Hof Arnhem, 08-05-2008, nr. 21-000991-06

wonende te [woonplaats].

Het hoger beroep

De verdachte heeft tegen het hiervoor genoemde vonnis hoger beroep ingesteld.

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzittingen van het hof van 22 november 2006, 12 september 2007 en 24 april 2008 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422 van het Wetboek van Strafvordering, het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal. Deze vordering is na voorlezing aan het hof overgelegd (zie voor de inhoud van de vordering bijlage I). Het hof heeft voorts kennis genomen van hetgeen door verdachte en zijn raadsman, mr L.P.H. Hameleers, naar voren is gebracht.

Het hof zal het vonnis waarvan beroep om proceseconomische redenen vernietigen en daarom opnieuw rechtdoen.

Aan verdachte is tenlastegelegd dat:

hij

op of omstreeks 17 mei 2002

in de gemeente [woonplaats]

opzettelijk brand heeft gesticht in een woning (gelegen aan de [woonadres]),

immers heeft verdachte toen aldaar opzettelijk (open) vuur in aanraking

gebracht met de vloerbedekking en/of een strijkplank en/of thinner, althans

met (een) brandbare stof(fen),

ten gevolge waarvan een benedenkamer en/of een bovenkamer en/of (een) andere

ruimte(n) van genoemde woning en/of in genoemde ruimte(n) aanwezige goed(eren)

en/of materia(a)l(en) geheel of gedeeltelijk is/zijn verbrand, in elk geval

brand is ontstaan, terwijl daarvan gemeen gevaar voor genoemde goederen en/of

voor belenden(e) perc(e)l(en), in elk geval gemeen gevaar voor goederen, te

duchten was;

althans, dat

hij

op of omstreeks 17 mei 2002,

in de gemeente [woonplaats]

grovelijk, althans aanmerkelijk onvoorzichtig en/of onoplettend en/of

onachtzaam (open) vuur in aanraking heeft gebracht met de vloerbedekking en/of

papier(en) en/of een stoel en/of een papiervernietiger en/of een bank en/of

een strijkplank en/of thinner, althans met een brandbare stof(fen),

Hetgeen de raadsman primair heeft aangevoerd als grond voor niet-ontvankelijkverklaring van het Openbaar Ministerie wordt door hem subsidiair aangevoerd als grond voor bewijsuitsluiting.

Ook voor bewijsuitsluiting ziet het hof – onder verwijzing naar hetgeen hiervoor is overwogen – geen grond.

Het hof verwijst allereerst naar de bewijsmiddelen die, in geval van beroep in cassatie verder zullen worden uitgewerkt; verder omdat een aantal elementen hierna aan de orde zal komen.

In de nacht van 16 op 17 mei 2002 heeft in de woning [woonadres] te [woonplaats] op twee verschillende plaatsen brand gewoed in, van de voorzijde gezien, het linker gedeelte van de woning. Op de begane grond was er brand in een voorkamer links van de voordeur (de werkkamer). Een tweede brand vond plaats in een kamer op de eerste verdieping aan de achterzijde van de woning (het kantoortje). Deze brand heeft zich ontwikkeld tot een uitslaande brand.

Verdachte heeft de woning verlaten door middel van een ladder die een buurman had geplaatst tegen het balkon waar verdachte vanuit zijn slaapkamer toegang tot had. Nadat de branden geblust waren is de woning dezelfde nacht weer ter beschikking gesteld aan verdachte.

Tijdens het onderzoek door de technische recherche later die dag heeft verdachte het vermoeden uitgesproken dat de branden te maken hadden met een defect in de electrische installatie.

Op grond van de tijdens de descente afgelegde verklaring van de getuige [getuige 1] neemt het hof voor de bewijsbeslissing aan dat een van de twee aardlekschakelaars in de meterkast (in de benedenkamer waar brand is ontstaan) niet goed was aangesloten waardoor er in de huisinstallatie een spanning van maximaal 400 Volt kon ontstaan.

Te hoge spanning als oorzaak van de branden?

De getuige-deskundige drs. [getuige-deskundige 2] heeft met grote nadruk gewezen op de mogelijkheid dat ten gevolge van de blootstelling aan een spanning van 400 V brand in de woning is ontstaan. Deskundigen van het NFI hebben onderzoek verricht naar de effecten van een dergelijke hoge spanning op een televisie, geluidsapparatuur en gloeilampen wanneer die ingeschakeld waren. Naar het oordeel van het hof heeft dit onderzoek voor deze zaak geen aanwijzing opgeleverd dat hierdoor vuur is ontstaan (of heeft kunnen ontstaan) of een zodanige warmteontwikkeling heeft plaatsgevonden (of heeft kunnen plaatsvinden) dat de beide brandhaarden daardoor te verklaren zijn.

Het hof ziet geen enkele relatie tussen in de meterkast aangetroffen vervorming en het ontstaan van de brand, wel is aannemelijk dat ten gevolge van de warmteontwikkeling door brand in de kamer met de meterkast vervormingen aan leidingen en schakelmateriaal in de kast is veroorzaakt.

Het hof komt tot de conclusie dat de kans dat ten gevolge van een overspanning van 400 Volt de brand is ontstaan, in twee afzonderlijke vertrekken, bijzonder klein is.

Het schoeisel van verdachte

Verdachte heeft verklaard (pvb. blz. 203 e.v.) dat hij naar bed gegaan is en op gegeven moment is wakker geschrokken door een harde knal. Hij is opgestaan, heeft de deur van zijn slaapkamer opengedaan en zag toen een zwarte walm. Verdachte heeft zich vervolgens aangekleed en daarbij zijn pantoffels (instappers) aangedaan.

De getuige [getuige 2] (pvb. blz. 160 e.v.) heeft evenwel verklaard dat hij als bevelvoerder van dienst van de brandweer, nadat hij bij de brand ter plaatse was gekomen de bewoner heeft gezien en gesproken. [getuige 3] heeft toen gezien dat de bewoner schoenen met gestrikte veters droeg.

[getuige 3] (pvb. blz. 149 e.v.) heeft verklaard dat hij aan de achterzijde van de woning van verdachte tegen het balkon een ladder heeft geplaatst. Nadat verdachte naar beneden was gekomen heeft deze getuige gezien dat verdachte schoenen met veters droeg en dat de veters dicht waren.

Het hof gaat uit van de juistheid van hetgeen [getuige 2] en [getuige 3] hebben verklaard over hetgeen zij hebben waargenomen met betrekking tot het schoeisel van verdachte.

Van belang in deed verband is dat verdachte volgens vast gebruik zijn schoenen had uitgedaan en bij de keukendeur had neergezet. Die keukendeur kon verdachte, uitgaande van zijn lezing, tijdens de brand vanuit zijn slaapkamer echter niet bereiken.

Het bed van verdachte

[getuige 2] (pvb. blz. 162) heeft, zakelijk weergegeven verklaard:

Het bed van de bewoner zag er netjes uit. Van de deken was maar een klein puntje opengeslagen. [getuige 2] constateerde dat net na het blussen van de brand.

Als getuige is [getuige 2] ter terechtzitting van 24 april 2008 over dit punt nader ondervraagd, mede aan de hand van de foto’s 19 en 20 (opgenomen in het pvb op de bladzijden 69 en 70). Deze getuige heeft toen heel stellig verklaard dat toestand van het bed direct na het blussen van de brand anders was dan zoals afgebeeld op die foto’s. Het laken van het bed was slechts een puntje opengeslagen en beide hoofdkussen lagen strak naast elkaar.

Het hof verbindt aan de waarnemingen van de getuige [getuige 2] de conclusie dat hoogst onwaarschijnlijk is dat verdachte uit zijn bed is gekomen nadat hij wakker was geschrokken door een harde knal en daarbij zijn bed op zodanige wijze heeft achtergelaten als [getuige 2] het na de brand heeft aangetroffen. Deze constatering reikt samen met hetgeen omtrent het schoeisel van verdachte hiervoor is vastgesteld, verder te weten tot de conclusie dat verdachte geen juiste verklaring heeft afgelegd over hetgeen onmiddellijk voorafgaand aan zijn vlucht uit de woning is gebeurd.

Brandversnellende middel

In een in de werkkamer genomen monster (119) zijn bij onderzoek op het NFI (met massaspecifieke detectie) de componenten aceton, isobutanol, 1-butanol, tolueen en n-butylacetaat aangetroffen. Een dergelijke samenstelling wijst op de aanwezigheid van een product zoals verfverdunner/thinner. De combinatie van deze vijf stoffen tezamen, de karakteristieke verhouding en de relatief grote intensiteit in het chromatogram ten opzichte van de intensiteit van de achtergrond (dit is een indicatie van de concentraties waarin de componenten aanwezig zijn), geeft de getuige-deskundige ir. [getuige-deskundige 3] de overtuiging dat het sprake is van thinner/verfverdunner.

Het hof heeft geen reden te twijfelen aan deze bevindingen en conclusie van ir. [getuige-deskundige 3]. Dientengevolge staat vast dat in de werkkamer sporen van een brandversnellend middel als thinner/verfverdunner zijn aangetroffen.

Dat geen ander materiaal uit de werkkamer als refertemateriaal is onderzocht doet aan dit oordeel niet af. Het hof acht de kans verwaarloosbaar klein dat de aanwezigheid van hiervoor genoemde componenten in het onderzochte monster op andere wijze verklaard kan worden dan uit de aanwezigheid van een brandversnellend middel als thinner/verfverdunner en dat dergelijk materiaal daar aanwezig is geweest.

Andere sporen

De getuige-deskundige drs. [getuige-deskundige 2] heeft tijdens de descente het hof gewezen op een aantal verschijnselen die de hypothese dat de branden ontstaan zouden zijn door een storing in de electrische huisinstallatie zouden bevestigen. Deze deskundige heeft ondermeer gewezen op vervormingen aan de linker groepenkast en inbrandingen aan de buitenzijde van een houten lat in het plafond boven een t.l. armatuur.

Het hof deelt deze conclusies van de deskundige niet. Op foto’s van het inwendige van de meterkast heeft het hof op meerdere plaatsen vervormingen waargenomen die heel wel verklaard kunnen worden als ontstaan door warmte afkomstig vanuit de werkkamer. Ook aan de inbranding van de houten balk boven een t.l. armatuur kent het hof geen bijzondere betekenis toe gelet op de omvang van de brand in de ruimte, waarbij het plafond niet alleen ter hoogte van de t.l. armatuur ten dele is aangetast.

Een andere technische oorzaak van de branden dan hiervoor besproken is niet aannemelijk geworden.

Het hof komt op grond van het voorgaande tot het oordeel dat verdachte zelf de twee branden in zijn woning moet hebben gesticht.

Gemeen gevaar voor goederen

Het hof komt tot het oordeel dat door de branden in de woning van verdachte wel degelijk gemeen gevaar als bedoeld in artikel 157 van het Wetboek van Strafrecht is ontstaan voor goederen buiten het pand. De woning waar de brand heeft gewoed, ligt binnen de bebouwde kom, op betrekkelijk korte afstand van andere woningen en op korte afstand van de straat. In de tuin van het aan de linkerzijde van de woning gelegen woonhuis bevonden zich bomen en struiken en een houten schutting. Ook langs de straat stonden bomen, ook ter hoogte van de woning van verdachte.

De getuige-deskundige [getuige-deskundige 4] - ten tijde van de brand ter plaatse bevelvoerder van de brandweer - heeft tijdens de plaatsopneming verklaard niet bang te zijn geweest voor brandoverslag naar de belendende percelen en (de kans op) brandoverslag eigenlijk te hebben uitgesloten. Deze getuige-deskundige heeft voorts verklaard dat het niet voor de hand lag dat een houten schutting in de tuin in brand zou raken. Deze bevindingen staan aan een bewezenverklaring van dit element (gemeen gevaar voor goederen) niet in de weg nu deze getuige-deskundige nauw heeft gelet op het gevaar dat deze brand en het verloop daarvan opleverde en uiteindelijk bleek te hebben opgeleverd.

Met betrekking tot de in de woning van verdachte aanwezige goederen merkt het hof op dat daarvoor weliswaar ook gemeen gevaar te duchten was maar dat indien het gevaar zich daartoe zou beperken het bewezenverklaarde feit niet gekwalificeerd zou kunnen worden omdat aangenomen moet worden dat die goederen aan verdachte zelf toebehoren, zie HR 20 oktober 1992, DD 93.101.

Door wettige bewijsmiddelen, waarin zijn vervat de redengevende feiten en omstandigheden waarop de bewezenverklaring steunt, heeft het hof de overtuiging gekregen en acht het hof wettig bewezen, dat verdachte het primair tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

hij op of omstreeks 17 mei 2002 in de gemeente [woonplaats] opzettelijk brand heeft gesticht in een woning (gelegen aan de [woonadres]),

immers heeft verdachte toen aldaar opzettelijk (open) vuur in aanraking gebracht met (een) brandbare stof(fen),

tengevolge waarvan een benedenkamer en een bovenkamer van genoemde woning en in genoemde ruimten aanwezige goederen en/of materialen geheel of gedeeltijk zijn verbrand, terwijl daarvan gemeen gevaar voor genoemde goederen en voor (een) belendend(e) perce(e)len te duchten was.

Het hof acht niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard, zodat deze daarvan behoort te worden vrijgesproken.

Het hof merkt als feit van algemene bekendheid aan dat de gemeente [woonplaats] nog als zelfstandige gemeente bestond in mei 2002.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Het bewezene levert op het misdrijf:

ten aanzien van het primair bewezenverklaarde:

Opzettelijk brand stichten, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is.

Strafbaarheid van de verdachte

Verdachte is strafbaar aangezien geen omstandigheid is gebleken of aannemelijk geworden die verdachte niet strafbaar zou doen zijn.

Oplegging van straf en/of maatregel

De hierna te melden strafoplegging is in overeenstemming met de aard en de ernst van het bewezenverklaarde en de omstandigheden waaronder dit is begaan, mede gelet op de persoon van verdachte, zoals van een en ander bij het onderzoek ter terechtzitting is gebleken.

Als matigend houdt het hof rekening met de omstandigheid dat verdachte niet eerder voor enig misdrijf werd veroordeeld, met zijn gevorderde leeftijd en met zijn fysieke beperkingen.

Alles afwegend het hof van oordeel dat volstaan kan worden met de oplegging van een voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van zes maanden. Die straf is passend en geboden. Niet volstaan kan worden met een andere straf dan een vrijheidsbenemende straf, zij het in voorwaardelijke vorm.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

Het hof heeft gelet op de artikelen 14a, 14b, 14c, en 157 van het Wetboek van Strafrecht.

Deze voorschriften zijn toegepast, zoals zij golden ten tijde van het bewezenverklaarde.

Het hof:

Verklaart het Openbaar Ministerie ontvankelijk in de vervolging van verdachte.

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:

Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat verdachte het primair tenlastegelegde heeft begaan.

Verklaart niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard en spreekt verdachte daarvan vrij.

Verklaart het bewezenverklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart verdachte strafbaar.

ten aanzien van het onder primair bewezenverklaarde

Veroordeelt verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 4 (vier) maanden.

Bepaalt dat de gevangenisstraf niet zal worden ten uitvoergelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten, op grond dat verdachte zich vóór het einde van een proeftijd van 2 (twee) jaren aan een strafbaar feit heeft schuldig gemaakt.

Bepaalt dat de tijd, door verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering doorgebracht, bij de eventuele tenuitvoerlegging van de opgelegde gevangenisstraf geheel in mindering zal worden gebracht.

Aldus gewezen door

mr C.G. Nunnikhoven, voorzitter,

mr B.P.J.A.M. van der Pol en mr A.P. Besier, raadsheren,

in tegenwoordigheid van mr M.A. Jansen, griffier,

en op 8 mei 2008 ter openbare terechtzitting uitgesproken.