Rb. Haarlem, 02-12-2008, nr. 07/2016, nr. 07/2017, nr. 07/2026

Verweerder baseert zijn standpunt dat eiser rechthebbende is op inkomens- en vermogensbestanddelen op Luxemburgse bankrekeningen op de hiervoor onder 2.5 weergegeven gegevens zoals die van de Belgische autoriteiten zijn ontvangen.

Eiser betwist allereerst het bestaan van de door die Belgische autoriteiten genoemde microfiches. Met deze blote, op geen enkele wijze gesubstantieerde ontkenning, vraagt eiser de rechtbank in feite al hetgeen de bevoegde Belgische autoriteiten in de hiervoor onder 2.3 weergegeven brief van 27 oktober 2000 hebben meegedeeld als niet aannemelijk naast zich neer te leggen. De rechtbank ziet hiertoe geen aanleiding.

Eiser stelt ook dat de inhoud van de microfiches, mede gelet op de wijze waarop deze zouden zijn verkregen, niet te controleren is en daarom als onbetrouwbaar moet worden afgedaan. Ook deze enkele stelling acht de rechtbank niet voldoende om uitsluitend op grond daarvan aan te nemen dat niet kan worden uitgegaan van de gegevens die zijn vermeld op de afdrukken van de microfiches die verweerder in het geding heeft gebracht. De omstandigheid dat de microfiches destijds zijn gestolen, geeft op zichzelf, zonder bijkomende omstandigheden die een vermoeden in die richting rechtvaardigen, ook geen aanleiding om aan de betrouwbaarheid van de inhoud daarvan te twijfelen. Verweerder heeft voorts tegenover eisers stellingen onweersproken aangevoerd dat veel KB-Lux-spaarders naar aanleiding van deze gegevens openheid van zaken hebben gegeven en dat daarbij niet is gebleken dat het niet om informatie afkomstig van de KB-Lux zou gaan, of dat er sprake zou zijn van onjuiste of onbetrouwbare informatie. Gelet op een en ander is de rechtbank van oordeel dat in deze procedure van de juistheid van de gegevens kan worden uitgegaan.

Eiser stelt zich voorts op het standpunt dat de uit België verkregen gegevens van de KB-Lux moeten worden aangemerkt als onrechtmatig verkregen bewijs en daarom niet door de Belastingdienst mogen worden gebruikt.

De Hoge Raad heeft onlangs in zijn arrest van 21 maart 2008 (LJN: BA8179, nr. 43 050) op dit punt als volgt geoordeeld:

“(..)

Eiser hecht, zo begrijpt althans de rechtbank uit de toelichting van diens gemachtigde ter zitting, enerzijds geen doorslaggevende waarde aan deze uitspraak omdat deze zou zijn gegeven voor het specifieke geval van een bekennende KB-Lux-spaarder, en anderzijds omdat niet de Hoge Raad, doch het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in deze het laatste woord zou hebben. De rechtbank volgt eiser hierin niet. Zij vermag niet in te zien hoe de hiervoor weergegeven overwegingen en conclusie van de Hoge Raad uitsluitend op zouden gaan in het geval van een bekennende spaarder, doch niet van toepassing zouden zijn bij iemand die weliswaar ontkent KB-Lux-spaarder te zijn, maar ten aanzien van wie het tegendeel voldoende aannemelijk is gemaakt. Voorts is de Hoge Raad als hoogste nationale rechter bevoegd het in Nederland geldende recht - waaronder de rechtstreeks werkende bepalingen van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) - uit te leggen. Deze uitleg is leidend voor de rechtspraak in eerste aanleg. De rechtbank ziet dan ook geen enkele reden anders te oordelen dan de Hoge Raad heeft gedaan.

De identificatie

De rechtbank stelt voorop dat – gelet op eisers ontkenning – verweerder aannemelijk dient te maken dat eiser rekeningen heeft aangehouden en/of nog aanhoudt bij de KB-Lux. Verweerder heeft ter onderbouwing van zijn standpunt gewezen op de hiervoor onder 2.5 vermelde gegevens en de op ambtseed opgemaakte bevindingen van de ambtenaren die met het onderzoek naar de identiteit van de rekeninghouder [naam] waren belast. De rechtbank is van oordeel dat verweerder met dit gedetailleerde onderzoek in beginsel aan de op hem rustende bewijslast heeft voldaan.

Hiertegenover heeft eiser gesteld dat zijn naam wel vaker door anderen wordt gebruikt, althans zo begrijpt de rechtbank, of dat er sprake kan zijn van een verwisseling van gegevens. Ter onderbouwing hiervan heeft eisers gemachtigde ter zitting twee brieven overgelegd, geadresseerd aan Huisartsenpraktijk G. De omstandigheid dat er kennelijk een G bestaat met een huisartsenpraktijk maakt het hiervoor weergegeven oordeel van de rechtbank niet anders. Onbekend is immers of het hierbij gaat om een man of een vrouw en/of voor welke naam de voorletter “[letter]” staat. Een en ander doet dus niet af aan de onder 2.6 weergegeven bevinding dat er maar één [naam] uit de onderzoeken naar voren is gekomen, en wel eiser.

De rechtbank is voorts niet gebleken dat eiser enigerlei poging heeft ondernomen, hoewel hij hiervoor zelfs een conceptbrief van verweerder heeft gekregen, om bijvoorbeeld van de KB-Lux een bevestiging te krijgen dat hij geen houder van rekeningen bij die bank is (geweest).

Eiser stelt voorts dat er geen reden is zijn ontkenning als ongeloofwaardig te betitelen, aangezien hij altijd aangifte heeft gedaan van al zijn vermogens- en inkomensbestanddelen. Deze stelling is in ieder geval wat betreft eisers Spaanse bezittingen en bankrekening als hiervoor genoemd onder 2.8 in strijd met de feiten zoals die uit het dossier blijken.

Gelet op het vorenstaande heeft verweerder aannemelijk gemaakt dat eiser de houder was/is van de hier aan de orde zijnde KB-Lux-rekeningen, zodat hiervan in het vervolg van deze uitspraak zal worden uitgegaan.

Omkering van de bewijslast

Gelet op de door de Belgische overheid verstrekte gegevens en de door verweerder uitgevoerde identificatie die naar eiser leidde, was er naar het oordeel van de rechtbank voldoende aanleiding om aan eiser nadere inlichtingen omtrent de op de afschriften van de microfiches vermelde rekeningen te vragen. Eiser was in die omstandigheden, ingevolge het bepaalde in artikel 47 AWR, verplicht om de gevraagde gegevens te verstrekken.

Eiser meent dat hij wordt aangemerkt als verdachte en uit dien hoofde niet verplicht kan zijn tot het geven van inlichtingen. Het Gerechtshof te Amsterdam heeft in zijn uitspraak van 18 januari 2006 (03/04509, LJN: AU9845) in een soortgelijke zaak – voor zover hier van belang – op dit punt het volgende overwogen:

“5.6. Zoals hiervoor is overwogen mocht de inspecteur op grond van de uit België verkregen gegevens een onderzoek starten naar de vermelding in aangiften van de gegevens op de microfiches. Dat onderzoek is gestart met de identificatie van de personen vermeld op de microfiches, gevolgd door het onder 2.2.2. weergegeven verzoek om gegevens en inlichtingen (..)

Anders dan belanghebbende betoogt verzet artikel 6 EVRM zich niet daartegen.

Evenmin behoefde de inspecteur bij het verzoek om gegevens, inlichtingen en bescheiden te verstrekken ten behoeve van de belastingheffing belanghebbende op zijn zwijgrecht te wijzen. Een weigering om de gevraagde gegevens, inlichtingen en bescheiden te verstrekken zou belanghebbende ook niet kunnen rechtvaardigen met een beroep op het EVRM.

Dat is ook niet anders indien de inspecteur te dien tijde – op grond van zijn ervaring met bij Luxemburgse banken belegde gelden en de eerste uitkomsten van het Rekeningenproject – reeds een ernstig vermoeden had dat belanghebbende ten aanzien van de gevraagde gegevens, waarvan het fiscale belang vooralsnog onbekend was, zijn aangifteplicht niet was nagekomen. Een andersluidend oordeel zou immers betekenen dat belastingplichtigen die inkomsten hebben verzwegen door een beroep te doen op hun zwijgrecht een juiste belastingheffing zouden kunnen belemmeren. Het EVRM beoogt niet een zodanige belemmering te beschermen.”

De rechtbank neemt deze overwegingen over en maakt deze tot de hare. Eiser komt in deze geen zwijgrecht toe.

Aangezien eiser aan zijn hiervoor genoemde verplichting niet heeft voldaan, dient de rechtbank op grond van het bepaalde in artikel 27e, aanhef en onder b, AWR, het beroep ongegrond te verklaren, tenzij is gebleken – dat wil zeggen overtuigend is aangetoond – dat en in hoeverre de bestreden uitspraken op bezwaar onjuist zijn. Eiser heeft geen feiten of omstandigheden gesteld, laat staan overtuigend aangetoond, op grond waarvan die onjuistheid zou moeten worden aangenomen.

Hoogte van de aanslagen

Op verweerder rust ondanks de omkering van de bewijslast wel de verplichting om een redelijke schatting te maken van de verzwegen inkomsten dan wel vermogensbestanddelen. De rechtbank is van oordeel dat verweerder hierin met de ter zake opgestelde spreadsheets en de daarop gegeven toelichtingen – waar tegenover eiser slechts de enkele stelling heeft geplaatst dat de aanslagen willekeurig en extreem zouden zijn – is geslaagd. Gelet hierop acht de rechtbank de door verweerder gemaakte schatting redelijk.

De overige gronden van het beroep

Eiser stelt dat verweerders bevoegdheid tot het opleggen van (navorderings)-aanslagen is verjaard. Hij voert hiertoe aan dat het hem niet bekend is op welke wijze en wanneer de aanslagen aan hem bekend zijn gemaakt. Verweerder stelt zich op het standpunt dat de (navorderings)aanslagen aan eiser bekend zijn gemaakt door toezending per post, aangezien dat te doen gebruikelijk is.

Het derde lid van artikel 11 AWR bepaalt dat de bevoegdheid tot het vaststellen van een aanslag vervalt door verloop van drie jaren na het tijdstip waarop de belastingschuld is ontstaan. In het vierde lid van dit artikel is bepaald dat voor het vaststellen van die periode, belastingschulden waarvan de grootte eerst kan worden vastgesteld na afloop van het tijdvak waarover de belasting wordt geheven, geacht worden te zijn ontstaan aan het eind van het tijdvak waarop die belasting betrekking heeft. Verweerder diende derhalve de aanslag IB/PVV over het jaar 2003 uiterlijk op 31 december 2006 op te leggen. De aanslag heeft de dagtekening 29 september 2006. Ongeacht op welke wijze deze aan eiser bekend is gemaakt, duidelijk is dat dit is gebeurd vóór 14 november 2006, de dag waarop verweerder eisers bezwaar tegen deze aanslag heeft ontvangen. De aanslag is daarmee binnen de daarvoor geldende termijn opgelegd.

Artikel 16 AWR geeft verweerder voorts de bevoegdheid om onder omstandigheden zoals die hier aan de orde zijn te weinig geheven belasting na te vorderen. Deze bevoegdheid vervalt door verloop van vijf jaren na het tijdstip waarop de belastingschuld is ontstaan. In het geval dat er sprake is – zoals hier het geval is – van bestanddelen van voorwerpen van belasting die in het buitenland zijn opgekomen, verruimt het vierde lid van artikel 16 AWR de navorderingstermijn tot twaalf jaar. Uitgaande van die verlengde termijn zijn de navorderingsaanslagen IB/PVV en VB 2000 tijdig opgelegd.

De vraag ligt echter voor of deze verlengde navorderingstermijn verenigbaar is met het recht van de Europese Gemeenschappen. De Hoge Raad heeft op dit punt prejudiciële vragen gesteld aan het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen, welke nog niet zijn beantwoord. Gelet hierop zal de rechtbank zich over deze kwestie niet uitlaten. Zij behoeft dit ook niet te doen, gelet op het navolgende.

Indien wordt uitgegaan van de “gewone” navorderingstermijn van vijf jaar, diende de navorderingsaanslag IB/PVV over het jaar 2000 uiterlijk op 31 december 2005 te zijn opgelegd en de navorderingsaanslag VB 2000 uiterlijk op 1 januari 2006. Artikel 5 AWR bepaalt dat de dagtekening van een aanslagbiljet geldt als dagtekening van de vaststelling van de belastingaanslag. Wanneer hetgeen de Hoge Raad in zijn arrest van 6 december 1989 (rolnr. 25888, BNB 1990/176) heeft bepaald op deze casuspositie wordt toegepast, leidt dit tot het oordeel dat navordering slechts binnen de daarvoor geldende wettelijke termijn heeft plaatsgevonden indien ook de terpostbezorging van de aanslag binnen die termijn heeft plaatsgevonden. Daarbij dient er in beginsel van uit te worden gegaan dat aanslagbiljetten geen eerdere dagtekening dragen dan die van het tijdstip van de uitreiking daarvan door middel van terpostbezorging. Gesteld noch gebleken is dat de navorderingsaanslagen later ter post zijn bezorgd dan de datum van hun dagtekening, waarmee zij tijdig zijn opgelegd.

De rechtbank constateert ten slotte dat uit het dossier blijkt dat de aangifte IB/PVV 2000 eerst in oktober 2001 door tussenkomst van een belastingconsulent is ingediend. Het lijkt er daarmee op dat ter zake uitstel is verleend. Nu in artikel 16 AWR tevens is bepaald dat de navorderingstermijn met de duur van een verleend uitstel wordt verlengd, heeft de rechtbank ten aanzien van de IB/PVV 2000 eens te meer geen aanleiding om aan te nemen dat er sprake zou zijn van overschrijding van de navorderingstermijn.

Eiser heeft zich op het standpunt gesteld dat de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 EVRM is overschreden bij het opleggen van de (navorderings)aanslagen. Het leerstuk van de redelijke termijn van artikel 6 EVRM is hier echter niet aan de orde, aangezien het opleggen van aanslagen niet kwalificeert als een “criminal charge” in de zin van dat artikel.

Een handelen in strijd met het bepaalde in artikel 8 EVRM, welk verdragsartikel het recht van een ieder op respect voor zijn privé leven, familie- en gezinsleven, woning en correspondentie beoogt te beschermen, vermag de rechtbank evenmin te constateren en is overigens weliswaar gesteld door eisers gemachtigde, maar niet nader onderbouwd.

De rechtbank acht ten slotte geen sprake van handelen in strijd met de in de artikelen 3:2, 3:3 en 3:4 Awb gecodificeerde beginselen of van enig ander algemeen beginsel van behoorlijk bestuur. Nu, zoals hiervoor reeds is overwogen en beslist, aannemelijk is dat eiser over de onder 2.5 vermelde rekeningen beschikte, heeft verweerder in de gegeven omstandigheden op een wijze die geoorloofd is gebruik gemaakt van een hem door de wet gegeven bevoegdheid, voor het doel waartoe deze bevoegdheid is gegeven.

Heffingsrente

Over verschuldigde belasting is heffingsrente verschuldigd. Eiser heeft geen zelfstandige gronden gesteld of aannemelijk gemaakt op grond waarvan zou moeten worden aangenomen dat ten onrechte of tot een te hoog bedrag heffingsrente in rekening is gebracht. Ook overigens is niet gebleken dat de heffingsrente in strijd met de ter zake geldende wettelijke bepalingen is geheven of berekend, zodat de desbetreffende beschikkingen in stand kunnen blijven.

Boetes

In de omstandigheden van dit geval acht de rechtbank de opgelegde boetes passend en geboden. Zij overweegt op dit punt nog nader dat zij het, gelet op de feiten, aannemelijk acht dat eiser willens en wetens en met het vooropgezette doel van belastingontduiking rekening(en) in het buitenland heeft geopend en deze vele jaren voor verweerder heeft verzwegen. Van strafverminderende omstandigheden is de rechtbank niet gebleken.

De rechtbank dient echter nog wel te onderzoeken of er sprake is van een overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het EVRM. Daarbij neemt de rechtbank het arrest van de Hoge Raad van 22 april 2005 (nr. 37 984, BNB 2005/337) als leidraad. De strafvervolging ter zake van de boetes over 2000 is aangevangen met de ontvangst door eiser van de brief van 9 november 2005, aangezien eiser aan deze kennisgeving redelijkerwijs de verwachting heeft kunnen ontlenen dat er boetes zouden worden opgelegd. Tussen dit tijdstip en het tijdstip waarop de rechtbank uitspraak doet is een periode van bijna 37 maanden verstreken. De strafvervolging ter zake van de boete over 2003 is aangevangen met de ontvangst door eiser van de brief van 12 juni 2006. Tussen dat tijdstip en het tijdstip waarop de rechtbank uitspraak doet is een periode van 2 jaren en bijna 6 maanden verstreken. Naar het oordeel van de rechtbank is in beide gevallen de redelijke termijn overschreden. Niet is gebleken dat het procesverloop in betekenende mate door eiser is beïnvloed. Deze overschrijdingen van de redelijke termijn worden naar het oordeel van de rechtbank ook overigens niet gerechtvaardigd door bijzondere omstandigheden, zoals de ingewikkeldheid van de zaak. De rechtbank ziet daarom aanleiding de boetes te matigen met telkens 10%.

Verzoek tot schadevergoeding

Het door eiser gedane verzoek tot schadevergoeding is niet gespecificeerd of onderbouwd, zodat dit moet worden afgewezen.

Conclusie

Nu de boetebeschikkingen zullen worden verminderd, is het daartegen gerichte beroep gegrond. Voor het overige zijn de beroepen ongegrond.