Hof Amsterdam, 11-07-2013, nr. 12/00027, nr. 12/00028

Procedure inzake hoger beroep 12/00027

De Minister heeft met dagtekening 17 maart 2010 aan belanghebbende een uitnodiging tot betaling (UTB) uitgereikt voor een bedrag van € 210.151,32 aan antidumpingrechten.

Na daartegen gemaakt bezwaar heeft de Minister bij uitspraak op bezwaar van 2 november 2010 de UTB gehandhaafd.

Procedure inzake hoger beroep 12/00028

De inspecteur heeft bij beschikking, gedagtekend 1 juni 2010, het verzoek van belanghebbende om herziening van 13 aangiften te invoer afgewezen.

Na daartegen gemaakt bezwaar heeft de inspecteur bij uitspraak op bezwaar van 2 november 2010 de beschikking gehandhaafd.

Beide zaken

Belanghebbende heeft beroep ingesteld tegen de uitspraken op bezwaar van de Minister en de inspecteur. Bij uitspraak van 9 januari 2012 heeft de rechtbank de beroepen ongegrond verklaard.

Het tegen deze uitspraak ingestelde hoger beroep is bij het Hof ingekomen op 16 januari 2012. De Minister en de inspecteur hebben tezamen een verweerschrift ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 4 juni 2013. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden.

Belanghebbende heeft in de periode van 22 maart 2007 tot en met 5 oktober 2007, in opdracht van [X], 13 aangiften ten invoer gedaan voor pijpfittingen van oorsprong uit India. Belanghebbende heeft deze aangiften gedaan op eigen naam en voor eigen rekening. Zij heeft de door haar verschuldigde douanerechten (€13.268,92) voldaan.

Achteraf is vastgesteld dat de goederen van Chinese oorsprong zijn. Op grond van Verordening (EG) nr. 964/2003 is daarom een definitief antidumpingrecht verschuldigd. Op 29 juli 2009 heeft de Minister schriftelijk zijn voornemen kenbaar gemaakt om € 210.151,32 aan antidumpingrechten na te vorderen.

Bij brief van 12 augustus 2009 heeft belanghebbende de inspecteur bericht dat de aangiften ten onrechte en bij vergissing op eigen naam en rekening zijn gedaan, in plaats van als directe vertegenwoordiger van [X]. Zij heeft onder verwijzing naar artikel 78 van het CDW en onderdeel 2.00.00, paragraaf 3.3, van het Handboek Douane verzocht om de aangiften te wijzigen, zodanig dat deze niet langer moeten worden geacht op eigen naam en rekening te zijn gedaan, doch met toepassing van directe vertegenwoordiging.

Bij brief van 1 september 2009 heeft de Minister belanghebbende bericht dat hetgeen zij heeft aangevoerd geen reden is om van voorgenomen navordering af te zien.

Bij brief van 4 september 2009 heeft belanghebbende bij de inspecteur aangedrongen op een beslissing over het onder 2.3 genoemde verzoek om wijziging van de aangiften.

Bij brief van 5 oktober 2009 heeft de Minister bericht dat hij heeft besloten te onderzoeken of het door belanghebbende gestelde met betrekking tot de overgelegde machtiging door [X] wordt onderschreven en dat hij daartoe een UTB aan [X] zal sturen. Met belanghebbende is afgesproken dat de beslissing op het verzoek om herziening en de beslissing over het al dan niet uitreiken van een UTB zullen worden aangehouden.

Bij brief van 3 maart 2010 heeft de inspecteur zijn voornemen kenbaar gemaakt om het verzoek om herziening af te wijzen. Bij brief van 11 maart 2010 heeft de gemachtigde hierop gereageerd.

Met dagtekening 17 maart 2010 heeft de Minister de bestreden UTB aan belanghebbende uitgereikt.

Bij beschikking van 1 juni 2010 heeft de inspecteur het verzoek tot wijziging van de aangiften afgewezen.

Tot de gedingstukken behoort een kopie van een volmacht welke op 15 maart 2007 door [X] is afgegeven aan belanghebbende. Hier in is, voor zover van belang, het volgende vermeld:

“AUTHORIZATION FOR HANDLING CUSTOMS FORMALITIES (...)

The undersigned: [X] s.r.o

(...)

herewith authorises : [A]BV

(...)

To handle all customs formalities of the undersigned on the undersigned’s behalf in The Netherlands and to act as limited tax representative in respect of the VAT, the VAT listing and the intrastat declaration. All such in accordance with article 5 clause 2, first dash of the Community Customs Code (EEC Regulation no. 2913/92).

(...)”

Tussen belanghebbende en de Minister (zaak 12/00027) is in geschil of de bevoegdheidsregels zijn geschonden bij het uitreiken van de UTB, hetgeen belanghebbende stelt doch de Minister betwist.

Zo het gelijk met betrekking tot 3.1.1. aan de Minister is, is in geschil of belanghebbende op goede gronden als schuldenaar is aangemerkt, hetgeen de Minister stelt doch belanghebbende betwist.

Tussen belanghebbende en de inspecteur (zaak 12/00028) is in geschil of de bevoegdheidsregels zijn geschonden bij het vaststellen van de beschikking op de voet van artikel 78 van het CDW, hetgeen belanghebbende stelt doch de inspecteur betwist.

Zo het gelijk met betrekking tot 3.2.1. aan de inspecteur is, is in geschil of de inspecteur op grond van artikel 78 van het CDW gehouden is om de litigieuze aangiften zodanig te wijzigen dat niet langer sprake is van aangiften op eigen naam en voor eigen rekening van belanghebbende, maar van aangiften op naam en voor rekening van [X], hetgeen belanghebbende stelt doch de inspecteur betwist.

Voor de standpunten van partijen wordt verwezen naar de gedingstukken, waaronder het proces-verbaal van het verhandelde ter zitting.

De rechtbank heeft ten aanzien van het geschil het volgende overwogen.

“4.1. Eiseres stelt zich primair op het standpunt dat de inspecteur van Belastingdienst/Douane Nijmegen de utb onbevoegd heeft opgelegd dan wel dat deze inspecteur het besluit om de herziening te weigeren onbevoegd heeft genomen, omdat eiseres is gevestigd te [P] en ingevolge de Uitvoeringsregeling Belastingdienst 2003 de inspecteur van de Belastingdienst/Douane [P] bevoegd was, zijnde de inspecteur waaronder eiseres gelet op haar vestigingsplaats ressorteert. In dit kader voert eiseres voorts aan dat zij inzage wenst in het Mandaatbesluit om te kunnen toetsen of de ambtenaar die een bepaald besluit heeft genomen, hiertoe ook bevoegd was. Deze wens heeft ook betrekking op het Mandaatbesluit van de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie.

Bevoegdheid – zaak 12/00027 en 12/00028

Belanghebbende heeft zich ter zitting op het standpunt gesteld dat zij niet langer betwist dat de inspecteur over een geldig mandaat van de Minister beschikt om de bestreden UTB namens de Minister aan haar uit te reiken. Het Hof acht dit standpunt juist, gelet op het bepaalde in artikel 22a van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (oud), het Besluit van de Minister van Economische Zaken van 13 januari 2000, nr. WJZ/JZ 99006944 (Stcrt 17 januari 2000, nr. 11, p. 10) en artikel XLVII van de Aanpassingswet Algemene douanewet.

Ingevolge artikel 1:4, eerste lid, van de Algemene Douaneregeling (tekst 2010), gelezen in samenhang met artikel 5, eerste lid, van de Uitvoeringsregeling Belastingdienst 2003 (tekst 2010) was in het jaar 2010 de algemeen directeur van de Belastingdienst/Douane als inspecteur aangewezen. Blijkens een overgelegd mandaatbesluit van 1 januari 2010, nr. DLK 2010/0001, heeft de algemeen directeur Douane de ambtenaren, vermeld in register A bij het besluit, mandaat verleend om namens hem de bevoegdheid van inspecteur en de door de Minister aan de inspecteur gemandateerde bevoegdheden uit te oefenen. De inspecteur heeft ter zitting geloofwaardig verklaard dat voormeld register A digitaal wordt bijgehouden in het personeelssysteem ‘SAP’ en dat hierin alle medewerkers van de Belastingdienst/Douane zijn opgenomen. Belanghebbende heeft desgevraagd verklaard niet te betwijfelen dat de ambtenaren die de bestreden UTB en beschikking hebben vastgesteld, zijn opgenomen in het SAP-systeem.

Ingevolge artikel 3, eerste lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen is de bevoegdheid van de inspecteur niet bepaald naar een geografische indeling van Nederland (m.i.v. 10-10-2010: het Rijk).

Gelet op het vorenoverwogene dient de stelling van belanghebbende, dat de ambtenaren die de litigieuze UTB en beschikking hebben vastgesteld daartoe niet bevoegd waren, te worden verworpen.

Anders dan belanghebbende heeft bepleit acht het Hof geenszins ongeloofwaardig dat de algemeen directeur van de Belastingdienst/Douane een algemeen en ongeclausuleerd mandaat heeft verleend aan al zijn medewerkers -met uitzondering van de medewerkers die als ontvanger zijn aangewezen- om namens de inspecteur besluiten te mogen nemen. Deze formele toedeling van inspecteursbevoegdheden door middel van een mandaat staat naar ’s Hofs oordeel geheel los van de daadwerkelijke toedeling van taken en de toekenning van de daarvoor benodigde autorisaties op de locatie waar de ambtenaar werkzaam is.

Schuldenaarschap – 12/00027

Tussen partijen is niet in geschil dat belanghebbende alle in de navordering betrokken aangiften heeft gedaan op eigen naam en voor eigen rekening en dat geen sprake is geweest van directe of indirecte vertegenwoordiging. Hieruit volgt dat belanghebbende kwalificeert als ‘aangever’ (art. 4, onderdeel 18, CDW), zodat zij op grond van artikel 201, derde lid, van het CDW als schuldenaar moet worden aangemerkt. De omstandigheid dat de inspecteur – in strijd met de wettelijke bepalingen – aanvankelijk een UTB heeft gezonden aan [X], doet niet af aan voormelde constatering. De Minister heeft belanghebbende daarom naar ’s Hofs oordeel op goede gronden als schuldenaar aangemerkt.

Wijziging van de aangifte – 12/00028

Artikel 78, eerste lid, van het CDW voorziet in de mogelijkheid dat de douaneautoriteiten na vrijgave van de goederen de aangifte opnieuw onderzoeken (‘herziening’). Dit heronderzoek kan ambtshalve plaatsvinden of op verzoek van de aangever. Indien uit dit onderzoek blijkt dat de bepalingen die voor de betrokken douaneregeling gelden op grond van onjuiste of onvolledige gegevens zijn toegepast, nemen de douaneautoriteiten op grond van artikel 78, derde lid, van het CDW de nodige maatregelen om een en ander recht te zetten, rekening houdend met de nieuwe gegevens waarover zij beschikken.

Artikel 78, derde lid, van het CDW moet aldus worden uitgelegd dat zowel materiële fouten of vergissingen als een onjuiste uitlegging van het toepasselijke recht kunnen worden rechtgezet, waarbij geen onderscheid wordt gemaakt tussen fouten en vergissingen die wel en andere die niet kunnen worden rechtgezet (vgl. HvJ EU 20 oktober 2005, nr. C-468/03, Overland Footwear Ltd II, punt 63). Hoewel de mogelijkheid tot het achteraf corrigeren van een aangifte daarmee zeer ruim is geformuleerd, is deze mogelijkheid naar ’s Hofs oordeel niet onbegrensd.

In casu heeft belanghebbende de inspecteur op 12 augustus 2009 verzocht om de dertien aangiften die zij in de periode van 22 maart 2007 tot en met 5 oktober 2007 heeft gedaan op eigen naam en voor eigen rekening zodanig te wijzigen dat sprake is van aangiften op naam en voor rekening van [X] (directe vertegenwoordiging), zodat zij niet langer kan worden aangemerkt als aangever. De inspecteur heeft dit verzoek afgewezen en zich op het standpunt gesteld dat geen juridische grondslag aanwezig is voor de gevraagde wijziging. Het Hof overweegt ter zake als volgt.

In artikel 5, vierde lid, tweede alinea, van het CDW is bepaald dat de persoon die niet verklaart in naam of voor rekening van een andere persoon te handelen, geacht wordt in eigen naam en voor eigen rekening te handelen. Het recht om zich bij de douaneautoriteiten te doen vertegenwoordigen wordt in artikel 5 van het CDW uitputtend geregeld (vgl HvJ EU 7 april 2011, nr. C-153/10, Sony Supply Chain Solutions (Europe) BV, punt 30). Het Hof acht het daarom niet mogelijk om via een verzoek op de voet van artikel 78 van het CDW te derogeren aan artikel 5, vierde lid, van het CDW. Hierbij is mede van belang dat de persoon van de aangever als subject van de douaneregeling ‘in het vrije verkeer brengen’ een sleutelrol vervult in het wettelijke systeem van het CDW en de Uitvoeringsverordening Communautair Douanewetboek (hierna: UCDW). Aan deze persoon zijn tal van rechten en plichten toebedeeld, zoals de verplichting om in te staan voor de juistheid van de in de aangifte voorkomende gegevens en echtheid van ingediende documenten (vgl. artikel 199 UCDW) en de verplichting tot betaling van de douaneschuld die voortvloeit uit de aangifte (artikel 201, derde lid, CDW). Gelet op deze sleutelrol acht het Hof niet voor redelijke twijfel vatbaar dat het uitgesloten is dat een aangever achteraf zou kunnen verzoeken om zijn aangiften zodanig te wijzigen dat een andere persoon als aangever dient te worden aangemerkt.

Het door belanghebbende aangehaalde arrest HvJ EU 12 juli 2012, nr. C-608/10, Südzucker AG, voert niet tot een ander oordeel. In genoemd arrest heeft het HvJ EU voor recht verklaard dat het op de voet van artikel 78 van het CDW mogelijk is om in een uitvoeraangifte in vak 2 de naam in van de exporteur te wijzigen. Dit verzoek is blijkens punt 78 van de verwijzingsuitspraak van Finanzgericht Hamburg (d.d. 9 november 2010, 4 K 278/07) ingediend door de aangever, vermeld in vak 14 van de aangifte. Van een wijziging van de persoon van de aangever is derhalve in genoemd arrest geen sprake.

De omstandigheid dat het Handboek douane, onderdeel 2.00.00, paragraaf 3.3.3, wel voorziet in de door belanghebbende gewenste wijziging, mits een daartoe strekkend verzoek wordt ingediend binnen zes weken na het doen van de aangifte, voert evenmin tot een ander oordeel. In genoemd onderdeel is uitdrukkelijk vermeld dat de persoon van de aangever niet kan worden gewijzigd op grond van artikel 78 CDW en wordt daarenboven gewezen op het uitputtende karakter van artikel 5, vierde lid, tweede alinea, van het CDW voor de vaststelling van de rechtsgevolgen van fouten bij de vertegenwoordiging. De mogelijkheid om desondanks binnen zes weken na het doen van de aangifte de persoon van de aangever te wijzigen dient derhalve te worden gekwalificeerd als begunstigend beleid, in afwijking van het CDW. Belanghebbende kan aan dit beleid geen in rechte te beschermen vertrouwen ontlenen (vgl. HvJ EU 7 april 2011, nr. C-153/10, Sony Supply Chain Solutions (Europe) BV, punt 47 en de aldaar aangehaalde rechtspraak), nog daargelaten dat zij haar verzoek niet binnen de genoemde termijn van zes weken heeft ingediend.

Slotsom

De slotsom is dat het hoger beroep ongegrond is en dat de uitspraak van de rechtbank dient te worden bevestigd.

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de kosten op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

Het Hof bevestigt de uitspraak van de rechtbank.

De uitspraak is gedaan door mrs. B.A. van Brummelen, voorzitter, E.M. Vrouwenvelder en C.J. Hummel, leden van de douanekamer, in tegenwoordigheid van mr. R.J.M. Bosch, als griffier. De beslissing is op 11 juli 2013 in het openbaar uitgesproken.

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad.

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.