Hof 's-Hertogenbosch, 12-04-2005, nr. 03/2057

Aan belanghebbende is een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 2001 opgelegd (hierna: de aanslag). Na daartegen gemaakt bezwaar heeft de Inspecteur het bezwaar ongegrond verklaard.

Belanghebbende is tegen die uitspraak in beroep gekomen bij het Hof.

Ter zake van dit beroep heeft de griffier van belanghebbende een griffierecht geheven van € 31,=.

De Inspecteur heeft bij verweerschrift het beroep bestreden.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgehad op 25 augustus 2004 te 's-Hertogenbosch.

Aldaar zijn toen verschenen en gehoord, de gemachtigden van belanghebbende, alsmede, de Inspecteur.

Belanghebbende heeft voor de zitting een pleitnota met twaalf bijlagen toegezonden aan het Hof en aan de wederpartij. De Inspecteur heeft ter zitting aangegeven bezwaar te hebben tegen de pleitnota, omdat hij daarvan pas kennis heeft genomen op de avond voor het onderzoek ter zitting. Hij heeft daarom gevraagd om in de gelegenheid te worden gesteld schriftelijk te reageren op de pleitnota. Het Hof heeft dit toegestaan en rekent deze pleitnota met twaalf bijlagen tot de stukken van het geding.

Het Hof heeft met toepassing van artikel 8:64 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) het onderzoek ter zitting geschorst en daarbij bepaald dat het vooronderzoek wordt hervat. Vervolgens heeft het Hof met toepassing van artikel 8:45 van de Awb partijen verzocht schriftelijk inlichtingen te geven en/of onder hen berustende stukken in te zenden. Deze met partijen gevoerde correspondentie behoort tot de stukken van het geding.

Op 5 januari 2005 heeft het Hof van belanghebbende een fax ontvangen waarin belanghebbende onder meer schrijft:

Met toestemming van partijen heeft het Hof bepaald dat de nadere zitting achterwege blijft. Het Hof heeft vervolgens het onderzoek gesloten.

Het geschil betreft het antwoord op de volgende vragen:

Is het opleggen van de aanslag in strijd met het gelijkheidsbeginsel?

Belanghebbende is van oordeel dat er in rechte te beschermen vertrouwen is gewekt en dat de woning in box 1 dient te worden belast. De Inspecteur is van oordeel dat de woning in box 3 dient te worden belast. Hij stelt dat ten onrechte aan het bezwaar voor 2002 tegemoet is gekomen en dat belanghebbende hieraan geen gerechtvaardigd vertrouwen kan ontlenen. Uit alle feiten en omstandigheden blijkt dat de behandelend ambtenaar verzuimd heeft het elektronisch dossier te raadplegen. Opgewekt vertrouwen kan alleen richting de toekomst werken en niet naar het verleden.

Belanghebbende heeft in het kader van de briefwisseling na het onderzoek ter zitting een afschrift van de aan hem gezonden aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen 2002, alsmede de motivering van het tegen deze aanslag gerichte bezwaar en de uitspraak op dit bezwaar aan het Hof doen toekomen. Belanghebbende stelt dat bij hem in rechte te beschermen vertrouwen is gewekt dat de woning in 2001, evenals in 2002, in box 1 valt.

In het onderhavige geval stelt belanghebbende dat hij voor het jaar 2001 vertrouwen kan ontlenen aan een uitspraak op bezwaar met betrekking tot een later jaar, te weten 2002. In de jaren 2001 en 2002 speelt één fiscaal vraagstuk en hetzelfde feitencomplex. Voor het jaar 2001 is een andere inspecteur bevoegd dan voor het jaar 2002.

Op 9 januari 2004 heeft de Hoge Raad een arrest (nr. 38 537, BNB 2004/125) gewezen in een zaak, betreffende een aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekering over het jaar 1997, waarin een belanghebbende in rechte te beschermen vertrouwen wilde ontlenen aan het feit dat adoptiekosten in een later jaar met betrekking tot een tweede adoptiekind wel waren geaccepteerd, terwijl aftrek van soortgelijke kosten in een eerder jaar met betrekking tot een eerste adoptiekind waren geweigerd. Dienaangaande heeft de Hoge Raad overwogen:

Gelet op het voorgaande arrest en het onderhavige feitencomplex, dient het Hof te onderzoeken of sprake is van een weloverwogen standpuntbepaling en, zo ja, of deze standpuntbepaling vertrouwen kan opwekken richting een eerder jaar. Hierbij is van belang of er omstandigheden zijn die objectief gezien het opwekken van vertrouwen verhinderen. Tevens dient het Hof te beslissen of de inspecteur die bevoegd is in 2001, gebonden kan worden aan het standpunt van de in 2002 bevoegde inspecteur.

Het Hof stelt voorop dat de gerechtvaardigdheid van het vertrouwen dient te worden beoordeeld vanuit het oogpunt van de belanghebbende en niet vanuit het oogpunt van de Inspecteur die op de hoogte is van alle wetenswaardigheden rondom het opleggen van de aanslag en de afdoening van bezwaarschriften. De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 13 december 1989, nr. 25 077, BNB 1990/119, immers overwogen:

Het Hof is van oordeel dat een belastingplichtige ervan uit mag gaan dat een uitspraak op bezwaar op basis van een duidelijk gemotiveerd bezwaarschrift berust op een uitdrukkelijke, weloverwogen standpuntbepaling van een inspecteur. Indien een belastingplichtige ten tijde van het kennis nemen van een dergelijke standpuntbepaling redelijkerwijs moet twijfelen aan de juistheid hiervan, kan dit verhinderen dat vertrouwen wordt opgewekt.

Gesteld noch gebleken is dat belanghebbende fiscaal geschoold is. Van belanghebbende mag niet worden verwacht dat hij op de hoogte is van de omstandigheid dat alleen een elektronisch dossier voorhanden is en dat bezwaarschriften versneld worden afgedaan zonder nader onderzoek. De Inspecteur heeft ter zitting opgemerkt dat er op dit moment 800 bezwaarschriften aanhangig zijn over hetzelfde onderwerp. Op grond hiervan en op grond van de inhoud van het beroepschrift en de overige stukken die door gemachtigde zijn geschreven, is het Hof van oordeel dat belanghebbendes standpunt een pleitbaar standpunt is in een ingewikkelde kwestie, zodat belanghebbende ten tijde van het ontvangen van de uitspraak op bezwaar, niet redelijkerwijs hoefde te beseffen dat de uitspraak op bezwaar foutief was. De voornoemde omstandigheden verhinderen derhalve niet dat vertrouwen kon worden gewekt bij belanghebbende.

Het Hof overweegt dat de Inspecteur bevoegd is voor het jaar 2001, terwijl het onderdeel P van de rijksbelastingdienst bevoegd is voor het jaar 2002. Er is derhalve sprake van twee inspecteurs die volgtijdelijk bevoegd zijn.

Gesteld noch gebleken is dat belanghebbende zich bewust was van het feit dat voor het jaar 2001 een andere inspecteur bevoegd was dan voor 2002. Het Hof overweegt dat van belanghebbende niet kan worden verwacht dat hij op de hoogte is van de regels rondom competentieoverdracht.

Een inspecteur kan gehouden zijn het standpunt van een competente ambtgenoot te volgen (Hoge Raad 13 oktober 1993, nr. 28 168, BNB 1994/8). Een inspecteur kan gebonden zijn aan de gedragslijn van een voorheen bevoegde inspecteur (Hoge Raad 27 maart 1996, nr. 30 758, BNB 1996/179).

De Inspecteur heeft in zijn, na het onderzoek ter zitting ingestuurde, reactie gesteld dat zijn collega van het onderdeel P van de rijksbelastingdienst het elektronische dossier klaarblijkelijk niet heeft geraadpleegd en, zonder nader onderzoek, een onjuiste beslissing heeft genomen. Voorts heeft de Inspecteur gesteld dat opgewekt vertrouwen alleen richting de toekomst kan doorwerken en niet naar het verleden. De Inspecteur heeft niet gesteld dat hij niet gebonden zou zijn aan het oordeel van een andere inspecteur.

Gelet op hetgeen onder 4.8.2, 4.8.3 en 4.8.4 is overwogen, is het Hof van oordeel dat het vertrouwensbeginsel in dit geval meebrengt dat de Inspecteur gebonden is aan het standpunt van zijn collega van het onderdeel P van de rijksbelastingdienst.

De Inspecteur stelt dat vertrouwen slechts in de richting van de toekomst kan werken en niet in de richting van het verleden. Daarover merkt het Hof het volgende op. In bovenstaand arrest van 9 januari 2004 heeft de Hoge Raad niet overwogen dat opgewekt vertrouwen zich niet tot het verleden kan uitstrekken. Het Hof ziet geen reden om een dergelijke beperking aanwezig te achten in dit geval waarin één fiscaal vraagstuk en één feitencomplex in twee jaren speelt. Toen belanghebbende bericht kreeg dat zijn standpunt werd gevolgd voor het jaar 2002, mocht hij ervan uitgaan dat zijn standpunt voor 2001 ook werd gevolgd, omdat er sprake was van hetzelfde vraagstuk en hetzelfde feitencomplex. In dit geval moet het belang van een juiste wetstoepassing worden afgewogen tegen het belang van de rechtszekerheid. Het Hof acht de rechtszekerheid van zwaarder belang.

Op grond van het vorenoverwogene is het Hof van oordeel dat belanghebbende in rechte te beschermen vertrouwen aan de uitspraak op bezwaar betreffende het jaar 2002 mag ontlenen voor het jaar 2001, zodat het beroep gegrond is. Het belastbaar inkomen uit werk en woning bedraagt alsdan € 32.406,= en het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen € 1.847,=.

Gelet op het vorenstaande behoeven de overige geschilpunten geen behandeling.

Gelet op artikel 8:74, eerste lid, van de Awb dient aan belanghebbende het door hem betaalde griffierecht te worden vergoed.

Nu het beroep gegrond is, acht het Hof termen aanwezig de Inspecteur te veroordelen in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het beroep bij het Hof redelijkerwijs heeft moeten maken.

Het Hof stelt deze kosten, mede gelet op het bepaalde in het Besluit proceskosten bestuursrecht, op 2,5 (punten) x € 322,= (waarde per punt) x 2 (gewicht van de zaak) is € 1.610,=. Er is naar het oordeel van het Hof geen sprake van samenhang als bedoeld in artikel 3, lid 2 van het Besluit proceskosten bestuursrecht met de zaken bekend onder de nummers 03/01911 en 03/02480 omdat deze beroepen op 11 augustus 2003 respectievelijk 31 oktober 2003 zijn ingesteld, en de onderhavige zaak op 2 september 2003. Naar het oordeel van het Hof kan niet worden gezegd dat sprake is van gelijktijdig of nagenoeg gelijktijdig ingestelde beroepen.

Het Hof: