HR, 07-07-2009, nr. 07/11476

Verdachte is door het Gerechtshof te Amsterdam wegens

Er bestaat samenhang tussen de zaken met de nummers 07/11476, 07/12477, 07/1265 en 08/02873. In al deze zaken zal ik vandaag concluderen.

Namens verdachte heeft mr. D. Moszkowicz, advocaat te Maastricht, 12 middelen van cassatie voorgesteld.

Het eerste middel klaagt dat tussen het instellen van het cassatieberoep en de inzending van de stukken naar de Hoge Raad zodanig veel tijd is verstreken dat sprake is van een overschrijding van de redelijke termijn, welke overschrijding tot strafvermindering dient te leiden.

Verdachte heeft op 27 december 2006 beroep in cassatie ingesteld. Blijkens een op de inventaris van de stukken geplaatst stempel zijn deze op 3 juli 2008 ter griffie van de Hoge Raad binnengekomen. Ambtshalve voeg ik daar aan toe dat de Hoge Raad uitspraak zal doen nadat meer dan twee jaar zijn verstreken sinds het instellen van het cassatieberoep. Zowel het een als het ander brengt mee dat de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, EVRM is overschreden.

Het middel slaagt.

Het tweede middel klaagt dat het Hof bij de bepaling van de strafmaat ten bezware van verdachte acht heeft geslagen op een Uittreksel Justitiële Documentatie van 1 november 2006, terwijl dat stuk niet ter terechtzitting is voorgelezen, noch de korte inhoud daarvan overeenkomstig art. 301, derde lid, Sv is medegedeeld. Het tiende middel klaagt dat het Hof ten onrechte bij de bepaling van de strafmaat in aanmerking heeft genomen dat verdachte blijkens genoemd Uittreksel eerder is veroordeeld ter zake van vermogensdelicten, nu dat niet uit dat Uittreksel kan volgen. De middelen lenen zich voor gezamenlijke bespreking.

Het bestreden arrest houdt ten aanzien van de oplegging van de straf in, voor zover hier van belang:

Aan het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 30 november 2006 is het ter terechtzitting overgelegde schriftelijke requisitoir van de Advocaat-Generaal gehecht met daarachter het hier bedoelde Uittreksel van 1 november 2006. Het proces-verbaal van de terechtzitting (welke de enige terechtzitting in hoger beroep is die heeft plaatsgevonden na de datum van het hier bedoelde Uittreksel) houdt niet in dat aldaar dat Uittreksel door de voorzitter is voorgelezen, noch dat de korte inhoud daarvan door de voorzitter is voorgehouden. Het moet er derhalve voor worden gehouden dat dat niet is gebeurd.1. Nu het Hof (de inhoud van) dat Uittreksel kennelijk ten bezware van verdachte in aanmerking heeft genomen bij de strafoplegging, heeft het Hof art. 301, vierde lid, Sv niet in acht genomen en moet worden aangenomen dat de verdachte in het belang van zijn verdediging is geschaad.2. Derhalve kan het bestreden arrest voor wat betreft de strafoplegging niet in stand blijven.

Voorts vermeldt bedoeld Uittreksel onder ‘Gegevens betreffende afgedane rechtbankzaken’ geen zaken die betrekking hebben op vermogensdelicten en vermeldt het onder ‘Gegevens betreffende niet afgedane rechtbankzaken’ een zaak die betrekking heeft op onder meer witwassen en heling. Deze zaak betreft, blijkens het zaaknr. 15-034009-04 (het parketnummer van de onderhavige zaak) en de pleegdata, de onderhavige feiten. De overweging van het Hof dat de verdachte blijkens bedoeld uittreksel eerder ter zake van gepleegde vermogensdelicten is veroordeeld, is derhalve onbegrijpelijk. Ook deze omstandigheid brengt mee, dat het bestreden arrest voor wat betreft de strafoplegging niet in stand kan blijven.

Beide middelen slagen.

Het derde, het vierde en het vijfde middel klagen alle dat de bewezenverklaring van feit 1 niet naar de eis der wet met redenen is omkleed. Het derde middel klaagt dat niet uit de gebezigde bewijsmiddelen kan worden afgeleid dat verdachte meerdere laptopcomputers en een camera heeft verworven en/of voorhanden heeft gehad, het vierde middel dat uit de gebezigde bewijsmiddelen niet kan volgen dat een laptop, merk Packard Bell, type Ipower P/N P730010161, door misdrijf is verkregen en het vijfde middel dat uit de gebezigde bewijsmiddelen evenmin kan volgen dat verdachte ten tijde van het verwerven en voorhanden krijgen van de goederen wist dat deze door misdrijf waren verkregen. De middelen lenen zich voor gezamenlijke bespreking.

Ten laste van verdachte is onder 1 bewezenverklaard dat:

Deze bewezenverklaring steunt op de volgende bewijsmiddelen:

Het Hof heeft voorts ten aanzien van het bewijs, voor zover hier van belang, het volgende overwogen:

De hiervoor weergegeven, ten aanzien van feit 1 gebezigde bewijsmiddelen houden, voor zover hier van belang, enkel in dat de in de tenlastelegging en bewezenverklaring van feit 1 bedoelde voorwerpen bij een doorzoeking in de woning van de ouders van verdachte zijn aangetroffen en dat verdachte de zolderkamer in die woning gebruikte om zijn administratie te doen. Deze bewijsmiddelen houden niet in waar in de woning de desbetreffende voorwerpen zijn aangetroffen, noch houden zij overigens iets in waaruit kan volgen dat (en op welke wijze) verdachte de bedoelde voorwerpen heeft verworven en voorhanden heeft gehad.3. Uit de gebezigde bewijsmiddelen kan derhalve niet zonder meer worden afgeleid dat verdachte degene is geweest die de voorwerpen heeft verworven en voorhanden heeft gehad. Het derde middel slaagt.

Nu niet uit de gebezigde bewijsmiddelen kan worden afgeleid dat verdachte de onder 1 in de tenlastelegging bedoelde goederen heeft verworven en/of voorhanden heeft gehad, kan daaruit evenmin volgen dat verdachte ten tijde van dat voorhanden krijgen wist dat die goederen uit misdrijf afkomstig waren. Daarom slaagt het vijfde middel eveneens.

Reeds gelet op het slagen van het derde en het vijfde middel is de bewezenverklaring van feit 1 niet naar de eis der wet met redenen omkleed zodat het bestreden arrest wat betreft de beslissing ten aanzien van dat feit niet in stand kan blijven.

De klacht dat niet uit de gebezigde bewijsmiddelen kan worden afgeleid dat de in de woning van de ouders van verdachte aangetroffen computer van het merk Packard Bell, type Ipower P/N P730010161 door misdrijf is verkregen, faalt. De gebezigde bewijsmiddelen houden onder meer in dat een computer van het merk Packard Bell Ipower uit de bagage van [betrokkene 3] is ontvreemd op een vlucht op 24 mei 2003 van Leeds naar Schiphol, dat op 10 maart 2004 bij een doorzoeking een computer van dat merk is aangetroffen en daarbij ook andere voorwerpen zijn aangetroffen die eveneens waren ontvreemd uit de bagage van reizigers op een vlucht naar Schiphol. Uit een en ander heeft het Hof kunnen afleiden dat de aangetroffen computer van het merk Packard Bell door misdrijf is verkregen.

Het vierde middel faalt.

Het zesde middel richt zich tegen 's Hofs impliciete oordeel dat de dagvaarding geldig is.

Aan verdachte is na wijziging van de tenlastelegging ter terechtzitting in eerste aanleg van 14 april 2005 onder 2 tenlastegelegd dat:

In de toelichting op het middel wordt gesteld dat nu niet is gespecificeerd op welke geldbedragen de tenlastelegging ziet, terwijl in de onderhavige zaak sprake is van een veelheid aan geldbedragen die in contante of girale vorm en op diverse locaties zijn aangetroffen, en er bovendien sprake is van een zeer ruime aanduiding van de pleegperiode, het niet duidelijk is op welke geldbedragen het strafrechtelijke verwijt betrekking heeft en het Hof derhalve ten aanzien van het onder 2 tenlastegelegde ambtshalve de nietigheid van de dagvaarding uit had moeten spreken.

Verdachte en zijn raadsman zijn ter terechtzitting van 30 november 2006 verschenen. Aldaar heeft de raadsman ten aanzien van feit 2 aangevoerd dat ter zake van de gelden geen aangifte inkomstenbelasting behoefde te worden gedaan nu deze afkomstig waren uit onroerendgoed-transacties, dan wel uit de terugbetaling van leningen, en voorts dat het bewijs voor de wetenschap van de criminele herkomst van de gelden en voor het opzet ontbrak. Door of namens verdachte is geen beroep gedaan op de nietigheid van de dagvaarding, noch is betoogd dat het aan verdachte niet duidelijk is geweest wat hem onder 2 werd verweten. Tijdens de eerdere terechtzittingen in hoger beroep is evenmin een verweer van die strekking gevoerd.

De tenlastelegging noemt meerdere geldbedragen zonder die bedragen specificeren, maar het houdt wel in om welke gedragingen ten aanzien van die geldbedragen het gaat, geeft een duidelijk omschreven periode aan waarin het feit zou zijn gepleegd en noemt een aantal specifieke plaatsen waar het tenlastegelegde zou hebben plaatsgevonden. Voorts in aanmerking genomen dat bij het Hof niet is aangevoerd dat het verweten feit onvoldoende duidelijk was aangegeven en verdachte en zijn raadsman — gelet op hetgeen de laatste omtrent feit 2 heeft aangevoerd — (evenals klaarblijkelijk het Hof) begrepen om welke geldbedragen het ging, geeft het in de bestreden beslissing besloten oordeel van het Hof, dat de dagvaarding voldoet aan de eisen gesteld in artikel 261, eerste lid, Sv, geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting en is het niet onbegrijpelijk.

Het middel faalt.

Het zevende middel klaagt dat de bewezenverklaring van feit 2 niet naar de eis der wet met redenen is omkleed nu uit de gebezigde bewijsmiddelen niet kan worden afgeleid dat de geldbedragen onmiddellijk of middellijk afkomstig waren uit enig misdrijf.

Ten laste van verdachte is onder 2 bewezenverklaard dat:

Deze bewezenverklaring berust onder meer op de bewijsmiddelen 1 tot en met 6 welke hiervoor onder 14 zijn weergegeven. De voorts ten aanzien van het bewezenverklaarde onder 2 gebezigde bewijsmiddelen (13 tot en met 36) houden onder meer in dat:

Het Hof heeft in de aanvulling op het verkorte arrest ten aanzien van het onder 2 bewezenverklaarde voorts nog overwogen:

Gelet op de inhoud van de gebezigde bewijsmiddelen en de bewijsoverweging heeft Hof vastgesteld dat verdachte zowel contant als giraal aanzienlijke geldbedragen voorhanden heeft gehad, dat verdachte geld onder zich hield voor ene [medeverdachte 1] en dat die [medeverdachte 1] zich bezighield met de handel in cocaïne, en dat alles zonder dat hij voor de herkomst van het bij hem aangetroffen geld een — naar het oordeel van het Hof — geloofwaardige verklaring heeft gegeven. Gelet daarop is 's Hofs oordeel dat verdachte geldbedragen voorhanden heeft gehad die afkomstig waren uit enig misdrijf, zowel ten aanzien van de contante als de girale geldbedragen, niet onbegrijpelijk en toereikend gemotiveerd. De bewezenverklaring is aldus voldoende naar de eis der wet met redenen omkleed.

Het middel faalt.

Het achtste en het negende middel keren zich beiden tegen de bewezenverklaring van feit 3. Het achtste middel klaagt dat die bewezenverklaring onbegrijpelijk en innerlijk tegenstrijdig is en/of dat bij die bewezenverklaring de grondslag van de tenlastelegging is verlaten, althans dat het Hof ten onrechte het onder 3 bewezenverklaarde heeft gekwalificeerd als ‘handelen in strijd met artikel 26, eerste lid, van de Wet wapens en munitie’ aangezien in de bewezenverklaring een deel van het tenlastegelegde voorhanden hebben van munitie is weggevallen terwijl een deel daarvan is gehandhaafd. Het negende middel klaagt dat de bewezenverklaring van feit 3 niet naar de eis der wet met redenen is omkleed nu het voorhanden hebben van munitie door verdachte niet, althans niet zonder meer, uit de gebezigde bewijsmiddelen kan worden afgeleid.

Aan de verdachte is onder 3 tenlastegelegd dat:

Ten laste van verdachte is onder 3 bewezenverklaard dat:

Deze bewezenverklaring steunt op de volgende bewijsmiddelen:

Nu de gebezigde, hiervoor onder 35 weergegeven, bewijsmiddelen (onder meer) inhouden dat in de door verdachte gebruikte zolderkamer in de woning van zijn ouders, een (semi) automatisch kogelgeweer, een kogelrepeteergeweer en (in totaal) 1034 stuks munitie van het kaliber .22 long rifle zijn aangetroffen, zijn in de bewezenverklaring onder het tweede liggende streepje kennelijk bij vergissing de in de tenlastelegging opgenomen woorden ‘en (…) munitie’ weggevallen. De Hoge Raad kan de bewezenverklaring in zoverre verbeterd lezen. Met die verbeterde lezing komt aan het achtste middel de feitelijke grondslag te ontvallen.

De munitie is samen met de door de verdachte van zijn buurman gekregen wapens aangetroffen in een koffer op de door verdachte gebruikte zolderkamer in de woning van zijn ouders en is van hetzelfde kaliber als de wapens. Daarom heeft het Hof zonder nadere motivering uit de inhoud van de gebezigde bewijsmiddelen kunnen afleiden dat verdachte niet alleen de aangetroffen wapens maar ook de aangetroffen munitie voorhanden heeft gehad. Daaraan doet niet af dat verdachte enkel ten aanzien van de wapens heeft verklaard dat hij die had gekregen.

Ook het negende middel faalt dus.

Het elfde middel klaagt dat het Hof bij de verbeurdverklaring van de inbeslaggenomen geldbedragen (met een gezamenlijke hoogte van € 82.085,41) onvoldoende oog heeft gehad voor de draagkracht van verdachte.

Het bestreden arrest houdt in, voor zover hier van belang:

Blijkens de aan het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 30 november 2006 gehechte pleitnota heeft de raadsman aldaar aangevoerd, voor zover hier van belang:

In de toelichting op het middel wordt aangevoerd dat het Hof zelfs niet een standaardoverweging met betrekking tot de draagkracht van verdachte heeft opgenomen en evenmin art. 24 Sr heeft aangehaald onder het kopje ‘Toepasselijke wettelijke voorschriften’, zodat de verbeurdverklaring, mede gelet op hetgeen met betrekking tot de draagkracht van verdachte ter terechtzitting is aangevoerd, ontoereikend is gemotiveerd en onbegrijpelijk is.

Weliswaar heeft verdachtes raadsman geen bezwaar gemaakt tegen de verbeurdverklaring, maar dit moet kennelijk worden gezien tegen de achtergrond van diens pleidooi voor een zoveel mogelijk voorwaardelijk op te leggen straf. Daarom valt daaraan geen aanwijzing te ontlenen dat het Hof onder ogen heeft gezien of de verdachte, aan wie door het Hof een lange gevangenisstraf is opgelegd, door de verbeurverklaring niet onevenredig en niet verder in zijn vermogen wordt getroffen dan met het oog op een passende bestraffing nodig is.4.

Het middel slaagt.

Het twaalfde middel klaagt dat het Hof heeft verzuimd een beslissing te nemen ten aanzien van inbeslaggenomen stuk 48, althans dat van een beslissing daaromtrent niet blijkt.

Blijkens het aan het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 30 november 2006 gehechte requisitoir heeft de Advocaat-Generaal aldaar aangevoerd, voor zover hier van belang:

Het proces-verbaal van de terechtzitting van 17 oktober 2006 (welke voorafging aan de terechtzitting van 30 november 2006) houdt in, voor zover hier van belang:

Bij de aan de Hoge Raad gezonden stukken bevindt zich in een mapje met het (handgeschreven) opschrift ‘Stukken zitting 17/10/2006’, een stuk dat kennelijk op 16 oktober 2006 is geprint uit Compas en waarop bovenaan is vermeld ‘Raadplegen voorwerp’. Genoemd stuk vermeldt voorts bij ‘volgnummer’: ‘48’, bij ‘voorwerp’: ‘buitenlands geld, 650x 100 US Dollar’, en als parketnummer: ‘034009-04’. Gelet op die gegevens kan worden aangenomen dat dat stuk de beslaglijst is die de Advocaat-Generaal ter terechtzitting van 17 oktober 2006 heeft overgelegd.

Gelet op het proces-verbaal van de terechtzitting van 17 oktober 2006 en de inhoud van de zich in het dossier bevindende, hiervoor onder 48 genoemde beslaglijst, kan het er in cassatie voor worden gehouden dat het door de Advocaat-Generaal ter terechtzitting van 30 november 2006 gedane verzoek tot verbeurdverklaring ziet op de hiervoor onder 50 bedoelde inbeslaggenomen 65.000 Amerikaanse dollars en dat de Advocaat-Generaal aldus op de terechtzitting van 30 november 2006 bij vergissing heeft gesteld dat 65.000 euro in beslag was genomen.

Het middel klaagt gelet op het bepaalde in art. 353 lid 1 Sv terecht dat het bestreden arrest geen beslissing behelst over de 65.000 US dollars die op de op de terechtzitting van 17 oktober 2006 overgelegde beslaglijst staan vermeld onder volgnummer 48. Nu echter de verdachte zich alsnog op grond van art. 552a Sv kan beklagen over het gebruik etc. van inbeslaggenomen voorwerpen waarover niet door de rechter bij einduitspraak is beslist, noopt dit verzuim niet tot vernietiging van het bestreden arrest.

Het middel is tevergeefs voorgedragen.

Het vierde, zesde, zevende, achtste en negende middel kunnen worden afgedaan met de in art. 81 RO bedoelde motivering.

Naast de hiervoor onder 5 geconstateerde overschrijding van de redelijke termijn in cassatie, heb ik ambtshalve geen gronden aangetroffen waarop de bestreden uitspraak zou dienen te worden vernietigd.

Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest voor wat betreft de beslissing ten aanzien van het onder 1 tenlastegelegde en de strafoplegging, en tot verwerping van het beroep voor het overige.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG