HR, 26-04-2013, nr. 12/01229

Eiseres tot cassatie, Cetron, is op 22 juli 1993 opgericht en houdt zich bezig met keuringen van huizen in opdracht van makelaars. Cetron heeft bij verweerster in cassatie, ABN AMRO, een bankrekening met nummer [001] (hierna: bankrekening [001]).

Op 10 januari 1997 is ten name van Cetron B.V. h/o CV Verenigde Bouwkundige Keurders U.A. bij ABN AMRO een bankrekening geopend met nummer [002] (hierna: bankrekening [002]).

Op 9 juli 1998 is de Coöperatieve Vereniging Bouwkundige Keurders U.A. (hierna: CVBK) opgericht. Cetron is secretaris/penningmeester van CVBK en tevens haar (beperkt) gevolmachtigde. Op 31 juli 1998 is ten name van CVBK bij ABN AMRO een bankrekening geopend met nummer [003] (hierna: bankrekening [003]).

Cetron heeft per 1 april 1997 een beroepsaansprakelijkheidsverzekering gesloten (hierna: de verzekering) via ABN AMRO Verzekeringen als haar assurantiemakelaar. Op het polisblad staat als verzekeringnemer vermeld: Cetron B.V. h/o CV Verenigde Bouwkundige Keurders U.A. De premie van de verzekering werd afgeschreven van bankrekening [002].

De verzekering is door de verzekeraar opgezegd en per 1 januari 2000 geroyeerd.

Cetron heeft met ABN AMRO een kredietfaciliteit gesloten die per 24 januari 2000 door ABN AMRO is opgezegd.

Cetron heeft ABN AMRO bij inleidende dagvaarding van 23 januari 2006 gedagvaard voor de rechtbank Amsterdam en heeft daarbij - voor zover thans nog van belang3. - gevorderd dat ABN AMRO wordt veroordeeld tot betaling van de door Cetron geleden schade, nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet.

Aan deze vordering heeft Cetron ten grondslag gelegd dat ABN AMRO ten onrechte de verzekeringspremies voor de verzekering heeft afgeschreven van bankrekening [002] en daarmee ten laste van Cetron heeft gebracht. Zij stelt dat met ABN AMRO is overeengekomen dat de premies vanaf de oprichting van CVBK ten laste van de bankrekening van CVBK zouden worden gebracht. Cetron heeft als gevolg van de toerekenbare tekortkoming in de nakoming van deze verplichting schade geleden. Deze schade bestaat erin dat door de aldus ten onrechte ontstane hoge debetstand en de opzegging van het krediet, de verzekering is opgezegd waardoor Cetron haar activiteiten heeft moeten staken. Subsidiair heeft Cetron aan haar schadevordering ten grondslag gelegd dat ABN AMRO een onrechtmatige daad jegens haar heeft gepleegd4..

ABN AMRO heeft de vordering van Cetron gemotiveerd betwist en in reconventie veroordeling gevorderd van Cetron tot betaling van een bedrag van € 27.356,12.

Na bij tussenvonnis van 5 december 2007 een comparitie te hebben gelast die op 4 februari 2008 heeft plaatsgevonden, heeft de rechtbank bij tussenvonnis van 2 april 2008 in conventie iedere verdere beslissing aangehouden en Cetron in reconventie toegelaten door middel van getuigen te bewijzen dat partijen zijn overeengekomen dat na oprichting van CVBK en opening van de bankrekening op eigen naam van CVBK, de premie voor de door Cetron afgesloten verzekering niet langer ten laste zou komen van bankrekening [002], maar van bankrekening [003] ten name van CVBK. De rechtbank heeft de zaak voorts naar de rol verwezen voor het nemen van een akte als bedoeld in rechtsoverweging 4.15 van het tussenvonnis5..

De rechtbank heeft bij eindvonnis van 24 februari 2010 in conventie de vorderingen afgewezen en in reconventie Cetron veroordeeld tot betaling van € 19.528,65.

Cetron is, onder aanvoering van dertien grieven, van de vonnissen van 2 april 2008 en 24 februari 2010 in hoger beroep gekomen bij het gerechtshof Amsterdam en heeft daarbij - na wijziging van eis - geconcludeerd dat het hof deze vonnissen zal vernietigen en, opnieuw rechtdoende, bij uitvoerbaar bij voorraad verklaard arrest alsnog haar in eerste aanleg ingestelde vorderingen zal toewijzen, voor recht zal verklaren dat ABN AMRO wanprestatie heeft gepleegd dan wel onrechtmatig jegens Cetron heeft gehandeld, ABN AMRO zal veroordelen tot schadevergoeding op te maken bij staat, ABN AMRO zal veroordelen tot betaling van een bedrag van € 5.200,00, en tot slot de in eerste aanleg in reconventie door ABN AMRO ingestelde vorderingen alsnog zal afwijzen.

ABN AMRO heeft de grieven bestreden en geconcludeerd tot bekrachtiging van de bestreden vonnissen.

Vervolgens hebben partijen hun zaak op 22 augustus 2011 bepleit, waarna het hof de vonnissen waarvan beroep, bij arrest van 4 oktober 2011 heeft bekrachtigd.

Cetron heeft tegen het arrest tijdig6. beroep in cassatie ingesteld.

Tegen ABN AMRO is verstek verleend.

Cetron heeft de zaak schriftelijk toegelicht.

Het cassatiemiddel, dat vijf onderdelen (klachten a t/m e) bevat, richt zich in de kern tegen de rechtsoverwegingen 3.11 en 3.12, waarin het hof als volgt heeft geoordeeld (met het oog op de bespreking van het middel citeer ik ook rechtsoverweging 3.10):

Het middel klaagt - samengevat - dat het hof met zijn oordeel dat Cetron haar stellingen nader had moeten onderbouwen buiten de rechtsstrijd is getreden dan wel een onbegrijpelijk oordeel heeft gegeven nu tussen partijen geen onderwerp van geschil was of CVBK ermee instemde om de premieplicht van Cetron over te nemen en partijen hierover noch bij grieven noch bij verweer een standpunt hebben ingenomen. Het middel klaagt daarnaast dat, voor zover het hof niet buiten de rechtsstrijd zou zijn getreden, het hof zonder partijen in de gelegenheid te stellen zich daarover uit te laten, de rechtsgronden heeft aangevuld die partijen gezien hun naar voren gebrachte stellingen niet wensten dan wel een onbegrijpelijke motivering heeft gegeven door niet inzichtelijk te maken welke (wettelijke of ongeschreven) bepaling de basis vormt van het oordeel.

De onderdelen lenen zich voor gezamenlijke behandeling.

Ik stel daarbij voorop dat het middel niet opkomt tegen de vaststellingen in rechtsoverweging 3.10 en evenmin tegen de aan het slot van die rechtsoverweging door het hof getrokken conclusie dat Cetron steeds verzekeringnemer is gebleven en daarmee ook steeds premieplichtig is gebleven.

Daarnaast brengt art. 24 Rv. mee dat de rechter de aard en omvang van de rechtsstrijd zal moeten bepalen door uitleg van de wederzijdse stellingen van partijen en dat deze uitleg feitelijk is en dus in cassatie alleen op begrijpelijkheid kan worden getoetst7..

De rechtbank heeft in haar eindvonnis overwogen (rov. 2.21) dat zij het zeer goed mogelijk acht dat tussen partijen het voornemen is besproken om na de oprichting van CVBK en opening van de bankrekening op eigen naam van CVBK, de premie voor de door Cetron afgesloten verzekering niet langer ten laste te brengen van bankrekening [002] maar van bankrekening [003] ten name van CVBK, maar dat het de vraag is of voldoende concreet is afgesproken dat en op welk concreet moment deze overgang zou ingaan. De rechtbank heeft vervolgens geoordeeld dat Cetron onvoldoende bewijs van haar stelling heeft geleverd.

In hoger beroep heeft Cetron grieven8. gericht tegen zowel de bewijsopdracht als het oordeel dat zij niet in het bewijs was geslaagd. Zij heeft daarbij het standpunt ingenomen dat de coöperatie (CVBK), nadat zij was opgericht, op eigen kracht diende te gaan varen en zelf uit eigen middelen de premie diende te voldoen en dat daarom de uitdrukkelijke afspraak met de bank (ABN AMRO) is gemaakt dat de bank na de oprichting de premie niet meer van de bankrekening ten name van Cetron zou afschrijven9..

Dienaangaande heeft ABN AMRO in haar memorie van antwoord er op gewezen dat Cetron onbesproken laat waarom zij de beweerdelijke afspraak niet heeft geëffectueerd door stopzetten van de automatische incasso van de premie ten laste van haar rekening en waarom CVBK dan niet zelf is overgegaan tot betaling van de premie10. en voorts het volgende gesteld:

Ook bij pleidooi is ABN AMRO ingegaan op het ontbreken van maatregelen om de volgens Cetron bestaande afspraak te effectueren en heeft zij het volgende opgemerkt12.:

Uit het voorgaande volgt dat de feitelijke grondslag voor de oordelen van het hof is gelegen in hetgeen door ABN AMRO in hoger beroep is betoogd aan de hand van hetgeen Cetron heeft gesteld. Daarnaast zijn de oordelen van het hof in de rechtsoverwegingen 3.11 en 3.12 juist en voldoende begrijpelijk gemotiveerd, nu het hof heeft geoordeeld dat vaststaat dat Cetron als verzekeringnemer premieplichtig is13. en is gebleven, Cetron heeft gesteld dat CVBK vanaf haar oprichting desondanks (als derde) de premie diende te voldoen, dat minst genomen zowel die derde als de verzekeraar (niet zijnde ABN AMRO) met een dergelijke verplichting moeten instemmen en dat Cetron niet dan wel onvoldoende heeft gesteld om te kunnen aannemen dat CVBK en de verzekeraar dat hebben gedaan.

Het middel faalt derhalve.

De conclusie strekt tot verwerping.

De Procureur-Generaal bij de

Hoge Raad der Nederlanden

A-G