Bijlage 2 Eindtermen kennis van de Nederlandse maatschappij als bedoeld in artikel 3.2

legt bij werkloosheid direct contact met de gemeente of het UWV voor begeleiding naar werk.

overlegt met de gemeente of het UWV bij scholingswensen die passen bij zijn startpositie

handelt volgens procedures bij aanvraag van uitkering in kader van werkloosheid of arbeidsongeschiktheid

legt uit dat Nederland een (tijdelijk) vangnet (bijstand, ww) heeft voor mensen die ondanks hun inspanningen geen werk kunnen vinden of die niet (voltijds) aan het werk kunnen om fysieke of psychische redenen (arbeidsongeschiktheidsuitkeringen).

legt de procedure voor inschrijving bij werk zoeken via uitzendbureaus uit

raadpleegt eigen netwerk en bronnen voor vacatures (krant, internet, inspiratiedagen UWV, eigen netwerken enzovoort)

legt uit dat het in Nederland gebruikelijk is bij een sollicitatie een cv, een sollicitatiebrief of sollicitatieformulier te gebruiken.

houdt rekening met factoren die de kansen op de arbeidsmarkt beïnvloeden (vooropleiding, werkervaring, beschikbaarheid, motivatie en kennis van de Nederlandse taal)

checkt de waarde van een eerder behaald diploma of ervaring (aanvraag IcDW of EVC procedure)

licht het belang van scholing voor zichzelf toe en licht toe welke stappen er gevolgd moeten worden voor scholing indien nodig.

vergroot bij onvoldoende beheersing van de Nederlandse taal zijn of haar taalvaardigheid Nederlands

zoekt training bij onvoldoende sollicitatievaardigheden

onderzoekt bij onvoldoende kwalificatie de mogelijkheden voor een passende opleiding om dit te herstellen

legt uit dat het volgen van bij- of nascholing onderdeel uitmaakt van werken

legt uit dat werkgevers in Nederland het vaak belangrijk vinden dat werknemers zelfstandig werken, samenwerken met collega’s en initiatief tonen

gaat op passende wijze om met leidinggevenden

licht het belang van werknemersparticipatie toe

legt uit welke vormen van werknemersparticipatie er zijn en wat zij doen (vakbond, Ondernemingsraad Ondernemingsraad = OR / Medezeggenschapsraad Medezeggenschapsraad = MR, personeelsvereniging)

gaat op passende wijze contacten aan met collega’s

volgt bedrijfsregels bij werkuitvoering (arbo)4., milieu, vakantie, ziekte enzovoort)

legt uit wat de rechten en plichten zijn bij verschillende soorten arbeidscontracten (0-uren contract, via uitzendbureau, tijdelijk en vast)

legt uit dat ingehouden werknemerspremies en belastingen op salaris en uitkeringen bedoeld zijn voor algemene voorzieningen (bijvoorbeeld onderwijs, wegen, aow)) AOW = Algemene ouderdomswet)

weet hulp te vinden bij het invullen van een aangifte- of teruggavenformulier voor de belasting

regelt eigen aanvullende (pensioen) verzekeringen indien nodig

licht toe wat de rol van de vakbeweging in Nederland is

geeft uitleg over wat een CAO is en het belang ervan

legt uit dat discriminatie op het werk verboden is (zowel door werkgevers als collega’s)

bespreekt een vermoeden van discriminatie door een collega met de werkgever

licht toe hoe hij een beroep kan doen op wettelijke rechten bij discriminatie

schrijft zich in bij de Kamer van Koophandel

schrijft zich in voor (aanvullende) cursussen

legt uit dat een ondernemingsplan belangrijk is voor de financiering van de start van een eigen bedrijf.

levert informatie voor het opstellen van een ondernemingsplan

schakelt passende hulp in voor de financiering van de start van een eigen bedrijf

neemt contact op met de passende instantie bij het zoeken van een huurhuis

raadpleegt huizenkranten en websites

formuleert een woonwens die past bij zijn gezinssituatie en zijn inkomen

schrijft zich bij woon- of verhuiswens in bij een passende instantie

licht toe wat de belangrijkste stappen zijn in de vastgestelde procedure

kan aangeven dat er mogelijkheid is tot het aanvragen van huurtoeslag bij de Dienst Toeslagen en kan (eventueel met hulp) achterhalen welke regels gelden voor het aanvragen ervan

legt uit dat je bij het verkopen van een woning een makelaar in kan schakelen

neemt bij belangstelling voor een koophuis contact op met de verkopende makelaar/partij

wint informatie en advies in bij de bank over eigen financiële mogelijkheden in geval van hypotheek

geeft aan dat er mogelijkheden zijn voor renteaftrek

licht toe wat de taken zijn van een notaris bij de koop/verkoop van een huis

regelt zijn energievoorziening

regelt telefoon- en/of kabelaansluiting

begrijpt de hoofdpunten uit energiejaarrekening

volgt de veiligheidsvoorschriften voor gebruik van gas, elektra en water op

geeft aan op welke manieren je zuinig met gas, elektra en water kan omgaan om milieu en geld te sparen.

herkent storingen en handelt passend (bijvoorbeeld onderscheid stroomuitval in de buurt en gaslek in eigen woning)

geeft aan wat de regels voor afvalinzameling en afvalscheiding zijn

legt uit wat de wettelijke milieuregels zijn

geeft aan dat veel Nederlanders belang hechten aan een ordelijk aanzicht van de woning

bergt afval op op daarvoor bestemde plaatsen

geeft aan dat sport, beweging en gezond eten eraan bijdragen gezond te blijven

meldt zich aan bij een huisarts

maakt een afspraak voor een patiëntkennismakingsgesprek

legt uit dat hij een eigen huisarts kan kiezen

maakt afspraken voor klachten die vallen onder de taken en verantwoordelijkheden van een huisarts

geeft aan welk gedrag bijdraagt aan het bevorderen van herstel

geeft aan dat artsen in Nederland in het algemeen terughoudend zijn in het voorschrijven van medicijnen

licht toe dat op de Spoedeisende Hulp de volgorde van behandeling van mensen bepaald wordt door de ernst van de verwonding

gaat bij medische problemen eerst naar de huisarts

neemt bij bezoek aan specialist een verwijsbrief mee

neemt regels en gebruiken in ziekenhuizen in acht

laat bij eerste bezoek aan ziekenhuis eerst een registratiekaartje maken

geeft aan dat hij zich voor psychosociale zorg- of hulpverlening eerst tot de huisarts wendt wanneer hij deze zorg door de zorgverzekering vergoed wil krijgen

zorgt voor een recept via huisarts of specialist

haalt zonder tussenkomst van arts medicijnen die zonder recept verkrijgbaar zijn bij drogist of apotheek

hanteert de juiste regels voor het aanvragen van vergoeding voor medicijnen

kiest een tandarts

bezoekt periodiek een tandarts voor controle of behandeling

belt bij spoedgevallen het noodnummer

realiseert zich dat ’s avonds en in het weekend bij dringende medische problemen andere procedures gelden

meldt zich bij een verloskundige of laat zich bij medische noodzaak doorverwijzen naar gynaecoloog

noemt voorbeelden van verloskundige begeleiding

meldt zich tijdig bij een bureau voor kraamhulp

reageert op de oproep voor een bezoek aan het consultatiebureau

noemt voorbeelden van diensten van het consultatiebureau

doet verslag van ontwikkelingen van het jonge kind

haalt informatie over de ontwikkeling van het kind uit het ‘Groeigids’

kiest een zorgverzekeraar

noemt elementen uit het basispakket

licht toe wat een ‘eigen risico’ bij zorgverzekeringen is en dat dit verplicht is

licht toe dat voor specifieke zorg een aanvullende verzekering nodig is

declareert op voorgeschreven wijze

geeft uitleg over soorten hulp die kan worden gegeven (thuiszorg, ambulant, intramuraal)

legt uit dat voor langdurige intensieve zorg een indicatie van CIZ7.nodig is

neemt contact op met de gemeente of het CIZ (indien er geen spoed is)

herkent situaties waarin men gebruik kan maken van diensten van thuiszorg en van gespecialiseerde instellingen

neemt contact op met thuiszorg of met het CIZ

kan (eventueel met hulp) achterhalen hoe hij de procedure voor opname in gang kan zetten

neemt met juiste instanties contact op

herkent de belangrijkste perioden uit de Nederlandse geschiedenis en hun kenmerken

herkent het belangrijkste historische erfgoed van Nederland: zeevaart, gebouwen, kerken, waterwerken, grachten)

herkent het Wilhelmus en geeft toelichting op de rol die het volkslied speelt in de beleving en het leven van veel Nederlanders

geeft op hoofdlijnen aan wat de geschiedenis van Nederland in de Tweede Wereldoorlog is

licht toe wat er herdacht wordt op 4 mei en gevierd wordt op 5 mei en licht de gebruiken daarbij toe

toont respect voor de Nederlandse gevoelens bij uitingen van antisemitisme

licht toe wat de rol van Verenigde Staten, Canada en Groot-Brittannië bij de bevrijding van West-Europa in de Tweede Wereldoorlog was

geeft uitleg over actuele samenwerkingsverbanden op het gebied van veiligheid (NAVO8.)

herkent de ligging van provincies en belangrijkste plaatsen en gebieden (Randstad, Veluwe en de Wadden)

geeft uitleg over de economische kenmerken van regio’s

legt uit wat de gangbare normen over de gelijkheid van man en vrouw in Nederland zijn

legt uit dat vrouwen in Nederland zelfbeschikkingsrecht hebben

legt uit dat openlijke homoseksualiteit niet verboden is

legt uit dat bepaald kleedgedrag van sommige mannen/vrouwen niet mag worden opgevat als onkuis of uitnodigend

geeft wijzigingen door bij geboorte, huwelijk, echtscheiding, overlijden, verhuizing, migratie

richt zich tot de juiste instantie

licht toe waar hij een verblijfsvergunning en/of naturalisatie kan aanvragen

licht voor- en nadelen van naturalisatie toe

legt uit wat de meest voorkomende gemeentelijke belastingen en heffingen zijn (onroerendezaakbelasting (OZB), rioolheffing, reinigingsheffing)

betaalt gemeentelijke belastingen

geeft aan dat in bepaalde gevallen vergunningen van de gemeente nodig zijn

gebruikt het unieke burgerservicenummer en Digid in voorgeschreven situaties

geeft toelichting bij enkele hoofdpunten van het salarisstrookje /uitkeringsstrookje en jaaropgaaf inkomsten

geeft uitleg over waarom hij de jaaropgave meerdere jaren moet bewaren

doet aangifte

licht toe waarom belasting (bij)betaald of terugbetaald moet worden

vraagt faciliteiten ten aanzien van belastingbetaling aan (termijnen/vermindering/ kwijtschelding)

vraagt toeslagen of compensatie aan

toont een identiteitskaart als daar door het bevoegde gezag om wordt gevraagd

doet aangifte van diefstal of vermissing

roept hulp in van politie bij overlast, (verkeers)ongevallen en geweld

neemt de aanwijzingen van de (verkeers)politie in acht

achterhaalt hoe hij kan protesteren tegen slechte behandeling door de overheid

overziet de consequenties van indiening van een klacht

benoemt in grote lijnen welk gedrag en welk type uitingen niet zijn toegestaan volgens de wet

achterhaalt op welke wijze en waar hij een klacht over discriminatie kan indienen

overziet de consequenties van indiening van een klacht

legt uit dat hij voor juridische hulp bij advocaten of een Juridisch Loket terecht kan

legt uit dat, in geval van laag inkomen, een eigen bijdrage gevraagd wordt die past bij de inkomenssituatie

herkent voorbeelden van mogelijke hulpvragen

licht van gangbare verzekeringen toe waar deze voor zijn (ziektekosten, aansprakelijkheid, inboedel/woonverzekering, rechtsbijstand)

licht het belang van een ziektekostenverzekering, woonverzekering en aansprakelijkheidsverzekering toe

licht toe dat een ziektekostenverzekering en autoverzekering verplicht zijn

meldt schade en omschrijft schade correct

respecteert personen met een andere mening dan de eigen mening

geeft eigen mening, maar legt deze niet op aan anderen

kan zeggen dat hij de uitingen van een ander kwetsend vindt

respecteert personen met een andere godsdienst

legt uit dat iedereen in gelijke gevallen gelijk behandeld moet worden, ongeacht godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook

respecteert anderen wanneer zij zich op een onbekende of van de eigen opvattingen afwijkende manier gedragen op het gebied van godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras en/of geslacht, zolang dit gedrag door de wet toegestaan wordt

kan aangeven dat discriminatie gemeld kan worden bij een meldpunt

noemt inhoud en belang van actief en passief kiesrecht

licht situaties toe, waarin een stem kan worden uitgebracht (verkiezingen voor gemeenten, provincies, Tweede Kamer, Europa, waterschap, referenda)

geeft uitleg wanneer en aan welke verkiezingen een niet-genaturaliseerde inwoner mag deelnemen

geeft uitleg over de belangrijkste Nederlandse politieke partijen

licht toe dat de politieke partijen verkiezingsprogramma’s hebben

licht de positie en status van de Koning toe (Constitutionele Monarchie)

geeft uitleg over de belangrijkste taken en verantwoordelijkheden van de rijksoverheid naar burgers

licht toe dat de belangrijkste taken en verantwoordelijkheden van de provinciale overheid naar burgers liggen op het gebied van planologie en milieu

geeft uitleg over de belangrijkste taken en verantwoordelijkheden van de gemeenten naar burgers

licht toe wat de EU is

geeft uitleg over de belangrijkste taken en verantwoordelijkheden van het Europese bestuur naar de burgers

noemt de hoofdpunten uit parlementaire stelsel (regering, Eerste en Tweede Kamer, Prinsjesdag), meerpartijenstelsel (denominatie, richtingen)

legt uit wat de belangrijkste taak van elk van de drie machten in Nederland is en hoe zij deze taak uitvoeren

licht het belang van scheiding van de drie machten in Nederland toe

hanteert in de eerste plaats de wet- en regelgeving van de staat

accepteert de uitspraak van de rechterlijke macht

respecteert personen die zich op een van de eigen opvattingen afwijkende manier gedragen op het gebied van abortus, euthanasie, homoseksualiteit, seksualiteit

respecteert mensen met een afwijkende mening

licht toe dat geweld gemeld kan worden bij de politie of een specifiek meldpunt

legt uit dat alle geweld bij wet strafbaar is

geeft uitleg over de opeenvolgende (voor)schoolsoorten: vve11., groep 1 tot en met 8 basisonderwijs, vo12., mbo13., hbo14.en universiteit)

licht toe welke doorstroming of toelatingseisen er gelden voor de opeenvolgende scholen

legt uit dat scholen een eigen levensbeschouwelijke, religieuze of onderwijskundige grondslag mogen hebben

legt uit wat de leerplicht betekent en dat deze bindend is

legt uit dat de door de school vastgestelde vakantietijden bindend zijn en er alleen in uitzonderingsgevallen toestemming wordt gegeven voor afwijking ervan

maakt, indien relevant, gebruik van mogelijkheden van speciaal onderwijs voor kinderen met lichamelijke en/of geestelijke handicap en kinderen met leer- of gedragsproblemen

licht toe dat seksuele voorlichting onderdeel uitmaakt van het verplichte onderwijsprogramma

legt uit dat de ouders juridisch aansprakelijk zijn voor gedrag van hun kinderen tot 16 jaar

legt uit wat ouderbetrokkenheid inhoudt en wat door scholen wordt verwacht (communicatie met de school, vrijwilliger zijn)

legt uit in welke gevallen opvoedingsondersteuning mogelijk is

achterhaalt instanties voor opvoedingsondersteuning waarnaar doorverwezen kan worden

wint informatie in bij speelzaal en/of opvangorganisatie

geeft aan dat er mogelijkheid is tot het aanvragen van vergoedingsregelingen voor bepaalde doelgroepen

achterhaalt welke regels gelden voor het aanvragen van de vergoedingsregelingen en waar je die aanvraag doet

geeft uitleg over de verschillende soorten schoolkosten

legt uit in welke gevallen hij een aanvraag voor vermindering van kosten bij de school kan doen

achterhaalt (eventueel met hulp) welke regels gelden voor het aanvragen van tegemoetkoming in de kosten

legt uit in welke gevallen hij een aanvraag bij DUO kan doen

achterhaalt (eventueel met hulp) welke regels gelden voor het aanvragen van studiefinanciering