Rb. Amsterdam, 02-03-2011, nr. 431753 / HA ZA 09-2101

Zoals op de comparitie is besproken, zal de rechtbank eerst de vordering van [A] c.s. met betrekking tot de winstaanspraken beoordelen. Dit betreft de vorderingen van [A] c.s. weergegeven onder 3.1.A en 3.1.C.

[B] c.s. voert tegen deze vorderingen het volgende verweer. De winstafspraken neergelegd in de samenwerkingsovereenkomst gelden niet meer. Partijen hebben afspraken gemaakt over een beoogde samenwerking met betrekking tot de recreatieparken en de verdeling van de eventuele winst bij latere verkoop, maar deze afspraken waren gemaakt onder de voorwaarde dat partijen gezamenlijk eigenaar zouden worden van de recreatieparken. Het uitgangspunt was: “samen kopen en vervolgens samen delen”. Aangezien [A] c.s. de financiering niet rond kreeg en nooit een perceel heeft afgenomen, is aan deze voorwaarde voor de beoogde samenwerking en verdeling van de winst nooit voldaan, waarmee iedere basis aan de beoogde samenwerking en de in dat kader gemaakte winstafspraken is komen te ontvallen. Nadat [A] c.s. steeds in gebreke was met het afnemen van de percelen en [B] c.s. [A] c.s. een aantal keren uitstel had verleend, zijn met de overeenkomsten van 17 april 2007 (ten aanzien van De Rooye Asch) en de overeenkomsten van 2 augustus 2007 en 9 oktober 2007 (ten aanzien van De Wildhorst) de afspraken neergelegd in de samenwerkingsovereenkomst beëindigd. Dit blijkt uit de tekst van die overeenkomsten waarin partijen elkaar over en weer finale kwijting hebben verleend en dat is ook zo tussen partijen besproken ten tijde van het aangaan van die overeenkomsten.

Voorts verliest [A] c.s. uit het oog dat de samenwerkingsovereenkomst uitsluitend betrekking heeft op de percelen die zijn aangekocht op 11 december 2006. [A] c.s. hanteert verkoopopbrengsten die mede zijn gerealiseerd met de verkoop van percelen die op een later tijdstip zijn verworven en op het deel van de verkoopopbrengst dat met de verkoop van die percelen is gerealiseerd hebben de winstafspraken (dus) in ieder geval geen betrekking (het betreft hier de bosbungalows, het perceel van [G] en Centrum Voorziening [J]). Bovendien is er geen sprake van winst, omdat geen verkoopopbrengst van meer dan € 8 miljoen is gerealiseerd. Voor zover [A] c.s. al aanspraak heeft op een deel van de winst, geldt dat alleen voor zijn eigen winstdeel, want van een geldige cessie van de winstdelen van [H] en [C] is geen sprake. Ten slotte kan [A] c.s. slechts vorderingen op Wind Mee I en Mooi Weer hebben, en niet op de andere gedaagden. Alleen Wind Mee I en Mooi Weer zijn partij bij de samenwerking. Alle contracten staan op naam van Wind Mee I en Mooi Weer en alleen deze twee vennootschappen hebben percelen gekocht en afgenomen (en bij verkoop eventueel winst gemaakt). Aldus steeds [B] c.s.

Op welke partij(en) heeft [A] c.s. mogelijk een vordering

[A] c.s. stelt dat de bij de aanduiding van de partijen in de samenwerkingsovereenkomst gebruikte zinsnede “in elke overige hoedanigheid die hij/zij thans heeft of te eniger tijd zal verkrijgen” is opgenomen met het doel de afspraken tussen de genoemde personen geldig te laten zijn ook indien bij de koop en levering van de parken vennootschappen betrokken zijn die door deze personen worden gecontroleerd. Uiteindelijk is dat wat is gebeurd: de percelen zijn verkocht en geleverd aan vennootschappen van de contracterende personen. Alle gedaagden vallen onder deze omschrijving, ook de vennootschappen die geen percelen hebben gekocht. Ook deze vennootschappen zijn door de gekozen formulering tot betaling van de winstdelen verplicht, indien zij door dividenduitkering of anderszins geldmiddelen onder zich houden die afkomstig zijn van de verkoop van de recreatieparken. De bedoeling was om wat betreft de winstverdeling door de rechtspersoonlijkheid van de diverse te gebruiken vennootschappen heen te kijken en dat partijen ter zake van de samenwerking “in iedere hoedanigheid” aanspraak zouden hebben op en gehouden zouden zijn tot een afrekening. Deze aanduiding wordt ook in latere overeenkomsten steeds gebruikt, zelfs in de overeenkomst van 2 augustus 2007 waarbij de bosbungalows worden verkocht, terwijl op dat moment duidelijk was dat [A] Beheer eigenaar/verkoper was. Aldus steeds [A] c.s.

De rechtbank volgt de uitleg van [A] c.s. niet. Op het moment dat partijen de samenwerkingsovereenkomst aangingen, was nog niet duidelijk welke vennootschappen zij bij de uitvoering van de voorgenomen investering in de recreatieparken zouden gaan gebruiken. Het gebruik van een vage, alomvattende omschrijving van partijen zoals “in elke overige hoedanigheid die hij/zij thans heeft of te eniger tijd zal verkrijgen” is dan niet ongebruikelijk. Bedoeling van een dergelijke omschrijving is partijen de vrijheid te geven bij de uitvoering van de overeenkomst gebruik te maken van door hen te kiezen (door hen gecontroleerde) vennootschappen. Een dergelijke formulering brengt evenwel geen (hoofdelijke) aansprakelijkheid mee van de natuurlijke personen zelf en alle aan hen verbonden vennootschappen, ongeacht of zij wel of geen rol hebben in de uitwerking van de samenwerking. Voor aansprakelijkheid (op grond van “doorbraak” of vereenzelviging) van een vennootschap die uit de winst een (dividend)uitkering heeft ontvangen, kan slechts in uitzonderlijke omstandigheden sprake zijn. Dergelijke omstandigheden zijn hier niet gesteld of gebleken. Zonder nadere toelichting die ontbreekt, valt dan ook niet in te zien hoe [A] c.s. een vordering tot afdracht van (een deel van) de winst kan hebben op andere partijen dan partijen die de verkoopopbrengst hebben gegenereerd en winst hebben genoten. Het enkele feit dat deze formulering ook in latere overeenkomsten is gebruikt doet daar niet aan af. Slotsom is derhalve dat [A] c.s. slechts mogelijk een vordering tot nakoming van de in de samenwerkingsovereenkomst neergelegde winstafspraken heeft op Wind Mee I en/of Mooi Weer, indien en voor zover door elk van deze vennootschappen winst is genoten.

Cessie winstdelen [H] ([D]) en [C]

Voor een geldige cessie is vereist een daartoe bestemde akte en mededeling daarvan aan degene tegen wie het recht kan worden uitgeoefend of een authentieke of geregistreerde onderhandse akte (zonder mededeling). Uit de akte moet blijken dat zij tot levering van de daarin bedoelde vordering(en) is bestemd. De akte moet (in ieder geval) zijn ondertekend door de vervreemder (cedent). De aanvaarding kan vormvrij geschieden. De tot levering strekkende verklaring van de cedent hoeft niet met zoveel woorden in de akte te zijn opgenomen. Voldoende is dat de akte zodanige gegevens bevat dat, eventueel in onderling verband en samenhang met andere akten of feiten, kan worden vastgesteld dat de akte is bestemd tot levering van de daarin bedoelde vordering(en). Voldoende is dat de verkrijger van de vordering(en) redelijkerwijs uit de akte mag begrijpen dat zij tot levering is bedoeld.

De cessie van de winstaanspraken van [C] aan [A] c.s. voldoet aan voornoemde vereisten: de akte (overeenkomst) is ondertekend door [C] en de akte bevat voldoende gegevens om vast te kunnen stellen dat de akte is bestemd tot levering van de vorderingen van [C] op [B] c.s. op grond van de winstaanspraken uit hoofde van de samenwerkingsovereenkomst. Bovendien is de akte geregistreerd.

De rechtbank begrijpt dat [B] c.s. zich overigens ook ter zake van de mogelijke winstaanspraken van [C] op het standpunt stelt dat [C] geen aanspraak meer heeft op een deel van de bij verkoop van de recreatieparken eventueel gerealiseerde winst, omdat de samenwerkingsovereenkomst tussen partijen in 2007, vóór de verkoop van de parken, is beëindigd. Van dit bevrijdende verweer rust de bewijslast op [B] c.s. (zie hierna onder 4.14 e.v.).

Uit de door [A] c.s. overgelegde stukken blijkt evenwel niet van een geldige cessie van de winstaanspraken van [H] ([D]), nu de akte (de onder 2.14 geciteerde brief van 14 mei 2007) niet door [H] is ondertekend. [A] c.s. stelt niet dat de ondertekenaar van de brief ([K]) deze (krachtens volmacht) namens [H] heeft ondertekend, maar stelt dat [K] ten tijde van het ondertekenen van de brief een zakenpartner was van [D], dat tussen [D], [H] en [K] met betrekking tot het aandeel in De Wildhorst een gemeenschap in de zin van artikel 3:166 BW bestond, dat [H] slechts een stroman was en dat [D] met de overdracht van het winstdeel heeft ingestemd. Nu [A] c.s. niet stelt dat [K] namens [H] heeft ondertekend en – wat er overigens ook zij van de positie van [H] – [H] partij is bij de samenwerkingsovereenkomst (die zij immers op eigen titel heeft ondertekend), moet reeds hierom worden vastgesteld dat van een geldige cessie geen sprake is. Of, zoals [A] c.s. stelt, [D] met de overdracht heeft ingestemd, [B] van de overdracht op de hoogte was en of [A] c.s. aan [K] en [D] een bedrag van € 225.000,-- heeft betaald voor (de overdracht van) het winstaandeel van [H], is dan ook niet van belang, zodat aan bewijslevering ter zake niet wordt toegekomen.

Uit het voorgaande volgt dat [A] c.s. in deze procedure ook aanspraak kan maken op de vorderingen die [C] uit hoofde van de samenwerkingsovereenkomst mogelijk heeft op Wind Mee I en/of Mooi Weer, maar niet op de mogelijke vorderingen van [H] op Wind Mee I en/of Mooi Weer.

Geen winst

Aan het verweer van [B] c.s. dat aan verdeling van winst niet wordt toegekomen, omdat bij de verkoop van De Rooye Asch en De Wildhorst geen opbrengst van meer dan € 8 miljoen is gerealiseerd, wordt vooralsnog voorbij gegaan. [A] c.s. heeft in de dagvaarding gemotiveerd gesteld dat winst is gemaakt. [B] c.s. heeft hier bij conclusie van antwoord en ter comparitie slechts tegenin gebracht dat (de berekening van) de vordering niet klopt. [B] c.s. heeft evenwel de door [A] c.s. aan zijn berekening ten grondslag gelegde verkoopopbrengsten niet bestreden en heeft nagelaten aan te geven op welke punten de berekening niet juist is, terwijl dat wel op zijn weg had gelegen omdat (ook) hij (in ieder geval deels) over de voor die berekening benodigde gegevens beschikt. [A] c.s. heeft in zijn akte vermindering eis vervolgens de winst nader berekend. Zoals besproken ter comparitie en vastgelegd in het proces-verbaal is [B] c.s. na de comparitie in de gelegenheid gesteld hierop nog schriftelijk te reageren bij antwoordakte op de rolzitting van heden. Hierop zal zo nodig in een later stadium nader worden ingegaan.

Samenwerkingsovereenkomst ziet slechts op een deel van de percelen

Partijen leggen de samenwerkingsovereenkomst op dit punt verschillend uit. [A] c.s. legt aan zijn vorderingen ten grondslag dat de winstafspraken betrekking hebben op alle percelen van de recreatieparken (alsmede het aangrenzende perceel van [G]), terwijl [B] c.s. stelt dat de afspraken in de samenwerkingsovereenkomst over de verdeling van de winst alleen betrekking hebben op de percelen die zijn aangekocht op 11 december 2006. Bij de uitleg van een overeenkomst komt het niet alleen aan op de taalkundige uitleg van de bewoordingen van de overeenkomst, maar tevens op de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer aan elkaars verklaringen mochten toekennen en hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.

Uit de bewoordingen van de samenwerkingsovereenkomst kan niet zonder meer worden afgeleid op welke percelen deze betrekking heeft. In de samenwerkingsovereenkomst staat slechts vermeld dat “heden de overdracht van de campings De Wildhorst en De Rooye Asch zal plaatsvinden” en op welke wijze “de winst welke gegenereerd wordt bij verkoop” tussen partijen zal worden verdeeld. In de samenwerkingsovereenkomst zijn “de campings” niet nader gedefinieerd en is evenmin anderszins gespecificeerd om (de verkoop van) welke percelen het gaat. Nu uit de tekst van de samenwerkingsovereenkomst niet kan worden afgeleid op welke percelen deze betrekking heeft, moet ook worden gekeken naar de overige feiten en omstandigheden. In dat verband is het volgende van belang. Het was de bedoeling van partijen om te investeren in de twee recreatieparken met als doel deze parken te ontwikkelen en vervolgens met winst te verkopen. In een door hemzelf opgesteld memo (overgelegd als productie 2.0) vermeldt [B] c.s. dat de samenwerkingsovereenkomst met winstafspraken is gemaakt “tussen partijen die de parken samen (gaan) verwerven en ontwikkelen”. Met het oog op deze voorgenomen ontwikkeling hebben partijen niet alleen de percelen die het onderwerp waren van de transactie die op 11 december 2006 plaatsvond gekocht, maar ook het perceel van [G] (ter zake waarvan partijen al op 3 november 2006 gezamenlijk een koopovereenkomst hadden gesloten met de eigenaar [F]), alsmede de bosbungalows en het Centrum Voorziening [J]. Ten aanzien van de bosbungalows geldt dat [B] c.s. niet, althans onvoldoende heeft betwist dat [A] Beheer deze in overleg met [B] c.s. heeft gekocht en in eerdergenoemd memo vermeldt [B] bovendien dat “deze gronden met opstallen belangrijk [zijn] ten behoeve van optimalisering” van De Wildhorst. Nu [B] c.s. geen concrete feiten en omstandigheden heeft aangedragen, waaruit zou blijken dat partijen de bedoeling hadden dat de winstafspraken in de samenwerkingsovereenkomst slechts zagen op de percelen die op 11 december 2006 werden gekocht, en daarvoor in het dossier ook overigens geen aanknopingspunten zijn te vinden, moet het ervoor worden gehouden dat de winstafspraken in de samenwerkingsovereenkomst betrekking hebben op alle percelen van de recreatieparken (alsmede het aangrenzende perceel van [G]) die partijen op enig moment hebben verworven (en weer aan derden hebben verkocht).

Voorwaardelijke samenwerkingsovereenkomst

[B] c.s. stelt dat de samenwerking is aangegaan onder de voorwaarde dat partijen gezamenlijk eigenaar zouden worden van de parken. Gelet op de toelichting van de advocaat van [B] c.s. ter comparitie dat [B] c.s. hiermee niet bedoelt dat sprake is van een voorwaardelijke overeenkomst, waarvan de voorwaarde niet is vervuld, zal hetgeen [B] c.s. omtrent de gestelde voorwaarde naar voren heeft gebracht, verder onbesproken blijven.

Samenwerkingsovereenkomst is beëindigd

Dit verweer van [B] c.s. komt erop neer dat, mede omdat [A] c.s. uiteindelijk geen percelen heeft afgenomen, de samenwerkingsovereenkomst tussen partijen is beëindigd, zoals vastgelegd in de overeenkomsten van 17 april 2007 ten aanzien van De Rooye Asch en in de overeenkomsten van 2 augustus 2007 en 9 oktober 2007 ten aanzien van De Wildhorst. Zowel [A] c.s. als [C] hebben volgens [B] c.s. daarom geen aanspraak op winstafdracht.

Nu een dergelijke overeenkomst alleen voortijdig ten einde kan komen door ontbinding, vernietiging of in onderling overleg, en niet is gesteld of gebleken dat buitengerechtelijke ontbinding of vernietiging van de samenwerkingsovereenkomst heeft plaatsgevonden, begrijpt de rechtbank de stellingen van [B] c.s. zo, dat de in de samenwerkingsovereenkomst vastgelegde winstafspraken zijn beëindigd, omdat [A] c.s. en [C] uiteindelijk geen percelen hebben afgenomen, terwijl dat wel de intentie van partijen was die aan de samenwerkingsovereenkomst ten grondslag lag. Dit verweer van [B] c.s. is een bevrijdend verweer, waarvan de bewijslast op [B] c.s. rust.

Anders dan [B] c.s. stelt, kan uit de tekst van de overeenkomsten van 17 april 2007, 2 augustus 2007 en 9 oktober 2007 niet zonder meer worden afgeleid dat hiermee de samenwerkingsovereenkomst is beëindigd. In geen van die overeenkomsten wordt gerefereerd aan de samenwerkingsovereenkomst en evenmin volgt uit de tekst van de overeenkomsten dat partijen elkaar finale kwijting verlenen ten aanzien van de winstafspraken in de samenwerkingsovereenkomst. In de overeenkomst van 17 april 2007 wordt gerefereerd aan de koopovereenkomst van 8 december 2006 betreffende percelen De Rooye Asch en De Wildhorst. In deze overeenkomst wordt geen finale kwijting verleend. Het enkele feit dat de koopovereenkomst betreffende De Rooye Asch wordt ontbonden is, zonder nadere toelichting die ontbreekt, onvoldoende om de conclusie te rechtvaardigen dat daarmee ook de afspraken in de samenwerkingsovereenkomst ten aanzien van De Rooye Asch zijn beëindigd. In de overeenkomst van 2 augustus 2007 wordt wel melding gemaakt van een finale kwijting, maar in de tekst van die overeenkomst zijn geen aanknopingspunten te vinden voor de stelling dat die finale kwijting mede ziet op de winstafspraken. In de overeenkomst van 9 oktober 2007 wordt evenmin gerefereerd aan de samenwerkings-overeenkomst. In deze overeenkomst verlenen partijen elkaar wel over en weer finale kwijting, maar deze ziet blijkens de tekst van de overeenkomst op “alle inleg, kosten, huren en pachten”; winst wordt hier niet genoemd.

[B] c.s. stelt voorts dat ten tijde van het sluiten van de drie voornoemde overeenkomsten tussen partijen is besproken dat hiermee de samenwerking ten aanzien van De Rooye Asch en De Wildhorst zou worden beëindigd en daarmee ook de in de samenwerkingsovereenkomst neergelegde winstafspraken. Nu [B] c.s. bewijs heeft aangeboden van zijn stelling, zal hij in de gelegenheid worden gesteld te bewijzen dat met zowel [C] als [A] ten tijde van het sluiten van de overeenkomsten van 17 april 2007, 2 augustus 2007 en 9 oktober 2007 is besproken dat de in de samenwerkings-overeenkomst vastgelegde winstafspraken zijn beëindigd.

Overige vorderingen

In afwachting van de bewijslevering en –waardering zal iedere verdere beslissing, ook ten aanzien van de overige vorderingen, worden aangehouden.

Tussentijds hoger beroep

De rechtbank ziet geen aanleiding om zoals door de raadsman van [B] c.s. ter comparitie verzocht tussentijds hoger beroep van dit tussenvonnis open te stellen.

draagt [B] c.s. op te bewijzen dat met [A] en [C] ten tijde van het sluiten van de overeenkomst van 17 april 2007 (ten aanzien van De Rooye Asch) en van de overeenkomsten van 2 augustus 2007 en 9 oktober 2007 (ten aanzien van De Wildhorst) is besproken dat de in de samenwerkingsovereenkomst vastgelegde winstafspraken zijn beëindigd,

verwijst de zaak naar de rol van 30 maart 2011 opdat [B] c.s. kan meedelen of hij bewijs wil leveren door het horen van getuigen, door het overleggen van bewijsstukken en/of door enig ander bewijsmiddel,

bepaalt dat indien [B] c.s. geen bewijs door getuigen wil leveren, maar wel nadere bewijsstukken wil overleggen, die stukken op de rol van 30 maart 2011 meteen in het geding moeten worden gebracht,

bepaalt dat indien [B] c.s. getuigen wil horen, hij de namen van de getuigen en de verhinderdata van alle betrokken partijen in de maanden april, mei, juni en juli 2011 op de rol van 30 maart 2011 moet opgeven, waarna dag en uur voor het getuigenverhoor zullen worden bepaald,

bepaalt dat de getuigen zullen worden gehoord door mr. R.A. Dudok van Heel, rechter-commissaris,

bepaalt dat [B] c.s. uiterlijk twee weken voor het eerste getuigenverhoor alle beschikbare bewijsstukken aan de rechtbank en de wederpartij moet toesturen,

houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit vonnis is gewezen door mr. N.C.H. Blankevoort, mr. R.A. Dudok van Heel en

mr. M. Haisma en in het openbaar uitgesproken op 2 maart 2011.?