Rb. Den Haag, 19-03-2019, nr. 6240022 RL EXPL 17-20472

De Staatsloterij heeft aangevoerd dat de vordering van [deelnemer] is verjaard. De vordering van [deelnemer] is gebaseerd op dwaling. Een vordering tot vernietiging van een rechtshandeling verjaart in geval van dwaling drie jaren nadat de dwaling is ontdekt (artikel 3:52 lid 1, aanhef en onder c, BW). [deelnemer] heeft tegenover de Staatsloterij voor het eerst in de dagvaarding van 7 augustus 2017 de vernietiging van de door haar met de Staatsloterij gesloten overeenkomsten ingeroepen. Haar vordering zou dus verjaard zijn als zij haar dwaling vóór 7 augustus 2014 heeft ontdekt.

Het is de Staatsloterij die zich op de rechtsgevolgen van de verjaring beroept. Op grond van de hoofdregel van artikel 150 van het Wetboek van Burgerlijk Procesrecht (Rv) is het dan ook aan de Staatsloterij om voldoende feiten en omstandigheden te stellen en zonodig te bewijzen waaruit kan volgen dat [deelnemer] de dwaling vóór 7 augustus 2014 heeft ontdekt. De Staatsloterij heeft daarover het volgende naar voren gebracht. In de media is vanaf eind 2007 de nodige aandacht aan deze kwestie gegeven. Eind 2007 is dat gebeurd door het televisieprogramma Radar, vanaf begin 2008 is in diverse media door

de Stichting Loterijverlies continu aandacht gevraagd dat bepaalde grote prijzen niet werden uitgekeerd en het rechtbankvonnis van 31 maart 2010 en het hofarrest van 28 mei 2013 hebben opnieuw voor veel aandacht van de media gezorgd. Het is aannemelijk dat [deelnemer] kennis heeft genomen van deze publicaties en dus vóór 7 augustus 2014 haar dwaling heeft ontdekt.

[deelnemer] heeft dit tegengesproken. Volgens haar kijkt zij niet naar het programma Radar en heeft zij de berichtgeving over deze kwestie in de media niet gevolgd. Pas door kennisneming van berichten over de uitspraak van de Hoge Raad van 30 januari 2015 is zij hiervan op de hoogte geraakt.

De kantonrechter stelt voorop dat de verjaringstermijn pas gaat lopen als iemand daadwerkelijk op de hoogte is geraakt van zijn dwaling. Het is niet voldoende dat iemand van de dwaling had moeten of kunnen weten. Tegenover de betwisting van [deelnemer] heeft de Staatsloterij geen feiten gesteld waaruit kan worden afgeleid dat [deelnemer] daadwerkelijk kennis heeft genomen van de genoemde media-uitlatingen en dus op de hoogte was van de misleiding door de Staatsloterij. De kantonrechter kan daarom niet vaststellen dat [deelnemer] vóór 7 augustus 2014 haar dwaling heeft ontdekt. Haar vordering is niet verjaard.

dwaling

Tussen partijen staat vast dat de Staatsloterij misleidende mededelingen heeft gedaan. Het gaat hierbij om misleidende mededelingen in de periode 2000 tot en met 2007 over het gegarandeerd zijn van de prijzen van € 50.000 en € 100.000, de winkansen en het aantal gewonnen prijzen. Daarnaast gaat het om misleidende mededelingen over de hoogte van de uitgekeerde prijzen bij de Koninginnedagtrekking 2008, namelijk dat er was gecommuniceerd dat er 10 x € 1.000.000 zou worden gewonnen, terwijl er slechts € 6.800.000 was uitgekeerd (zie r.o. 5.1. van het arrest van het hof).

[deelnemer] heeft onder meer in de periode 2000 tot en met 2007 onafgebroken deelgenomen aan de maandelijkse staatsloterij en heeft tevens deelgenomen aan de Koninginnedagtrekking 2008. Hiermee staat vast dat de Staatsloterij ook in de periode dat [deelnemer] haar loten kocht misleidende mededelingen als hiervoor bedoeld heeft gedaan.

causaal verband tussen de misleidende mededelingen en de dwaling

[deelnemer] beroept zich op de rechtsgevolgen van de door haar gestelde dwaling. Op grond van de hoofdregel van bewijsrecht (artikel 150 Rv) is het dan ook aan [deelnemer] om voldoende feiten en omstandigheden te stellen en zonodig te bewijzen waaruit kan volgen dat zij heeft gedwaald. [deelnemer] heeft ter zitting verklaard dat zij denkt dat de Staatsloterij in deze zaak moet bewijzen, maar zij heeft daarvoor geen argumenten aangevoerd. De kantonrechter ziet dan ook geen aanleiding van de hoofdregel af te wijken.

Het is dus aan [deelnemer] om te stellen en zo nodig te bewijzen dat haar aankopen van staatsloten zijn gedaan onder invloed van dwaling (met andere woorden dat bij haar een onjuiste voorstelling van zaken bestond omtrent de winkans), dat deze onjuiste voorstelling van zaken te wijten is aan de misleidende mededelingen van de Staatsloterij en dat zij de staatsloten in de bewuste periode niet zou hebben gekocht als zij een juiste voorstelling van zaken zou hebben gehad. De kantonrechter is van oordeel dat [deelnemer] hiervoor onvoldoende heeft gesteld. De kantonrechter komt tot dat oordeel op grond van het volgende.

[deelnemer] heeft in de dagvaarding niet gesteld dat zij kennis heeft genomen van de misleidende mededelingen van de Staatsloterij, niet dat bij haar een onjuiste voorstelling van zaken bestond en ook niet dat zij de loten niet zou hebben gekocht als zij een juiste voorstelling van zaken had gehad. Zeker dit laatste behoeft wel de nodige uitleg van haar kant, nu immers vaststaat dat zij vanaf 1994 onafgebroken heeft deelgenomen aan de staatsloterij en daaraan nog steeds deelneemt. Zij heeft haar aanvankelijke beslissing tot deelname genomen toen de winkansen (weliswaar miniem) lager waren dan uit de misleidende mededelingen van de Staatsloterij volgde, dus kennelijk waren die winkansen toen – en in de daarop volgende jaren – voor haar voldoende om deel te (blijven) nemen. Het ligt dus bepaald niet voor de hand dat haar beslissing om deel te (blijven) nemen is beïnvloed door de misleidende mededelingen van de Staatsloterij.

Ter zitting heeft [deelnemer] daarover verklaard dat zij dacht aan stoppen, totdat zij in 2000 zag dat er bij winkels borden stonden met mededelingen van de Staatsloterij dat er extra prijzen werden uitgekeerd. Zij heeft verklaard dat zij weliswaar niet hard kan maken dat zij nooit meer een lot zou hebben gekocht als zij die borden niet had gezien, maar zij is in die tijd volgens haar wel méér loten gaan kopen in verband met de op die borden vermelde extra prijzen van € 50.000 en € 100.000. Toen zij erachter kwam dat de misleidende mededelingen waren gedaan, was de werkwijze van de Staatsloterij al veranderd en was er dus geen reden meer om te stoppen met deelname, aldus [deelnemer] .

De kantonrechter is van oordeel dat [deelnemer] hiermee onvoldoende heeft uitgelegd dat zij bij een juiste voorstelling van zaken omtrent het vallen van de prijzen van € 50.000 of € 100.000 de door haar vernietigde overeenkomst(en) niet of niet onder dezelfde voorwaarden zou hebben gesloten. [deelnemer] heeft immers alle overeenkomsten die zij in de jaren 2000 tot en met 2008 heeft gesloten vernietigd, terwijl zij zelf toegeeft dat zij niet hard kan maken dat zij nooit meer een lot zou hebben gekocht als de misleidende mededelingen niet waren gedaan. Wat de aankoop van loten via haar abonnement betreft, geldt dat zij dit vanaf 1994 onafgebroken heeft gedaan. Zij stelt wel dat zij heeft overwogen om daarmee te stoppen, maar onderbouwt dat met geen enkel concreet feit. Op geen enkel moment heeft zij haar abonnement daadwerkelijk onderbroken. Zij onderbouwt ook niet op welke moment zij concreet heeft overwogen te stoppen en welke concrete uiting(en) van de Staatsloterij haar zou(den) hebben overtuigd door te gaan. Doordat deze feitelijke onderbouwing ontbreekt, houdt de kantonrechter het ervoor dat bij de beslissing van [deelnemer] tot meespelen via het abonnement geen andere afweging ten grondslag heeft gelegen dan voor 2000 en ná 2007/2008; met andere woorden: dat daarbij de misleidende mededelingen van de Staatsloterij geen rol hebben gespeeld.

Wat de gestelde aankoop van extra losse loten betreft, geldt dat de Staatsloterij gemotiveerd heeft bestreden dat [deelnemer] losse loten heeft gekocht en dat zij dit heeft gedaan als gevolg van de misleidende uitingen. [deelnemer] heeft vervolgens niet onderbouwd hoeveel losse loten zij heeft gekocht en wanneer zij dat heeft gedaan. Haar enkele stelling dat zij precies in de periode dat de misleidende mededelingen zijn gedaan voor € 6.091,17 aan losse loten heeft gekocht omdat zij geprikkeld was door de teksten op reclameborden is zonder verdere feitelijke invulling daarvan onvoldoende.

Kortom: dat de misleidende mededelingen van de Staatsloterij een beslissende invloed hebben gehad, in die zin dat [deelnemer] niet, minder vaak of met minder loten zou hebben meegespeeld, als de Staatsloterij correcte mededelingen zou hebben gedaan, kan uit de door [deelnemer] gestelde feiten en omstandigheden niet worden afgeleid. De conclusie moet dan ook zijn dat [deelnemer] onvoldoende feiten en omstandigheden aan haar betoog ten grondslag heeft gelegd. Voor nadere bewijslevering is bij die stand van zaken geen ruimte. Omdat [deelnemer] niet heeft onderbouwd dat zij heeft gedwaald, heeft zij de overeenkomsten ten onrechte vernietigd en zal haar op de vernietiging gebaseerde vordering tot terugbetaling van haar inleg worden afgewezen.

De vordering tot betaling van buitengerechtelijke incassokosten deelt dit lot, omdat [deelnemer] geen vordering op de Staatsloterij heeft.

[deelnemer] wordt veroordeeld in de proceskosten omdat zij in het ongelijk gesteld wordt. Deze kosten begroot de kantonrechter aan de zijde van de Staatsloterij op € 720,- aan salaris gemachtigde (twee punten), te vermeerderen met de door de Staatsloterij gevorderde wettelijke rente.

in voorwaardelijke reconventie

Nu de vorderingen van [deelnemer] in conventie worden afgewezen komt de kantonrechter niet toe aan een beoordeling van de voorwaardelijk ingestelde reconventionele vorderingen.

[deelnemer] wordt veroordeeld in de proceskosten omdat zij – gelet op de samenhang van de gedingen in conventie en reconventie en omdat de eis in (voorwaardelijke) reconventie in dit geval een redelijke vorm van verdediging vormt – te beschouwen is als de in het ongelijk gestelde partij, ook al wordt de vordering in reconventie niet inhoudelijk beoordeeld. De kosten in reconventie begroot de kantonrechter aan de zijde van de Staatsloterij op € 360,- aan salaris gemachtigde (twee keer een punt tegen half tarief), te vermeerderen met de door de Staatsloterij gevorderde wettelijke rente.