Tekst

Abstraherend van het met ingang van 2022 ingevoerde artikel 8bd, Wet Vpb 1969 heeft ter zake van de inbreng van de vordering van A op X BV tegen uitgifte van aandelen – voor zover hier relevant – het volgende te gelden:

Bij A en X BV wordt de inbreng c.q. kapitaalstorting fiscaal dus verschillend in aanmerking genomen: bij A door de subjectieve vrijstelling in het geheel niet en bij X BV voor € 10 miljoen. De vraag die opkomt is of de nieuwe wetgeving ter bestrijding van mismatches bij toepassing van het zakelijkheidsbeginsel, meer in het bijzonder artikel 8bd, eerste lid, Wet Vpb 1969, in casu aangrijpt.

De artikelen 8ba en verder, Wet Vpb zijn met ingang van 2022 in de wet opgenomen met als doel mismatches te bestrijden die ontstaan bij transacties tussen gelieerde lichamen door een verschil in toepassing van het zakelijkheidsbeginsel, waardoor in internationale verhoudingen een deel van de winst niet wordt belast (zie bijvoorbeeld Kamerstukken II 2021/22, 35933, nr. 3, p. 2 en 3). Artikel 8bd, Wet Vpb 1969 is daarbij een flankerende maatregel die onder meer betrekking heeft op formele kapitaalstortingen in natura en dubbele niet-heffing beoogt tegen te gaan die ontstaat door een verschil in waardering van het overgedragen vermogensbestanddeel (zie bijvoorbeeld Kamerstukken II 2021/22, 35933, nr. 3, p. 4).

Artikel 8bd, eerste lid, Wet Vpb 1969 brengt onder omstandigheden mee dat de verkrijger van een vermogensbestanddeel door middel van een kapitaalstorting, dat vermogensbestanddeel te boek moet stellen voor de waarde waarvoor deze wordt betrokken in de fiscale winstbepaling van de overdrager.

De tekst van artikel 8bd, eerste lid, Wet Vpb 1969 luidt als volgt:

Volgens de wettekst heeft artikel 8bd Wet Vpb 1969 dus (voor zover in casu van belang) betrekking op de teboekstelling van vermogensbestanddelen verkregen door kapitaalstorting.

In de situatie dat een vermogensbestanddeel door middel van een kapitaalstorting wordt overgedragen door een subjectief vrijgesteld lichaam kan artikel 8bd, eerste lid, Wet Vpb naar de letter ook van toepassing zijn. Een dergelijke overdracht – en dus ook de waarde ter zake daarvan – wordt bij de overdrager immers niet in aanmerking genomen bij de fiscale winstbepaling. Voorts is bij de overdracht van een vordering ook sprake van de verkrijging van een vermogensbestanddeel als bedoeld in artikel 8bd, eerste lid, Wet Vpb 1969 (zie ook Kamerstukken I 2021/22, 35933, nr. 3, p. 40-41).

Uit de wetsgeschiedenis volgt dat bij een overdracht door een subjectief vrijgesteld lichaam voor de teboekstelling van het overgedragen vermogensbestanddeel (in beginsel) van een waarde van nihil moet worden uitgegaan (Kamerstukken I, 2021/22, 35933, E, p. 5-7):

Artikel 8bd, eerste lid, Wet Vpb 1969 is dus - kort gezegd - in beginsel ook van toepassing op een door middel van een kapitaalstorting van een subjectief vrijgesteld lichaam verkregen vermogensbestanddeel. Echter, in de onderhavige casus geeft X BV aandelen uit tegen inbreng van de aandeelhouderslening door A. Door de inbreng van de vordering in X BV komen de vordering en schuld in dezelfde hand. Hierdoor treedt schuldvermenging op, waardoor X BV van haar schuld wordt bevrijd. Zie artikel 6:161 BW dat als volgt luidt:

Vanuit het perspectief van X BV is door de schuldvermenging geen sprake van de verkrijging van een vermogensbestanddeel dat voor een door artikel 8bd Wet Vpb 1969 gestuurde waarde te boek wordt gesteld op de fiscale balans. Op het moment dat de vordering en schuld civielrechtelijk in dezelfde hand komen, gaat de verbintenis op grond van artikel 6:161 BW teniet. Dit betekent dat geen sprake kan zijn van een onder goed koopmansgebruik op de fiscale balans te boek te stellen activum.

X BV kan en zal de vordering, als gevolg van de schuldvermenging, niet verkrijgen en als zodanig niet op de fiscale balans te boek stellen. Daardoor lijkt de inbreng van een onvolwaardige vordering door een subjectief vrijgesteld lichaam tegen uitgifte van aandelen, als gevolg waarvan schuldvermenging optreedt, niet te behoren tot de situaties waarop artikel 8bd Wet Vpb 1969 volgens de tekst van toepassing is.

De tussenconclusie is dat artikel 8bd, eerste lid, Wet Vpb 1969 gezien de tekst van de wet niet van toepassing lijkt.

Zoals gezegd is artikel 8bd Wet Vpb 1969 een flankerende maatregel die onder meer betrekking heeft op formele kapitaalstortingen in natura en dubbele niet-heffing beoogt tegen te gaan die ontstaat door een verschil in waardering van het overgedragen vermogensbestanddeel (zie bijvoorbeeld Kamerstukken II 2021/22, 35933, nr. 3, p. 4).

Anders gezegd, de bedoeling van artikel 8bd Wet Vpb 1969 is een mismatch weg te nemen die zich in de vermogenssfeer kan voordoen als gevolg van waarderingsverschillen bij de teboekstelling van een vermogensbestanddeel, waaronder een vordering (Kamerstukken II 2021/22, 35933, nr. 3, p. 40-41).

Het meer algemene uitgangspunt van de nieuwe bepalingen is dat de concernwinst ten minste eenmaal ergens wordt belast (Kamerstukken II 2021/22, 35933, nr. 3, p. 2).

In casu kan, doordat sprake is van een subjectief vrijgestelde overdrager en schuldvermenging, noch voorafgaande aan de inbreng noch daarna sprake zijn van een afwaardering ten laste van de belastbare winst. Dubbele niet-heffing kan zich dan ook niet voordoen. Dat sprake is van een verschil tussen de fiscaal bij de crediteur en debiteur in aanmerking te nemen waarde doet daaraan niet af.

Het voorgaande betekent dat doel en strekking niet in de weg staan aan het op grond van de wettekst niet toepassen van artikel 8bd eerste lid, Wet Vpb 1969.

De inbreng van de vordering van A op X BV door middel van een formele kapitaalstorting in X BV lijkt niet te vallen onder de situaties waarop artikel 8bd, eerste lid, Wet Vpb 1969 volgens de tekst van toepassing is. Hoewel de waarde die bij A in een naar de winst geheven belasting wordt betrokken nihil is, omdat A subjectief is vrijgesteld, is door de schuldvermenging bij X BV geen sprake van de verkrijging van een vermogensbestanddeel als bedoeld in artikel 8bd Wet Vpb 1969.

Deze bevinding is in lijn met doel en strekking van de bepaling, aangezien bij de inbreng van de vordering tegen uitgifte van aandelen geen concernwinst onbelast blijft. De vordering gaat teniet en zal nooit ten laste van de belastbare winst kunnen komen.

De eindconclusie is dan ook dat artikel 8bd, eerste lid, Wet Vpb 1969 gezien wettekst en doel en strekking onvoldoende grond biedt voor toepassing op de onderhavige casus.