook hebben betoogd - in wezen in twee onderdelen uiteen. Er dient sprake te zijn van een taakoverdracht, én alle op die taak betrekking hebbende activa en passiva dienen te zijn overgedragen (vgl. Gerechtshof Amsterdam 27 september 2012, ECLI:NL:GHAMS:2012:BY0941).

12. Naar het oordeel van de rechtbank is in dit geval sprake van een taakoverdracht. [D] heeft al haar werkzaamheden op het gebied van sociale verhuur voor senioren beëindigd en de woningen inclusief huurcontracten overgedragen aan eiseres. Dit is tussen partijen ook niet in geschil. Volgens verweerder zijn echter niet alle activa en passiva overgedragen die betrekking hebben op deze taak.

13. De rechtbank stelt vast dat er geen schulden door [D] aan eiseres zijn overgedragen. Eiseres heeft aangevoerd dat dit verband houdt met de wijze waarop [D] haar financiering heeft geregeld. Er zijn geen hypothecaire zekerheden gevestigd op de seniorenwoningen en er is geen afzonderlijke lening afgesloten door [D] voor de aankoop van de seniorenwoningen. Zij heeft een algemeen krediet en zolang onder het kredietplafond gebleven wordt, kan - met inachtneming van eventuele aanwijzingen van het WSW - onroerend goed worden aangekocht of verkocht. Er konden dus ook geen passiva overgaan, aldus eiseres. Overigens heeft ook eiseres de aankoop gefinancierd vanuit eenzelfde financieringsstructuur. Dit is bij woningbouwcorporaties gebruikelijk, aldus eiseres.

14. Naar het oordeel van de rechtbank is er een direct verband tussen de hoogte van de schuld van [D] aan haar bank en de eigendom van de seniorenwoningen. Het is aannemelijk dat zij gelden heeft opgenomen uit de kredietfaciliteit bij de aanschaf van de seniorenwoningen. Verder staat vast dat zij een deel van de verkoopopbrengst op aanwijzing van WSW heeft gebruikt om op die kredietfaciliteit af te lossen. Het restant van de verkoopopbrengst is geïnvesteerd in een nieuw project. Dit passivum (het deel van de kredietfaciliteit dat betrekking heeft op de aanschaf van de seniorenwoningen) is dus niet overgenomen door eiseres. Dat het bij deze vorm van financiering onmogelijk zou zijn dat eiseres dit deel van de verplichtingen van [D] jegens de bank zou overnemen (bijvoorbeeld in de vorm van schuldoverneming, contractsoverneming of schuldvernieuwing) is gesteld noch aannemelijk geworden.

15. Aangezien geen passiva zijn overgedragen, kan in het midden blijven of alle activa zijn overgedragen. De taak van [D] is niet met alle activa en passiva voortgezet door eiseres. Aan de voorwaarden die gelden voor de taakoverdracht in de zin van artikel 5d van het Uitvoeringsbesluit is niet voldaan.

16. Aan de vraag of commerciële factoren een rol hebben gespeeld komt de rechtbank niet toe.

17. Gelet op het voorgaande dient het beroep ongegrond te worden verklaard. Daarom bestaat er geen aanleiding voor de vergoeding van belastingrente.

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.