8.5 Tot besluit

In dit boek heb ik het standpunt ingenomen dat de verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden over partijen, rechter en deskundige met betrekking tot de verkrijging en het gebruik van een deskundigenadvies naar huidig recht onvoldoende duidelijk is. Ik heb uiteengezet dat een deskundigenadvies een optimale bijdrage behoort te leveren aan een zo waarheidsgetrouw mogelijke beslissing. Ik heb betoogd dat met gebruik van veelal bestaande procesrechtelijke instrumenten en mechanismen de kans kan worden vergroot dat de waarheidsvinding in een civiele procedure door middel van een deskundigenadvies betrekking heeft op de feiten die tussen partijen in geschil zijn. Het recht van partijen om te bepalen welke feiten zij ter beslissing aan de rechter voorleggen ter vaststelling en verwezenlijking van burgerlijke rechten, de taak van de rechter in de civiele procedure en de taak van de deskundige bij de totstandkoming van een deskundigen-advies bieden daartoe voldoende mogelijkheden. Op onderdelen zijn dan echter in wetgeving en rechtspraak wel bijstellingen nodig in de verdeling van de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van partijen, rechter en deskundige met betrekking tot de verkrijging en het gebruik van een deskundigenadvies.

Vanzelfsprekend hangt niet alleen van die bijstellingen en de bereidheid van de betrokkenen af of het daarvan komt, maar ook van aspecten die dit boek te buiten gaan, zoals de professionaliteit van de professionele procesdeelnemers, of de middelen die ter beschikking worden gesteld. Minstens zo belangrijk is volgens mij of wordt onderkend dat, mede door de toegenomen complexiteit van de samenleving, niet meer voor zich spreekt dat een persoon burgerlijke rechten door middel van een civiele procedure kan doen vaststellen en verwezenlijken in zaken waarin een deskundigenadvies nodig is. De duurzaamheid van deze voorziening is erbij gebaat wanneer in het private en publieke domein wordt aanvaard dat een dialoog nodig is tussen partijen, rechter en deskundige om te bewerkstelligen dat met een deskundigenadvies recht wordt gedaan aan de voor menselijke waarneming vatbare werkelijkheid in een civielrechtelijk geschil.