HvJ EU, 07-06-2016, nr. C-63/15

Abdullahi is een Somalisch staatsburger die, nadat zij vanuit Syrië via Turkije had gereisd, eerst Griekenland was binnengekomen. Zij reisde verder door de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, Servië en Hongarije. Vervolgens overschreed zij de grens met Oostenrijk, waar zij om asiel verzocht. Alle grensoverschrijdingen waren illegaal. De Oostenrijkse autoriteiten pasten het equivalent, in de Dublin II-verordening, van de criteria van hoofdstuk III toe en kwamen tot de slotsom dat Hongarije de verantwoordelijke lidstaat was. De Hongaarse autoriteiten stemden ermee in om haar verzoek te behandelen. Abdullahi kwam echter met het betoog dat Griekenland moest worden beschouwd als de verantwoordelijke lidstaat aangezien zij daar het Uniegrondgebied voor het eerst had betreden. Destijds was de terugkeer van asielzoekers naar Griekenland opgeschort. Haar verzoek zou dientengevolge in Oostenrijk kunnen worden behandeld.

Naar mijn mening dient het oordeel in het arrest Abdullahi niet zonder meer te worden toegepast om de omvang van het recht op toetsing te bepalen, en wel om twee redenen.

Ten eerste betrof het arrest Abdullahi zeer specifieke (en zeer ingewikkelde) feiten, met verscheidene illegale grensoverschrijdingen, waardoor een situatie was ontstaan waarin de asielzoeker (potentieel) niet met twee maar met drie lidstaten aanknopingspunten had. Alleen al daarom ligt de onderhavige zaak duidelijk geheel anders en kan deze derhalve daarvan worden onderscheiden.

Er is geen reden om aan te nemen dat Ghezelbash Frankrijk op 17 december 2013 illegaal is binnengekomen. Hij had een visum, hij kwam het land in, maar vroeg daar geen asiel aan.47. Voorts is niet gebleken dat hij door Frankrijk reisde op weg naar Nederland alvorens asiel aan te vragen.

Anders dan Abdullahi, betoogt Ghezelbash niet dat de verantwoordelijke lidstaat volgens de criteria van hoofdstuk III niet Frankrijk zou zijn maar een andere lidstaat die zijn asielverzoek niet kan behandelen wegens structurele tekortkomingen en potentiële schending van zijn rechten van artikel 4 van het Handvest, zodat zijn verzoek zou dienen te worden behandeld daar waar hij dit had ingediend. Ghezelbash betoogt dat Nederland de staat is waar hij zijn eerste verzoek om internationale bescherming heeft ingediend (artikel 7, lid 2) en dat artikel 12, lid 4, geen toepassing vindt omdat hij (naar eigen zeggen) het Uniegrondgebied op 18 december 2013 had verlaten en was teruggekeerd naar zijn thuisland en vervolgens vanuit Iran via Turkije naar Nederland was gereisd. Hij tracht mijns inziens derhalve te bewerkstelligen dat een gerecht toetst of de bevoegde autoriteiten de criteria van artikel 12, lid 4, eerste alinea, van de Dublin III-verordening juist hebben toegepast.

Ten tweede verschillen de bewoordingen van artikel 27, lid 1, van de Dublin III-verordening, die het Hof thans wordt verzocht uit te leggen, aanzienlijk van de bewoordingen van artikel 19, lid 2, van de Dublin II-verordening, waarover het Hof zich in het arrest Abdullahi heeft uitgesproken. De redenering in het arrest Abdullahi kan maar mijn mening dus niet zuiver automatisch worden toegepast op de bepaling die daarvoor in de plaats is gekomen.

Hieronder zal ik eerst de context en de bewoordingen van artikel 27, lid 1, van de Dublin III-verordening onderzoeken in het licht van de overwegingen waarin wordt uiteengezet welk doel die bepaling moet worden geacht te hebben en wat de overkoepelende doelen van de verordening zijn. Tegen die achtergrond bespreek ik daarna de drie opties voor de uitlegging van artikel 27, lid 1, die aan het Hof in overweging zijn gegeven.

Vooraf merk ik op dat voordat een overdrachtsbesluit, dat krachtens artikel 27 kan worden getoetst, wordt genomen, de lidstaat waarin de asielzoeker zich ophoudt, de criteria van hoofdstuk III dient toe te passen en moet nagaan of hij dan wel een andere lidstaat de verantwoordelijke lidstaat is. Indien de tweede staat ermee instemt om de verantwoordelijke lidstaat te zijn, kan de eerste lidstaat een overdrachtsbesluit vaststellen. Reeds in die fase biedt de Dublin III-verordening procedurele waarborgen (in artikel 26, leden 1 en 2) die niet in de Dublin II-verordening bestonden. Deze bepalingen bevatten gedetailleerde regels op grond waarvan de eerste lidstaat de asielzoeker in kennis moet stellen van het overdrachtsbesluit en informatie over de voor hem beschikbare rechtsmiddelen moet verstrekken, waaronder het recht om te verzoeken om opschorting van het overdrachtsbesluit.

Een asielzoeker kan geen beroep of bezwaar instellen voordat de verzoekende lidstaat een overdrachtsbesluit vaststelt. Dat waartegen wordt opgekomen, indien dit gebeurt, is het overdrachtsbesluit, niet de instemming van de aangezochte lidstaat om de verantwoordelijkheid te aanvaarden (claimakkoord) als zodanig. Dat is logisch, want het overdrachtsbesluit raakt de individuele asielzoeker rechtstreeks.

Artikel 27, lid 1, van de Dublin III-verordening creëert dus in eenduidige bewoordingen een ‘recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel’. Wat dat rechtsmiddel moet inhouden is ook nader bepaald: ‘in de vorm van een beroep of een bezwaar ten aanzien van de feiten en het recht [tegen het overdrachtsbesluit bij een rechterlijke instantie]’. Gewezen dient te worden op een aantal verschillen, toevoegingen en verduidelijkingen in de bewoordingen van artikel 27, lid 1, ten opzichte van de voorganger ervan, artikel 19, lid 2, van de Dublin II-verordening.

Ten eerste komt het recht op beroep of bezwaar tegen het overdrachtsbesluit toe aan alle asielzoekers48. ten aanzien van wie een overdrachtsbesluit is vastgesteld. Ten tweede is het recht op beroep of bezwaar althans in het Engels (‘the applicant … shall have the right …’) in dwingende bewoordingen uitgedrukt. Ten derde dient het beroep of bezwaar betrekking te hebben op zowel de feiten als het recht. Ten vierde moet het beroep of bezwaar rechterlijk toezicht op het overheidsbesluit van de bevoegde autoriteiten toelaten (omdat het wordt ingesteld ‘bij een rechterlijke instantie’). Ten slotte moeten de lidstaten asielzoekers ook een redelijke termijn geven waarbinnen zij gebruik kunnen maken van hun recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel (artikel 27, lid 2).

Artikel 27, lid 1, van de Dublin III-verordening specificeert niet tegen welke onderdelen van het besluitvormingsproces van de bevoegde autoriteit dat tot het overdrachtsbesluit heeft geleid, met het in dat artikel voorziene beroep of bezwaar kan worden opgekomen. Voor het Hof zijn drie opties ter sprake gebracht.

De eerste optie (voorgestaan door Nederland) is — eenvoudig gezegd — dat er niets is veranderd. Net als voorheen kan ook thans tegen een overdrachtsbesluit alleen worden opgekomen op basis van één beperkte grond, die in het arrest Abdullahi is genoemd. Die grond is reeds gecodificeerd in artikel 3, lid 2, tweede alinea, van de Dublin III-verordening.49. Dus, indien het niet mogelijk is een verzoeker over te dragen aan de lidstaat die als verantwoordelijke lidstaat is aangewezen, omdat ernstig moet worden gevreesd dat de asielprocedure en de opvangvoorzieningen voor verzoekers in die lidstaat systeemfouten bevatten die resulteren in onmenselijke of vernederende behandelingen in de zin van artikel 4 van het Handvest, blijft de lidstaat die met het bepalen van de verantwoordelijke lidstaat is belast, de criteria van hoofdstuk III onderzoeken teneinde vast te stellen of een andere lidstaat als verantwoordelijke lidstaat kan worden aangewezen.

De tweede optie (voorgesteld door Frankrijk en door de Commissie) is dat wordt aanvaard dat, naast die grond, artikel 27, lid 1, een recht op beroep of bezwaar in het leven roept in gevallen waarin de Dublin III-verordening uitdrukkelijk rechten verleent aan individuele asielzoekers waarmee gestalte wordt gegeven aan door het Handvest beschermde materiële grondrechten.50. Indien (maar uitsluitend indien) een asielzoeker aanvoert dat het besluit van de bevoegde autoriteiten inbreuk heeft gemaakt op een van deze ‘beschermde rechten’, mag hij ingevolge artikel 27, lid 1, ook met een beroep of bezwaar opkomen tegen het overdrachtsbesluit.

De derde optie (voorgesteld door Ghezelbash) is dat artikel 27, lid 1, aldus wordt gelezen dat daarin een ruimer recht op beroep of bezwaar wordt verleend, zodat wordt verzekerd dat de wijze waarop de bevoegde autoriteiten de relevante rechtsvoorschriften (waaronder de criteria van hoofdstuk III) op de aan hen voorgelegde feiten hebben toegepast, aan rechterlijk toezicht wordt onderworpen.

Bij gebreke van bewoordingen die aanduiden welke van deze opties juist is, dient te worden ingegaan op de doelen en de context van de verordening.51.

Tot deze doelen behoort ongetwijfeld de vaststelling van een duidelijke en hanteerbare methode om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielverzoek, gebaseerd op objectieve criteria die eerlijk zijn zowel voor de lidstaten als voor de betrokken asielzoekers. Met deze methode moet met name snel kunnen worden vastgesteld welke lidstaat verantwoordelijk is, teneinde de daadwerkelijke toegang tot de procedures voor het verlenen van internationale bescherming te waarborgen en de doelstelling om verzoeken om internationale bescherming vlot te behandelen, niet te ondermijnen.52. Een ander doel dat wordt genoemd in de Dublin III-verordening is evenwel de verbetering van de aan asielzoekers geboden rechtsbescherming.53. Moet de versterkte rechterlijke bescherming voor asielzoekers die bij artikel 27, lid 1, van de Dublin III-verordening expliciet is ingesteld, dan restrictief worden opgevat in het belang van de vlotheid in de afhandeling van asielverzoeken?

Overweging 19 van de Dublin III-verordening (waaraan als materieel voorschrift uitdrukking is gegeven in artikel 27, lid 1) vermeldt uitdrukkelijk dat, teneinde de daadwerkelijke bescherming van de rechten van verzoekers te waarborgen, juridische waarborgen en het recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel tegen overdrachtsbesluiten zowel betrekking dienen te hebben ‘op de toepassing van deze verordening’ als ‘op de juridische en feitelijke situatie in de lidstaat aan welke de verzoeker [eventueel] wordt overgedragen’.

Het tweede aspect van deze waarborg lijkt mij te duiden op hetgeen thans is gecodificeerd in artikel 3, lid 2, tweede alinea, van de Dublin III-verordening. De logische wijze om het eerste aspect van de waarborg te begrijpen is dat de werkingssfeer van artikel 27, lid 1, tevens de wijze waarop de Dublin III-verordening door de lidstaten worden toegepast, bestrijkt.

Op basis van de tekst van artikel 27, lid 1, de dubbele waarborg in overweging 19 en mijn bovenstaande overwegingen betreffende het arrest Abdullahi54., moet volgens mij de eerste optie van de hand worden gewezen en blijft dus nog de keuze tussen de tweede en de derde optie.

De voornaamste reden voor de tweede optie is dat een enge uitlegging beter aansluit bij de systematiek van de regeling. Betoogd is dat de Dublin III-verordening een interstatelijke maatregel is; dat indien de wijze waarop de criteria van hoofdstuk III door de lidstaten worden toegepast, krachtens artikel 27, lid 1, door de rechter zou kunnen worden getoetst, het systeem onuitvoerbaar zou worden daar het onmogelijk zou worden om te verzekeren dat snel wordt bepaald welke lidstaat verantwoordelijk is; en dat de mechanismen die juist dat doel hebben, ertoe strekken ‘forum shopping’ (dat wil zeggen mogelijkheden voor gelijktijdige of achtereenvolgende verzoeken, wat dient te worden tegengegaan) te beletten.

Deze argumenten kunnen mij niet overtuigen.

In de eerste plaats komt het mij al te simplistisch voor om de Dublin III-verordening als een zuiver interstatelijk instrument te omschrijven. Hoewel bepaalde interstatelijke aspecten ongetwijfeld zijn blijven bestaan55., heeft de wetgever bepaalde materiële individuele rechten en procedurele waarborgen ingevoerd en versterkt. Een voorbeeld van deze rechten is het recht op gezinshereniging in de artikelen 9 tot en met 11. Bedoelde waarborgen zijn opgenomen in bijvoorbeeld artikel 4 (het recht van een verzoeker op informatie) en artikel 5 (recht op een persoonlijk onderhoud). In deze beide bepalingen wordt het belang benadrukt van de informatie die door de asielzoeker wordt verstrekt in het proces van bepaling van de verantwoordelijke lidstaat volgens het stelsel van de Dublin III-verordening. Ingevolge de tweede optie zou echter een asielzoeker wel het recht hebben om op te komen tegen het overdrachtsbesluit indien het persoonlijk onderhoud niet heeft plaatsgevonden, maar geen recht om op te komen tegen een overdrachtsbesluit dat door de bevoegde autoriteiten duidelijk alleen kon zijn vastgesteld door de informatie die de verzoeker tijdens dat persoonlijk onderhoud had verstrekt, buiten beschouwing te laten.

In de tweede plaats behouden de lidstaten mijns inziens in het beheer van het in artikel 27 bedoelde bezwaar- of beroepsstelsel krachtige instrumenten. Zo mogen zij volgens artikel 27, lid 3, kiezen om het recht te verlenen om in afwachting van de uitkomst van het beroep of het bezwaar in de betrokken lidstaat te blijven of om de overdracht op te schorten (hetzij automatisch hetzij op verzoek van de asielzoeker). Aldus wordt de snelheid waarmee overdrachten worden tenuitvoergelegd er niet volledig door bepaald of de verzoeker al dan niet een beroep of een bezwaar instelt — die snelheid is tevens afhankelijk van de regels die de lidstaat heeft gekozen en vastgesteld. Voorts kunnen de lidstaten volgens artikel 27, lid 6, tweede alinea, besluiten de toegang tot rechtsbijstand te beperken wanneer de bevoegde autoriteit of een rechterlijke instantie van oordeel is dat het beroep geen reële kans van slagen heeft. Al met al heeft de Dublin III-verordening voorschriften ingevoerd om het algemene proces sneller en efficiënter te laten verlopen ten opzichte van de verordening die daaraan vooraf ging. Bestaande termijnen zijn verkort en er zijn nieuwe termijnen ingevoerd.56. Het bestaan van al deze mechanismen suggereert dat de lidstaten doeltreffend kunnen optreden om te voorkomen dat het vlot functioneren van het Dublin III-systeem geblokkeerd raakt door beroepen of bezwaren zonder reële kans van slagen of vexatoire beroepen of bezwaren. Voorts heeft het Hof in het arrest Petrosian (bij de bespreking van de kwestie van de rechterlijke bescherming die wordt gewaarborgd door lidstaten wier gerechten de tenuitvoerlegging van een overdrachtsbesluit mogen opschorten krachtens artikel 19, lid 2, van de Dublin II-verordening) geoordeeld dat het niet de bedoeling van de wetgever is geweest om deze bescherming op te offeren aan het vereiste dat asielverzoeken snel worden afgehandeld.57.

Ik voeg daaraan toe dat de mogelijkheden om op te komen tegen de toepassing van de criteria van hoofdstuk III niet onbeperkt zijn. Bijvoorbeeld met betrekking tot de controle van de criteria betreffende verblijfsdocumenten en visa als bedoeld in artikel 12, zou niet elk geval van een klacht binnen de werkingssfeer van artikel 27, lid 1, vallen. Het feit dat dergelijke documenten mogelijkerwijs zijn afgegeven op basis van een valse of fictieve identiteit of op vertoon van valse, vervalste of ongeldige documenten, vormt aldus geen belemmering voor het toewijzen van de verantwoordelijkheid aan de uitvaardigende lidstaat.58.

Tegen deze achtergrond komt het mij voor dat het ‘floodgates argument’, dat de interveniërende lidstaten aanvoeren, wellicht de gevolgen overschat van de uitlegging van artikel 27, lid 1, volgens welke het een recht op beroep of bezwaar verleent dat rechterlijke toetsing van de toepassing van de criteria van hoofdstuk III omvat.

In de derde plaats meen ik dat het instellen van een beroep bij een gerecht opdat een overheidsbesluit door de rechter wordt getoetst, niet op goede gronden kan worden gelijkgesteld met forum shopping. In mijn ogen beschermt het beroep of bezwaar in de zin van artikel 27 de betrokkene tegen het niet in acht nemen of de verkeerde kwalificatie van de relevante feiten en tegen een verkeerde uitlegging en onjuiste toepassing van het recht. In een op het beginsel van de rechtsstaat gefundeerde Europese Unie59., is dat beslist een legitieme doelstelling.

Dan kom ik thans tot de derde optie.

Ik heb er reeds op gewezen dat artikel 27, lid 1, mijns inziens op zijn minst zo ruim als de tweede optie voorstelt moet worden opgevat. In de onderhavige zaak beroept Ghezelbash zich echter niet op schending van een aan de Dublin III-verordening ontleend specifiek recht, zoals die welke zijn vervat in de artikelen 4 en 5, en evenmin op de bepalingen inzake gezinshereniging in de artikelen 9 tot en met 11. Hij wenst op te komen tegen de toepassing van de criteria van hoofdstuk III door de bevoegde autoriteiten, op basis waarvan het overdrachtsbesluit tot stand is gekomen, welk besluit, indien het ten uitvoer wordt gelegd, ertoe leidt dat hij uit Nederland wordt verwijderd naar Frankrijk. Indien — en ik beklemtoon dit woord — zijn relaas van de feiten, zoals ondersteund door de indirecte bewijzen, juist is, is zijn eerste verzoek om internationale bescherming inderdaad in Nederland ingediend, en onder toepassing van de criteria van hoofdstuk III zou zijn verzoek aldaar moeten worden behandeld. Alleen indien artikel 27, lid 1, wordt opgevat volgens de derde optie, is er een mechanisme waarmee hij zijn standpunten daadwerkelijk kenbaar kan maken en kan opkomen tegen dat overdrachtsbesluit.

Mijn uitgangspunt voor de bespreking van de derde optie is dat een overdrachtsbesluit potentieel negatieve gevolgen kan hebben voor de belangen van een asielzoeker. Zou dat niet zo zijn dan was er weinig reden geweest om een wettelijk recht op beroep of bezwaar vast te leggen in artikel 27, lid 1, van de Dublin III-verordening.

Kan een overdrachtsbesluit, buiten de context van hetgeen door de tweede optie zou worden bestreken, negatieve gevolgen hebben voor de belangen van een asielzoeker?

Veronderstel dat een derdelander, die er in zijn thuisland reeds van wordt verdacht een ‘politiek-activistische student’ te zijn, besluit zijn studie voort te zetten in het buitenland. Hij gaat voor een korte studentenuitwisseling naar lidstaat A, waar hij meteen wordt toegelaten tot de universiteit maar niet de nodige middelen bijeen kan brengen om daar te blijven studeren. Hij keert terug naar zijn thuisland en probeert het vervolgens met ondersteuning van het academische netwerk opnieuw in lidstaat B, waar hem een driejarige postdoctorale beurs wordt aangeboden. Aanvankelijk heeft hij geen werkelijke redenen om asiel aan te vragen in lidstaat B. Hoe dan ook wordt hij geheel in beslag genomen door zijn studie, het sluiten van nieuwe vriendschappen en zijn integratie in de nieuwe leefwereld van de gastlidstaat. Ondertussen verslechtert de situatie in zijn thuisland en met zijn welbekende politieke opvattingen wordt hij een persona non grata. Na zijn eerste postdoctorale studiejaar besluit hij in lidstaat B asiel aan te vragen. De bevoegde autoriteiten passen echter de criteria van hoofdstuk III toe en verzoeken op basis van zijn terdege met documenten gestaafde korte verblijf in lidstaat A dat die staat zijn asielverzoek behandelt, waarmee deze staat instemt, en stellen dienovereenkomstig een overdrachtsbesluit vast waardoor zijn studentenvisum wordt ingetrokken en op basis waarvan hij, indien het ten uitvoer wordt gelegd, van lidstaat B naar lidstaat A wordt verwijderd. Volgens mij kan op basis van de feiten van dit voorbeeld moeilijk worden geconcludeerd dat dit overdrachtsbesluit geen negatieve gevolgen zou hebben voor de asielzoekende student.

Ik merk in dit verband op dat de gedachte dat het bepalen van de verantwoordelijke lidstaat voor asielzoekers altijd neutraal is, geen algemeen aanvaard standpunt is.60. Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (hierna: ‘EHRM’) heeft dat in twijfel getrokken61.; en het Hof van Justitie heeft vanzelfsprekend erkend dat er geen onweerlegbaar vermoeden is dat de grondrechten van een asielzoeker zullen worden geëerbiedigd in de lidstaat die normaal gesproken bevoegd is om zijn asielverzoek te behandelen.62. Andere lijnen in deze rechtspraak van het Hof suggereren, indien zij naar analogie worden toegepast, eveneens dat het passender is om bij het bepalen van de verantwoordelijke lidstaat rekening te houden met de individuele situatie van de asielzoeker dan om de gevolgen voor de betrokkene buiten beschouwing te laten.63.

Eenvoudig gesteld: indien er bewijsmateriaal is ter onderbouwing van een verdedigbare stelling dat een overdrachtsbesluit op een verkeerde toepassing van de criteria van hoofdstuk III berust, leidt het beginsel van doeltreffende bescherming en/of van eerbieding van de rechten van de verdediging dan tot de slotsom dat een verzoeker krachtrens artikel 27, lid 1, van de Dublin III-verordening zou moeten kunnen opkomen tegen dat overdrachtsbesluit?

Het Hof heeft met betrekking tot de richtlijn 2004/83 reeds geoordeeld dat de eerbiediging van de rechten van de verdediging een algemeen beginsel van het Unierecht vormt.64. Naar analogie moet mijns inziens hetzelfde ook gelden met betrekking tot de Dublin III-verordening, die zal bepalen welke lidstaat de richtlijn die in de plaats is gekomen voor richtlijn 2004/83, te weten de erkenningsrichtlijn, gaat toepassen op een concreet asielverzoek. Rechten van de verdediging zijn voorts verankerd in artikel 47 van het Handvest dat de eerbiediging garandeert van zowel de rechten van de verdediging als het recht op een eerlijk proces in alle gerechtelijke procedures.65. Vaste rechtspraak van het Hof bevestigt het belang van het recht om te worden gehoord en de zeer ruime strekking ervan in de rechtsorde van de Unie, waar het Hof heeft geoordeeld dat dit recht van toepassing is in iedere procedure die tot een voor de betrokkene bezwarend besluit kan leiden.66.

Het recht op een doeltreffende voorziening in rechte in de zin van artikel 47 van het Handvest komt overeen met de bij 13 EVRM gewaarborgde rechten. Uit artikel 52, lid 3, van het Handvest vloeit voort dat de rechtspraak van het EHRM relevant is bij de uitlegging van de reikwijdte van die bepaling. Het EHRM heeft geoordeeld er op nationaal niveau voorzieningen in rechte beschikbaar moeten zijn waarmee de gewaarborgde rechten en vrijheden worden gehandhaafd. Dat Hof vereist dat er een nationale voorziening in rechte ter beschikking staat waarin de inhoud van een verdedigbare vordering kan worden behandeld en passende genoegdoening kan worden verkregen, welke voorziening in rechte zowel de facto als de iure doeltreffend moet zijn.67.

Deze argumenten pleiten volgens mij ten gunste van de derde optie voor uitlegging van artikel 27, lid 1, van de Dublin III-verordening.

De verwijzende rechter wenst tevens te vernemen of er een recht op beroep of bezwaar dient te bestaan krachtens artikel 27, lid 1, in een geval als dat in het hoofdgeding, waarin de aangezochte lidstaat ermee instemt om het asielverzoek te behandelen, maar de asielzoeker bewijs overlegt nadat die lidstaat zijn instemming heeft meegedeeld, en het overgelegde bewijs meebrengt dat die instemming wellicht niet tot stand zou zijn gekomen indien de verzoekende lidstaat de documenten wel had onderzocht of het materiaal wel had doorgezonden aan de autoriteiten van de aangezochte lidstaat.68.

Nederland betwist de vaststellingen van de verwijzende rechter over de wijze waarop het door Ghezelbash overgelegde bewijs betreffende zijn terugkeer uit Frankrijk naar Iran in 2013, was behandeld. Volgens deze lidstaat hebben zijn autoriteiten de documenten wel onderzocht maar meenden zij dat deze geen bewijswaarde hadden, en hebben zij deze daarom niet doorgezonden aan de Franse autoriteiten.

Ten eerste staat het aan de nationale rechter, die als enige over de feiten oordeelt, om te bepalen of het door Ghezelbash overgelegde bewijs al dan niet was onderzocht door de Nederlandse autoriteiten. Evenzo kan alleen de nationale rechter beoordelen wat de bewijswaarde en de relevantie ervan zijn alsmede of het van invloed zou zijn geweest op het overdrachtsbesluit.

Ten tweede vormt het door Ghezelbash overgelegde bewijsmateriaal (waaronder, zoals reeds gezien, een doktersverklaring en documenten betreffende de verkoop van onroerend goed in Iran) indirect bewijs in de zin van punt 9 van lijst B in bijlage II bij de uitvoeringsverordening. Wat is vereist ter verzekering dat een asielzoeker toegang heeft tot een daadwerkelijk rechtsmiddel als bedoeld in artikel 27, lid 1, van de Dublin III-verordening? Dient het verzuim om dat bewijsmateriaal te onderzoeken en/of dit door te zenden aan de aangezochte staat een grond te vormen voor beroep of bezwaar krachtens die bepaling?

De doeltreffendheid van de bij artikel 47 van het Handvest gewaarborgde voorziening in rechte vereist een beoordeling van de rechtmatigheid van de gronden waarop het besluit is gebaseerd en een beoordeling of dat besluit op een voldoende solide feitelijke grondslag berust. Dienovereenkomstig kan de rechterlijke toetsing niet enkel een beoordeling van de abstracte waarschijnlijkheid van de aangevoerde redenen inhouden, maar moet deze zich uitstrekken tot de vraag of die redenen, of ten minste een daarvan die op zich toereikend wordt geacht om als grondslag te dienen voor dat besluit, zijn gestaafd.69. Toegepast in de onderhavige context brengt dat mee dat de feiten die verband houden met de toepassing van de relevante criteria van hoofdstuk III waarop het overdrachtsbesluit berust, worden geverifieerd.

Artikel 27, lid 1, bepaalt niet nader hoe dat onderzoek dient te geschieden. Het staat derhalve aan de nationale rechter om daarop toezicht uit te oefenen volgens de nationale procedurevoorschriften. Die voorschriften zouden ook de diepgang van het toetsingsproces en de uitkomst regelen — dat wil zeggen of een geslaagd beroep of bezwaar tot gevolg heeft dat het verzoek wordt terugverwezen naar de bevoegde nationale autoriteiten voor een nieuw besluit dan wel of het besluit door het gerecht zelf wordt genomen, steeds met inachtneming van het doeltreffendheidsbeginsel.70.

Mijn slotsom luidt derhalve dat de Dublin III-verordening in die zin moet worden uitgelegd dat een asielzoeker (in omstandigheden als die van het hoofdgeding) krachtens artikel 27, lid 1, met een beroep of bezwaar kan opkomen tegen een overdrachtsbesluit en de nationale rechter kan verzoeken na te gaan of de criteria van hoofdstuk III in zijn geval juist zijn toegepast. De doeltreffendheid van de bij artikel 47 van het Handvest gewaarborgde rechterlijke toetsing vereist dat wordt beoordeeld of de gronden waarop het overdrachtsbesluit is gebaseerd, rechtmatig zijn en of het besluit op een voldoende solide feitelijke grondslag berust. De wijze waarop wordt onderzocht of de criteria van hoofdstuk III in een concreet geval objectief en eerlijk zijn toegepast, wordt geregeld door de nationale procedurevoorschriften. Mits het doeltreffendheidsbeginsel in acht wordt genomen, beheersen die voorschriften ook de diepgang en de uitkomst van de bezwaar- of beroepsprocedure.