De implementatie van anti-belastingontwijkingsrichtlijn 1 (ATAD 1)

In juni 2016 hebben de Europese lidstaten definitief politieke overeenstemming bereikt over het voorstel van de Europese Commissie voor een antibelastingontwijkingsrichtlijn (Anti Tax Avoidance Directive 1). ATAD 1 implementeert een aantal OESO BEPS-actiepunten op EU-niveau en gebiedt een minimumharmonisatie ter bescherming van de grondslagen van de lidstaten van de Europese Unie.

Het gaat in het bijzonder om de introductie van een algemene renteaftrekbeperking (earningsstrippingmaatregel) en een regeling voor laagbelaste gecontroleerde buitenlandse vennootschappen en vaste inrichtingen (Controlled Foreign Company (CFC)-regel). Daarnaast kent de richtlijn nog een exitheffing, en een algemene antimisbruikbepaling (General Anti Abuse Rule, oftewel GAAR).

ATAD 1 is per 1 januari 2019 in de Nederlandse belastingwet geïmplementeerd (Wet implementatie eerste EU-richtlijn antibelastingontwijking). De implementatie is terug te vinden in de artikelen 13ab Wet VPB 1969 (CFC-maatregel) en artikel 15b Wet VPB 1969 (earningsstrippingmaatregel). Verder zijn in de Invorderingswet (art. 25b IW 1990) de voorwaarden voor het verkrijgen van uitstel van betaling van de exitheffing gewijzigd (voor de vennootschapsbelasting). Nederland kent met het leerstuk van fraus legis reeds een algemene antimisbruikbepaling. Volgens de wetgever behoeft de GAAR om die reden geen specifieke implementatie.