Hof Amsterdam, 12-05-2011, nr. P08/00611, nr. P08/00612, nr. P08/00613

De inspecteur heeft met dagtekening 1 november 2002 aan belanghebbende voor het tijdvak 1 januari tot en met 31 december 1999 een naheffingsaanslag omzetbelasting opgelegd, berekend op € 273.306 (hierna: naheffingsaanslag 1999-II). Bij beschikking is tevens een boete van € 68.326 opgelegd. Belanghebbende heeft tegen de naheffingsaanslag 1999-II en de boetebeschikking bezwaar ingediend. Bij uitspraak van 17 juli 2006 heeft de inspecteur de boete tot nihil verminderd en het bezwaar voor het overige afgewezen.

De inspecteur heeft met dagtekening 1 november 2002 aan belanghebbende voor het tijdvak 1 januari tot en met 31 december 2000 een naheffingsaanslag omzetbelasting opgelegd, berekend op € 968.190 (hierna: naheffingsaanslag 2000-I). Belanghebbende heeft tegen de naheffingsaanslag 2000-I bezwaar ingediend. Bij uitspraak van 17 juli 2006 heeft de inspecteur het bezwaar afgewezen.

De inspecteur heeft met dagtekening 15 december 2002 aan belanghebbende voor het tijdvak 1 januari tot en met 31 december 2000 een naheffingsaanslag omzetbelasting opgelegd, berekend op € 183.393 (hierna: naheffingsaanslag 2000-II). Bij beschikking is tevens een boete van € 183.393 opgelegd. Belanghebbende heeft tegen de naheffingsaanslag 2000-II en de boetebeschikking bezwaar ingediend. Bij uitspraak van 13 juli 2006 heeft de inspecteur het bezwaar afgewezen.

Belanghebbende heeft tegen de hiervoor onder 1.1.1 tot en met 1.1.3 vermelde uitspraken beroep ingesteld bij de rechtbank Haarlem (hierna: de rechtbank), welke beroepen zijn geregistreerd onder de nummers AWB 06/9182, 06/9183 en 06/9184. Bij uitspraak van 22 april 2008 heeft de rechtbank de door belanghebbende ingestelde beroepen gegrond verklaard, de uitspraken op bezwaar vernietigd, de inspecteur opgedragen opnieuw uitspraken op bezwaar te doen en de naheffingsaanslagen op bepaalde wijze te verminderen, de inspecteur in de proceskosten van belanghebbende ten bedrage van € 644 veroordeeld en de Staat der Nederlanden (Ministerie van Financiën) gelast het door belanghebbende betaalde griffierecht van € 281 te vergoeden.

De tegen deze uitspraak ingestelde hoger beroepen zijn bij het Hof ingekomen op 29 mei 2008, aangevuld bij brief van 29 augustus 2008. De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 7 december 2010. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden.

Aan het einde van de zitting heeft de voorzitter de behandeling geschorst teneinde partijen in de gelegenheid te stellen nader overleg te plegen. Het Hof heeft partijen dienaangaande ter nadere informatie een brief met dagtekening 9 december 2010 gezonden. Partijen hebben het Hof van de uitkomst van het overleg op de hoogte gesteld bij één gezamenlijke brief, gedateerd 18 januari 2011, welke brief door de inspecteur bij brief van 24 januari 2011 aan het Hof is gezonden.

Het nadere onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 12 april 2011. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden.

De rechtbank heeft de beroepen van belanghebbende gegrond verklaard, waarbij zij, voor zover hier van belang, heeft overwogen:

“4.1. Formele grieven betreffende de naheffingsaanslagen

(…)

Het geschil spitst zich in hoger beroep toe op het antwoord op de vraag of de omstandigheid dat sprake is van een carrouselfraude in de weg staat aan toepassing van het tarief van nihil en aan het verlenen van een teruggaaf op de voet van artikel 30, eerste lid, van de Wet, hetgeen de inspecteur stelt doch belanghebbende betwist. Ingeval het gelijk aan de inspecteur is zijn de naheffingsaanslagen terecht opgelegd tot de bedragen hiervoor onder 2.6 genoemd.

De inspecteur heeft zich op het standpunt gesteld dat, hoewel formeel een verzoek om teruggaaf dient te worden gedaan, in deze zaak om proceseconomische redenen de naheffingsaanslagen, voor zover deze betrekking hebben op verwervingen als bedoeld in artikel 17b, tweede lid, van de Wet, dienen te worden vernietigd, ingeval het Hof van oordeel mocht zijn dat materieel recht bestaat op een teruggaaf als bedoeld in artikel 30, eerste lid, van de Wet.

Tussen partijen is niet meer in geschil dat alle boeten dienen te worden vernietigd.

Voor de standpunten van partijen wordt verwezen naar de gedingstukken. Voor het verhandelde ter zitting wordt verwezen naar het proces-verbaal van zitting.

Ingevolge het bepaalde in artikel 9, lid 2, aanhef en onderdeel b, van de Wet, in verbinding met onderdeel a, post 6, van de bij de Wet behorende tabel II, bedraagt de belasting nihil voor leveringen van goederen die worden vervoerd naar een andere lid-staat, wanneer deze goederen aldaar zijn onderworpen aan heffing van belasting ter zake van intracommunautaire verwerving van die goederen, mits is voldaan aan bij algemene maatregel van bestuur vast te stellen voorwaarden. Tussen partijen is niet in geschil dat wat betreft de leveringen ter zake waarvan het tarief van nihil is toegepast aan deze voorwaarden is voldaan. Vaststaat dat in Italië ter zake van de intracommunautaire verwervingen is geheven en dat de aftrek ter zake van deze verwervingen is geweigerd, gelet op de omstandigheid dat sprake is van fraude.

Op grond van artikel 30, lid 1, van de Wet wordt op verzoek teruggaaf verleend van de belasting ter zake van intracommunautaire verwerving van goederen in de gevallen waarin de belasting is geheven met toepassing van artikel 17b, tweede lid, van de Wet en door de belanghebbende wordt aangetoond dat ter zake van dezelfde verwerving belasting is geheven in de lid-staat van aankomst van de verzending of het vervoer. Ook hier staat vast dat in de gevallen waarin in Nederland is geheven met toepassing van artikel 17b, tweede lid, van de Wet in Italië eveneens is geheven ter zake van de intracommunautaire verwervingen en dat de aftrek ter zake van deze verwervingen is geweigerd, gelet op de omstandigheid dat sprake is van fraude.

De inspecteur stelt zich op het standpunt dat belanghebbende, niettegenstaande de wettelijke bepalingen en niettegenstaande de (dubbele) heffing in Italië, geen aanspraak kan maken op toepassing van het tarief van nihil en op teruggaaf ter zake van de nummerverwervingen, omdat sprake is van een fraude, waardoor de mogelijkheid ontstond dat de betrokken leveringen zouden ontsnappen aan belastingheffing in de lidstaat van bestemming. De inspecteur stelt voorts dat deze omstandigheid tevens meebrengt dat de voorbelasting ter zake van de leveringen waarop het nultarief is toegepast niet voor aftrek op de voet van artikel 15 van de Wet in aanmerking komt.

De inspecteur verwijst ter onderbouwing van zijn standpunt naar het arrest in de zaak “R” van het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJ) van 7 december 2010, nr. C-285/09, het arrest in de zaak “Kittel” van het HvJ van 6 juli 2006, nrs. C-439/04 en C-440/04 en de beschikking van het HvJ in de zaak “Transport Service NV” van 3 maart 2004, nr. C-395/02.

Het Hof stelt voorop dat uit jurisprudentie van het HvJ blijkt dat justitiabelen ingeval van fraude, misbruik of belastingontwijking geen beroep kunnen doen op het gemeenschapsrecht. De Zesde richtlijn (casu quo de BTW-richtlijn) brengt mee dat voorkomen moet worden dat (intracommunautaire) transacties hierdoor mogelijkerwijs niet in de heffing worden betrokken. Ingeval dit risico bestaat moet worden beoordeeld of reden bestaat af te wijken van de normale regeling van BTW-heffing. Het evenredigheidsbeginsel, rechtszekerheidsbeginsel en het beginsel van fiscale neutraliteit staan hieraan niet in de weg. Voorwaarde is dat de betrokkenheid van de leverancier bij de fraude, misbruik of belastingontwijking vaststaat.

In dit geval staat vast dat in Italië ter zake van alle relevante verwervingen is geheven en dat ter zake van al deze verwervingen door de Italiaanse fiscus de aftrek is geweigerd, omdat sprake is van fraude, en dat enkel fraude heeft plaatsgevonden in Italië. Belanghebbende heeft voorts ter zitting onweersproken gesteld dat zij steeds de juiste informatie aan de Nederlandse belastingdienst heeft verstrekt, zowel wat betreft de identiteit van haar afnemers als wat betreft het vervoer van de goederen, en dat zij ook anderszins nimmer een verkeerde voorstelling heeft gegeven omtrent de in geding zijnde transacties.

Het Hof is van oordeel dat onder deze omstandigheden, gelet op de systematiek van de Zesde richtlijn en de Wet, een afwijking van een normale BTW-heffing bij belanghebbende niet gerechtvaardigd is.

Het Hof laat hierbij in het midden wat de betrokkenheid van belanghebbende bij de fraude is geweest en of het weigeren van de toepassing van het nultarief als bedoeld in artikel 9, lid 2, aanhef en onderdeel b, van de Wet, in verbinding met onderdeel a, post 6, van de bij de Wet behorende tabel II, dan wel het weigeren van een teruggaaf als bedoeld in artikel 30, eerste lid, van de Wet valt onder de mogelijkheden fraude te bestrijden.

De inspecteur stelt dat het meerdere malen heffen van BTW, zonder recht op aftrek, betrokkenen zal ontmoedigen deel te nemen aan een fraude. Hoezeer het Hof ook begrip heeft voor deze stelling is het Hof van oordeel dat dergelijke heffingen neerkomen op met boeten vergelijkbare sancties waarvoor de Wet en de Zesde richtlijn geen basis bieden. De hiervoor onder 6.4 genoemde arresten/beschikking nopen naar ’s Hofs oordeel niet tot een ander oordeel.

Het gelijk is aan de zijde van belanghebbende. Haar overige stellingen behoeven geen behandeling.

Slotsom

De slotsom is dat de hoger beroepen van belanghebbende gegrond zijn. De uitspraak van de rechtbank dient te worden vernietigd behoudens voor zover deze de vergoeding van proceskosten en griffierecht betreft. De uitspraken op bezwaar dienen te worden vernietigd evenals de naheffingsaanslagen en de boetebeschikkingen.

Het Hof acht termen aanwezig voor een veroordeling in de kosten op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht. Het Hof stelt deze kosten voor de procedure voor het Hof vast op 3 x € 322 = € 966.

Het Hof: