Rb. 's-Gravenhage, 05-10-2011, nr. 384411 / HA ZA 11-121

"(...)

Door deze werknemer is op de door hem ingevulde vragenlijst signalerend gescoord. Overeenkomstig de geldende procedure hebben wij de werknemer met gelijke post uitgenodigd voor de NES-tests. Binnen twee à drie maanden na de NES-tests zullen wij u van de uitslag van deze test in het bezit stellen.

(...)".

"(...)

Blijkens de van Arbouw ontvangen uitslag van dit onderzoek en de geconstateerde afwijking mag niet uitgesloten worden geacht, dat uw klachten verband houden met het werken met oplosmiddelen.

Graag nodig ik u uit voor nader overleg over eventueel verder onderzoek en begeleiding.

(...)".

"(...)

Wij zenden u deze brief naar aanleiding van een OPS-test bij [eiser], geboren [geboortedatum]1946 en werkzaam bij schildersbedrijf Prevoo.

Hij heeft momenteel last van de volgende klachten:

"(...)

De testresultaten wijzen op een vertraagd reactievermogen, een wisselend maar overwegend laag tempo van informatieverwerking en een verminderde selectieve aandachtsfunctie. Het inprenten en opdiepen van twee korte berichten is gestoord. Het werkgeheugen functioneert matig evenals de herkenning van gezichten. Het aanleren en reproduceren van een rij woorden verloopt normaal evenals het inprenten en opdiepen van figuratief materiaal. Er zijn lichte planningsproblemen.

Al met al aanwijzingen voor lichte cognitieve stoornissen passend bij chronische toxische encephalopathie.

(...)".

"(...)

Betrokkene is onderzocht door het OPS-team van het AMC (prof. De Jong en psycholoog Visser); een milde vorm van OPS werd geconstateerd. (...)

De door betrokkene verstrekte informatie op de vragenlijst is in overeenstemming met het in eerdere rapportages beschreven ziektebeeld en de daarbij passende diagnose. Er bestaat een medisch langdurige en stabiele situatie en prognose.

(...)".

"In deze treden wij op als aansprakelijkheidsverzekeraar van Schildersbedrijf Prevoo BV.(...) Wij hebben Cordaet Bureau voor Personenschade (verder: Cordaet) verzocht een onderzoek in te stellen naar de arbeidsomstandigheden van verzekerde. De behandelend expert zal zich ook met u in verbinding stellen.

Vooralsnog kunnen wij geen aansprakelijkheid erkennen."

"(...)

Resumerend wordt door verzekerde niet ontkend dat betrokkene heeft gewerkt met verfproducten waarin oplosmiddelen aanwezig waren. Wel wordt bestreden dat er sprake is van een intensieve blootstelling. Voorts wordt bestreden dat er door verzekerde gebruik werd gemaakt van bestelbussen zonder houten schot en ontluchtingssystemen. Zeker de laatste 10 jaar was dit beslist het geval.

Veiligheidsmaatregelen en persoonlijke beschermingsmiddelen

Door verzekerde wordt erkend dat er voor 1995 weinig aandacht is geweest voor het fenomeen oplosmiddelen en OPS. In de periode na 1995 was hiervoor toenemende aandacht. Ook betrokkene had de beschikking over persoonlijke beschermingsmiddelen de laatste jaren. Te denken valt hierbij onder meer aan mondbescherming en handschoenen. Daarnaast zijn alle medewerkers VCA-gecertificeerd, ook betrokkene.

RIE(Risico-inventarisatie en -evaluatie)

Met verzekerde is ook besproken dat het noodzakelijk is dat inzage wordt gegeven in de risico-inventarisatie. Deze inventarisatie is voorhanden en er wordt geadviseerd om deze op te vragen bij het verzekerde bedrijf.

(...)

VISIE GETUIGEN

Een mogelijke getuige kan zijn de heer [A], collega van betrokkene. De heer [A] heeft zich inmiddels bij verzekerde ontwikkeld en is assistent hoofd-uitvoerder op het moment van rapporteren. Deze medewerker kan bij resterende onduidelijkheid mogelijk informatie verschaffen omtrent de precieze arbeidsomstandigheden en de projecten, zoals betrokkene die heeft genoemd.

(...)

VOORTGANG

onder 2.9 genoemde (voormalige) collega van [eiser], [A], heeft op 12 juni 2007 een uitgebreide vragenlijst beantwoord met name betrekking hebbend op de werkomstandigheden van [eiser] bij Prevoo, die hem is voorgelegd door het Bureau voor beroepsziekten van FNV. Hetzelfde geldt voor een andere (voormalige) collega van [eiser], [B].

brief van 22 april 2005 heeft de medisch adviseur van Aegon, M.C.J. Klop, het medisch dossier van [eiser] beoordeeld dat aan hem door [eiser] is toegestuurd en tevens het onder 2.5 genoemde onderzoeksverslag van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. De heer Klop merkt daarin onder meer het volgende op:

heeft niet gereageerd op herhaalde verzoeken van Cordaet om aanvullende informatie te verstrekken. Bij brief van 19 oktober 2006 heeft Aegon aan de gemachtigde van [eiser] meegedeeld dat zij geen dekking verleent omdat Prevoo niet aan de polisvoorwaarden heeft voldaan. Bij brieven van 3 april 2008 en 14 juli 2009 heeft Aegon dit standpunt toegelicht met de mededeling dat Prevoo onvoldoende medewerking heeft verleend aan het onderzoek naar de schade waardoor Aegon in haar belangen is geschaad.

Prevoo is op 7 december 2005 in staat van faillissement verklaard met benoeming van

mr. H.Th. Bouma tot curator. Het faillissement is op 18 december 2008 vereenvoudigd afgewikkeld en aan partijen heeft de (inmiddels voormalige) curator meegedeeld hij zich in deze procedure niet zou stellen. De zaak is daarom tegen de curator niet aangebracht.

3 van de polisvoorwaarden van de aansprakelijkheidsverzekering die Prevoo bij Aegon heeft afgesloten, luidt als volgt:

geschil

3.1.[eiser] vordert, na wijziging van zijn eis bij brief van 13 juli 2010, bij vonnis uitvoerbaar te verklaren bij voorraad,

zijn vorderingen legt [eiser] kort samengevat ten grondslag dat hij CTE/OPS heeft opgelopen als gevolg van de arbeidsomstandigheden bij Prevoo. Prevoo is daarvoor op grond van artikel 7:658 BW aansprakelijk, maar [eiser] heeft op grond van artikel 7: 941 BW een directe actie tegen Aegon als aansprakelijkheidsverzekeraar van Prevoo, zodat [eiser] vergoeding van zijn schade van Aegon vordert.

voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

beoordeling

4.1.De rechtbank stelt voorop dat [eiser] volgens artikel 7:954 lid 2 BW naast Aegon Prevoo in het geding dient te roepen, maar dat zich hier de in lid 6 juncto lid 2 voorziene uitzondering voordoet dat Prevoo (als gevolg van haar faillissement) heeft opgehouden te bestaan.

Verjaring van de vordering van op Aegon?

4.2.Aegon heeft als meest verstrekkend verweer aangevoerd dat de vordering van Prevoo is verjaard omdat niet binnen de termijn van zes maanden, genoemd in artikel 7: 942 lid 3 BW door Prevoo is gereageerd op de afwijzing van de vordering door Aegon. De vordering van Prevoo was daardoor reeds verjaard toen [eiser] tot dagvaarding overging.

heeft bij repliek onder meer aangevoerd dat een afwijzing door Aegon, indien deze er al is, niet voldoet aan de voorwaarden die artikel 7:942 BW daaraan stelt: een ondubbelzinnige afwijzing bij aangetekend schrijven waarin eveneens ondubbelzinnig wordt gewezen op het gevolg daarvan, te weten het ingaan van de in lid 3 vermelde verjaringstermijn van zes maanden. Bij dupliek heeft Aegon gewezen op haar brief aan Prevoo van 3 april 2006 en voorts opgemerkt niet meer te kunnen vaststellen of deze brief aangetekend is verzonden. Aegon refereert zich aan het oordeel van de rechtbank.

rechtbank volgt Aegon niet in dit verweer. Genoemde brief van 3 april 2006 maakt geen melding van het verjaringsgevolg bedoeld in artikel 7:942 BW terwijl verder niet vaststaat dat deze brief aangetekend is verstuurd, zodat reeds op die gronden het beroep op verjaring niet kan slagen.

Dekkingsuitsluiting wegens schending door Prevoo van haar inlichtingenverplichting jegens Aegon?

4.5.Cordaet heeft Prevoo bij brieven van 7 januari 2005, 7 juni 2005 en 1 september 2005 om inlichtingen gevraagd naar aanleiding van de aansprakelijkstelling door [eiser]. Volgens Aegon betreft dit verzoek de toezending van RI&E's en andere stukken waaruit blijkt dat Prevoo vanaf 1995 preventiemaatregelen heeft genomen om OPS tegen te gaan. Prevoor heeft op deze verzoeken, naar door [eiser] niet wordt betwist, niet gereageerd. Aegon stelt dat zij bij brief van 11 november 2005 op dekkingsconsequenties heeft gewezen als niet alsnog voor 15 december 2005 werd gereageerd, waarna zij bij brief van 3 april 2006 dekking heeft ontzegd.

staat dat Prevoo niet voldaan heeft aan haar onder 2.14 aangehaalde polisverplichting om Aegon de gevraagde gegevens en inlichtingen te verstrekken en dat Aegon op die grond dekking heeft geweigerd. Aegon stelt zich daarom op het standpunt dat ook om die reden de vordering van [eiser] niet kan slagen. De rechtbank volgt Aegon hierin niet en overweegt daartoe het volgende.

noch gebleken is dat de polis aan niet nakoming van de op Prevoo rustende inlichtingenplicht als sanctie verval van het recht op uitkering verbindt. Het gevolg van de wanprestatie van Prevoo, die op zichzelf vaststaat, ligt dan ook uitsluitend in de aansprakelijkheid van Prevoo voor de schade die Aegon eventueel lijdt door het niet nakomen door Prevoo van haar inlichtingenplicht. Aegon heeft dat verweer echter niet gevoerd en in elk geval niet onderbouwd dat en in hoeverre zij door het achterwege blijven van de van Prevoo verlangde informatie is benadeeld. Het enkele verweer van Aegon dat dekking wordt uitgesloten omdat Prevoo wanprestatie heeft gepleegd door schending van haar inlichtingenplicht, volstaat dus niet en wordt daarom verworpen.

het voorgaande voegt de rechtbank nog toe dat Aegon [eiser] niet heeft geïnformeerd welke gegevens zij van Prevoo behoefde om te beoordelen of zij jegens Prevoo op basis van de verzekering tot vergoeding was gehouden. Dit klemt te meer omdat de gemachtigde van [eiser] bij brief van 27 maart 2006 aan Cordaet wel expliciet heeft gevraagd welke aanvullende informatie Aegon nog nodig had van Prevoo. De mogelijkheid om in dit eventuele informatietekort van Aegon te voorzien, mogelijk via de curator van de inmiddels gefailleerde Prevoo - die overigens na 7 december 2005 niet door Aegon is benaderd - is [eiser] daardoor onthouden. Dit klemt temeer omdat bij [eiser] bereidheid bestond informatie te verstrekken zoals ook blijkt uit de overhandiging aan de medisch adviseur van Aegon van zijn medisch dossier.

Is [eiser] arbeidsongeschikt door OPS/CTE?

4.9.Aegon heeft als subsidiair verweer gevoerd dat de diagnose niet vast staat, waartoe Aegon heeft verwezen naar de beoordeling van haar medisch adviseur Klop, aangehaald onder 2.11.

rechtbank stelt vast dat medisch adviseur van Aegon zich met betrekking tot de vraag of bij [eiser] sprake is van CTE, geen expliciet standpunt inneemt maar zich slechts afvraagt of ten aanzien van [eiser] sprake is van CTE, waartoe hij overweegt dat het hier om een lastige diagnose gaat. Deze kennelijk bij de medisch adviseur nog levende twijfel over de diagnose zoals deze is gesteld bij het onderzoek (verwezen wordt naar de uitkomsten daarvan weergegeven onder 2.5 en 2.6) dat door het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten is uitgevoerd, acht de rechtbank onvoldoende om de juistheid van deze diagnose in twijfel te trekken. Daartoe wordt overwogen dat Aegon blijkbaar geen aanleiding heeft gezien zelf een specialistisch onderzoek te laten uitvoeren. Voorts noemt de medisch adviseur neuropsychologisch onderzoek als mogelijkheid om tot een beoordeling te komen van cognitieve functiestoornissen, zij het niet zonder bezwaren, en stelt de rechtbank vast dat neuropsychologisch onderzoek mede ten grondslag ligt aan de rapportage van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Verder is van belang dat ook in het kader van de verzekeringsgeneeskundige rapportage van het UWV (zie onder 2.7) van de juistheid van de diagnose wordt uitgegaan, die door het Nederlands Centrum voor beroepsziekten is gesteld.

grond van het overwogene onder 4.10 neemt de rechtbank als vaststaand aan dat [eiser] arbeidsongeschikt is overeenkomstig de door het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten gestelde diagnose.

Kan de arbeidsongeschiktheid van [eiser] het gevolg zijn van blootstelling aan gevaarlijke stoffen gedurende de werkzaamheden?

4.12.Vervolgens dient te worden beoordeeld of Prevoo jegens [eiser] aansprakelijk is voor de bij [eiser] opgetreden beroepsziekte. Volgens artikel 7:685 BW dient daarvoor vast te staan dat [eiser] gedurende zijn werkzaamheden aan gevaarlijke stoffen is blootgesteld en dient [eiser] aannemelijk te maken dat door die blootstelling zijn ziekte kan zijn veroorzaakt. De rechtbank neemt daarbij de volgende feiten en omstandigheden in aanmerking.

het onder 2.9 aangehaalde rapport van Cordaet erkent Prevoo dat voor 1995 - het dienstverband van [eiser] bij Prevoo had toen inmiddels al 13 jaar geduurd - weinig aandacht was voor het fenomeen oplosmiddelen en OPS en dat [eiser] ook oplosmiddelen bevattende stoffen heeft gewerkt. De informatie die de bedrijfsarts van Prevoo aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten heeft verstrekt (zie onder 2.4) en de beoordeling van de blootstelling door dit Centrum op grond van de arbeidsanamnese van [eiser] (zie onder 2.5) stemmen hiermee overeen.

het rapport van Cordaet wordt overwogen dat nadere informatie over de arbeidsomstandigheden van [eiser] mogelijk kan worden verkregen bij een collega, de heer [A]. In de door [A] over de arbeidsomstandigheden bij Prevoo ingevulde vragenlijst (zie onder 2.10) verklaart hij onder meer het volgende:

"(...)

Bankgebouw geschilderd in Amsterdam (computerruimte). Je wist 's avonds amper hoe je naar huis reed door de oplosmiddelen van de 2 componentenverf. Maar je deed het want het was werk en werkte je niet dan kon je vertrekken".

"Volgens [eiser] werden verfblikken en andere oplosmiddelen werden met de bedrijfsauto vervoerd. Er waren soms blikken bij die al geopend waren. [eiser] reed afhankelijk van locatie van de klus 1 uur tot meer dan 3 uur in deze auto. In de beginjaren was dit een auto zonder schot tussen de verfblikken en inzittenden. Vervolgens kreeg hij auto's met een houten schot tussen de verf en de inzittende. De auto's stonken naar oplosmiddelen."

"In het begin reed [eiser] met mij mee en als je dan verweg zat b.v. Vlissingen en je was klaar nam je je spullen mee, als je dan naar huis reed was het geen pretje soms met de ramen open".

"Als we klachten hadden over ventilatie of producten, werd dit meestal lacherig afgedaan".