Rb. Haarlem, 11-11-2009, nr. 09/100 tot en met 09/102

Verweerder heeft het verzamelinkomen in de beroepsfase nader berekend op € 39.903, waarvan € 2.024,74 aan niet opgegeven inkomsten uit sparen en beleggen. In dit inkomen is een bedrag groot € 10.800 opgenomen als voorgesteld resultaat uit overige werkzaamheden. Het betreft hier twee stortingen van respectievelijk € 6.300 en € 4.500 op een girorekening ten name van eiser. Verweerder stelt zich op het standpunt dat deze stortingen inkomsten betreffen die ten onrechte niet in box 1 van de aangifte IB/PVV van 2002 zijn opgenomen. Eiser heeft deze stelling bestreden, en gesteld dat voornoemd bedrag reeds op 1 januari 2002 in zijn bezit was. Ter onderbouwing van deze stelling heeft eiser ter zitting gewezen op verschillende kasstortingen, -opnamen en overmakingen tussen verschillende rekeningen van eiser.

De rechtbank concludeert dat niet is komen vast te staan dat eiser in 2002 inkomsten heeft genoten die hij ten onrechte niet in box 1 van de aangifte heeft opgenomen. Dat eiser, zoals het gerechtshof bewezen heeft geacht, in de periode tussen 14 december 2001 en 15 maart 2004 meerdere geldbedragen heeft verworven en/of voorhanden heeft gehad, terwijl hij telkens wist dat deze bedragen direct of indirect afkomstig waren uit enig misdrijf, impliceert immers niet zonder meer dat eiser hieruit belastbare inkomsten uit overige werkzaamheden heeft genoten. Het is immers mogelijk dat eiser deze bedragen voor een ander heeft gehouden, zonder enige beloning. Verweerder heeft ter onderbouwing van zijn stelling dat eiser dergelijke inkomsten heeft genoten, een vermogensvergelijking opgesteld en het onverklaarde verschil tussen begin- en eindvermogen aangemerkt als resultaat uit overige werkzaamheden. Verweerder heeft echter tevens aangegeven dat het door hem aanvankelijk gehanteerde beginvermogen wellicht € 45.091,78 te laag is vastgesteld. Het aanvankelijk door hem berekend verschil heeft hij daarom in de beroepsfase teruggebracht tot het bedrag berekend op de twee onder 4.1. genoemde kasstortingen.

Nu verweerder voor 2002 de vermogensvergelijking als basis voor zijn inkomensberekening heeft verlaten en na weging van de verklaring van verweerder ter zitting, waaruit blijkt dat verweerder niet kan verklaren waarom hij bepaalde bedragen wel tot het inkomen heeft gerekend, en andere niet, en de gemotiveerde – zij het niet geheel controleerbare – verklaring van eiser over de herkomst van de twee gestorte bedragen, komt de rechtbank tot de slotsom dat verweerder, op wie de bewijslast rust dat eiser inkomen niet heeft aangegeven, niet aannemelijk heeft gemaakt dat eiser in 2002 inkomsten heeft genoten die ten onrechte niet in box 1 zijn aangegeven. Uit de overige door verweerder ingebrachte bewijsmiddelen blijkt een dergelijk inkomen in 2002 ook niet. Nu verweerder de extra aan box 1 toe te rekenen inkomsten enkel heeft gebaseerd op de twee kasstortingen, heeft hij niet aannemelijk gemaakt dat eiser buiten de aangegeven looninkomsten in 2002 resultaat uit overige werkzaamheden heeft genoten.

Verweerder heeft in de beroepsfase met een beroep op interne compensatie en onder verwijzing naar het feit dat eiser over 2002 geen inkomen uit sparen en beleggen heeft aangegeven, een nieuwe berekening gemaakt van het verzamelinkomen voor het jaar 2002. De rechtbank zal deze nieuwe berekening, met uitzondering van de bijtelling van de twee kasstortingen als resultaat uit overige werkzaamheden, volgen, nu verweerder voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat eiser ook in 2002 over aanzienlijke bezittingen beschikte en zij – gelet op de gedingstukken – ook overigens geen reden heeft aan de juistheid van de twee andere voorgestelde correcties te twijfelen en eiser hiertegen overigens geen gronden heeft aangevoerd. Het verzamelinkomen voor het jaar 2002 dient te worden vastgesteld op € 29.103.

Verweerder heeft aan eiser een vergrijpboete opgelegd wegens het opzettelijk niet aangeven van resultaat uit overige werkzaamheden. Nu verweerder niet heeft aangetoond dat eiser dergelijke inkomsten heeft genoten in 2002, heeft verweerder evenmin bewezen dat eiser opzettelijk dergelijke inkomsten verborgen heeft gehouden. Nu de vergrijpboete is opgelegd op basis van een gedraging waarvan verweerder niet heeft bewezen dat eiser deze heeft begaan, is de vergrijpboete voor 2002 ten onrechte opgelegd. Hieraan doet niet af dat verweerder in de beroepsfase heeft gesteld dat eiser de saldi op de bankrekeningen opzettelijk buiten de aangifte heeft gehouden voor de berekening van de inkomsten uit sparen en beleggen (box 3). Deze gedraging is een andere dan de gedraging die verweerder eiser bij het opleggen van de vergrijpboete heeft verweten. Het leerstuk van interne compensatie kan ten aanzien van de vergrijpboete geen toepassing vinden. Uit het vorenoverwogene volgt dat de boetebeschikking voor 2002 dient te worden vernietigd.

Jaren 2003 en 2004

Het gerechtshof te Amsterdam heeft eiser veroordeeld tot een gevangenisstraf van 30 maanden voor de onder 2.9. genoemde en wettig en overtuigend bewezen geachte strafbare feiten. Nu de rechtbank in de gedingstukken en hetgeen partijen over en weer hebben verklaard geen aanleiding vindt tot het oordeel te komen dat eiser deze feiten niet heeft gepleegd, eiser bovendien heeft verklaard verschillende handelsactiviteiten te hebben verricht en de vermogensvergelijking voor deze jaren – in tegenstelling tot die voor het jaar 2002 – aanleiding geeft te veronderstellen dat eiser extra inkomsten heeft genoten, dient er voor de jaren 2003 en 2004 vanuit te worden gegaan dat eiser niet de vereiste aangifte IB/PVV heeft gedaan door de inkomsten uit bovenbedoelde strafbare feiten en handel niet in de aangifte op te nemen. De rechtbank zal de beroepen op grond van artikel 27e van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: de Awr) ongegrond verklaren, tenzij is gebleken dat en in hoeverre de uitspraken op bezwaar onjuist zijn.

Eiser heeft gesteld dat verweerder de vermogensvergelijking onjuist heeft uitgevoerd, en hierin bedragen heeft opgenomen die eiser nooit heeft bezeten. Verweerder heeft gemotiveerd gesteld dat de door eiser betwiste bedragen niet in de vermogensvergelijking zijn opgenomen. Uit de in de beroepsfase overgelegde vermogensvergelijking blijkt dat verweerder deze bedragen, met name de bij de huiszoekingen contant aangetroffen bedragen, niet aan eiser heeft toegerekend. De schatting komt de rechtbank in ieder geval niet te hoog voor, gelet op het feit dat de strafrechter slechts de helft van bepaalde bedragen aan K heeft toegerekend en rechtbank geen aanleiding ziet in deze zaak anders te oordelen over de vraag aan wie die bedragen toekwamen, terwijl verweerder in zijn schatting deze bedragen in het geheel niet aan eiser heeft toegerekend. Eiser heeft desgevraagd ter zitting niet kunnen aangeven welke bedragen voorts van de vermogensvergelijking zouden moeten worden uitgesloten. De slotsom luidt dat de berekeningen voor de jaren 2003 en 2004 zijn gebaseerd op een redelijke schatting.

Eiser heeft zich op het standpunt gesteld dat een deel van de niet-aangegeven inkomsten in India dan wel Suriname (of in ieder geval niet in Nederland) is belast.

Voor zover eiser doelt op de bedragen op de bankrekeningen die in India en Suriname worden aangehouden en/of de rente-inkomsten die uit deze rekeningen voortvloeien, gaat eiser uit van een onjuiste rechtsopvatting. Dat een bedrag op een rekening in India of Suriname staat, betekent niet noodzakelijkerwijs dat dit bedrag van een aan India of Suriname toegewezen bron van inkomsten stamt en dat derhalve geen sprake kan zijn van een aan Nederland toegewezen bron. Het is aan eiser om gemotiveerd te stellen en te bewijzen dat de in India en Suriname aangehouden bedragen daadwerkelijk uit een aan een van deze twee landen toegewezen bron afkomstig zijn. In dit bewijs is eiser niet geslaagd.

Voorts wijst de rechtbank erop dat op grond van het bepaalde in de belastingverdragen gesloten tussen Nederland en de Republiek India c.q. de Republiek Suriname, welke verdragen gesloten zijn om dubbele belasting te vermijden en om het ontgaan van belasting met betrekking tot belastingen naar het inkomen en naar het vermogen, te voorkomen, de heffing van belasting over interest is toegewezen aan de woonstaat, in dit geval Nederland. Dat India of Suriname een voor verrekening in aanmerking komende bronheffing op de rente zou hebben ingehouden, is niet gebleken. Het ligt op de weg van eiser, die dan kennelijk een beroep doet op een faciliteit ter voorkoming van dubbele belasting, om te bewijzen dat aan India of Suriname toekomende bronheffing is ingehouden, en tot welk bedrag. Dat deze voorkoming kan worden gebaseerd op de vermenigvuldiging van de in India, dan wel Suriname gestalde bedragen met het toepasselijke rentetarief, zoals de gemachtigde van eiser heeft betoogd, berust eveneens op een onjuiste rechtsopvatting. Voorkoming is slechts aan de orde indien en voor zover India of Suriname daadwerkelijk een bronheffing heeft ingehouden en wordt, indien van toepassing, berekend op basis van de daarvoor geldende wettelijke bepalingen. Nu eiser er niet in is geslaagd te bewijzen dat een aan India of Suriname toekomende bronheffing is ingehouden, komt de rechtbank aan de berekening van de voorkoming niet toe.

Voor zover eiser doelt op inkomsten uit in Suriname gelegen onroerende goederen, overweegt de rechtbank het volgende. Artikel 6, eerste lid, van het verdrag van 25 november 1975 tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek Suriname tot het vermijden van dubbele belasting en het voorkomen van het ontgaan van belasting met betrekking tot belastingen naar het inkomen en naar het vermogen, wijst de heffing van belasting toe aan de staat waar de onroerende goederen zijn gelegen. Eiser heeft met hetgeen hij heeft overgelegd niet aangetoond dat – laat staan hoeveel – inkomsten uit onroerende goederen gelegen in Suriname zijn genoten. De overgelegde documenten bevatten geen aanwijzing dat eiser onroerende goederen in Suriname bezit en ook niet dat hij inkomsten uit dergelijke goederen heeft genoten die verweerder ten onrechte in de vermogensvergelijking en in de berekening van het resultaat uit overige werkzaamheden heeft opgenomen. Deze grond faalt bij gebrek aan feitelijke grondslag.

Verweerder heeft eiser vergrijpboetes opgelegd op grond van artikel 67e van de AWR (2003) respectievelijk artikel 67d van de AWR (2004). Eiser heeft aangevoerd dat de vergrijpboetes ten onrechte zijn opgelegd, omdat hij dubbel wordt gestraft gelet op de strafrechtelijke vervolging. Verweerder heeft deze stelling bestreden, omdat eiser niet voor de strafrechter is vervolgd voor het opzettelijk te laag doen vaststellen van de aanslag respectievelijk het opzettelijk onjuist doen van aangifte, maar voor opzetheling, witwassen en verboden wapenbezit.

In artikel 67o van de AWR is bepaald dat de bevoegdheid tot het opleggen van een bestuurlijke boete vervalt indien ter zake van het feit op grond waarvan de boete kan worden opgelegd, tegen de belastingplichtige of de inhoudingsplichtige een strafvervolging is ingesteld en het onderzoek ter terechtzitting een aanvang heeft genomen, dan wel het recht tot strafvervolging is vervallen ingevolge artikel 76 van deze wet of artikel 74 van het Wetboek van Strafrecht. Uit het arrest van het gerechtshof blijkt niet dat eiser strafrechtelijk is vervolgd voor een vergrijp dat valt onder artikel 67e respectievelijk artikel 67d van de AWR. De feiten waarvoor eiser is vervolgd, opzetheling, witwassen en verboden wapenbezit, omvatten niet het opzettelijk doen vaststellen van een te lage aanslag respectievelijk het opzettelijk onjuist doen van aangifte. Eiser is beboet voor het feit dat hij de inkomsten in zijn aangifte IB/PVV had kunnen en moeten opnemen, maar dit niet heeft gedaan. De feiten waarvoor aan eiser bestuurlijke boetes zijn opgelegd, liggen niet besloten in de feiten waarvoor eiser strafrechtelijk is vervolgd. Van dubbele bestraffing ter zake van hetzelfde feit is derhalve geen sprake.

Eiser heeft voorts een beroep gedaan op vermindering wegens samenloop. De rechtbank honoreert dit beroep niet en motiveert dit als volgt. Het gerechtshof heeft bij de vaststelling van de strafmaat op de eerste plaats verwezen naar het feit dat eiser het als medewerker van F in hem gestelde vertrouwen heeft geschonden door gevonden, aan passagiers toebehorende voorwerpen, te helen. Ten tweede heeft het gerechtshof verwezen naar de rol die eiser heeft gespeeld bij het witwassen van gelden afkomstig uit de handel in verdovende middelen. Met zijn handelwijze heeft eiser voor eigen financieel gewin bijgedragen aan de instandhouding van deze handel zonder oog te hebben voor de risico’s voor de volksgezondheid en de Nederlandse samenleving. Ten derde heeft het gerechtshof erop gewezen dat het voorhanden hebben van wapens en munitie een groot gevaar en een aanzienlijke bedreiging vormt voor een veilige samenleving en een onaanvaardbaar risico voor de veiligheid van personen met zich meebrengt. De rechtbank leidt hieruit af dat met de gevolgen van de handelwijze van eiser voor de schatkist bij de vaststelling van de strafmaat geen rekening is gehouden. Gelet op het voorgaande en de ernst van de gedragingen van eiser die, gelet op de vele verdachte en ingewikkelde girale dan wel chartale transacties die hij heeft verricht, moeite heeft gedaan de geldbedragen buiten het zicht van de belastingdienst te houden terwijl hij wist dan wel had moeten weten dat hij de inkomsten in zijn aangifte had moeten opnemen, acht de rechtbank, nu andere redenen voor matiging niet zijn gesteld of gebleken, een boete van 50% passend en geboden.

De belasting waarop het vergrijp betrekking heeft, vormt de grondslag voor de boete. Dat bij de beoordeling van een vergrijpboete ervan wordt uitgegaan dat de feitelijk geheven belasting de verschuldigde belasting is, óók als de hoogte daarvan is komen vast te staan met toepassing van de zogenoemde omkering van de bewijslast, ontslaat de rechter niet van zijn verplichting om te beoordelen of een opgelegde vergrijpboete gelet op de omstandigheden van het geval een passende en ook geboden sanctie is voor het vergrijp dat is begaan. Tot de hierbij in aanmerking te nemen omstandigheden behoort de wijze waarop de hoogte van de verschuldigde belasting is komen vast te staan, waaronder ook valt de omstandigheid dat hiertoe de zogenoemde omkering van de bewijslast is toegepast (vgl. Hoge Raad, 18 januari 2008, nr. 41.832, BNB 2008/165).

De rechtbank ziet in de omstandigheid dat de verschuldigde belasting en daarmee de hoogte van de boete met omkering van de bewijslast is vastgesteld, geen aanleiding de boete te matigen, nu verweerder bij het vaststellen van de boetegrondslag geen rekening heeft gehouden met de door eiser betwiste bedragen, en bovendien de door verweerder gehanteerde gegevens door eiser niet zijn ontkend noch betwist.

In het arrest van 22 april 2005, nr. 37.984, BNB 2005/337, heeft de Hoge Raad geoordeeld dat, behoudens bijzondere omstandigheden, de berechting van een boetezaak door de rechtbank niet binnen een redelijke termijn geschiedt als de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen, uitspraak doet en dat in voorkomend geval overschrijding van de redelijke termijn behoort te leiden tot vermindering van de boete. De termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het EVRM is aangevangen met de kennisgeving op grond van artikel 67k van de AWR in het controlerapport van 20 februari 2007. De totale termijn beloopt derhalve meer dan twee jaar. De redelijke termijn is hierdoor overschreden. Verweerder heeft de boeten met 10 procentpunt verminderd wegens overschrijding van de redelijke termijn. Voor een verdere vermindering ziet de rechtbank, gelet op de uitspraak van de Hoge Raad van 19 december 2008, nr. 42.763, geen aanleiding.

Gelet op het vorenoverwogene dient het beroep met het nummer AWB 09/100 gegrond te worden verklaard, dient de boete over 2002 te vervallen en de navorderingsaanslag te worden verminderd, en dienen de beroepen met de nummers AWB 09/101 en 09/102 ongegrond te worden verklaard.