Hof Arnhem, 29-04-2003, nr. 02-02494

1. Belanghebbende is geboren in 1938, zijn echtgenote in 1941. Belanghebbende was voorheen zelfstandige, doch genoot in het jaar 2000 een uitkering van het GAK. Belanghebbende heeft geen pensioenvoorziening opgebouwd.

2. Belanghebbende en zijn echtgenote bewonen een eigen woning die zij in 1968 hebben gefinancierd met een 30-jarige hypothecaire geldlening. Die geldlening liep af per 1 oktober 1998.

3. Belanghebbende en zijn echtgenote hebben begin 1997 het plan opgevat hun woning en de daarbij behorende garage te verbeteren, dan wel daaraan onderhoud te plegen, zulks mede in verband met het toenemen van hun leeftijd en hun naderende pensionering. Belanghebbende maakt naar het oordeel van het Hof aannemelijk dat hij de daarvoor benodigde financiële middelen wenste te verkrijgen door middel van een verhoging van de hypothecaire geldlening. Belanghebbende stelt, en het Hof acht aannemelijk, dat belanghebbende daartoe begin 1997 contact heeft opgenomen met de geldverstrekker doch dat die niet bereid was tot vervroegde aflossing van de op 1 oktober 1998 expirerende geldlening zonder dat daarbij een boeterente zou moeten worden voldaan ter grootte van de tot de einddatum nog vervallende rente-termijnen. Belanghebbende heeft, op grond daarvan en in verband met de omstandigheid dat de omvang van de benodigde financiële middelen hem toen nog niet bekend was, besloten eerst per oktober 1998 een nieuwe hypothecaire geldlening aan te gaan.

4. In verband met de zeer slechte staat waarin de garage verkeerde (belanghebbende spreekt van een levensbedreigende situatie) heeft belanghebbende de garage omstreeks april 1997 gesloopt en vervangen door een nieuwe. Nadien is belanghebbende aangevangen met het onderhoud aan de eigen woning en de verbetering daarvan. Belanghebbende had tot oktober 1998 reeds een bedrag van ƒ 70.322 besteed aan de bouw/verbetering/onderhoud van de garage en de woning. Belanghebbende heeft deze uitgaven tijdelijk gefinancierd met middelen die hij, na de beëindiging van zijn bedrijf, had gereserveerd als pensioenvoorziening. Belanghebbende heeft, door de Inspecteur onvoldoende weersproken, gesteld dat hij wegens voornoemde werkzaamheden in totaal een bedrag heeft besteed van bijna ƒ 116.000.

5. Belanghebbende is in 1998 een nieuwe hypothecaire geldlening aangegaan tot een bedrag van ƒ 150.000. De notariële akte is verleden op 5 oktober 1998. Van het, na aftrek van een provisie, beschikbaar komende bedrag is ƒ 55.108, 80 besteed aan aflossing van en rentebetaling op de geëxpireerde oude hypothecaire geldlening.

6. In zijn aangifte voor de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen over het onderhavige jaar heeft belanghebbende de in verband met de hypothecaire geldlening betaalde rente in mindering gebracht op de inkomsten uit eigen woning. De Inspecteur heeft na bezwaar slechts 11/15 als kosten van de eigen woning aanvaard omdat naar zijn mening tot een bedrag van ƒ 40.000 het causaal verband tussen de hypothecaire geldlening en de aanschaf/verbetering/onderhoud van de eigen woning ontbreekt. De Inspecteur heeft bedoeld causaal verband slechts aangenomen met betrekking tot de aflossing van de oude hypothecaire geldlening en de na 1 oktober 1998 gedane uitgaven, door hem in totaal (afgerond) gesteld op ƒ 110.000. De rente die verband houdt met het bedrag van ƒ 40.000 is door de Inspecteur aangemerkt als een persoonlijke verplichting. Een en ander heeft tot gevolg gehad dat het aangegeven belastbare inkomen van ƒ 14.041 door de Inspecteur is verhoogd met ƒ 2.000 wegens alsdan ten onrechte in aanmerking genomen rentevrijstelling en met ƒ 594 in verband met de daaruit voortvloeiende verhoging van de drempel voor de buitengewone lasten.

7. Voor zover hier van belang blijft op grond van artikel 42b, vijfde lid, van de wet op de inkomstenbelasting 1964, voor de bepaling van de rentevrijstelling, de betaalde rente van een geldlening die is aangegaan voor de verwerving, verbetering of het onderhoud van de eigen woning buiten beschouwing.

8. Naar het oordeel van het Hof heeft belanghebbende aannemelijk gemaakt dat het van de aanvang af zijn bedoeling is geweest om de bouw van de nieuwe garage, de verbeteringen en het te plegen onderhoud aan de eigen woning te financieren door middel van een op te nemen hypothecaire geldlening en dat slechts bijzondere omstandigheden er toe hebben geleid dat die geldlening eerst in 1998 werd aangegaan. Nu onvoldoende is bestreden dat belanghebbende aan vorenbedoelde werkzaamheden en de aflossing van de resterende oude hypothecaire geldlening meer heeft besteed dan het opgenomen nieuwe bedrag en voorts onbestreden is, en het Hof ook overigens aannemelijk acht, dat de uitgaven voor onderhoud en verbeteringen blijken uit schriftelijke bescheiden, is het Hof van oordeel dat de rente met betrekking tot de gehele nieuwe hypothecaire geldlening als rente van schulden, aangegaan ter verwerving van de eigen woning, kan worden aangemerkt. Die rente moet derhalve, voor de toepassing van de rentevrijstelling, geheel buiten aanmerking worden gelaten.