Rb. Maastricht, 11-11-2011, nr. Rekestnummer 11/238

Het bezwaarschrift is op 26 april 2011 ter griffie van de rechtbank ingekomen.

[Naam bezwaarde] is opgeroepen om ter zitting van 27 mei 2011 te verschijnen. Op deze datum heeft de rechtbank de raadsman van [Naam bezwaarde] en de officier van justitie in raadkamer gehoord. [Naam bezwaarde] is niet ter zitting verschenen. De behandeling van het bezwaarschrift is ter zitting voor bepaalde tijd aangehouden, teneinde de officier van justitie in de gelegenheid te stellen om een proces-verbaal te doen opmaken door de afnemer van het DNA-materiaal en hierin te vermelden of [Naam bezwaarde] is gewezen op zijn recht om bezwaar te maken tegen afname door de beveiligingsmedewerker, of er sprake was van een taalprobleem en hoe de psychische gesteldheid was van [Naam bezwaarde].

Tenslotte heeft de rechter de officier van justitie de opdracht gegeven een aanvullend proces-verbaal te doen opmaken omtrent de bevoegdheid van de afnemer van het DNA-materiaal en de detentiegeschiedenis van bezwaarde en wel met name of bezwaarde telkens op een psychische afdeling heeft verbleven.

Op 11 november 2011 is de behandeling van de zaak voortgezet. Op die datum zijn de officier van justitie en de raadsman van [Naam bezwaarde] ter zitting gehoord. [Naam bezwaarde] is wederom niet ter zitting verschenen.

Bij vonnis van 20 mei 2009 is [Naam bezwaarde] door de politierechter te Maastricht onder andere veroordeeld tot, kort gezegd, gevangenisstraf voor de duur van 2 weken voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren en een geldboete van

€ 660,00 subsidiair 13 dagen hechtenis wegens twee door hem gepleegde diefstallen.

Bij arrest van 27 oktober 2010 heeft het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch [Naam bezwaarde] veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 6 weken waarvan twee weken voorwaardelijk. Uit het arrest blijkt dat klager zich twee maal schuldig heeft gemaakt aan zakkenrollerij.

Op bevel van de officier van justitie te Maastricht is op 13 april 2011 van [Naam bezwaarde] celmateriaal afgenomen ten behoeve van het bepalen en verwerken van zijn DNA-profiel in de landelijke DNA-bank.

Het bezwaarschrift richt zich tegen het bepalen en verwerken van het DNA-profiel van [Naam bezwaarde] in de landelijke DNA-bank.

De raadsman heeft -kort en zakelijk weergegeven en voor zover voor de uitkomst van deze procedure relevant- het volgende aangevoerd:

Omdat onduidelijk is of de handtekening onder het bevel tot afname van DNA-materiaal bij [Naam bezwaarde] door een officier van justitie is gezet, kan niet worden vastgesteld of dit bevel bevoegd gegeven is.

Mocht dit laatste al het geval zijn dan is de officier van justitie te laat overgegaan tot het bevelen van de DNA-afname. De veroordeling van de politierechter dateert van 20 mei 2009. Op 13 april 2011 is bij [Naam bezwaarde] DNA-materiaal afgenomen. De Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden beoogt de officier van justitie te verplichten direct na de veroordeling DNA-materiaal bij de veroordeelde te laten afnemen en een profiel te laten bepalen.

[Naam bezwaarde] heeft van meet af aan bezwaar gemaakt tegen afname van DNA-materiaal. Dit materiaal had daarom alleen door een arts of verpleegkundige bij hem mogen worden afgenomen. Ondanks het door [Naam bezwaarde] geuite bezwaar, is bij hem DNA materiaal afgenomen, door een beveiligingsmedewerker.

Indien er van uit wordt gegaan dat [Naam bezwaarde] zijn bezwaren tegen afname van DNA-materiaal heeft laten varen, dan had hij moeten worden gewezen op de mogelijkheid om tegen de afname door een ander dan een arts of een verpleegkundige bezwaar te maken. Nu [Naam bezwaarde] hierover niet is geïnformeerd is de afname van zijn DNA-materiaal op onrechtmatige wijze geschied hetgeen tot gegrondverklaring van het bezwaarschrift dient te leiden. De taalproblemen en de psychische gesteldheid van [Naam bezwaarde] hadden extra alertheid op de naleving van de regelgeving met zich moeten brengen.

Het bevel tot afname van DNA-materiaal is tijdig door een officier van justitie gegeven.

Of [Naam bezwaarde] bezwaar heeft gemaakt is voor de uitvoering van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden niet relevant omdat een veroordeelde verplicht is om aan deze wet mee te werken.

[Naam bezwaarde] is op de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen afname door een ander dan een arts of verpleegkundige gewezen. Hij heeft geen bezwaar gemaakt tegen afname van DNA-materiaal door een beveiligingsmedewerker. Bij [Naam bezwaarde] is rechtmatig DNA-materiaal afgenomen. Het bezwaarschrift dient derhalve ongegrond te worden verklaard.

De rechtbank is bevoegd van het onderhavige verzoekschrift kennis te nemen, nu de veroordeling van [Naam bezwaarde] die tot de afname van celmateriaal heeft geleid, in eerste instantie door deze rechtbank is geschied.

Met de afname van DNA-materiaal bij [Naam bezwaarde] wordt uitvoering gegeven aan het onderliggende bevel van 13 april 2011. Het is de rechtbank ambtshalve bekend dat de handtekening onder dit bevel van een aan het openbaar ministerie te Maastricht verbonden officier van justitie is. Voormeld bevel is derhalve bevoegd gegeven.

Bij vonnis van 20 mei 2009 en nadien in hoger beroep bij arrest van 27 oktober 2010 is [Naam bezwaarde] veroordeeld voor feiten waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten, waardoor de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden op hem van toepassing is. De in artikel 2 van deze Wet genoemde uitzonderingssituatie doet zich hier niet voor.

In de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden is geen termijn opgenomen voor het geven van het bevel tot het afnemen van celmateriaal. Uit de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel (Kamerstukken II 2002-2003, 28 685, nr. 3 p32) blijkt dat de wetgever heeft beoogd dat het bevel zo spoedig mogelijk na de veroordeling wordt gegeven.

Naar het oordeel van de rechtbank is het bevel tot afname van DNA-materiaal bij [Naam bezwaarde] weliswaar niet meteen na de veroordeling in eerste aanleg gegeven, maar niet zo laat dat dit tot gegrondverklaring van het bezwaarschrift zou moeten leiden, nu de belangen van [Naam bezwaarde] niet zijn geschonden en het afnemen van DNA-materiaal binnen een jaar na het vonnis van de rechtbank, gelet op het feit dat het hoger beroep is afgewacht, geen onaanvaardbare rechtsongelijkheid in de behandeling van veroordeelden tot gevolg heeft. (LJN:BR4357, rechtbank Groningen, 20-10-2010)

Uit een zich bij de stukken bevindend formulier "opdracht afname en onderzoek DNA-materiaal" blijkt dat door [naam beveiligingsmedewerker] op 13 april 2011 te 10.49 uur in aanwezigheid van naam beveiligingsmedewerker], beiden beveiligingsmedewerker, wangslijm is afgenomen.

In de eerste plaats dient de vraag te worden beantwoord of de afname door een beveiligingsmedewerker van belang is voor de rechtmatigheid van de afname van DNA-materiaal bij [Naam bezwaarde], aangenomen dat hij alleen tegen de afname van DNA-materiaal bezwaar heeft gemaakt en niet tegen de afname door een beveiligingsmedewerker in het bijzonder.

De Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel (Kamerstukken Tweede Kamer, vergaderjaar 2002-2003, 28 685, nr. 3 pag 38) bevat de volgende passage:

Artikel 5, tweede lid, voorziet erin dat het afnemen van celmateriaal tegen de wil van de veroordeelde door een arts of een verpleegkundige geschiedt. Dat geldt ongeacht of er wangslijmvlies wordt afgenomen dan wel, vanwege bijzondere geneeskundige redenen of vanwege verzet van de veroordeelde, bloed of haarwortels. Hiermee wordt aangesloten bij de

artikelen 151b, derde lid, en 195d, derde lid, van het Wetboek van Strafvordering.

Ingevolge deze artikelleden dient bij gedwongen afname van celmateriaal bij een verdachte altijd een arts of een verpleegkundige te worden ingeschakeld. Er zijn geen redenen om in dit wetsvoorstel daarvan af te wijken. Het gaat zowel bij de verdachte als bij de veroordeelde

immers om hetzelfde dwangmiddel.

Uit bovenstaande passage vloeit voort dat de afname van DNA-materiaal bij [Naam bezwaarde] –nu DNA-materiaal door een beveiligingsmedewerker is afgenomen- onrechtmatig heeft plaatsgevonden als dit is gebeurd ondanks het feit dat hij bezwaar heeft gemaakt tegen afname van DNA-materiaal.

In een brief van 12 juli 2011 van de behandelcoördinator afdeling Farao van de penitentiaire inrichting Limburg Zuid locatie PPC Overmaze Maastricht wordt vermeld dat op de dag van de DNA afname het volgende over [Naam bezwaarde] is gerapporteerd: "heeft vanmorgen DNA afgestaan. Wilde hier in eerste instantie niet aan meewerken, maar daar het verplicht is werkte hij eraan mee."

Op basis van laatstgenoemde passage concludeert de rechtbank dat [Naam bezwaarde] zijn bezwaren heeft laten varen. In principe mocht derhalve DNA-materiaal bij hem worden afgenomen door een ander dan een arts of een verpleegkundige. Bij [Naam bezwaarde] is DNA-materiaal afgenomen door een beveiligingsmedewerker. Afname door een ander dan een arts of verpleegkundige is geregeld in artikel 3, lid 3 van het Besluit DNA-onderzoek in strafzaken. Deze bepaling luidt als volgt:

Het afnemen van wangslijmvlies of haarwortels bij een veroordeelde ingevolge een bevel als bedoeld in artikel 2, eerste lid van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden kan, ingeval de veroordeelde daartegen geen bezwaar maakt, geschieden door een daartoe door de officier van justitie aangewezen opsporingsambtenaar of een daartoe door de directeur van de inrichting of instelling aangewezen persoon als bedoeld in artikel 1, onder f, van de Penitentiaire Beginselenwet, artikel 1 onder k van de Beginselenwet verpleging terbeschikkinggestelden of artikel 1 onder 1 van de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen die voldoet aan bij ministeriele regeling vastgestelde eisen.

Bij de stukken bevindt zich naast de informatie uit de brief van 12 juli 2011 van de behandelcoördinator afdeling Farao van de penitentiaire inrichting Limburg Zuid locatie PPC Overmaze Maastricht ("heeft vanmorgen DNA afgestaan. Wilde hier in eerste instantie niet aan meewerken, maar daar het verplicht is werkte hij eraan mee.”) een verklaring gedateerd 6 juli 2011 waarin [namen beveiligingsmedewerker] verklaren dat [Naam bezwaarde] tijdens de DNA afname er op gewezen is dat hij recht heeft om bezwaar te maken tegen "de procedure".

De rechtbank acht de bewoordingen van deze verklaring mede gelet op hetgeen gerelateerd wordt in voormelde brief dermate vaag dat naar haar oordeel op grond hiervan niet geconcludeerd kan worden dat de [Naam bezwaarde] erop is gewezen dat hij tegen afname door een ander dan een arts of verpleegkundige bezwaar kan maken. Uit het voorgaande volgt dat de Rechtbank niet kan vaststellen dat de afname geschied is met inachtneming van de waarborgen omschreven in art. 3 lid 3 Besluit DNA-onderzoek in strafzaken. Het bezwaarschrift dient dan ook gegrond te worden verklaard

Het feit dat op het zich bij de stukken bevindende formulier "opdracht afname en onderzoek DNA-materiaal" staat voorgedrukt:

Verklaart het bezwaarschrift gegrond en beveelt de officier van justitie ervoor zorg te dragen dat het celmateriaal van [Naam bezwaarde] terstond wordt vernietigd.

Deze beslissing is gegeven door mr. M.E. Kramer, rechter, in tegenwoordigheid van

mr. L. Berkers, griffier, en uitgesproken in openbare raadkamer op 11 november 2011.