HR, 04-06-2010, nr. 08/04572

Middelonderdeel 1 keert zich tegen rov. 5.2 en 5.3 waarin het hof het dwalingsberoep heeft verworpen:

Het middelonderdeel klaagt, naar de kern, dat het hof geen kenbare aandacht heeft besteed aan een aantal in het middelonderdeel aangeduide stellingen. Ik verwijs in het bijzonder naar MvA 23 sub 1 t/m 6. Daarin stellen [eiseres] c.s., verkort weergegeven:

Het middelonderdeel verwijt het hof slechts de grondslag als bedoeld in MvA nr. 23 sub [4] te hebben behandeld. Volgens het middel had het hof ook moeten ingaan op de overige omstandigheden. Om het middel te beoordelen, vat ik hieronder het debat samen dat partijen in feitelijke instanties hebben gevoerd over het dwalingsberoep. Ik verwijs daarbij voor de duidelijkheid steeds naar de nummers die hierboven aan deze omstandigheden zijn gegeven. In punt 3.8 e.v. geef ik mijn oordeel over dit middelonderdeel.

[Eiseres] c.s. hebben zich erop beroepen bij de totstandkoming van de overeenkomst (zoals verwoord in de e-mail van 11 november en de brief van 15 november 2005) te hebben gedwaald omtrent de daadwerkelijke financiële situatie van [A] en daarmee omtrent de mogelijkheid een faillissement van [A] te voorkomen en een doorstart te maken (MvA nrs. 25, 54). Zij hebben gesteld [A] niet overeind te hebben gehouden als zij kennis droegen van het werkelijk gerealiseerde exploitatieverlies (CvA in conventie tevens CvE in voorwaardelijke reconventie nr. 6.) en dat zij in dat geval ook [verweerder] niet de terugbetaling van zijn lening ad € 60.000,-- aan [A] zouden hebben gegund (Pleitnotities in hoger beroep van mr Van Twist nr. 17).

[Eiseres] c.s. hebben daartoe in eerste aanleg betoogd dat [verweerder] bij de presentatie van medio oktober 2005 van de cijfers over januari t/m september 2005 onvolledige en onjuiste cijfers heeft gepresenteerd (CvA in conventie tevens CvE in voorwaardelijke reconventie nr. 6). Zij werkten hun dwalingsberoep op drie punten uit (CvA in conventie tevens CvE in voorwaardelijke reconventie nrs. 23–26):

[Eiseres] c.s. baseerden zich daarbij op artikel 6:228 lid 1 sub a BW (CvA in conventie tevens CvE in voorwaardelijke reconventie nr. 29). Deze dwalingsgrond betreft het geval dat de onjuiste voorstelling van zaken bij degene die stelt te hebben gedwaald, is veroorzaakt door inlichtingen van de wederpartij. Ik merk op dat het gestelde verzuim de aandeelhouders te informeren over de huurschuld niet aansluit bij deze dwalingsgrond, maar bij het geval van schending van een mededelingsplicht, genoemd in artikel 6:228 lid 1 onder b BW.

De grief van [verweerder] in hoger beroep betrof in de kern de aanvaarding van het dwalingsberoep door de rechtbank. In de Dagvaarding in hoger beroep (nr. 15) heeft [verweerder] gesteld dat het dwalingsberoep zag op het verstrekken van onjuiste inlichtingen tijdens de presentatie medio oktober 2005 over het exploitatieverlies (item [4]) en de belastingschuld (item [5]).

Primair bestreed [verweerder] onjuiste inlichtingen te hebben verstrekt. Ten aanzien van het verlies ging hij daarbij met name in op het verschil in de post ‘algemene kosten’ in zijn cijfermatig overzicht en in dat van ASN d.d. 13 december 2005 (Dagvaarding in hoger beroep nrs. 17–21). Ten aanzien van de belastingschuld bestreed hij te hebben gezegd dat deze € 80.000,-- bedroeg en bestreed hij dat (uit het overzicht van ASN zou blijken dat) deze € 180.000,-- zou bedragen (Dagvaarding in hoger beroep nr. 30).

Voorts bestreed [verweerder] — verwijzend naar zowel artikel 6:228 lid 1 sub a BW (onjuiste inlichtingen) als naar artikel 6:228 lid 1 sub c BW (wederzijdse dwaling) — het causale verband tussen de onjuiste voorstelling van zaken bij [eiseres] c.s. en het aangaan van de overeenkomst alsmede de kenbaarheid van het causale verband voor hem (zie met name nrs. 22–25, 28 van de Dagvaarding in hoger beroep).

Aldus bestreed [verweerder] het in eerste aanleg op artikel 6:228 lid 1 sub a BW gebaseerde dwalingsberoep van [eiseres] c.s. In nr. 22 geeft hij aan dat [eiseres] c.s. geen beroep doen op verzwijging, dat wil zeggen de grond van artikel 6:228 lid 1 sub b BW. Op het verwijt dat hij de huurschuld zou hebben verzwegen is [verweerder] (dan ook) niet als zodanig ingegaan.

Wel betoogde hij dat de verhuurder [E] BV ook door hem werd geleid en indirect dezelfde aandeelhouders had als [A] (CvA in reconventie nr. 10; Dagvaarding in hoger beroep nr. 26, 29). Dit is door [eiseres] c.s. niet bestreden; zij hebben wel aangevoerd dat [verweerder] de huurschuld van [A] had verrekend met een vordering van [A] op [E] BV (zie MvA nrs. 23 sub 6 en 43).

In hoger beroep hebben [eiseres] c.s. onder het kopje ‘Nieuwe feiten’ (MvA nr. 23) gesteld dat ‘[verweerder] hen op cruciale momenten doelbewust had misleid en hen belangrijke informatie had onthouden ten aanzien van de financiële situatie van het bedrijf. Voor het eerst werd toen [d.w.z. na het aantreden van de nieuwe leiding medio november 2005; A-G] pas duidelijk hoe slecht [A] er financieel voor stond, hoe groot haar schuldenlast was en dat de banken het vertrouwen in [A] hadden verloren.’ [Eiseres] c.s. onderbouwden dit met zes voorbeelden. Dit zijn de zes omstandigheden die hierboven in punt 3.2 zijn genoemd.

Van deze zes omstandigheden waren de onder [1], [2] en [3] genoemde omstandigheden nieuw, in die zin dat zij in eerste aanleg nog niet door [eiseres] c.s. waren aangevoerd. De onder [4], [5] en [6] genoemde omstandigheden waren in eerste aanleg door [eiseres] c.s. aangevoerd ter ondersteuning van hun op artikel 6:228 lid 1 sub a BW gebaseerde dwalingsberoep.

In de MvA zijn [eiseres] c.s bij de bespreking van de grief (onder het kopje ‘Grieven’) ingegaan op hun dwalingsberoep naar aanleiding van hetgeen [verweerder] daarover te berde had gebracht in de MvG.

Ten aanzien van het verweer van [verweerder], dat hij geen onjuiste gegevens heeft verstrekt, gaan [eiseres] c.s. in MvA nr. 29 e.v. uitgebreid in op de exploitatie over de eerste negen maanden, dat is item [4]. Zij menen dat de rapportage van de cijfers medio oktober door [verweerder] wel onjuist was. In dat verband verwijzen zij in de nrs. 33–34 naar het verschil van inzicht tussen [verweerder] en ASN over de cijfers over de eerste vijf maanden, dat is item [2].

Vervolgens antwoorden zij in MvA nr. 36 e.v. op de betwisting door [verweerder] van (de kenbaarheid van het) causale verband tussen de onjuiste voorstelling van zaken bij [eiseres] c.s. In dat verband zeggen zij

In dit verband beroepen [eiseres] c.s. zich in nrs. 37 en 39 op de relevantie van de volgende omstandigheden: het exploitatieverlies (item [4]), de conclusies van ASN n.a.v. de exploitatieoverzichten (item [2]), de omvang van de belastingschuld (item [5]) en de huurachterstand (item [6]).

Voorts verwezen zij naar de verantwoordelijkheid van [verweerder] voor het betalen van de belastingschulden (nrs. 47–48) en dat [verweerder] bij de presentatie medio oktober 2005 moet hebben geweten van de juiste omvang daarvan (nrs. 51–54).

In MvA nr. 54 hebben [eiseres] c.s. hun dwalingsverweer als volgt samengevat:

Hierin zou dus een beroep kunnen worden gelezen op alle zes omstandigheden die hierboven in punt 3.2 zijn genoemd.

Bij pleidooi in hoger beroep heeft [verweerder] zijn verweren herhaald en is hij nader ingegaan op stellingen van [eiseres] c.s. in de MvA ten aanzien van het verlies over de eerste negen maanden en de omvang van de belastingschuld. Bij pleidooi in hoger beroep hebben [eiseres] c.s. hun stellingen herhaald ten aanzien van de omvang het verlies over de eerste negen maanden (item [4]; pleitnotities van mr Van Twist nrs. 5–11) en (de kenbaarheid van) het causale verband (pleitnotities van mr Van Twist nrs. 12–19).

Middelonderdeel 1 klaagt, zoals gezegd, dat het hof geen (kenbare) aandacht heeft besteed aan een vijftal omstandigheden die in het middel zijn genoemd. Het middelonderdeel meent dat het hof daardoor het recht heeft geschonden door te miskennen dat deze omstandigheden ertoe kunnen leiden dat [eiseres] c.s. hebben gedwaald dan wel zijn beslissing onvoldoende heeft gemotiveerd door niet in te gaan op deze (essentiële) stellingen.

Al deze omstandigheden worden door het middel aangeduid als ‘niet melden’. Het middel berust dus op de veronderstelling dat [eiseres] c.s. aan hun dwalingsberoep ten grondslag hebben gelegd, dat [verweerder] ten aanzien van deze omstandigheden een mededelingsplicht heeft geschonden, en dat het hof het dwalingsberoep (ook) op de grondslag van artikel 6:228 lid 1 sub b BW heeft beoordeeld.

Het middel klaagt niet dat het hof de grondslag van het dwalingsberoep verkeerd zou hebben begrepen (namelijk niet zou hebben gezien dat dit ook op artikel 6:228 lid 1 sub b BW zou zijn gegrond) dan wel zou hebben verzuimd ambtshalve ook te toetsen aan artikel 6:228 lid 1 sub b BW, noch bevat het middel een andere klacht met als strekking dat het hof heeft miskend dat het (ook) behoorde te toetsen aan artikel 6:228 lid 1 sub b BW.

Het is nu in dit geval m.i. van tweeën een. Of er was sprake van een dwalingsberoep dat mede was gebaseerd op schending van een mededelingsplicht (artikel 6:228 lid 1 sub b BW); en het hof had dan mogelijk moeten ingaan op de omstandigheden die daartoe waren aangevoerd (ik maak het voorbehoud ‘mogelijk’ in verband met het betoog in de s.t. namens [verweerder], waarin op p. 7–10 per omstandigheid wordt betoogd waarom het hof er niet afzonderlijk op in hoefde te gaan. Ik besteed daaraan nog aandacht hieronder in punt 3.13). Of er was geen sprake een dwalingsberoep op deze grondslag; en in dat geval kan het hof niet verweten worden geen (kenbare) aandacht te hebben besteed aan de omstandigheden die in middelonderdeel 1 zijn genoemd.

Sommige verwijten dat [verweerder] feiten zou hebben verzwegen zijn door [eiseres] c.s. eerst in hoger beroep aangevoerd. In zoverre zou mogelijk sprake kunnen zijn van een uitbreiding van de grondslag van het dwalingsberoep. Dat zou neerkomen op een eiswijziging die ook, binnen zekere grenzen, in hoger beroep is toegelaten.6. Of hiervan sprake is moet worden bepaald door uitleg van de gedingstukken. Dat is aan het hof overgelaten.7.

Het dwalingsberoep van [eiseres] c.s. ter zake van de met [verweerder] gesloten beëindigingsovereenkomst is door het hof kennelijk en niet onbegrijpelijk opgevat als gebaseerd op artikel 6:228 lid 1 sub a BW. Dat blijkt uit de volgende omstandigheden.

[Eiseres] c.s. hebben [verweerder] aanvankelijk en ook in hoger beroep het verstrekken van onjuiste en/of onvolledige informatie verweten. De onjuistheid en de onvolledigheid waren daarbij voor wat betreft het verlies over de eerste negen maanden van 2005 (item [4]) en de omvang van de belastingschuld (item [5]) twee kanten van dezelfde medaille. [Eiseres] c.s. stelden immers dat de informatie op deze punten onjuist en onvolledig was, omdat uit de latere rapportage van ASN andere cijfers bleken.8.

[Eiseres] c.s. hebben hun dwalingsberoep met zoveel woorden gebaseerd op artikel 6:228 lid 1 sub a BW, zowel in eerste aanleg (CvA in conventie tevens CvE in voorwaardelijke reconventie nr. 29) als in hoger beroep (pleitnotities in hoger beroep van mr. Van Twist nr. 13).

Tegen deze achtergrond was de (zelfstandige) betekenis van het algemene verwijt dat onvolledige cijfers waren gepresenteerd en van het concrete verwijt dat de omvang van de huurschuld door [verweerder] was verzwegen (item [6]) onduidelijk.

[Verweerder] heeft bij eerste gelegenheid in hoger beroep getracht daarover duidelijkheid te verkrijgen. Hij stelde in de Dagvaarding in hoger beroep nr. 22 dat [eiseres] c.s. geen beroep doen op artikel 6:228 lid 1 sub b BW. [Eiseres] c.s. hebben op die stelling niet gereageerd. Hoewel [eiseres] c.s. dus enerzijds aanvoerden dat [verweerder] feiten had verzwegen, hebben zij anderzijds minst genomen onduidelijkheid laten bestaan over de grondslag van hun dwalingsberoep. Zij hebben, voor zover relevant, zich beroepen op de a-grond en niet, zelfs niet in reactie op de Dagvaarding in hoger beroep, op de b-grond. Het hof kon er dan, met [verweerder], van uitgaan dat de b-grond niet aan de orde was.

Ook overigens is van een uitbreiding van de grondslag van het dwalingsberoep van [eiseres] c.s. naar artikel 6:228 lid 1 sub b BW in hoger beroep niet gebleken. [Eiseres] c.s. hebben slechts gesteld dat ook de situatie van artikel 6:228 lid 1 sub c BW zich hier voordoet (mogelijk impliciet in MvA nr. 36 en met zoveel woorden eerst in de pleitnotities van mr Van Twist nr. 15). Zij deden dat echter in het kader van hun reactie op het subsidiaire verweer van [verweerder] inzake het ontbreken van (de kenbaarheid van) het causale verband. Het hof is aan de beoordeling van het subsidiaire verweer niet toegekomen en hoefde dat ook niet te doen, nu het reeds het primaire verweer van [verweerder] aanvaarde. Hoe dat ook zij, in ieder geval ging het hierbij niet om de grond genoemd in artikel 6:228 lid 1 sub b BW.

Middelonderdeel 1 faalt bij gebrek aan feitelijke grondslag.

Voorzover het middel om de hiervoor genoemde reden niet zou falen, merk ik nog het volgende op.

Voor zover middelonderdeel 1 nog klaagt dat het hof niet is ingegaan op de stelling van [eiseres] c.s. dat [verweerder] bij de presentatie medio oktober 2005 deed voorkomen dat [A] een belastingschuld had van € 80.000,-- (item [5]) — en dus in zoverre wel terecht aanneemt dat het hof de vordering heeft beoordeeld op de voet van artikel 6:228 lid 1 sub a BW — faalt het eveneens. [Verweerder] heeft betwist deze mededeling te hebben gedaan (Dagvaarding in hoger beroep nr. 30). Het hof heeft in rov. 5.3, eerste en tweede volzin, ook ten aanzien van dit punt geoordeeld dat [eiseres] c.s. te weinig hebben aangevoerd in het licht van het verweer van [verweerder]. [Eiseres] c.s. lezen deze rechtsoverweging beperkter en betrekken haar alleen op de omvang van het medio oktober 2005 gepresenteerde verlies. De woorden ‘met name’ die het hof in de tweede volzin gebruikt, pleiten echter tegen deze beperkte lezing van de overweging.

Het als item [2] aangeduide verwijt, dat [verweerder] niet heeft vermeld dat er een verschil was tussen zijn cijfers en die van ASN over de eerste vijf maanden van 2005, betreft in wezen hetzelfde discussiepunt als het door het hof in rov. 5.3 behandelde punt [4], dat gaat over het verschil van inzicht tussen deze partijen ten aanzien van de cijfers over de eerste negen maanden van 2005. [Eiseres] c.s. hebben in de vorige instantie ook zelf beide punten gekoppeld (zie hierboven punt 3.6.3). Na op de periode januari-september 2005 te zijn ingegaan, hoefde het hof daarom niet nog eens afzonderlijk in te gaan op de periode januari-mei 2005.

Het debat over de huurschuld (item [6]) is hierboven in punt 3.5.4 kort weergegeven. In nr. 46 van de s.t. zijdens [verweerder] is naar aanleiding daarvan terecht opgemerkt dat uit de eigen stellingen van [eiseres] c.s. volgt dat er geen huurschuld was nu deze volgens [eiseres] c.s. was verrekend.

[Verweerder] heeft in zijn s.t. gesteld dat [eiseres] c.s. niet hebben aangegeven waarom een aantal van de genoemde omstandigheden voor hen van (wezenlijk) belang zouden zijn geweest bij het aangaan van de overeenkomst, en daaraan de conclusie verbonden dat de betreffende stellingen niet voldoende zijn geconcretiseerd om een beroep op dwaling te kunnen rechtvaardigen en daarom geen essentiële stellingen waren waarop het hof afzonderlijk diende in te gaan. Zie met name met betrekking tot de items [1] en [3] over de relatie met de bank de s.t. onder 30–33.9. In de schriftelijke repliek onder 4, slot, wordt daarop gereageerd met de stelling dat de relevantie van een van ander voor [verweerder] als voormalig bestuurder duidelijk moge zijn. Nu is in cassatie geen plaats voor een feitelijk debat hierover. Wel maakt dit duidelijk, dat het debat over de relevantie van de (bank)gegevens in nog slechts in tamelijk algemene termen is gevoerd. Ik meen daarom dat de betreffende stellingen inderdaad niet als essentieel kunnen worden aangemerkt.

Middelonderdeel 2, dat uiteenvalt in de middelonderdelen 2.1 t/m 2.4, klaagt over 's hofs oordeel in rov. 5.4, waarin het verweer is gepasseerd dat niet [eiseres] c.s. maar [A] zich heeft verplicht tot betaling van het bedrag van € 60.000,-- aan [verweerder]. In rov. 5.4 heeft het hof het navolgende overwogen:

Middelonderdeel 2.1 klaagt naar de kern genomen dat 's hofs oordeel — dat [eiseres] c.s. onvoldoende hebben gesteld om te worden toegelaten tot tegenbewijs en er evenmin verder feiten of gedragingen zijn gesteld door [eiseres] c.s. waaruit zou kunnen worden afgeleid dat niet [eiseres] c.s. maar [A] zich heeft verplicht tot betaling van het bedrag van € 60.000,-- — onvoldoende begrijpelijk is gemotiveerd in het licht van de navolgende, door [eiseres] c.s. betrokken stellingen in de feitelijke instanties:

Volgens middelonderdeel 2.1 is wel voldoende gesteld respectievelijk zijn er verder wel feiten en omstandigheden gesteld waaruit zou kunnen worden afgeleid dat niet [eiseres] c.s. maar [A]/[A] zich heeft verplicht tot terugbetaling.

Middelonderdeel 2.2 klaagt over 's hofs overwegingen ter zake de stelling van [eiseres] c.s. als hiervoor bedoeld onder 3.15 sub 1 (de aandeelhouders zijn de overeenkomst in hun hoedanigheid van bestuur van [A] aangegaan met [verweerder]). Het klaagt dat het hof de overwegingen van de rechtbank heeft overgenomen dat — samengevat — [verweerder] ten tijde van het aangaan van de overeenkomst nog altijd het bestuur vormde van [A] en dat niet kan worden gezegd dat [betrokkene 4], [betrokkene 2] en [betrokkene 3] de overeenkomst zijn aangegaan als interim-bestuurders. Dit oordeel is, aldus het middelonderdeel, onbegrijpelijk. Partijen zijn het er namelijk over eens geworden dat [betrokkene 4], [betrokkene 2] en [betrokkene 3] per 11 november 2005 de directie zouden gaan voeren, terwijl [verweerder] per alsdan zijn werkzaamheden heeft neergelegd. Derhalve valt zonder nadere motivering niet in te zien waarom [betrokkene 4], [betrokkene 2] en [betrokkene 3] de overeenkomst niet zijn aangegaan als interim-bestuurders van [A]. Dat [verweerder] nog bestuurder was op 11 november 2005 doet daaraan niet af, nu hij zijn werkzaamheden reeds had neergelegd en [A] niet meer vertegenwoordigde, aldus nog steeds het middelonderdeel.

Middelonderdeel 2.3 betreft de stelling als hiervoor bedoeld onder 3.15 sub 2. Het klaagt over het (van de rechtbank overgenomen) oordeel van het hof dat de stelling van [eiseres] c.s. dat de overeengekomen betalingsregeling is afgestemd op de beperkte financiële mogelijkheden een en ander niet anders maakt, omdat niet is aangegeven in welke zin hiermee rekening is gehouden. Dat oordeel is volgens het middelonderdeel onbegrijpelijk. [Eiseres] c.s. hebben immers gesteld dat de terugbetalingsregeling geheel was afgestemd op de beperkte financiële mogelijkheden van [A]. Deze stelling maakt volgens het middelonderdeel voldoende duidelijk in welke zin rekening is gehouden met de op de beperkte financiële mogelijkheden afgestemde (terug)betalingsregeling: deze werd afgestemd op de financiële middelen die [A] naar op dat moment voorzienbaar was periodiek kon opbrengen. Zouden de aandeelhouders de terugbetaling van het bedrag verzorgen, dan was er volgens het middelonderdeel natuurlijk geen noodzaak om de terugbetalingsregeling af te stemmen op de beperkte financiële mogelijkheden van [A], maar hoogstens om de terugbetalingsregeling af te stemmen op de financiële mogelijkheden van de aandeelhouders zelf.

Voordat ik deze middelonderdelen bespreek, merk ik het volgende op. Uit artikel 157 lid 2 Rv volgt dat een authentieke of onderhandse akte, behoudens de in de bepaling vermelde uitzondering, ten aanzien van de verklaring van een partij omtrent hetgeen de akte bestemd is ten behoeve van de wederpartij te bewijzen, tussen partijen dwingend bewijs oplevert van de waarheid van deze verklaring. Op grond van artikel 151 lid 2 Rv staat tegen dit dwingend bewijs tegenbewijs open en dit tegenbewijs mag volgens artikel 152 lid 1 Rv door alle middelen geleverd worden, tenzij de wet anders bepaalt. Het staat de rechter vrij dit bewijs geleverd te achten indien hij op grond van de in het geding gebleken feiten bewezen acht dat de in de akte opgenomen verklaring onjuist is. De rechter mag daarbij aan ieder gebleken feitelijk gegeven in het geding de bewijskracht hechten die hem goeddunkt.10.

Het voorgaande neemt niet weg, dat een verschil van mening tussen partijen kan bestaan over de betekenis van hetgeen in de akte is vermeld. De bewijskracht van een akte staat niet in de weg aan het stellen van die uitlegvraag.11.

In het onderhavige geval lopen beide analyses echter gelijk op. Zowel via de invalshoek van de bewijskracht van de onderhandse akte als via de invalshoek van de uitleg van wat in de akte is bepaald, komt het hof in rov. 5.4 (in navolging van de rechtbank) tot het oordeel dat de aandeelhouders (ten weten [eiseres] c.s.) zich in casu jegens [verweerder] tot betaling van € 60.000,-- hebben verbonden.

Bij de uitleg spelen de ‘duidelijke bewoordingen’ in dit geval een vooraanstaande rol. Dat is in overeenstemming met de rechtspraak van uw Raad, waaruit blijkt dat bij de toepassing van de Haviltexnorm de taalkundige betekenis van de gebezigde bewoordingen (weliswaar niet doorslaggevend, maar) in praktisch opzicht vaak van groot belang is.12. Het hof heeft bij zijn uitleg niet volstaan met de verwijzing naar de bewoordingen van de overeenkomst, maar ook aandacht besteed aan andere argumenten en omstandigheden.

De middelonderdelen 2.1 t/m 2.3 stuiten af op het volgende.

In de door het hof tot de zijne gemaakte rov. 4.3 van het vonnis in prima heeft de rechtbank overwogen dat [verweerder] er ook op mocht vertrouwen dat de overeenkomst werd aangegaan door de aandeelhouders en in hun hoedanigheid als aandeelhouder. De gesprekken waren, aldus nog steeds de rechtbank, immers (mede) gericht op het vertrek van [verweerder] als bestuurder van [A], hetgeen een aangelegenheid is van de algemene vergadering van aandeelhouders en niet van een eventueel interim-bestuur. De rechtbank heeft in dat kader voorts overwogen dat [betrokkene 2] en [betrokkene 4] ter zitting hebben verklaard dat het [verweerder] niet echt kenbaar kon zijn dat hij niet met de aandeelhouders, maar met het interim-bestuur sprak. Zij hebben verklaard dat [verweerder] dat had moeten afleiden uit het feit dat na zijn vertrek het interim-bestuur zijn taken zou waarnemen. Onder verwijzing naar haar eerdere overwegingen heeft de rechtbank geoordeeld dat die gedachtegang niet kon worden gevolgd.

Het oordeel dat [verweerder] erop mocht vertrouwen dat hij contracteerde met de aandeelhouders en niet met het interim-bestuur als vertegenwoordigers van [A], kan het oordeel van het hof in rov. 5.4, dat [eiseres] c.s. en niet [A] zich hebben verplicht tot betaling van het bedrag van € 60.000,--, zelfstandig dragen. In cassatie wordt niet (op voldoende kenbare wijze) opgekomen tegen deze overweging. De middelonderdelen 2.1–2.3 falen daarom bij gebrek aan belang.

Ten overvloede wijs ik ten aanzien van de afzonderlijke middelonderdelen nog op het volgende.

Middelonderdeel 2.1 gaat uit van een te beperkte lezing van 's hofs arrest. Zoals hierboven is aangegeven, is 's hofs oordeel dat de overeenkomst door [eiseres] c.s. ieder voor zich is aangegaan en niet als vertegenwoordigers van [A], niet slechts gestoeld op de overweging dat [eiseres] c.s. onvoldoende hebben gesteld om te worden toegelaten tot het leveren van tegenbewijs.

Middelonderdeel 2.1 mist voorts feitelijke grondslag voor zover het klaagt over het oordeel aan het slot van rov. 5.4 dat geen verdere feiten of omstandigheden zijn gestoeld waaruit kan worden afgeleid dat [A] zich heeft verbonden. Met dat oordeel heeft het hof de in het middelonderdeel aangevoerde omstandigheden niet miskend (zoals reeds blijkt uit het feit dat een aantal daarvan expliciet door het hof zijn besproken), maar slechts aangegeven dat er verder geen feiten en omstandigheden zijn gesteld waaruit moet worden afgeleid at [A] zich heeft verbonden.

Middelonderdeel 2.2 faalt ook voor zover het zich (tevens) zou richten tegen het oordeel, dat onjuist is de gedachtegang dat [verweerder] uit het feit dat na zijn vertrek het interim-bestuur zijn taken zou waarnemen had moeten afleiden dat hij met het interim-bestuur sprak. Zonder nadere motivering heeft het hof (met de rechtbank) kunnen oordelen dat zelfs al zou komen vast te staan dat de aandeelhouders op vrijdag 11 november 2005 onderling hebben afgesproken dat de feitelijke leiding van [A] (voorlopig) in handen zou komen van [betrokkene 3], [betrokkene 2] en [betrokkene 4], daar nog niet uit volgt dat de betalingsverplichting van € 60.000,-- door of namens [A] zou zijn aangegaan, in plaats van door [eiseres] c.s. Het middelonderdeel ziet eraan voorbij dat rechtbank en hof een alleszins begrijpelijk onderscheid hebben gemaakt tussen, enerzijds, de status van de betrokken personen in verband met het ontslag (d.w.z. dat [verweerder] als bestuurder onderhandelt over zijn ontslag met de aandeelhouders) en, anderzijds, het gegeven dat de directie al feitelijk meteen wordt overgenomen door de anderen na de op non-actiefstelling van [verweerder] medio november 2005 in afwachting van zijn formele vertrek als bestuurder eind 2005.

Middelonderdeel 2.3 veronderstelt dat het eventuele afstemmen van de terugbetalingsverplichting op de financiële mogelijkheden van [A] noodzakelijkerwijs betekent dat de terugbetaling een verplichting is van [A]. Die veronderstelling lijkt mij in het algemeen al aanvechtbaar, omdat de vraag wie als partij aansprakelijk is, moet worden onderscheiden van de vraag hoe nakoming van de verplichting wordt gefinancierd. In het onderhavige geval wordt het betoog van het middel echter al gepareerd met de overweging van het hof aan het slot van rov. 5.4. Daar overweegt het hof dat [eiseres] c.s. eerder hebben aangegeven geen wissel op de toekomst te willen trekken met een betalingsverplichting van [A] aan [verweerder],13. en dat niet geloofwaardig is dat [eiseres] c.s. later die wissel wel zouden hebben willen trekken terwijl omrent een verandering of verbetering van de financiële situatie van [A]/[A] niets is gesteld.

Middelonderdeel 2.4, dat bestaat uit de subonderdelen 2.4.1 t/m 2.4.5, klaagt tot slot over 's hof oordeel in (de slotzin van) rov. 5.4 dat aan het in algemene bewoording gestelde bewijsaanbod van [eiseres] c.s. voorbij kan worden gegaan.

Subonderdeel 2.4.1 klaagt dat, indien en voor zover 's hofs aangevallen oordeel aldus dient te worden begrepen dat aan het bewijsaanbod voorbij kan worden gegaan omdat verder geen feiten en omstandigheden zijn gesteld door [eiseres] c.s. waaruit zou kunnen worden afgeleid dat niet zij maar [A] zich heeft verplicht tot betaling van € 60.000,-- aan [verweerder], dat oordeel niet in stand kan blijven als middelonderdeel 2.1 slaagt en/of op grond van hetgeen in middelonderdeel 2.1 naar voren is gebracht.

Subonderdeel 2.4.2 klaagt dat als het hof aan het bewijsaanbod is voorbij gegaan omdat het in algemene bewoordingen is gesteld, het hof heeft miskend dat het tegenbewijs betrof, dat niet behoefde te worden gespecificeerd. Indien het hof dit heeft miskend, is zijn oordeel onvoldoende begrijpelijk gemotiveerd.

Subonderdeel 2.4.3 klaagt dat 's hofs oordeel onbegrijpelijk is in het licht van het voldoende gespecificeerde bewijsaanbod in CvA nr. 21 en de MvA nr. 21.

Subonderdeel 2.4.4 klaagt dat [eiseres] c.s. wat betreft de stelling onder 3.15 sub 1 t/m 3 bewijsaanboden hebben gedaan ‘door alle middelen rechtens’. Indien 's hofs oordeel aldus dient te worden begrepen dat het aanbod wordt gepasseerd omdat hiermee geen getuigenbewijs is aangeboden, is het oordeel onjuist. Indien niet uitdrukkelijk wordt vermeld dat een partij ook getuigenbewijs aanbiedt, rechtvaardigt zulks niet de conclusie dat die partij geen getuigenbewijs aanbiedt. Indien het hof dit niet heeft miskend, is zijn oordeel zonder nadere motivering die ontbreekt onbegrijpelijk, in het bijzonder in het licht van het bewijsaanbod gedaan in de CvA nr. 36 en de MvA nr. 55.

Subonderdeel 2.4.5 klaagt ten slotte dat het hof onvoldoende inzicht heeft gegeven in zijn gedachtegang door voorbij te gaan aan de bewijsaanboden en aldus zijn arrest niet naar de eis der wet met redenen heeft omkleed.

De subonderdelen 2.4.2 t/m 2.4.5 falen bij gebrek aan feitelijke grondslag, nu zij uitgaan van een onjuiste lezing van het arrest. Uit rov. 5.4 volgt namelijk dat het hof het in algemene bewordingen gestelde bewijsaanbod van [eiseres] c.s. heeft gepasseerd, omdat ‘evenmin verder feiten of gedragingen zijn gesteld door [eiseres] c.s. waaruit zou kunnen worden afgeleid dat niet [eiseres] c.s. maar [A] zich heeft verplicht tot betaling van het bedrag van € 60.000 aan [verweerder]’, en niet, zoals de subonderdelen tot uitgangspunt nemen, omdat het bewijsaanbod in algemene bewoordingen is gesteld.

Subonderdeel 2.4.1 bouwt slechts voort op middelonderdeel 2.1 en deelt dan ook zijn lot.