HvJ EG, 17-09-2009, nr. C-519/07 P

Met haar tweede middel, dat als eerste moet worden onderzocht, stelt de Commissie dat het Gerecht blijk heeft gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door in punt 100 van het bestreden arrest te oordelen dat KFC individueel door de litigieuze beschikking werd geraakt. Hiervan is geen sprake, omdat deze beschikking een maatregel van algemene strekking is en KFC, die geen begunstigde van de cfa-regeling is, deel uitmaakt van een onbepaalde groep van mogelijke begunstigden daarvan. Dat KFC vóór het besluit van 11 juli 2001 had verzocht om toelating tot de cfa-regeling, doet hier niet aan af. Verder was het de Commissie niet bekend dat er ondernemingen waren die in een identieke situatie verkeerden als KFC, die geen gebruik heeft gemaakt van de mogelijkheid van artikel 88, lid 2, EG om opmerkingen in te dienen in het kader van de formele procedure van onderzoek van de cfa-regeling die door dat besluit is ingeleid.

Met name verwijt de Commissie het Gerecht dat het geen onderscheid heeft gemaakt tussen de situatie van KFC, die voor het eerst om toelating heeft verzocht, en die waarin het ging om een aanvraag tot verlenging van de toelating, zoals in de zaak waarin voormeld arrest België en Forum 187/Commissie is gewezen. Haars inziens wordt KFC op dezelfde wijze geraakt als alle andere ondernemingen die nooit voor de cfa-regeling in aanmerking zijn gekomen, en niet ‘in het bijzonder’, zoals met betrekking tot de BCC-regeling het geval was met de ondernemingen waarom het in dat arrest ging en waarvan de bestaande situatie zou zijn gewijzigd door de bij dat arrest nietig verklaarde beschikking, wat niet opgaat voor KFC met betrekking tot de litigieuze beschikking.

Overeenkomstig artikel 230, vierde alinea, EG kan een natuurlijke of rechtspersoon slechts tegen een tot een andere persoon gerichte beschikking beroep instellen, indien deze beschikking hem rechtstreeks en individueel raakt.

Wat de eerste aldus geformuleerde voorwaarde betreft, is het vaste rechtspraak dat een particulier slechts rechtstreeks wordt geraakt wanneer de betrokken communautaire maatregel rechtstreeks gevolgen heeft voor zijn rechtspositie en aan degenen tot wie hij is gericht en die met de uitvoering ervan zijn belast, geen beoordelingsbevoegdheid laat, omdat de uitvoering zuiver automatisch en alleen op grond van de communautaire regeling gebeurt, zonder dat daarvoor nadere regels moeten worden gesteld (arrest van 5 mei 1998, Dreyfus/Commissie, C-386/96 P, Jurispr. blz. I-2309, punt 43 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Zoals het Gerecht heeft vastgesteld in punt 94 van het bestreden arrest, volgt in casu uit artikel 2 van de litigieuze beschikking dat de Nederlandse autoriteiten waren gehouden om, zonder daartoe over de geringste beoordelingsvrijheid te beschikken, elke in behandeling zijnde aanvraag voor eerste toelating tot de cfa-regeling af te wijzen, nu de ondernemingen die ten tijde van het besluit van 11 juli 2001 niet onder de cfa-regeling vielen, niet in aanmerking konden komen voor de overgangsregeling.

In die omstandigheden heeft het Gerecht terecht geconcludeerd dat de litigieuze beschikking KFC rechtstreeks raakt.

Met betrekking tot de tweede voorwaarde van artikel 230 EG zij eraan herinnerd dat het feit dat een bestreden bepaling, qua aard en draagwijdte, een algemeen karakter heeft, waar zij van toepassing is op alle betrokken marktdeelnemers, evenwel niet uitsluit dat zij bepaalde marktdeelnemers individueel kan raken (arrest België en Forum 187/Commissie, reeds aangehaald, punt 58 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Een natuurlijk of rechtspersoon kan echter slechts stellen individueel te zijn geraakt, indien de betrokken bepaling hem treft uit hoofde van zekere bijzondere hoedanigheden of van een feitelijke situatie welke hem ten opzichte van ieder ander karakteriseert (arrest België en Forum 187/Commissie, reeds aangehaald, punt 59).

Een onderneming kan immers in beginsel niet opkomen tegen een beschikking van de Commissie houdende verbod van een sectorale steunregeling, wanneer deze beschikking haar enkel betreft vanwege het feit dat zij tot de bedoelde sector behoort en wegens haar hoedanigheid van potentieel begunstigde van die regeling. Een dergelijke beschikking vormt ten opzichte van die onderneming een maatregel van algemene strekking, die op objectief bepaalde situaties van toepassing is en rechtsgevolgen heeft voor een algemeen en in abstracto omschreven categorie van personen (arresten van 2 februari 1988, Kwekerij van der Kooy e.a./Commissie, 67/85, 68/85 en 70/85, Jurispr. blz. 219, punt 15; 7 december 1993, Federmineraria e.a./Commissie, C-6/92, Jurispr. blz. I-6357, punt 14, en 19 oktober 2000, Italië en Sardegna Lines/Commissie, C-15/98 en C-105/99, Jurispr. blz. I-8855, punt 33).

Daarentegen heeft het Hof geoordeeld dat wanneer de bestreden handeling een groep personen raakt die op het tijdstip waarop deze handeling werd vastgesteld waren geïdentificeerd of konden worden geïdentificeerd op basis van specifieke kenmerken van de leden van deze groep, deze personen door deze handeling individueel kunnen zijn geraakt voor zover zij deel uitmaken van een beperkte kring van marktdeelnemers (zie arresten van 17 januari 1985, Piraiki-Patraiki e.a./Commissie, 11/82, Jurispr. blz. 207, punt 31, en 26 juni 1990, Sofrimport/Commissie, C-152/88, Jurispr. blz. I-2477, punt 11, alsmede arrest België en Forum 187/Commissie, reeds aangehaald, punt 60).

Vaststaat dat de litigieuze beschikking tot gevolg heeft gehad dat de ten tijde van de kennisgeving daarvan hangende aanvragen voor eerste toelating tot de cfa-regeling zonder onderzoek zijn afgewezen en voorts dat de betrokken ondernemingen wegens het bestaan van een dergelijke aanvraag op het tijdstip van vaststelling van die beschikking volstrekt identificeerbaar waren. In dit verband moet eraan worden herinnerd dat KFC deel uitmaakte van een groep van hooguit veertien ondernemingen die aanvragen voor eerste toelating tot de cfa-regeling hadden ingediend die ten tijde van het besluit van 11 juli 2001 in behandeling waren, dat de behandeling van die aanvragen ten gevolge van voornoemd besluit is aangehouden en dat de Nederlandse autoriteiten op 5 december 2002 hebben aangekondigd dat zij met onmiddellijke ingang geen nieuwe verzoeken om toepassing van de cfa-regeling in behandeling namen.

Zoals het Gerecht terecht heeft vastgesteld in de punten 98 en 100 van het bestreden arrest, maakte KFC dus deel uit van een gesloten kring van ondernemingen — en niet van een onbepaalde groep van ondernemingen die tot de betrokken sector behoorden — die in het bijzonder werden geraakt door de litigieuze beschikking.

Opgemerkt zij namelijk dat een onderneming die een aanvraag voor eerste toelating tot de cfa-regeling had ingediend, om voor die regeling in aanmerking te komen, reeds de nodige maatregelen moest hebben getroffen om te voldoen aan de voor die regeling vereiste criteria. Aangezien voorts de Nederlandse autoriteiten over geen enkele beoordelingsvrijheid dienaangaande beschikten, moesten zij die onderneming toelaten indien aan die criteria werd voldaan. Derhalve moeten de ondernemingen waarvan de aanvraag voor eerste toelating tot de cfa-regeling in behandeling was, worden geacht door de litigieuze beschikking te worden geraakt uit hoofde van specifieke hoedanigheden en van een feitelijke situatie welke hen karakteriseert ten opzichte van iedere andere onderneming die tot de betrokken sector behoort en geen aanvraag voor eerste toelating tot de cfa-regeling heeft ingediend.

Bijgevolg zijn deze ondernemingen individueel bevoegd om in rechte op te komen tegen de litigieuze beschikking.

Hieraan wordt niet afgedaan door het argument van de Commissie dat het haar niet bekend was dat er ondernemingen waren die in de situatie van KFC verkeerden, en voorts dat deze geen gebruik heeft gemaakt van de mogelijkheid van artikel 88, lid 2, EG om opmerkingen in te dienen in het kader van de formele procedure van onderzoek van de cfa-regeling. De kennis van de Commissie omtrent de situatie van ondernemingen die een aanvraag voor eerste toelating tot de cfa-regeling hebben ingediend, is immers niet van invloed op het feit dat zij individueel worden geraakt door de litigieuze beschikking.

Derhalve is het Gerecht terecht tot de conclusie gekomen dat KFC procesbevoegdheid had.

Hieruit volgt dat het tweede middel ongegrond moet worden verklaard.

Volgens de Commissie heeft het Gerecht, door in punt 66 van het bestreden arrest te oordelen dat KFC procesbelang had hoewel zij niet aan de voorwaarden van de cfa-regeling voldeed, blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting. Volgens vaste rechtspraak veronderstelt het bestaan van procesbelang dat de nietigverklaring van de bestreden handeling op zich rechtsgevolgen kan hebben. Aangezien de gevorderde nietigverklaring alleen in het voordeel van KFC kan zijn wanneer de Nederlandse autoriteiten in de toekomst vaststellen dat zij voldoet aan de voorwaarden voor toelating tot de cfa-regeling, zou deze nietigverklaring, wanneer dit niet het geval is, geen enkel rechtsgevolg voor haar situatie meebrengen.

Volgens vaste rechtspraak veronderstelt procesbelang dat de uitkomst van het beroep, gelet op het voorwerp daarvan, in het voordeel kan zijn van de partij die het heeft ingesteld (zie in die zin arresten van 25 juli 2002, Unión de Pequeños Agricultores/Raad, C-50/00 P, Jurispr. blz. I-6677, punt 21; 3 april 2003, Parlement/Samper, C-277/01 P, Jurispr. blz. I-3019, punten 30 en 31, alsmede beschikking van 5 maart 2009, Commissie/Provincia di Imperia, C-183/08 P, punt 19 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

In casu staat vast dat, zo de litigieuze beschikking de overgangsregeling had uitgebreid tot de aanvragen voor eerste toelating tot de cfa-regeling die ten tijde van de kennisgeving van die beschikking in behandeling waren, die aanvragen door de Nederlandse autoriteiten zouden zijn onderzocht. In dit verband moet eraan worden herinnerd dat die autoriteiten over geen enkele discretionaire bevoegdheid beschikten, aangezien zij toestemming moesten verlenen voor die toelating indien de vereiste criteria waren vervuld om voor de cfa-regeling in aanmerking te komen.

KFC had derhalve ten tijde van de instelling van haar beroep bij het Gerecht een daadwerkelijk en bestaand belang om op te komen tegen de litigieuze beschikking, omdat in geval van nietigverklaring daarvan haar verzoek om eerste toelating tot de cfa-regeling zou worden onderzocht, zodat KFC aan die regeling zou kunnen deelnemen indien zij aan die criteria voldeed. Zoals het Gerecht terecht heeft overwogen in de punten 59 en 66 van het bestreden arrest, was die omstandigheid op zich voldoende om te kunnen spreken van ‘in het voordeel’ van KFC in de zin van de in punt 63 van het onderhavige arrest aangehaalde rechtspraak.

Het argument van de Commissie dat KFC niet voldeed aan de criteria van de cfa-regeling, doet hieraan niet af, aangezien het niet gaat om een rechtens vaststaand en onbetwistbaar feit. In geval van afwijzing van deze hogere voorziening of bevestiging van de nietigverklaring van de litigieuze beschikking aan het einde of ten gevolge van de onderhavige procedure, valt immers niet uit te sluiten dat de Nederlandse autoriteiten zich genoodzaakt zien om KFC tot de cfa-regeling toe te laten (zie mutatis mutandis beschikking van 25 januari 2001, Lech-Stahlwerke/Commissie, C-111/99 P, Jurispr. blz. I-727, punt 19).

In deze omstandigheden heeft de Commissie niet aangetoond dat de uitkomst van het door KFC bij het Gerecht ingestelde beroep niet in het voordeel van KFC kon zijn.

Derhalve heeft het Gerecht terecht geconcludeerd dat KFC procesbelang had.

Hieruit volgt dat het eerste middel moet worden afgewezen.

Met het tweede onderdeel van het vierde middel stelt de Commissie dat het Gerecht blijk heeft gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door in de punten 125 tot en met 140 van het bestreden arrest te oordelen dat de niet-toelating van KFC tot de cfa-regeling niet van invloed is op de toepasselijkheid van het vertrouwensbeginsel op grond dat het een rechtssituatie betreft die uitsluitend door het nationale recht wordt beheerst.

Haars inziens gaat het in casu echter erom, uit te maken of zij op grond van het gemeenschapsrecht verplicht was om de Nederlandse belastingdienst toe te staan KFC op grond van dit beginsel tot de cfa-regeling toe te laten.

Dit beginsel is volgens haar in casu niet van toepassing.

In de eerste plaats heeft de Commissie KFC, waarvan zij het bestaan niet kende, immers geen nauwkeurige toezegging gedaan dat de cfa-regeling verenigbaar zou zijn met de gemeenschappelijke markt en is zij evenmin een specifieke verbintenis jegens KFC in die zin aangegaan.

In de tweede plaats is KFC geen voorzichtige en bezonnen marktdeelnemer in de zin van de rechtspraak met betrekking tot het vertrouwensbeginsel.

Ten eerste moet in dit verband immers onderscheid worden gemaakt tussen de situatie van een marktdeelnemer die verzoekt om verlenging van een toelating die hem recht gaf op steun die voorheen als verenigbaar met de gemeenschappelijke markt werd beschouwd, zoals het geval was in de zaak waarin voormeld arrest België en Forum 187/Commissie is gewezen, en die van een onderneming die, zoals KFC, nooit in het bezit van een dergelijke toelating is geweest en derhalve niet met een beroep op een gewettigd vertrouwen kon verlangen dat zij in aanmerking kwam voor een overgangsregeling die voorziet in tijdelijke handhaving van de betrokken steunregeling.

Ten tweede heeft KFC, ook wanneer ervan werd uitgegaan dat zij aanzienlijke investeringen heeft gedaan om te voldoen aan de naar Nederlands recht gestelde voorwaarden om in aanmerking te komen voor de cfa-regeling, op 27 december 2000 bij de Nederlandse autoriteiten een aanvraag voor eerste toelating ingediend, hoewel alle voorzichtige en bezonnen marktdeelnemers sinds 1998 ten gevolge van de bekendmaking van de in punt 8 van dit arrest genoemde resolutie betreffende een gedragscode inzake de belastingregeling voor ondernemingen en van de mededeling over de toepassing van de regels betreffende steunmaatregelen van de staten op maatregelen op het gebied van de directe belastingen op ondernemingen (PB 1998, C 384, blz. 3), wisten dat de Commissie de cfa-regeling waarschijnlijk als staatssteunregeling zou kwalificeren en onverenigbaar met de gemeenschappelijke markt zou verklaren. Bijgevolg is de vaststelling in punt 135 van het bestreden arrest dat ‘een voorzichtige en bezonnen marktdeelnemer op basis van uitsluitend [het besluit] van 11 juli 2001 niet [kon] voorzien, dat de [litigieuze] beschikking zou worden gegeven’ onjuist en op zich grond voor vernietiging van dat arrest.

Ten derde brengt de omstandigheid dat het mogelijk zou zijn geweest dat de Commissie na het besluit van 11 juli 2001 een beschikking gaf waarbij werd vastgesteld dat de cfa-regeling geen steunregeling vormt, niet mee dat KFC zich op goede gronden kan beroepen op het vertrouwensbeginsel, anders dan het Gerecht heeft overwogen in punt 132 van het bestreden arrest.

Wat in de derde plaats de belangenafweging betreft, volgens de Commissie is het vertrouwen van KFC in elk geval van zeer algemene aard en bestaat er geen enkel logisch verband tussen de vaststelling dat de daadwerkelijke begunstigden van de cfa-regeling zich op het vertrouwensbeginsel kunnen beroepen en de conclusie van het Gerecht dat geen enkel dwingend gemeenschapsbelang zich ertegen verzet dat KFC zich met succes op dit beginsel beroept.

Ten slotte zet het bestreden arrest in de toekomst alle marktdeelnemers die vóór de inleiding van de procedure van artikel 88, lid 2, EG een steunaanvraag hebben ingediend, ertoe aan een beroep tot nietigverklaring in te stellen.

KFC brengt om te beginnen hiertegen in dat de rechtspraak van het Hof niet vereist dat het te beschermen gewettigd vertrouwen is gebaseerd op concrete toezeggingen van een gemeenschapsinstelling. Zo geeft de Commissie blijk van tegenstrijdigheid wanneer zij enerzijds erkent, zoals zij heeft gedaan in de litigieuze beschikking, dat haar beschikking inzake de BCC-regeling gewettigd vertrouwen heeft gewekt, en anderzijds verklaart, zoals zij in haar verzoekschrift in hogere voorziening doet, dat het ‘slechts een beschikking betreffende een andere, enigszins vergelijkbare, steunregeling’ betreft en niet een specifieke toezegging aan KFC. Bovendien is een dergelijke toezegging aan geen enkele van de door de overgangsregeling van de litigieuze beschikking geraakte ondernemingen gedaan.

Wat vervolgens de kwalificatie als voorzichtige en bezonnen marktdeelnemer met betrekking tot KFC betreft, is er geen enkele reden om de begunstigden van de BCC-regeling die in afwachting waren van een beslissing op hun verlengingsaanvraag in het kader van die regeling, als zodanig aan te merken, en zijzelf, die op een antwoord op haar aanvraag voor eerste toelating tot de cfa-regeling wachtte, niet. Bovendien kon, zoals het Gerecht heeft vastgesteld, het besluit van 11 juli 2001 niet tot gevolg hebben dat haar gewettigd vertrouwen in de verenigbaarheid van de cfa-regeling met de gemeenschappelijke markt op die datum had opgehouden te bestaan. A fortiori kon dit gewettigd vertrouwen niet vóór dat besluit hebben opgehouden te bestaan.

Wat ten slotte de belangenafweging betreft, is de vraag of het gewettigd vertrouwen van KFC van ‘zeer algemene aard’ dan wel van andere aard is, zonder belang. Immers, als het gewettigd vertrouwen eenmaal is vastgesteld, ongeacht de wijze waarop de Commissie het heeft gewekt, zal het belang van het betrokken rechtssubject moeten worden afgewogen tegen het gemeenschapsbelang.

Hoe dan ook geeft de Commissie geen enkele verklaring waarom het gemeenschapsbelang zich ertegen verzet dat de veertien ondernemingen waarvan de aanvraag voor eerste toelating tot de cfa-regeling in behandeling was ten tijde van de litigieuze beschikking, tot een overgangsregeling worden toegelaten. Bovendien kan noch de omvang van de toegekende of toe te kennen steun noch het aantal ondernemingen dat met een beroep op het vertrouwensbeginsel aanspraak kan maken op een overgangsregeling, van invloed zijn op de toepassing van dit beginsel. Aangezien ten slotte situaties als de onderhavige zeldzaam zijn, zal het bestreden arrest geen run op niet-aangemelde steunregelingen meebrengen.

Het Hof heeft bij herhaling geoordeeld dat iedere justitiabele bij wie een gemeenschapsinstelling met door haar gedane precieze toezeggingen gegronde verwachtingen heeft gewekt, zich op het vertrouwensbeginsel kan beroepen. Wanneer echter een voorzichtige en bezonnen marktdeelnemer de vaststelling van een voor zijn belangen nadelige communautaire maatregel kan voorzien, kan hij zich niet op dit beginsel beroepen wanneer die maatregel wordt vastgesteld (zie in die zin arrest België en Forum 187/Commissie, reeds aangehaald, punt 147 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Ook al heeft de Europese Gemeenschap overigens op een eerder tijdstip een situatie geschapen waardoor een gewettigd vertrouwen kan worden gewekt, een dwingend algemeen belang kan zich verzetten tegen de vaststelling van overgangsmaatregelen voor situaties die vóór de inwerkingtreding van de nieuwe regeling zijn ontstaan, doch die in hun ontwikkeling nog niet zijn voltooid (arrest België en Forum 187/Commissie, reeds aangehaald, punt 148 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Het Hof heeft eveneens geoordeeld dat waar de Commissie zonder een dwingend algemeen belang bij de opheffing van een regeling niet tegelijkertijd overgangsmaatregelen heeft vastgesteld ter bescherming van het gerechtvaardigd vertrouwen dat de marktdeelnemer mocht hebben in de gemeenschapsregeling, zij een hogere rechtsregel heeft geschonden (arrest België en Forum 187/Commissie, reeds aangehaald, punt 149 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Gelet op het voorgaande, moet in de eerste plaats eraan worden herinnerd dat de Commissie in de punten 111 en 112 van de litigieuze beschikking zelf heeft opgemerkt dat de cfa-regeling overeenkomsten vertoont met de BCC-regeling en dat zij, nu zij bij beschikking van 2 mei 1984 inzake de BCC-regeling [XIVe Verslag over het mededingingsbeleid (1984), blz. 271] heeft geoordeeld dat die regeling geen steunmaatregel was in de zin van artikel 92, lid 1, EEG-Verdrag (nadien artikel 92, lid 1, EG-Verdrag, thans, na wijziging, artikel 87, lid 1, EG), de argumenten van het Koninkrijk der Nederlanden en belanghebbenden met betrekking tot het bestaan van een gewettigd vertrouwen bij de begunstigden van de cfa-regeling heeft aanvaard en dus ervan heeft afgezien terugvordering van de verleende steun te gelasten.

Er moet evenwel op worden gewezen dat KFC in een andere situatie verkeerde dan de belastingplichtigen met betrekking tot wie de Commissie in de punten 113 tot en met 118 van de litigieuze beschikking had aanvaard dat zij een gewettigd vertrouwen bezaten, aangezien zij geen begunstigde van de cfa-regeling was, maar uitsluitend een aanvraag voor eerste toelating tot de cfa-regeling had ingediend.

Ook al is de inspecteur, zoals KFC betoogt, verplicht om elke belastingplichtige die een desbetreffende aanvraag indient en aan de wettelijke voorwaarden voldoet om voor de cfa-regeling in aanmerking te kunnen komen, tot die regeling toe te laten, dit neemt immers niet weg dat volgens de Nederlandse wet de inspecteur een beschikking moet geven nadat hij heeft onderzocht of de belastingplichtige aan die wettelijke voorwaarden voldoet, en bovendien aan die beschikking zelf voorwaarden kan verbinden.

Verder kan de situatie van belastingplichtigen die een aanvraag voor eerste toelating tot de cfa-regeling hebben ingediend, niet op zinvolle wijze worden vergeleken met die van belastingplichtigen die hebben verzocht om verlenging van toelating tot de BCC-regeling en met betrekking tot wie het Hof in voormeld arrest België en Forum 187/Commissie heeft erkend dat zij een gewettigd vertrouwen hebben.

In dat arrest heeft het Hof rekening gehouden met de aanzienlijke investeringen die waren gedaan door de begunstigden van de BCC-regeling die hadden verzocht om verlenging van hun toelating alsmede met de door hen aangegane verplichtingen op lange termijn. Zij die een aanvraag voor eerste toelating tot de cfa-regeling hebben ingediend, bevinden zich wat de investeringen en verplichtingen betreft in beginsel evenwel niet in dezelfde situatie als een belastingplichtige die reeds tot de cfa-regeling is toegelaten.

In dit verband moet erop worden gewezen dat KFC nooit concreet gewag heeft gemaakt van reeds gedane investeringen of reeds aangegane verplichtingen. Uit haar voor het Gerecht ingenomen standpunt, zoals dat is samengevat in punt 51 van het bestreden arrest, blijkt integendeel dat ‘indien de Commissie de litigieuze beschikking niet had gegeven, zij met ingang van 2000 nog dotaties aan haar risicoreserve had kunnen doen tot de vaststelling van de definitieve belastingaanslagen’. Evenzo maakt KFC gewag van beslissingen die zij zou hebben kunnen nemen met betrekking tot risicoreserves en de plaats van de zetel van de financieringsmaatschappij.

Deze verschillende aspecten tonen aan dat KFC betwist geen voordeel te hebben kunnen trekken voor de toekomst uit een toelating tot de cfa-regeling.

Een dergelijke situatie verschilt evenwel van die van hen die tot de cfa-regeling zijn toegelaten, die, zo geen overgangsmaatregelen waren vastgesteld, schade zouden hebben geleden wegens in het verleden gedane investeringen of aangegane verplichtingen, op een tijdstip waarop de wettigheid van de betrokken belastingregeling niet ter discussie stond.

Derhalve heeft het Gerecht met zijn oordeel in punt 140 van het bestreden arrest dat de Commissie het vertrouwensbeginsel had geschonden door KFC niet toe te laten tot de bij de litigieuze beschikking voorziene overgangsregeling, blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting.

Hieruit volgt dat het tweede onderdeel van het vierde middel gegrond is.

Volgens de Commissie heeft het Gerecht blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting met zijn oordeel dat KFC zich kon beroepen op het beginsel van gelijke behandeling. Zij stelt in het bijzonder dat KFC hoe dan ook niet kan worden gelijkgesteld met ondernemingen die gebruikmaken van de cfa-regeling en die opmerkingen hebben gemaakt in het kader van de bij besluit van 11 juli 2001 ingeleide procedure, en waarvoor de Nederlandse autoriteiten hebben verzocht om invoering van een overgangsregeling.

Volgens KFC moet dit middel niet-ontvankelijk worden geacht voor zover het feitelijke vragen betreft, en voor het overige worden verworpen. In dit verband merkt zij op dat met betrekking tot het gelijkheidsbeginsel slechts de vraag relevant is of er objectieve verschillen van een zeker gewicht zijn die een verschil in behandeling rechtvaardigen. Geen van de door de Commissie aangevoerde vermeende verschillen met betrekking tot de respectieve situaties van KFC en de ondernemingen die gebruikmaken van de cfa-regeling ten tijde van het besluit van 11 juli 2001, kan een verschil in behandeling rechtvaardigen.

Volgens vaste rechtspraak is er sprake van schending van het algemene gemeenschapsrechtelijke gelijkheidsbeginsel wanneer verschillende regels worden toegepast op vergelijkbare situaties of wanneer dezelfde regel wordt toegepast op verschillende situaties (zie onder meer arresten van 7 mei 1998, Lease Plan, C-390/96, Jurispr. blz. I-2553, punt 34, en 19 september 2000, Duitsland/Commissie, C-156/98, Jurispr. blz. I-6857, punt 84).

In casu staat vast dat de Commissie de ondernemingen die gebruikmaakten van de cfa-regeling en de ondernemingen waarvan de aanvraag voor eerste toelating tot de cfa-regeling ten tijde van de litigieuze beschikking in behandeling was, in die beschikking verschillend heeft behandeld door aan de eerste categorie ondernemingen wel en aan de tweede categorie ondernemingen niet een overgangsregeling toe te kennen.

Blijkens de punten 87 tot en met 94 van het onderhavige arrest was dit verschil in behandeling gerechtvaardigd, nu dit onderscheidingscriterium objectief verschillende situaties karakteriseert wat die twee categorieën ondernemingen betreft.

Derhalve heeft het Gerecht, door in de punten 149 en 150 van het bestreden arrest te oordelen dat de Commissie met de litigieuze beschikking het beginsel van gelijke behandeling had geschonden door KFC niet toe te laten tot de bedoelde overgangsregeling, op grond dat zij hierdoor een verschillende behandeling had toegepast op rechtssubjecten die zich in een vergelijkbare situatie bevonden wat betreft het gewettigd vertrouwen dat zij konden hebben in de toekenning van een redelijke overgangsperiode, blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting.

Hieruit volgt dat het vijfde middel gegrond is.

Gelet op een en ander, en zonder dat het zesde middel behoeft te worden onderzocht, moet het bestreden arrest worden vernietigd.