Rb. Haarlem, 01-11-2007, nr. AWB 06/11006, nr. AWB 06/11007, nr. AWB 06/11008, nr. AWB 06/11009, nr. AWB 06/11011
ECLI:NL:RBHAA:2007:BB7712
- Instantie
Rechtbank Haarlem
- Datum
01-11-2007
- Zaaknummer
AWB 06/11006
AWB 06/11007
AWB 06/11008
AWB 06/11009
AWB 06/11011
- LJN
BB7712
- Vakgebied(en)
Omzetbelasting (V)
Belastingrecht algemeen (V)
- Brondocumenten en formele relaties
ECLI:NL:RBHAA:2007:BB7712, Uitspraak, Rechtbank Haarlem, 01‑11‑2007; (Eerste aanleg - meervoudig)
- Vindplaatsen
Uitspraak 01‑11‑2007
Inhoudsindicatie
OB. Uit de feiten volgt dat het Ziekenhuis en niet eiseres de macht heeft gekregen om als eigenaar over de medische apparatuur te beschikken. De overige omstandigheden, zoals de tussen partijen gesloten overeenkomsten, de tenaamstelling van de bestelling en de factuurstroom, doen hier niet aan af nu deze omstandigheden niet in overeenstemming zijn met de fiscale realiteit, maar tot doel hebben een verhuursituatie in het leven te roepen die de overdracht van de beschikkingsmacht door de leverancier aan het Ziekenhuis miskent.
Partij(en)
RECHTBANK HAARLEM
Sector bestuursrecht, meervoudige belastingkamer
Procedurenummers: AWB 06/11006, AWB 06/11007, AWB 06/11008, AWB 06/11009, AWB 06/11011
Uitspraakdatum: 1 november 2007
Uitspraak als bedoeld in afdeling 8.2.6 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het geding tussen
X B.V., gevestigd te Z, eiseres,
gemachtigde: mr. A,
en
P, verweerder.
1. Ontstaan en loop van het geding
1.1.
Eiseres heeft in haar aangifte omzetbelasting voor het tweede kwartaal van 2001 om een teruggaaf van f. 499.578 verzocht.
1.2.
Eiseres heeft in haar aangifte omzetbelasting voor het derde kwartaal van 2001 om een aftrek van f. 86.937 verzocht. Deze aangifte heeft geleid tot een verzoek om teruggaaf van
- f.
77.528.
1.3.
Eiseres heeft in haar aangifte omzetbelasting voor het vierde kwartaal van 2001 om een aftrek van € 47.385 verzocht. Deze aangifte heeft geleid tot een verzoek om teruggaaf van
€ 42.606.
1.4.
Eiseres heeft in haar aangifte omzetbelasting voor het eerste kwartaal van 2002 om een teruggaaf van € 3.505 verzocht.
1.5.
Eiseres heeft in haar aangifte omzetbelasting voor het tweede kwartaal van 2002 om een teruggaaf van € 743 verzocht.
1.6.
Naar aanleiding van een onderzoek heeft verweerder de verzoeken om teruggaaf afgewezen.
1.7.
Verweerder heeft bij uitspraken op bezwaar van 8 september 2006 de beslissing om geen teruggaaf te verlenen, gehandhaafd.
1.8.
Eiseres heeft daartegen bij brief van 19 oktober 2006, ontvangen bij de rechtbank op 20 oktober 2006, beroep ingesteld.
1.9.
Verweerder heeft vijf verweerschriften ingediend.
1.10.
Eiseres heeft, na daartoe door de rechtbank in de gelegenheid te zijn gesteld, schriftelijk gerepliceerd, waarna verweerder schriftelijk heeft gedupliceerd.
1.11.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 22 oktober 2007 te Haarlem. Namens eiseres is verschenen haar gemachtigde, mr. A, bijgestaan door zijn kantoorgenoot drs. B. Namens verweerder zijn verschenen mr. C en D. Partijen hebben ter zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan de rechtbank en aan elkaar. Van het ter zitting verhandelde is een proces-verbaal opgemaakt, waarvan een afschrift aan deze uitspraak is gehecht.
2. Tussen partijen vaststaande feiten
2.1.
Eiseres is in 1990 opgericht. Sinds 29 januari 2001 luiden haar statutaire doelstellingen als volgt:
- -
Het op kostprijs dekkende wijze aanschaffen en exploiteren van roerende zaken ten behoeve van instellingen, werkzaam in de gezondheidszorg;
- -
Het oprichten en verwerven van, het deelnemen in, het samenwerken met, het voeren van de directie over, alsmede het (doen) financieren van andere ondernemingen, in welke rechtsvorm ook;
- -
Het verstrekken en aangaan van geldleningen, het beheer van en het beschikken over registergoederen en het stellen van zekerheden, ook voor schulden van anderen;
- -
Het verrichten van al hetgeen met het vorenstaande verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin.
2.2.
De aandeelhouder van eiseres is sinds 15 januari 2001 de Stichting E. Deze stichting heeft drie bestuursleden, van wie één adjunct-directeur bedrijfsvoering is van Stichting F (hierna: het Ziekenhuis). De directeur van eiseres voert zijn werkzaamheden onbezoldigd uit en is tevens stafmedewerker van het Ziekenhuis.
2.3.
Eiseres en het Ziekenhuis hebben op 1 november 2001 een overeenkomst van huur en verhuur van roerende zaken (hierna: de Huurovereenkomst) gesloten, met eiseres in de hoedanigheid van verhuurder en het Ziekenhuis in die van huurder. Volgens de Huurovereenkomst draagt het Ziekenhuis de kosten van onderhoud en reparatie en is het verplicht het gehuurde afdoende verzekerd te houden. De huurprijzen zijn berekend op basis van de vaste kosten, te weten afschrijving, administratiekosten en managementfee en worden jaarlijks achteraf voldaan. In de huurprijs is geen rente begrepen. De door het Ziekenhuis verschuldigde huur wordt verrekend met de door eiseres verschuldigde aflossing voor de hierna onder 2.4 genoemde lening.
Indien eiseres gedurende de looptijd enig fiscaal nadeel lijdt, mogen de huurprijzen dusdanig worden verhoogd dat dit nadeel wordt gecompenseerd. Eiseres heeft alle fabrieksgaranties op het gehuurde voor de looptijd van de huur overgedragen aan het Ziekenhuis. Het Ziekenhuis heeft verklaard alle aanspraken uit dien hoofde uitsluitend tegenover de fabrikant over te nemen en eiseres terzake gevrijwaard. De Huurovereenkomst is gesloten voor vijf jaar, maar wordt eenmaal verlengd met vijf jaar indien het Ziekenhuis de huur niet voor een bepaald tijdstip heeft opgezegd. Eiseres is verplicht het gehuurde na afloop van de huurperiode als eerste aan het Ziekenhuis te koop aan te bieden voor de op dat moment geldende waarde van het gehuurde in het economische verkeer. De vergoeding is tenminste de alsdan geldende boekwaarde van het gehuurde, vermeerderd met 5 procent, exclusief omzetbelasting.
2.4.
Eiseres en het Ziekenhuis hebben op 1 november 2001 tevens een overeenkomst van geldlening (hierna: de Leenovereenkomst) gesloten. Eiseres leent van het Ziekenhuis een bedrag dat gelijk is aan het netto geïnvesteerde bedrag inclusief omzetbelasting voor de aankoop van de roerende zaken die zijn genoemd in bijlage 3 bij de Huurovereenkomst. Blijkens de considerans van de Leenovereenkomst strekt deze uitsluitend ter financiering van deze roerende zaken. Het bedrag dat strekt ter financiering van de omzetbelasting begrepen in de aankoop wordt onverwijld na de teruggaaf daarvan door de fiscus aan eiseres door eiseres aan het Ziekenhuis voldaan als eerste aflossing van de lening. In totaal heeft eiseres f. 3.745.000 van het Ziekenhuis geleend. De lening is renteloos verstrekt. Eiseres heeft zich verbonden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Ziekenhuis geen verplichtingen tegenover andere geldschieters aan te gaan, noch enige zekerheid voor andere schulden te verlenen.
2.5.
Eiseres en het Ziekenhuis hebben op 1 november 2001 een overeenkomst van verpanding (hierna: de Pandovereenkomst) gesloten. Eiseres wordt in deze overeenkomst aangeduid als “Pandgever” en het Ziekenhuis als “Pandhouder”. De Pandovereenkomst strekt tot zekerheid voor de nakoming van de verplichtingen die eiseres heeft tegenover het Ziekenhuis uit hoofde van de Leenovereenkomst. In de Pandovereenkomst is, voor zover van belang, het volgende opgenomen:
“In aanmerking nemende dat:
- -
(…)
- -
de vestiging van het pandrecht is geschied doordat de Pandhouder de Zaken in haar macht heeft gekregen overeenkomstig de tussen partijen gesloten Huurovereenkomst, en voorts onder de voorwaarden als vervat in de onderhavige overeenkomst;”
“Artikel 3 – Verplichtingen Pandhouder
3.1. Pandgever heeft de Zaken verhuurd aan Pandhouder, conform de bepalingen van de Huurovereenkomst. Pandhouder verbindt zich gedurende de looptijd van de Huurovereenkomst de Zaken met inachtneming van het bepaalde in deze overeenkomst te zullen houden voor Pandgever. Zodra de Huurovereenkomst eindigt en de Zaken uit dien hoofde buiten de macht van Pandhouder geraken, zal het bij deze overeenkomst gevestigde pandrecht als een bezitloos pandrecht in de zin van artikel 3:237 BW gelden. Pandhouder zal daartoe in een dergelijk geval zorgdragen voor registratie van deze overeenkomst.”
“Artikel 4 – Verplichtingen Pandgever
- 4.1.
Pandgever is niet bevoegd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Pandhouder de Zaken te verkopen of daarover anderszins te beschikken, anders dan de verhuur als bedoeld in artikel 3.1 van deze overeenkomst.”
“Artikel 5 – Afgifte
Indien Pandgever uit welken hoofde dan ook tekortkomt in de nakoming van enige verbintenis jegens Pandhouder, is Pandhouder bevoegd afgifte van de Zaken te vorderen voor zover deze zich nog niet in haar macht bevinden en de Zaken daaropvolgend te verkopen en zich uit de opbrengst te voldoen.”
- 2.6.
Artikel 15.2 van de Huurovereenkomst bepaalt dat de Leenovereenkomst en de Pandovereenkomst een integraal onderdeel vormen van de Huurovereenkomst.
- 2.7.
Het Ziekenhuis verzorgt de dagelijkse administratie van eiseres op basis van een op
28 oktober 2001 gesloten overeenkomst uitvoering administratie. De overeenkomst betreft de complete administratie, waaronder begrepen het samenstellen van de jaarrekening en het voeren van de grootboekhouding, de inkoopadministratie en de verkoopadministratie. Volgens de overeenkomst draagt het Ziekenhuis tevens zorg voor het opstellen van de overeenkomsten van huur en verhuur, overeenkomsten van geldleningen en overeenkomsten van verpanding met de daarbij behorende bijlagen tussen eiseres en haar afnemers. De vergoeding bedraagt € 2.750 per jaar. Per inkooptransactie bedraagt de vergoeding € 230.
- 2.8.
Het Ziekenhuis stelt jaarlijks een investeringsbegroting op. In overleg met de diverse artsen wordt de begroting ingevuld met te investeren apparatuur. Het hoofd inkopen van het Ziekenhuis benadert mogelijke leveranciers, beoordeelt de apparatuur en vraagt offertes op. Aan de hand van de offertes beslist het hoofd inkopen van welke leveranciers het Ziekenhuis de apparatuur wil betrekken. Vervolgens treedt hij in onderhandeling over voorwaarden, specificaties en prijs. De bestelling wordt op zijn besluit geplaatst bij eiseres. Eiseres bestelt de apparatuur bij de leverancier. De apparatuur wordt rechtstreeks afgeleverd bij het Ziekenhuis. De leverancier stuurt de factuur naar eiseres, die de factuur ter ondertekening aan het hoofd inkopen van het Ziekenhuis voorlegt. Tevens tekent het hoofd inkopen van het Ziekenhuis een acceptatieverklaring, waarin hij verklaart dat het Ziekenhuis de apparatuur in goede orde heeft ontvangen en in gebruik genomen. Bij de ondertekening van deze verklaring vangt de verhuur volgens de overeenkomst huur en verhuur van roerende zaken aan.
- 2.9.
In haar aangiften omzetbelasting voor de tijdvakken tweede, derde en vierde kwartaal van 2001 en het eerste en tweede kwartaal van 2002 heeft eiseres aanspraak gemaakt op aftrek van voorbelasting die is vermeld op facturen voor de levering van medische apparatuur (hierna: de apparatuur). In de aangifte van het tweede kwartaal 2001 is een bedrag van f. 215.065 begrepen dat betrekking heeft op het eerste kwartaal van 2001 en het jaar 2000.
- 2.10.
Op 25 januari 2007 heeft het Ziekenhuis, wiens naam is gewijzigd in Stichting G, verweerder verzocht bij beschikking te bepalen dat met ingang van 12 april 2006 tussen hem en eiseres een fiscale eenheid voor de omzetbelasting bestaat als bedoeld in artikel 7, vierde lid, van de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: de Wet).
- 3.
Geschil
3.1.
Primair is in geschil of eiseres recht heeft op aftrek van voorbelasting met betrekking tot de levering van medische apparatuur. Voorts is in geschil of eiseres de voorbelasting voor het eerste kwartaal 2001 en het jaar 2000 in het juiste tijdvak heeft teruggevraagd. Voor de standpunten van partijen verwijst de rechtbank naar de gedingstukken en naar het aangehechte proces-verbaal van de zitting.
3.2.
Eiseres concludeert tot gegrondverklaring van de beroepen, vernietiging van de uitspraken op bezwaar en tot verlening van de gevraagde teruggaven omzetbelasting.
3.3.
Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van de beroepen.
4.
Beoordeling van het geschil
4.1.
Volgens vaste jurisprudentie moet artikel 5, lid 1, van de Zesde richtlijn aldus worden uitgelegd, dat als “levering van een goed” wordt beschouwd de overdracht van de macht om als eigenaar over een lichamelijke zaak te beschikken, ook indien geen overdracht van de juridische eigendom van die zaak plaatsvindt en dat de beoordeling daarvan aan de hand van de feitelijke omstandigheden dient te worden bepaald.
4.2.
De rechtbank is van oordeel dat de apparatuur niet is geleverd aan eiseres maar aan het Ziekenhuis. De rechtbank baseert dit oordeel op de volgende omstandigheden:
- -
Eiseres is niet bevoegd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Ziekenhuis de apparatuur te verkopen of daarover anderszins te beschikken, anders dan de verhuur in overeenstemming met de Huurovereenkomst;
- -
Het Ziekenhuis en niet eiseres bepaalt welke apparatuur wordt besteld. Het Ziekenhuis voert de onderhandelingen met de leveranciers over voorwaarden, specificaties en prijzen;
- -
Het Ziekenhuis draagt de financieringslast doordat zij een renteloze lening verstrekt aan eiseres;
- -
De apparatuur wordt rechtstreeks door de leverancier bij het Ziekenhuis afgeleverd;
- -
Het Ziekenhuis betaalt de kosten voor onderhoud, verzekering en reparatie;
- -
Het Ziekenhuis heeft alle fabrieksgaranties overgenomen en eiseres op dit gebied gevrijwaard;
- -
Het Ziekenhuis bepaalt of de apparatuur aan de wensen voldoet en tekent de acceptatieverklaring;
- -
Eiseres is als verhuurder niet aansprakelijk voor zichtbare of onzichtbare gebreken aan de apparatuur;
- -
Het Ziekenhuis vrijwaart eiseres voor alle kosten, schaden en interesten veroorzaakt door gebruikers van de apparatuur en personeel van het Ziekenhuis;
- -
Het Ziekenhuis vrijwaart eiseres voor alle aanspraken van derden, verband houdende met het gebruik van de apparatuur door gebruikers en personeel van het Ziekenhuis;
- -
Eiseres is verplicht het gehuurde na afloop van de huurperiode als eerste aan het Ziekenhuis te koop aan te bieden tegen een vooraf vastgestelde prijs, zijnde de op dat moment geldende waarde in het economisch verkeer, die wordt gesteld op tenminste de alsdan geldende boekwaarde vermeerderd met 5 procent, exclusief omzetbelasting.
4.3.
Uit de onder 4.2. vermelde feiten leidt de rechtbank af dat het Ziekenhuis en niet eiseres van de leverancier de macht heeft gekregen om als eigenaar over de apparatuur te beschikken. De overige omstandigheden, zoals de tussen partijen gesloten overeenkomsten, de tenaamstelling van de bestelling en de factuurstroom, doen hier niet aan af nu deze omstandigheden niet in overeenstemming zijn met de fiscale realiteit maar tot doel hebben een verhuursituatie in het leven te roepen die de overdracht van de beschikkingsmacht door de leverancier aan het Ziekenhuis miskent.
4.4.
Gelet op het vorenoverwogene dienen de beroepen ongegrond te worden verklaard.
5.
Proceskosten
De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.
6. Beslissing
De rechtbank verklaart de beroepen ongegrond.
Deze uitspraak is gedaan op 1 november 2007 en op dezelfde dag in het openbaar uitgesproken door mr. A. van Dongen, voorzitter, mrs. A.J. Roke en E. Polak, rechters, in tegenwoordigheid van mr. L.H.W. Verdegaal, griffier.
Afschrift verzonden aan partijen op:
De rechtbank heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (belastingkamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.
Bij het instellen van hoger beroep dient het volgende in acht te worden genomen:
- 1.
- bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd;
- 2.
- het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden:
- a.
de naam en het adres van de indiener;
- b.
een dagtekening;
- c.
een omschrijving van de uitspraak waartegen het hoger beroep is ingesteld;
- d.
de gronden van het hoger beroep.