HvJ EU, 22-10-2015, nr. C-245/14

HvJ EU, 22-10-2015, nr. C-245/14

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

Uitspraak 22‑10‑2015

L. Bay Larsen, J. Malenovský, M. Safjan, A. Prechal, K. Jürimäe

Partij(en)

In zaak C-245/14,*

betreffende een verzoek om een prejudiciële beslissing krachtens artikel 267 VWEU, ingediend door het Handelsgericht Wien (handelsrechtbank te Wenen, Oostenrijk) bij beslissing van 8 april 2014, ingekomen bij het Hof op 21 mei 2014, in de procedure

Thomas Cook Belgium NV

tegen

Thurner Hotel GmbH

wijst

HET HOF (Vierde kamer),

samengesteld als volgt: L. Bay Larsen (rapporteur), president van de Derde kamer, waarnemend voor de president van de Vierde kamer, J. Malenovský, M. Safjan, A. Prechal en K. Jürimäe, rechters,

advocaat-generaal: P. Cruz Villalón,

griffier: K. Malacek, administrateur,

gezien de stukken en na de terechtzitting op 16 april 2015,

gelet op de opmerkingen van:

—

Thurner Hotel GmbH, vertegenwoordigd door C. Linser en P. Linser, advocaten,

—

de Oostenrijkse regering, vertegenwoordigd door G. Eberhard als gemachtigde,

—

de Duitse regering, vertegenwoordigd door T. Henze en J. Kemper als gemachtigden,

—

de Portugese regering, vertegenwoordigd door L. Inez Fernandes en E. Pedrosa als gemachtigden,

—

de Europese Commissie, vertegenwoordigd door M. Wilderspin als gemachtigde,

gehoord de conclusie van de advocaat-generaal ter terechtzitting van 2 juli 2015,

het navolgende

Arrest

1

Het verzoek om een prejudiciële beslissing betreft de uitlegging van artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006/EG van het Europees Parlement en van de Raad van 12 december 2006, tot invoering van een Europese betalingsbevelprocedure (PB L 399, blz. 1), zoals gewijzigd bij verordening nr. 936/2012/EU van de Commissie van 4 oktober 2012 (PB L 283, blz. 1; hierna: ‘verordening nr. 1896/2006’).

2

Dit verzoek is ingediend in het kader van een geding tussen Thomas Cook Belgium NV (hierna: ‘Thomas Cook’), een vennootschap gevestigd in België, en Thurner Hotel GmbH (hierna: ‘Thurner Hotel’), een vennootschap gevestigd in Oostenrijk, betreffende een Europese betalingsbevelprocedure.

Toepasselijke bepalingen

Verordening nr. 1896/2006

3

Overweging 9 van verordening nr. 1896/2006 luidt als volgt:

‘Doel van deze verordening is de beslechting van een geschil in grensoverschrijdende zaken met betrekking tot niet-betwiste geldvorderingen te vereenvoudigen, te versnellen en goedkoper te maken door een Europese betalingsbevelprocedure in te voeren […]’

4

Overweging 16 van die verordening bepaalt:

‘Het gerecht toetst het verzoek, met inbegrip van de bevoegdheid en de beschrijving van het bewijs, op basis van de informatie in het aanvraagformulier. Aldus zou het gerecht de gronden van de vordering prima facie kunnen onderzoeken en onder meer kennelijk ongegronde of niet-ontvankelijke vorderingen kunnen uitsluiten. Deze toetsing behoeft niet door een rechter te worden uitgevoerd.’

5

Overweging 25 van de verordening luidt als volgt:

‘Na het verstrijken van de termijn voor indiening van een verweerschrift heeft de verweerder in bepaalde uitzonderlijke gevallen het recht om heroverweging van het Europees betalingsbevel te verzoeken. Heroverweging in uitzonderingsgevallen houdt niet in dat de verweerder nogmaals de mogelijkheid krijgt verweer te voeren tegen de vordering. Tijdens de heroverwegingsprocedure mag de gegrondheid van de vordering niet verder worden getoetst dan de gronden die voortvloeien uit de door de verweerder aangevoerde uitzonderlijke omstandigheden. De overige uitzonderlijke omstandigheden zouden onder meer kunnen omvatten de situatie dat het Europees betalingsbevel gebaseerd was op verkeerde informatie in het aanvraagformulier.’

6

Luidens overweging 29 van die verordening heeft zij als doelstelling ‘de instelling van een uniforme, snelle en efficiënte procedure voor de inning van niet-betwiste geldvorderingen in de ganse Europese Unie’.

7

Artikel 1, lid 1, van verordening nr. 1896/2006 bepaalt:

‘Deze verordening heeft ten doel:

a)

de beslechting van een geschil in grensoverschrijdende zaken met betrekking tot niet-betwiste geldvorderingen te vereenvoudigen, te versnellen en goedkoper te maken door een Europese betalingsbevelprocedure in te voeren;

[…]’

8

Artikel 5 van die verordening omschrijft ‘het gerecht van oorsprong’ als ‘het gerecht dat een Europees betalingsbevel uitvaardigt’.

9

Artikel 6, lid 1, van de verordening, met als opschrift ‘Rechterlijke bevoegdheid’, bepaalt:

‘Voor de toepassing van deze verordening wordt de rechterlijke bevoegdheid bepaald volgens de ter zake geldende regels van het gemeenschapsrecht, en met name verordening nr. 44/2001/EG [van de Raad van 22 december 2000 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (PB L 12, blz. 1)]’

10

Artikel 7, lid 2, van die verordening luidt als volgt:

‘Het verzoek [om een Europees betalingsbevel] vermeldt:

a)

naam en adres van de partijen en, in voorkomend geval, van hun vertegenwoordigers, alsmede de gegevens van het gerecht waarbij het verzoek wordt ingediend;

[…]

e)

een beschrijving van het bewijs tot staving van de schuldvordering;

f)

de gronden voor de rechterlijke bevoegdheid;

[…]’

11

Artikel 8 van verordening nr. 1896/2006, met als opschrift ‘Behandeling van het verzoek’, luidt als volgt:

‘Het gerecht waarbij een verzoek om een Europees betalingsbevel is ingediend, onderzoekt zo spoedig mogelijk op basis van het aanvraagformulier of de in de artikelen [6 en 7] gestelde eisen vervuld zijn en of de vordering gegrond lijkt. Dit onderzoek kan via een geautomatiseerde procedure worden uitgevoerd.’

12

Artikel 12, leden 1 en 3 tot en met 5, van verordening nr. 1896/2006 luidt als volgt:

‘1.

Indien de in artikel 8 genoemde voorwaarden vervuld zijn, vaardigt het gerecht door middel van het standaardformulier E van bijlage V zo spoedig mogelijk en normaliter binnen 30 dagen na de indiening van het verzoek een Europees betalingsbevel uit.

[…]

3.

In het Europees betalingsbevel wordt de verweerder meegedeeld dat hij de volgende mogelijkheden heeft:

a)

het in het betalingsbevel vermelde bedrag aan de eiser te betalen;

of

b)

verweer tegen het bevel aan te tekenen door bij het gerecht van oorsprong een verweerschrift in te dienen, dat binnen 30 dagen nadat het bevel aan de verweerder is betekend of ter kennis gebracht wordt verzonden.

4.

In het Europees betalingsbevel wordt de verweerder ervan in kennis gesteld dat:

a)

het bevel uitsluitend op basis van de door de eiser verstrekte informatie is uitgevaardigd en niet door het gerecht is geverifieerd;

b)

het bevel uitvoerbaar wordt, tenzij overeenkomstig artikel 16 bij het gerecht een verweerschrift is ingediend;

[…]

5.

Het gerecht draagt er zorg voor dat het betalingsbevel overeenkomstig het nationale recht aan de verweerder betekend of ter kennis gebracht wordt volgens een methode die voldoet aan de minimumnormen van de artikelen 13, 14 en 15.’

13

Artikel 16, leden 1 tot en met 3, van die verordening luidt als volgt:

‘1.

De verweerder kan bij het gerecht van oorsprong een verweerschrift tegen het Europees betalingsbevel indienen […].

2.

Het verweerschrift wordt toegezonden binnen 30 dagen nadat het betalingsbevel aan de verweerder is betekend of ter kennis is gebracht.

3.

In het verweerschrift vermeldt de verweerder dat hij de schuldvordering betwist, zonder gehouden te zijn te verklaren op welke gronden de betwisting berust.’

14

Artikel 20, lid 2, van de bedoelde verordening, met als opschrift ‘Heroverweging in uitzonderingsgevallen’, bepaalt:

‘Na het verstrijken van de in artikel 16, lid 2 gestelde termijn, heeft de verweerder tevens het recht om het bevoegde gerecht in de lidstaat van oorsprong om heroverweging van het Europees betalingsbevel te verzoeken, indien het Europees betalingsbevel kennelijk ten onrechte is toegekend, gelet op de voorschriften van deze verordening, of vanwege andere uitzonderlijke omstandigheden.’

Verordening nr. 44/2001

15

Artikel 5 van verordening nr. 44/2001 bepaalt:

‘Een persoon die woonplaats heeft op het grondgebied van een lidstaat, kan in een andere lidstaat voor de volgende gerechten worden opgeroepen:

1.
a)

ten aanzien van verbintenissen uit overeenkomst: voor het gerecht van de plaats waar de verbintenis die aan de eis ten grondslag ligt, is uitgevoerd of moet worden uitgevoerd;

b)

voor de toepassing van deze bepaling en tenzij anders is overeengekomen, is de plaats van uitvoering van de verbintenis die aan de eis ten grondslag ligt:

[…]

—

voor de verstrekking van diensten, de plaats in een lidstaat waar de diensten volgens de overeenkomst verstrekt werden of verstrekt hadden moeten worden;

[…]’

16

Artikel 23 van die verordening luidt als volgt:

‘1.

Wanneer de partijen van wie er ten minste één woonplaats heeft op het grondgebied van een lidstaat, een gerecht of de gerechten van een lidstaat hebben aangewezen voor de kennisneming van geschillen die naar aanleiding van een bepaalde rechtsbetrekking zijn ontstaan of zullen ontstaan, is dit gerecht of zijn de gerechten van die lidstaat bevoegd. Deze bevoegdheid is exclusief, tenzij de partijen anders zijn overeengekomen. […]

[…]’

Hoofdgeding en prejudiciële vragen

17

De reisorganisator Thomas Cook heeft op 3 september 2009 een overeenkomst gesloten met Thurner Hotel voor het verrichten van hoteldiensten.

18

Thurner Hotel heeft bij het Bezirksgericht für Handelssachen Wien (districtsrechtbank voor handelszaken te Wenen) om een Europees betalingsbevel verzocht tegen Thomas Cook voor een bedrag van 15 232,28 EUR, voor de betaling van de facturen voor de diensten die Thurner Hotel heeft verricht in het kader van die overeenkomst. Volgens Thurner Hotel is de aangezochte rechter bevoegd op basis van de plaats van uitvoering van de bedoelde diensten.

19

Op 26 juni 2013 is het Europees betalingsbevel aan Thomas Cook betekend, overeenkomstig de bepalingen van verordening nr. 1896/2006.

20

Thomas Cook heeft op 25 september 2013, na het verstrijken van de termijn voor verweer van 30 dagen waarin artikel 16, lid 2, van verordening nr. 1896/2006 voorziet, een verweerschrift ingediend, eveneens met het verzoek aan het Bezirksgericht für Handelssachen Wien (districtsrechtbank voor handelszaken te Wenen) om het Europees betalingsbevel in heroverweging te nemen, overeenkomstig artikel 20, lid 2, van die verordening.

21

Thomas Cook heeft in dat verband aangevoerd dat Thurner Hotel haar de betrokken facturen niet, of alleszins niet op tijd, had overgemaakt en dat de betwiste schuldvordering gebaseerd was op onjuiste beweringen. Bovendien heeft Thomas Cook een exceptie van onbevoegdheid van de Oostenrijkse rechterlijke instanties opgeworpen, gebaseerd op een bevoegdheidsbeding ten gunste van de Belgische rechterlijke instanties. Thomas Cook heeft naar artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006 verwezen en aangevoerd dat de onbevoegdheid van het gerecht van oorsprong een heroverwegingsgrond is in de zin van die bepaling.

22

Bij beschikking van 28 oktober 2013 heeft het Bezirksgericht für Handelssachen Wien (districtsrechtbank voor handelszaken te Wenen) dit verzoek verworpen omdat de mogelijkheid tot heroverweging als bedoeld in artikel 20, lid 2, van die verordening, strikt moet worden uitgelegd. Volgens deze rechterlijke instantie is de uitvaardiging van een Europees betalingsbevel door een onbevoegde rechterlijke instantie geen omstandigheid op grond waarvan de schuldenaar om heroverweging van dit betalingsbevel kan verzoeken met een beroep op die bepaling.

23

Thomas Cook heeft tegen deze beschikking hoger beroep ingesteld bij de verwijzende rechter, en voerde daarbij aan dat in het geding voor de rechter in eerste aanleg het recht onjuist was toegepast en dat hij op grond van artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006 om heroverweging van het Europese betalingsbevel moest kunnen verzoeken.

24

De verwijzende rechter stelt dat de Oostenrijkse rechtsleer een strikte uitlegging geeft van artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1869/2006, maar verdeeld is over de vraag of de uitvaardiging van een Europees betalingsbevel door een onbevoegde rechter een geldige heroverwegingsgrond is, zoals bedoeld in die verordening. De verwijzende rechter voert ook aan dat de ‘uitzonderlijke omstandigheden’ als voorzien in die bepaling, en die zich noodzakelijkerwijs moeten voordoen voor de heroverweging van een Europees betalingsbevel, door die verordening niet worden omschreven.

25

Daarop heeft de verwijzende rechter de behandeling van de zaak geschorst en het Hof verzocht om een prejudiciële beslissing over de volgende vragen:

‘1)

Moet verordening nr. 1896/2006 aldus worden uitgelegd dat de verweerder overeenkomstig artikel 20, lid 2, [van die verordening] ook om rechterlijke heroverweging van het Europees betalingsbevel mag verzoeken wanneer dit betalingsbevel hem weliswaar rechtsgeldig is betekend, maar op basis van de op het aanvraagformulier verstrekte informatie betreffende de bevoegdheid door een onbevoegde rechter is uitgevaardigd?

2)

Voor het geval de eerste vraag bevestigend wordt beantwoord: is overeenkomstig overweging 25 van (het gewijzigde voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot invoering van een Europese betalingsbevelprocedure, door de Commissie overeenkomstig artikel 250, lid 2 van het EG-Verdrag ingediend, [COM(2006) 57 final]) sprake van een uitzonderlijke omstandigheid zoals bedoeld in artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006, wanneer het Europese betalingsbevel is uitgevaardigd op basis van op het aanvraagformulier verstrekte elementen die achteraf onjuist kunnen blijken, in het bijzonder wanneer de bevoegdheid van het gerecht daarvan afhangt?’

Beantwoording van de prejudiciële vragen

26

Met zijn twee vragen, die samen moeten worden onderzocht, wenst de verwijzende rechter in wezen te vernemen of artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006, aldus moet worden uitgelegd dat het, in omstandigheden zoals in het hoofdgeding, eraan in de weg staat dat een verweerder, aan wie overeenkomstig die verordening een Europees betalingsbevel is betekend, om een heroverweging van dat bevel verzoekt en daarbij aanvoert dat het gerecht van oorsprong zich onterecht bevoegd heeft verklaard op grond van beweerde onjuiste informatie die door de verzoeker is verstrekt in zijn aanvraagformulier voor dat betalingsbevel.

27

Vooraf zij opgemerkt dat, blijkens artikel 12, lid 3, van verordening nr. 1896/2006, bij het overmaken van het Europees betalingsbevel aan de verweerder, overeenkomstig die verordening, de bedoelde verweerder op de hoogte wordt gebracht van het feit dat hij de mogelijkheid heeft om ofwel het in dit bevel vermelde bedrag te betalen, ofwel om zich overeenkomstig artikel 16 van de verordening hiertegen te verzetten, bij het gerecht van oorsprong, binnen 30 dagen nadat het betalingsbevel is betekend of ter kennis is gebracht.

28

Het Hof heeft in punt 30 van zijn arrest Goldbet Sportwetten (C-144/12, EU:C:2013:393) reeds geoordeeld, dat deze mogelijkheid voor de verweerder om verzet aan te tekenen dient op te wegen tegen het feit dat hij volgens het door verordening nr. 1896/2006 ingevoerde stelsel niet betrokken is bij de Europese betalingsbevelprocedure, door hem de mogelijkheid te bieden de vordering te betwisten nadat het Europees betalingsbevel is uitgevaardigd.

29

Wat de mogelijkheid betreft om het Europees betalingsbevel te heroverwegen, blijkt uit het opschrift van artikel 20 van de bedoelde verordening dat na het verstrijken van de termijn om een verweerschrift in te dienen deze mogelijkheid enkel bestaat in ‘uitzonderlijke gevallen’.

30

Blijkens de tekst van artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006, kan na het verstrijken van de gestelde termijn voor het indienen van een verweerschrift, het Europese betalingsbevel heroverwogen worden indien het betalingsbevel kennelijk ten onrechte is uitgevaardigd, gelet op de voorschriften van verordening nr. 1896/2006, of vanwege andere uitzonderlijke omstandigheden.

31

Aangezien het de bedoeling van de Uniewetgever was de heroverwegingsprocedure te beperken tot uitzonderlijke situaties, moet de betrokken bepaling noodzakelijkerwijs strikt worden uitgelegd (zie, naar analogie, arrest Commissie/Raad, C-111/10, EU:C:2013:785, punt 39 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

32

In de eerste plaats moet worden nagegaan of in een situatie zoals in het hoofdgeding, het betalingsbevel ‘kennelijk’ ten onrechte is uitgevaardigd, gelet op de voorschriften van verordening nr. 1896/2006.

33

Artikel 7, lid 2, van die verordening bepaalt dat het verzoek om een Europees betalingsbevel onder andere de gegevens vermeldt van het gerecht waarbij het verzoek om een betalingsbevel wordt ingediend, alsook de gronden voor de rechterlijke bevoegdheid van dat gerecht.

34

Krachtens artikel 8 van de verordening, onderzoekt bedoeld gerecht zo spoedig mogelijk, en op basis van het aanvraagformulier voor het Europees betalingsbevel (hierna: ‘aanvraagformulier’) of de eisen van artikel 6 van die verordening, luidens hetwelk de rechterlijke bevoegdheid wordt bepaald volgens de terzake geldende regels van het Unierecht, en met name verordening nr. 44/2001/EG, zijn vervuld en of de vordering gegrond lijkt. Indien de in artikel 8 van verordening nr. 1896/2006 genoemde voorwaarden zijn vervuld, vaardigt het gerecht door middel van het standaardformulier E van bijlage V van die verordening, zo spoedig mogelijk en normaliter binnen 30 dagen na de indiening van het verzoek, een Europees betalingsbevel uit overeenkomstig artikel 12, lid 1, van de bedoelde verordening.

35

In de onderhavige zaak blijkt uit de verwijzingsbeslissing dat Thomas Cook de onbevoegdheid van het gerecht van oorsprong heeft opgeworpen met een beroep op een bevoegdheidsbeding ten voordele van de Belgische rechtbanken, zoals het vermeld is in de algemene voorwaarden van de overeenkomst in kwestie met Thurner Hotel.

36

In dit verband dient te worden opgemerkt dat artikel 23 van verordening nr. 44/2001 bepaalt dat wanneer de partijen van wie er ten minste één woonplaats heeft op het grondgebied van een lidstaat, een gerecht of de gerechten van een lidstaat hebben aangewezen voor de kennisneming van geschillen die naar aanleiding van een bepaalde rechtsbetrekking zijn ontstaan of zullen ontstaan, dit gerecht of de gerechten van die lidstaat bevoegd zijn. Die bevoegdheid is exclusief, tenzij de partijen anders zijn overeengekomen.

37

Gesteld dat dit artikel van toepassing zou zijn in een situatie zoals die in het hoofdgeding, moet evenwel worden benadrukt dat, blijkens overweging 16 van verordening nr. 1896/2006, het aangezochte gerecht het verzoek dient te toetsen, met inbegrip van de bevoegdheid en de beschrijving van het bewijs, op basis van de informatie in het aanvraagformulier. Dit gerecht onderzoekt immers, overeenkomstig artikel 8 van die verordening, zo spoedig mogelijk op basis van het aanvraagformulier of de met name in de artikelen 6 en 7 van die verordening gestelde eisen zijn vervuld en of de vordering gegrond lijkt.

38

Artikel 12, lid 4, onder a), van verordening nr. 1896/2006 preciseert bovendien dat de verweerder in het Europees betalingsbevel er van in kennis wordt gesteld dat het bevel uitsluitend op basis van de door de eiser verstrekte informatie is uitgevaardigd en niet door het gerecht is geverifieerd, en artikel 12, lid 4, onder b), van deze verordening specifieert dat het bevel uitvoerbaar wordt, tenzij overeenkomstig artikel 16 bij het gerecht een verweerschrift is ingediend. Dat blijkt ook duidelijk uit de kennisgeving van het Europees betalingsbevel aan de verweerder, door middel van het standaardformulier E van bijlage V van verordening nr. 1896/2006.

39

Daaruit volgt dat, in de omstandigheden zoals in het hoofdgeding, de verweerder die een exceptie van onbevoegdheid wil opwerpen wegens de beweerde onjuistheid van de informatie die de verzoeker in het aanvraagformulier heeft verstrekt, moet handelen binnen de verweertermijn die is voorzien in artikel 16 van verordening nr. 1896/2006.

40

Dienaangaande zij eraan herinnerd dat die proceduremogelijkheid vergemakkelijkt wordt door het feit dat de verweerder niet is gehouden te verklaren op welke gronden zijn betwisting berust en dat hij zich, overeenkomstig artikel 16, lid 3, van de bedoelde verordening, kan beperken tot het betwisten van de schuldvordering.

41

Aangezien het nut van de procedure zoals ingesteld door verordening nr. 1896/2006 erin bestaat de snelheid en de doeltreffendheid van een gerechtelijke procedure te verzoenen met de eerbieding van de rechten van verdediging, moet de verweerder aldus zijn rechten uitoefenen binnen de termijnen waarover hij beschikt, en kan hij daarna enkel nog beschikken over beperkte middelen om zich te verzetten tegen de tenuitvoerlegging van het Europees betalingsbevel.

42

Er zij bovendien aan herinnerd dat, zoals de advocaat-generaal stelt in punt 33 van zijn conclusie, bij de beoordeling van de bevoegdheid van het gerecht van oorsprong in het kader van een Europese betalingsbevelprocedure, complexe rechtsvragen aan de orde kunnen zijn, zoals de geldigheid van een bevoegdheidsbeding, die een grondiger onderzoek vergen dan op grond van artikel 8 van verordening nr. 1896/2006 nodig is.

43

Daaruit volgt dat het, in de specifieke omstandigheden van het hoofdgeding, niet zo is dat het Europees betalingsbevel, vanuit het oogpunt van de voorwaarden van verordening nr. 1896/2006, kennelijk ten onrechte is uitgevaardigd.

44

In de tweede plaats moet worden nagegaan of in een situatie zoals in het hoofdgeding, dat bevel ‘kennelijk’ ten onrechte is uitgevaardigd wegens andere ‘uitzonderlijke omstandigheden’ als bedoeld in artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006.

45

Dienaangaande zij opgemerkt dat uit overweging 25 van die verordening, die overeenkomt met overweging 25 van gewijzigd voorstel voor een verordening COM(2006) 57 final, waar de verwijzende rechter naar verwijst, volgt dat die ‘andere uitzonderlijke omstandigheden’ met name kunnen zien op het geval waarin het Europees betalingsbevel gebaseerd was op onjuiste informatie die door de verzoeker in het aanvraagformulier was verstrekt.

46

In casu, zoals in punt 35 van het onderhavige arrest in herinnering is gebracht, heeft de verweerder in het hoofdgeding, ter ondersteuning van zijn verzoek tot heroverweging, evenwel de onbevoegdheid van het gerecht van oorsprong aangevoerd, met het argument dat de twee partijen bij de betrokken overeenkomst in het hoofdgeding, wat de rechterlijke bevoegdheid betreft hadden afgesproken dat de Belgische rechtbanken bevoegd zouden zijn.

47

Nadat het Europees betalingsbevel aan de verweerder was betekend, overeenkomstig verordening nr. 1896/2006, kon hij in die omstandigheden, aangezien hij op de hoogte was van het bestaan van een dergelijk bevoegdheidsbeding, de gestelde onjuistheid van de door de verzoeker in het aanvraagformulier verstrekte informatie, in casu op het vlak van de bevoegdheid van het gerecht van oorsprong, beoordelen. Hij kon die onjuistheid dan ook opwerpen in het kader van het verweer bedoeld in artikel 16 van verordening nr. 1896/2006.

48

Zoals het heet in overweging 25 van die verordening, mag de mogelijkheid tot heroverweging, voorzien in artikel 20 van verordening nr. 1896/2006, niet inhouden dat de verweerder opnieuw de mogelijkheid krijgt verweer te voeren tegen de vordering.

49

Dit betekent dat in een situatie zoals in het hoofdgeding, niet kan worden vastgesteld dat het Europees betalingsbevel ten onrechte is toegekend wegens ‘uitzonderlijke omstandigheden’ als bedoeld in artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006.

50

Een dergelijke uitlegging van die bepaling vindt steun in de doelstelling die de verordening nastreeft. Uit overweging 9 en artikel 1, lid 1, onder a), van die verordening, blijkt dat ze als doel heeft de beslechting van een geschil in grensoverschrijdende zaken met betrekking tot niet-betwiste geldvorderingen te vereenvoudigen, te versnellen en goedkoper te maken door een Europese betalingsbevelprocedure in te voeren. Overweging 29 van verordening nr. 1896/2006 voegt daaraan toe dat de doelstelling van deze verordening, de instelling is van een uniforme, snelle en efficiënte procedure voor de inning van die niet-betwiste geldvorderingen.

51

Die doelstelling zou echter in het gedrang komen als artikel 20, lid 2, van verordening 1896/2006 zo zou worden uitgelegd dat het de verweerder toestaat om, in de omstandigheden zoals die van het hoofdgeding, om de heroverweging van het Europees betalingsbevel te verzoeken.

52

Gelet op het voorgaande dienen de gestelde vragen aldus te worden beantwoord dat artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006, aldus moet worden uitgelegd dat het in omstandigheden zoals die van het hoofdgeding, eraan in de weg staat dat een verweerder, aan wie overeenkomstig die verordening een Europees betalingsbevel is betekend, om heroverweging van dat bevel verzoekt met het argument dat het gerecht van oorsprong zich onterecht bevoegd heeft verklaard op grond van gestelde onjuiste informatie die door de verzoeker is verstrekt in zijn aanvraagformulier voor dat betalingsbevel.

Kosten

53

Ten aanzien van de partijen in het hoofdgeding is de procedure als een aldaar gerezen incident te beschouwen, zodat de nationale rechterlijke instantie over de kosten heeft te beslissen. De door anderen wegens indiening van hun opmerkingen bij het Hof gemaakte kosten komen niet voor vergoeding in aanmerking.

Het Hof (Vierde kamer) verklaart voor recht:

1)

Artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006/EG van het Europees Parlement en van de Raad van 12 december 2006, tot invoering van een Europese betalingsbevelprocedure, zoals gewijzigd bij verordening nr. 936/2012/EU van de Commissie van 4 oktober 2012, moet aldus worden uitgelegd dat het in omstandigheden zoals die van het hoofdgeding, eraan in de weg staat dat een verweerder, aan wie overeenkomstig die verordening een Europees betalingsbevel is betekend, om heroverweging van dat bevel verzoekt met het argument dat het gerecht van oorsprong zich onterecht bevoegd heeft verklaard op grond van gestelde onjuiste informatie die door de verzoeker is verstrekt in zijn aanvraagformulier voor dat betalingsbevel.

ondertekeningen

Conclusie 02‑07‑2015

P. Cruz Villalón

Partij(en)

Zaak C-245/141.

Thomas Cook Belgium NV

tegen

Thurner Hotel GmbH

[verzoek van Handelsgericht Wien (Oostenrijk) om een prejudiciële beslissing]

1.

Deze zaak biedt het Hof de gelegenheid zich in feite voor het eerst uit te spreken over het begrip ‘uitzonderlijke omstandigheid’ in de zin van artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006.2. In het bijzonder gaat het om de vraag of, in het kader van de Europese betalingsbevelprocedure, de eventuele onbevoegdheid van de rechterlijke instantie die een Europees betalingsbevel uitvaardigt als gevolg van het mogelijke bestaan van een tussen partijen overeengekomen forumkeuzebeding dat niet is vermeld op het aanvraagformulier voor het betalingsbevel, een ‘uitzonderlijke omstandigheid’ oplevert en derhalve heroverweging ervan rechtvaardigt, ook als de schuldenaar kennelijk de gelegenheid heeft gehad binnen de gestelde termijn verweer te voeren tegen dat bevel en dit heeft nagelaten.

I — Toepasselijke bepalingen

2.

Overweging 25 van de considerans van verordening nr. 1896/2006 luidt:

‘Na het verstrijken van de termijn voor indiening van een verweerschrift heeft de verweerder in bepaalde uitzonderlijke gevallen het recht om heroverweging van het Europees betalingsbevel te verzoeken. Heroverweging in uitzonderingsgevallen houdt niet in dat de verweerder nogmaals de mogelijkheid krijgt verweer te voeren tegen de vordering. Tijdens de heroverwegingsprocedure mag de gegrondheid van de vordering niet verder worden getoetst dan de gronden die voortvloeien uit de door de verweerder aangevoerde uitzonderlijke omstandigheden. De overige uitzonderlijke omstandigheden zouden onder meer de situatie kunnen omvatten dat het Europees betalingsbevel gebaseerd was op verkeerde informatie in het aanvraagformulier.’

3.

Artikel 16 van deze verordening, met als opschrift ‘Verweer tegen een Europees betalingsbevel’, bepaalt:

‘1.

De verweerder kan bij het gerecht van oorsprong een verweerschrift tegen het Europees betalingsbevel indienen door middel van het standaardformulier F van bijlage VI, dat hem samen met het Europees betalingsbevel wordt verstrekt.

2.

Het verweerschrift wordt toegezonden binnen 30 dagen nadat het betalingsbevel aan de verweerder is betekend of ter kennis is gebracht.

3.

In het verweerschrift vermeldt de verweerder dat hij de schuldvordering betwist, zonder gehouden te zijn te verklaren op welke gronden de betwisting berust.

4.

Het verweerschrift wordt ingediend op papieren drager of via elk ander communicatiemiddel, inclusief langs elektronische weg, dat in de lidstaat van oorsprong wordt aanvaard en dat bij het gerecht van oorsprong beschikbaar is.

[…]’.

4.

Artikel 20 van de genoemde verordening, met als opschrift ‘Heroverweging in uitzonderingsgevallen’, luidt:

‘1.

De verweerder heeft het recht om, na het verstrijken van de in artikel 16, lid 2, gestelde termijn, het bevoegde gerecht van de lidstaat van oorsprong om heroverweging van het Europees betalingsbevel te verzoeken, als aan de volgende voorwaarden is voldaan:

a)
i)

het betalingsbevel is op een van de in artikel 14 genoemde wijzen betekend of ter kennis gebracht;

en

ii)

de betekening of kennisgeving is buiten zijn schuld, niet zo tijdig geschied als met het oog op zijn verdediging nodig was,

of

b)

de verweerder de vordering niet heeft kunnen betwisten wegens overmacht of wegens buitengewone omstandigheden, buiten zijn schuld,

mits hij in beide gevallen onverwijld handelt.

2.

Na het verstrijken van de in artikel 16, lid 2, gestelde termijn, heeft de verweerder tevens het recht om het bevoegde gerecht in de lidstaat van oorsprong om heroverweging van het Europees betalingsbevel te verzoeken, indien het Europees betalingsbevel kennelijk ten onrechte is toegekend, gelet op de voorschriften van deze verordening, of vanwege andere uitzonderlijke omstandigheden.

3.

Indien het gerecht het verzoek van de verweerder weigert omdat geen van de in de leden 1 en 2 bedoelde heroverwegingsgronden van toepassing is, blijft het Europees betalingsbevel van kracht.

Indien het gerecht besluit dat heroverweging om een van de in de leden 1 en 2 bedoelde redenen gegrond is, is het Europees betalingsbevel nietig.’

II — Hoofdgeding en prejudiciële vragen

5.

Verzoekster in het hoofdgeding, Thomas Cook Belgium NV (hierna: ‘Thomas Cook’), is een reisorganisator in Gent (België), die verschillende diensten in de toeristische sector aanbiedt. Op 3 september 2009 heeft Thomas Cook met Thurner Hotel GmbH (hierna: ‘Thurner Hotel’), een in Sölden (Oostenrijk) gevestigde onderneming naar Oostenrijks recht, een overeenkomst gesloten waarin de nieuwe samenwerkingsvoorwaarden voor het zomerseizoen 2010 waren vastgelegd. Aangezien Thomas Cook haar betalingsverplichtingen niet nakwam heeft Thurner Hotel, — die conform de voorwaarden in de overeenkomst accommodatie in Sölden ter beschikking had gesteld — later het Bezirksgericht für Handelssachen Wien (Oostenrijk) verzocht om een Europees betalingsbevel tegen de Belgische reisorganisator voor een bedrag van meer dan 15.000 EUR. Als grond voor de bevoegdheid van dit gerecht voerde Thurner Hotel aan dat de plaats van uitvoering van de verbintenis in Oostenrijk lag.

6.

Op 26 juni 2013 is het Europees betalingsbevel rechtsgeldig aan Thomas Cook betekend. Zij heeft binnen de termijn van dertig dagen zoals vastgesteld in artikel 16, lid 2, van verordening nr. 1896/2006, geen verweer aangetekend aangezien zij, volgens haar verklaringen, toen nog nasporingen deed in haar archieven om uit te zoeken of het betrokken betalingsbevel al dan niet gerechtvaardigd was.

7.

Op 25 september 2013 heeft Thomas Cook het Bezirksgericht für Handelssachen Wien verzocht om heroverweging van het Europees betalingsbevel overeenkomstig artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006. Thomas Cook heeft in wezen betoogd dat dit bevel was uitgevaardigd door een onbevoegd gerecht, aangezien de algemene voorwaarden van de tussen partijen gesloten overeenkomst een forumkeuzebeding bevatten ten gunste van de rechterlijke instanties te Gent (België). Naar haar mening moest het, ten onrechte uitgevaardigde, Europees betalingsbevel nietig worden verklaard op grond van artikel 20, lid 3, van verordening nr. 1896/2006 aangezien de onbevoegdheid van het gerecht dat het betalingsbevel heeft uitgevaardigd een grond oplevert voor heroverweging in de zin van artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006.

8.

Bij beslissing van 28 oktober 2013 heeft het Bezirksgericht für Handelssachen Wien het door Thomas Cook ingediende verzoek om heroverweging van het Europees betalingsbevel afgewezen. Tegen deze afwijzing heeft Thomas Cook binnen de gestelde termijn beroep ingesteld bij de verwijzende rechter. Ter ondersteuning van haar beroep heeft zij overweging 25 van verordening nr. 1896/2006 aangevoerd, waarin de omstandigheid dat het verzoek om uitvaardiging van een Europees betalingsbevel is gebaseerd op verkeerde informatie op het aanvraagformulier uitdrukkelijk wordt aangemerkt als ‘uitzonderlijke omstandigheid’ in de zin van artikel 20, lid 2, van deze verordening. Naar haar mening heeft het Bezirksgericht für Handelssachen Wien in de onderhavige zaak niet in aanmerking genomen dat op grond van de tussen partijen overeengekomen algemene voorwaarden niet de Oostenrijkse gerechten, maar de gerechten te Gent (België) bevoegd waren. Volgens Thomas Cook had genoemde rechterlijke instantie moeten hebben vastgesteld dat het Europese betalingsbevel kennelijk ten onrechte was uitgevaardigd in de zin van artikel 20, lid 2, van deze verordening.

9.

Het Handelsgericht Wien heeft de behandeling van de zaak geschorst en het Hof verzocht om een prejudiciële beslissing over de volgende vragen:

‘1)

Moet verordening nr. 1896/2006 van het Europees Parlement en de Raad tot invoering van een Europese betalingsbevelprocedure aldus worden uitgelegd dat de verwerende partij overeenkomstig artikel 20, lid 2, van deze verordening ook om rechterlijke heroverweging van het Europees betalingsbevel mag verzoeken wanneer dit betalingsbevel haar weliswaar rechtsgeldig is betekend maar het op basis van de op het aanvraagformulier verstrekte informatie betreffende de bevoegdheid door een onbevoegde rechter is uitgevaardigd?

2)

Voor het geval de eerste vraag bevestigend wordt beantwoord: is overeenkomstig punt 25 van mededeling 2004/0055 van de Europese Commissie van 7 februari [2006] sprake van een uitzonderlijke omstandigheid in de zin van artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006, wanneer het Europese betalingsbevel is uitgevaardigd op basis van op het aanvraagformulier verstrekte informatie die achteraf onjuist blijkt te zijn, in het bijzonder wanneer de bevoegdheid van het gerecht daarvan afhangt?’

10.

In deze zaak zijn schriftelijke opmerkingen ingediend door Thurner Hotel, de Oostenrijkse regering, de Portugese regering, de Europese Commissie en de Duitse regering. Thomas Cook heeft haar opmerkingen te laat ingediend, waardoor ze niet zijn toegelaten. Ter terechtzitting die op verzoek van Thomas Cook op 16 april 2015 heeft plaatsgevonden is alleen door de Commissie geïntervenieerd.

III — Samenvatting van de standpunten van partijen

11.

Thurner Hotel betwist in de eerste plaats de in het hoofdgeding door Thomas Cook aangevoerde stelling dat deze niet wist dat zij haar betalingsverplichtingen niet was nagekomen aangezien de betreffende facturen haar niet (of in elk geval niet binnen de gestelde termijn) waren toegezonden, waardoor zij — aldus Thomas Cook — niet tijdig verweer had kunnen voeren. In de tweede plaats betwist Thurner Hotel dat partijen de bevoegdheid van de gerechten te Gent zouden zijn overeengekomen. In haar verzoek om een Europees betalingsbevel stond in ieder geval duidelijk dat zij de bevoegdheid van de rechterlijke instantie waar zij dit verzoek indiende baseerde op de plaats van uitvoering van de verbintenissen uit overeenkomst (op grond van artikel 5, lid 1, van verordening nr. 44/2001), zodat Thomas Cook binnen dertig dagen verweer had kunnen voeren.

12.

Thurner Hotel is van mening dat de betrokken bepaling (artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006) strikt moet worden uitgelegd. De mogelijkheid om op grond van deze bepaling excepties op te werpen die binnen de gestelde verweertermijn hadden kunnen (en moeten) worden aangevoerd is volgens haar in strijd met het rechtszekerheidsbeginsel.

13.

Ook de Oostenrijkse regering pleit voor een strikte uitlegging van artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006, op grond waarvan een omstandigheid die de schuldenaar reeds in zijn verweer had kunnen aanvoeren, niet kan worden aangemerkt als ‘uitzonderlijke omstandigheid’. De Duitse regering is dezelfde mening toegedaan. Volgens de Oostenrijkse regering zouden uitsluitend Europese betalingsbevelen die op frauduleuze wijze zijn verkregen of kennelijk onrechtmatig zijn, moeten worden heroverwogen in de zin van artikel 20, lid 2, van deze verordening.

14.

De Portugese regering stelt dat artikel 20, lid 2, van genoemde verordening een verzoek om heroverweging van het Europees betalingsbevel na het verstrijken van de verweertermijn in twee gevallen toestaat: ten eerste, indien het betalingsbevel kennelijk ten onrechte is toegekend gelet op de voorschriften van de verordening, in die zin dat bij de toekenning van het betalingsbevel niet is voldaan aan de in de verordening vastgestelde vereisten van rechtsgeldige uitvaardiging; en ten tweede, indien zich andere uitzonderlijke omstandigheden voordoen. De Portugese regering is van mening dat de verweertermijn van artikel 16, lid 2, van verordening nr. 1896/2006 ten doel heeft dat de rechtmatigheid of de rechtsgeldigheid van de ten uitvoer te leggen vordering kan worden betwist indien het Europees betalingsbevel voldoet aan de in de verordening vastgestelde rechtsgeldigheidsvereisten. De in artikel 20, lid 2, van deze verordening voorziene heroverweging daarentegen strekt ertoe de tenuitvoerlegging van in strijd met de verordening uitgevaardigde betalingsbevelen te beletten. Volgens de Portugese regering vormt de uitvaardiging van een betalingsbevel door een onbevoegde rechter een schending van een fundamenteel rechtsgeldigheidsvereiste en moet deze kunnen worden betwist binnen een langere termijn dan is vastgesteld in artikel 16.

15.

De Commissie stelt voor de eerste prejudiciële vraag aldus bevestigend te beantwoorden dat, indien het bevel daadwerkelijk is uitgevaardigd door een internationaal onbevoegde rechterlijke instantie, het betalingsbevel ten onrechte is uitgevaardigd, gelet op de vereisten van verordening nr. 1896/2006, waardoor kan worden verzocht om heroverweging in de zin van artikel 20, lid 2, van genoemde verordening. De tweede prejudiciële vraag moet worden beantwoord aan de hand van het criterium of het betalingsbevel ‘kennelijk’ ten onrechte is uitgevaardigd. In het geval van internationale rechterlijke bevoegdheid is het meestal niet ‘kennelijk’ duidelijk of de instantie die het betalingsbevel uitvaardigt al dan niet bevoegd is. Volgens de Commissie zou het in strijd zijn met het doel van de verordening om de rechterlijke instantie te verplichten in alle gevallen uitputtend te onderzoeken of zij al dan niet bevoegd is om het betalingsbevel uit te vaardigen.

16.

De Commissie stelt voor de draagwijdte van artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006 te beperken in lijn met het bepaalde in verordening nr. 1215/20123., zodat het Europees betalingsbevel na het verstrijken van de verweertermijn alleen kan worden betwist indien een inbreuk is gemaakt op internationale forumkeuzebepalingen die in het bijzonder zijn bedoeld om de zwakkere partij in een rechtsverhouding te beschermen of in de gevallen voorzien in artikel 24 van verordening nr. 1215/2012 (exclusieve bevoegdheid), waarnaar wordt verwezen in artikel 45, lid 1, onder e), ii), van deze verordening. De eventuele schending van een forumkeuzebeding zoals ten grondslag lijkt te liggen aan deze zaak valt onder geen van deze gevallen, zodat niet kan worden gesteld dat het betalingsbevel ‘kennelijk’ ten onrechte is uitgevaardigd.

17.

Volgens de Commissie moet dus nog worden vastgesteld of er sprake is van ‘andere uitzonderlijke omstandigheden’ in de zin van artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006. De Commissie stelt voor dit begrip restrictief uit te leggen, en te beperken tot gevallen van opzettelijk misbruik van de betalingsbevelprocedure, iets wat per geval moet worden aangetoond.4.

18.

De Duitse regering is van mening dat niet elk op het aanvraagformulier verstrekt onjuist of verkeerd gegeven de mogelijkheid mag bieden om het betalingsbevel te betwisten met een beroep op artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006. Heroverweging van het Europees betalingsbevel is alleen gerechtvaardigd wanneer na afweging van de belangen van beide partijen de tenuitvoerlegging ervan onverdraaglijk (‘unerträglich’) voor een van hen zou zijn. De Duitse regering verwijst voorts naar de beschikking Novontech-Zala5., betreffende artikel 20 van verordening nr. 1896/2006, waarin het Hof in verband met de verweertermijn van dertig dagen heeft geoordeeld dat ‘een situatie waarin de overschrijding van die termijn, […], te wijten is aan een gebrek aan toewijding van de vertegenwoordiger van de verweerder, […] gemakkelijk had kunnen worden vermeden, [en dus] geen buitengewone omstandigheden en geen uitzonderingsgeval in de zin van [lid 1, onder b), en 2 van artikel 20] [kan] opleveren’. Naar het oordeel van de Duitse regering kan deze redenering ook worden toegepast om iets niet als ‘uitzonderlijke omstandigheid’ aan te merken als degene die zich hierop beroept deze omstandigheid gemakkelijk had kunnen voorkomen. Daarnaast zou het in strijd zijn met de doelstellingen van verordening nr. 1896/2006 (in het bijzonder snelheid en kostenbesparing) om heroverweging toe te staan van een Europees betalingsbevel waartegen binnen de gestelde termijn verweer had kunnen worden ingesteld (welk verweer bovendien niet behoeft te worden gemotiveerd volgens artikel 16, lid 3, van deze verordening).

19.

Volgens de Duitse regering is het feit dat de aanvrager van het Europees betalingsbevel en de wederpartij het niet eens zijn over de internationale rechterlijke bevoegdheid geenszins iets ‘uitzonderlijks’, en in deze zaak had Thomas Cook de onbevoegdheid van de rechter die het bevel heeft uitgevaardigd zonder problemen kunnen inroepen door verweer aan te tekenen. Tot slot is de Duitse regering van mening dat, al zou de rechterlijke instantie die uiteindelijk het betalingsbevel heeft uitgevaardigd niet internationaal bevoegd zijn, het hoe dan ook gaat om een onpartijdige en onafhankelijke instantie van een lidstaat wier beslissing de belangen van Thomas Cook niet hoeft te hebben genegeerd of geschaad.

IV — Analyse

A — Inleidende opmerkingen

20.

De verwijzende rechter stelt het Hof twee prejudiciële vragen. Met de eerste vraag wenst hij te vernemen of op grond van artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006 kan worden verzocht om heroverweging van een Europees betalingsbevel dat is uitgevaardigd door een onbevoegd gerecht op basis van de informatie over de bevoegdheid op het aanvraagformulier; met de tweede vraag (die alleen wordt voorgelegd voor het geval de eerste vraag bevestigend wordt beantwoord) beoogt hij te vernemen of het feit dat het betalingsbevel wordt uitgevaardigd op grond van informatie betreffende de bevoegdheid die later onjuist blijkt te zijn een ‘uitzonderlijke omstandigheid’ in de zin van genoemde bepaling vormt.

21.

Mijn inziens kunnen, zoals de Duitse regering in haar opmerkingen stelt, beide vragen worden samengevoegd tot één vraag, die als volgt zou luiden:

‘Moet artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006 in samenhang met overweging 25 ervan aldus worden uitgelegd dat het feit dat een Europees betalingsbevel is uitgevaardigd op grond van informatie op het aanvraagformulier die later onjuist blijkt te zijn, een ‘uitzonderlijke omstandigheid’ oplevert waardoor de verweerder aan wie dit betalingsbevel rechtsgeldig is betekend of ter kennis gebracht kan verzoeken om rechterlijke heroverweging van dit betalingsbevel, in het bijzonder als die informatie bepalend is voor de bevoegdheid van het gerecht?’

B — Beoordeling

22.

Artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006, met als opschrift ‘Heroverweging in uitzonderingsgevallen’, bepaalt: ‘Na het verstrijken van de in artikel 16, lid 2, gestelde termijn, heeft de verweerder tevens het recht om het bevoegde gerecht in de lidstaat van oorsprong om heroverweging van het Europees betalingsbevel te verzoeken, indien het Europees betalingsbevel kennelijk ten onrechte is toegekend, gelet op de voorschriften van deze verordening, of vanwege andere uitzonderlijke omstandigheden’, welke omstandigheden, volgens overweging 25 van deze verordening, waarnaar uitdrukkelijk wordt verwezen door de verwijzende rechter6., de situatie zouden kunnen omvatten dat ‘het Europees betalingsbevel gebaseerd was op verkeerde informatie in het aanvraagformulier’.

23.

Zowel het vereiste van artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006 dat het Europees betalingsbevel ‘kennelijk ten onrechte is toegekend’ als de aanwijzing in overweging 25 dat ‘heroverweging in uitzonderingsgevallen […] niet in[houdt] dat de verweerder nogmaals de mogelijkheid krijgt verweer te voeren tegen de vordering’ ondersteunen mijns inziens de stelling dat het rechtsmiddel ‘heroverweging in uitzonderlijke omstandigheden’ strikt moet worden toegepast. In beginsel ben ik het dan ook eens met de Duitse regering dat niet alle op het aanvraagformulier verstrekte verkeerde of onjuiste informatie een rechtvaardiging kan zijn voor heroverweging van het Europees betalingsbevel op grond van artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006.

24.

Tegen een ruimhartige toepassing van een rechtsmiddel dat uitsluitend is bedoeld voor uitzonderlijke gevallen verzet zich ook de opzet van de Europese betalingsbevelprocedure, die de schuldenaar in de regel een eenmalige mogelijkheid biedt om te reageren op de vordering van de schuldeiser —het verweer van artikel 16 van verordening nr. 1896/2006— maar, juist daarom, is onderworpen aan heel weinig vormvereisten (het verweer dient schriftelijk te worden aangetekend binnen een termijn van dertig dagen) en geen materiële vereisten (het hoeft niet te worden gemotiveerd).7.

25.

Derhalve ben ik van mening dat artikel 20, lid 2, in samenhang met overweging 25 van genoemde verordening, strikt dient te worden uitgelegd. Hiermee zijn alle interveniënten die opmerkingen hebben ingediend het eens, met uitzondering van de Portugese regering.

26.

In omstandigheden als de onderhavige wil dat zeggen dat, ten aanzien van door de verzoeker op het aanvraagformulier ingediende informatie, heroverweging niet zou moeten openstaan wanneer de schuldenaar (in het bijzonder, indien het zoals hier een beroepsbeoefenaar betreft) reeds bij het bestuderen van het rechtsgeldig betekende of ter kennis gebrachte Europese betalingsbevel had kunnen vaststellen dat de informatie waarop het aangezochte gerecht zich had gebaseerd (namelijk de door de verzoeker verstrekte informatie) onnauwkeurig, onjuist of verkeerd was. Met andere woorden, ik ben het eens met Thurner Hotel en de Oostenrijkse regering dat verkeerde of onjuiste informatie waartegen de schuldenaar al door middel van verweer had kunnen reageren, niet kan worden aangemerkt als ‘uitzonderlijke omstandigheid’ waarmee heroverweging van het betalingsbevel kan worden gerechtvaardigd. Kortom, ik ben van mening dat de in overweging 25 van verordening nr. 1896/2006 bedoelde ‘verkeerde informatie’ beperkt moet blijven tot die informatie waarvan het verkeerde of onjuiste karakter pas achteraf, na het verstrijken van de termijn van artikel 16, lid 2, van de genoemde verordening aan het licht komt of door de schuldenaar kan worden vastgesteld, hetgeen door de nationale rechter in elk afzonderlijk geval moet worden beoordeeld.

27.

Mijn voorlopige conclusie luidt dan ook dat als ‘uitzonderlijke omstandigheid’ op grond waarvan de schuldenaar kan verzoeken om heroverweging van het Europees betalingsbevel overeenkomstig artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006, uitsluitend het feit kan worden aangemerkt dat dit betalingsbevel is gebaseerd op informatie op het aanvraagformulier die pas achteraf, na het verstrijken van de verweertermijn, verkeerd of onjuist blijkt te zijn, iets wat per geval moet worden aangetoond door de schuldenaar. Met andere woorden, indien het betalingsbevel is gebaseerd op informatie op het aanvraagformulier waarvan het verkeerde of onjuiste karakter binnen de in artikel 16, lid 2, van genoemde verordening gestelde verweertermijn door de schuldenaar had kunnen worden vastgesteld, hetgeen de nationale rechter moet bepalen, is geen sprake van een ‘uitzonderlijke omstandigheid’ die heroverweging rechtvaardigt.

28.

Om de redenen die ik hierna uiteen zal zetten leidt ook het feit dat juist de bevoegdheid van de aangezochte rechter afhangt van de verkeerde of onjuiste informatie op het aanvraagformulier — dat is de situatie waarnaar met name het Handelsgericht Wien verwijst — mijns inziens niet tot een andere conclusie.

29.

Zoals bepaald in overweging 16 van verordening nr. 1896/2006 ‘[toetst] het gerecht […] het verzoek [om een Europees betalingsbevel], met inbegrip van de bevoegdheid […], op basis van de informatie in het aanvraagformulier’, en behoeft deze toetsing niet door een rechter te worden uitgevoerd.8. Op grond van artikel 8 van verordening nr. 1896/2006 moet op basis van het betreffende formulier door het aangezochte gerecht onder meer worden getoetst of het vereiste van de internationale rechterlijke bevoegdheid (artikel 6 van deze verordening) is vervuld. In die zin stelt degene die het verzoek om een Europees betalingsbevel behandelt alleen vast of de door de aanvrager op standaardformulier A van bijlage I van verordening nr. 1896/2006, bij de gronden voor de bevoegdheid van de rechterlijke instantie, vermelde code (er is keuze uit dertien codes) aannemelijk is in het kader van verordening nr. 44/20019., waarnaar artikel 6, lid 1, van verordening nr. 1896/2006 betreffende de rechterlijke bevoegdheid verwijst.10.

30.

Anderzijds kan de schuldenaar bij de betekening of kennisgeving van het Europees betalingsbevel via standaardformulier E in bijlage V van verordening nr. 1896/2006 niet alleen kennis nemen van het feit dat hij binnen dertig dagen verweer kan voeren en welke de gevolgen zijn als hij dit niet doet, maar is bovendien onder c) van dit formulier duidelijk aangegeven: ‘dit bevel is uitsluitend op basis van de door de eiser verstrekte informatie uitgevaardigd, en is niet door het gerecht geverifieerd’.

31.

Aangezien het betalingsbevel volgens de verwijzende rechter rechtsgeldig is betekend aan Thomas Cook, moet in casu derhalve worden aangenomen dat zij vanaf de betekening (het tijdstip waarop de verweertermijn ingaat) wist dat dit betalingsbevel uitsluitend op basis van de door Thurner Hotel verstrekte informatie op standaardformulier A in bijlage I van verordening nr. 1896/2006 was uitgevaardigd. Ofschoon uit het dossier niet blijkt of Thomas Cook daadwerkelijk een afschrift van dit formulier A heeft ontvangen, had deze Belgische onderneming er dus van uit kunnen gaan dat Thurner Hotel in haar verzoek geen melding had gemaakt van het bestaan van een tussen partijen overeengekomen forumkeuzebeding (aangezien het bevel afkomstig was van een Oostenrijks gerecht en niet van een rechter te Gent), en dat degene die het onderzoek had verricht op basis van de informatie op het formulier in beginsel niet noodzakelijkerwijs op de hoogte hoefde te zijn van het bestaan van genoemd beding. 11.

32.

In dat opzicht ben ik voorts van mening, aangezien artikel 24 van verordening nr. 44/2001 in de regel een stilzwijgende aanwijzing van de bevoegde rechter toestaat wanneer de verweerder voor een andere dan de aanvankelijk door partijen overeengekomen rechter verschijnt12., dat het feit dat de aanvraagster van een Europees betalingsbevel — in afwachting van de reactie van de schuldenaar — als grond voor de bevoegdheid van het Oostenrijkse gerecht de plaats van uitvoering van de verbintenis aanwijst (artikel 5, lid 1, van verordening nr. 44/2001), niet zonder meer als ‘verkeerde informatie’ in de zin van genoemde overweging 25 kan worden bestempeld.13. Zoals het Hof reeds heeft geoordeeld in verband met de gelijkwaardige bepalingen van het Verdrag van 27 september 1968 betreffende de rechterlijke bevoegdheid en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (hierna: ‘Executieverdrag’)14., ‘kunnen aan de algemene strekking of de doelstellingen van het Executieverdrag geen gronden worden ontleend voor de opvatting, dat partijen bij een bevoegdheidsbeding in de zin van artikel 17 [artikel 23 van verordening nr. 44/2001] hun geschil niet vrijwillig zouden kunnen voorleggen aan een ander dan het in dat beding bedoelde gerecht.’15.

33.

Er moet ook rekening mee worden gehouden dat het loutere feit dat partijen in de algemene voorwaarden van hun overeenkomst een dergelijk beding hebben opgenomen niet betekent dat dit geldig is in de zin van artikel 23 van genoemde verordening.16. Om de formele geldigheid ervan in geval van een geschil tussen de partijen te beoordelen zou de aangezochte rechter een grondiger onderzoek moeten verrichten dan op grond van artikel 8 van verordening nr. 1896/2006 nodig is, ook al heeft hij via het aanvraagformulier voor het Europees betalingsbevel kennis kunnen nemen van het bestaan van een dergelijk geding. Derhalve ben ik van mening dat de aanvrager van een Europees betalingsbevel die twijfelt aan de geldigheid of de werking van het forumkeuzebeding in de algemene voorwaarden van een overeenkomst, niet gehouden is hiernaar te verwijzen op het aanvraagformulier, aangezien deze aspecten in geen geval aan de orde zullen kunnen komen binnen de context van de Europese betalingsbevelprocedure.

34.

Daarom ben ik van mening dat, in deze omstandigheden, alleen kan worden aangemerkt als ‘uitzonderlijke omstandigheid’ waardoor de schuldenaar kan verzoeken om heroverweging van het Europees betalingsbevel op grond van artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006, het feit dat dit verzoek is gebaseerd op informatie op het aanvraagformulier die pas achteraf, na het verstrijken van de verweertermijn, verkeerd of onjuist blijkt te zijn, zelfs wanneer die informatie bepalend is voor de bevoegdheid van het gerecht, in het bijzonder, wanneer de verzoeker geen melding heeft gemaakt van een beweerdelijk tussen partijen overeengekomen forumkeuzebeding.

35.

Dientengevolge ben ik van mening dat op de prejudiciële vraag van het Handelsgericht Wien moet worden geantwoord dat, in de omstandigheden van het onderhavige geval, artikel 20, lid 2, van verordening nr. 1896/2006, in samenhang met overweging 25 ervan, aldus moeten worden uitgelegd dat het loutere feit dat een Europees betalingsbevel is uitgevaardigd op grond van verkeerde of onjuiste informatie op het aanvraagformulier, zelfs als die informatie bepalend is voor de bevoegdheid van het gerecht — in het bijzonder, wanneer de verzoeker heeft nagelaten een beweerdelijk tussen partijen overeengekomen forumkeuzebeding te vermelden —, geen ‘uitzonderlijke omstandigheid’ oplevert waardoor de verweerder aan wie het betalingsbevel rechtsgeldig is betekend of ter kennis gebracht kan verzoeken om rechterlijke heroverweging van dit betalingsbevel, behalve wanneer de schuldenaar de nationale rechter kan aantonen dat hij pas achteraf, na het verstrijken van de verweertermijn van artikel 16, lid 2, van de verordening, kennis heeft kunnen nemen van het feit dat de informatie op het aanvraagformulier verkeerd of onjuist was.

V — Conclusie

36.

Gelet op een en ander geef ik het Hof in overweging de prejudiciële vraag van het Handelsgericht Wien te beantwoorden als volgt:

‘Artikel 20, lid 2, van verordening (EG) nr. 1896/2006 van het Europees Parlement en de Raad, van 12 december 2006, tot invoering van een Europese betalingsbevelprocedure, in samenhang met overweging 25 ervan, dient in de omstandigheden van het onderhavige geval aldus te worden uitgelegd dat het loutere feit dat een Europees betalingsbevel is uitgevaardigd op grond van verkeerde of onjuiste informatie op het aanvraagformulier, zelfs als die informatie bepalend is voor de bevoegdheid van het gerecht — in het bijzonder, wanneer de verzoeker heeft nagelaten een beweerdelijk tussen partijen overeengekomen forumkeuzebeding te vermelden —, geen ‘uitzonderlijke omstandigheid’ oplevert waardoor de verweerder aan wie het betalingsbevel rechtsgeldig is betekend of ter kennis gebracht kan verzoeken om rechterlijke heroverweging van dit betalingsbevel, behalve wanneer de schuldenaar de nationale rechter kan aantonen dat hij pas achteraf, na het verstrijken van de verweertermijn van artikel 16, lid 2, van de verordening, kennis heeft kunnen nemen van het feit dat de informatie op het aanvraagformulier verkeerd of onjuist was.’

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.