Hof Den Haag, 09-04-2013, nr. 22-001779-11

(meermalen) (met kracht) met een (wapen)stok, althans een smal en/of langwerpig en/of hard voorwerp, op het hoofd en/of het lichaam geslagen en/of

(meermalen) (met kracht) tegen/op het hoofd en/of het lichaam geschopt en/of

(meermalen) (met kracht) (met gebalde vuist) tegen/op het lichaam geslagen,

tengevolge waarvan voornoemde die [slachtoffer 1] is overleden;

subsidiair, indien het vorenstaande niet tot een bewezenverklaring en/of een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:

hij op of omstreeks 04 mei 2010 te Zoetermeer, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, aan een persoon genaamd [slachtoffer 1], opzettelijk zwaar lichamelijk letsel (ernstige kneuzingen), heeft toegebracht, door die [slachtoffer 1] opzettelijk

(meermalen) (met kracht) met een (wapen)stok, althans een smal en/of langwerpig en/of hard voorwerp, op het hoofd en/of het lichaam te slaan en/of

(meermalen) (met kracht) tegen/op het hoofd en/of het lichaam te schoppen en/of

(meermalen) (met kracht) (met gebalde vuist) tegen/op het lichaam te slaan,

terwijl het feit de dood tengevolge heeft gehad;

meer subsidiair, indien het vorenstaande niet tot een bewezenverklaring en/of een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:

hij op of omstreeks 04 mei 2010 te Zoetermeer, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk een persoon (te weten [slachtoffer 1]),

(meermalen) (met kracht) met een (wapen)stok, althans een smal en/of langwerpig en/of hard voorwerp, op het hoofd en/of het lichaam heeft geslagen en/of

(meermalen) (met kracht) tegen/op het hoofd en/of het lichaam heeft geschopt en/of

(meermalen) (met kracht) (met gebalde vuist) tegen/op het lichaam heeft geslagen, tengevolge waarvan deze is overleden, althans zwaar lichamelijk letsel (ernstige kneuzingen) heeft bekomen;

meest subsidiair, indien het vorenstaande niet tot een bewezenverklaring en/of een veroordeling

mocht of zou kunnen leiden:

een ander of anderen

op of omstreeks 04 mei 2010 te Zoetermeer

tezamen en in vereniging, althans alleen,

opzettelijk [slachtoffer 1] van het leven heeft beroofd,

immers heeft/hebben voornoemde ander of anderen met dat opzet die [slachtoffer 1]:

(meermalen) (met kracht) met een (wapen)stok, althans een smal en/of

langwerpig en/of hard voorwerp, op het hoofd en/of het lichaam geslagen en/of

(meermalen) (met kracht) tegen/op het hoofd en/of het lichaam geschopt en/of

(meermalen) (met kracht) (met gebalde vuist) tegen/op het lichaam geslagen,

tengevolge waarvan voornoemde die [slachtoffer 1] is overleden;

althans

aan een persoon genaamd [slachtoffer 1], opzettelijk zwaar lichamelijk letsel (ernstige

kneuzingen), heeft toegebracht, door die [slachtoffer 1] opzettelijk

(meermalen) (met kracht) met een (wapen)stok, althans een smal en/of

langwerpig en/of hard voorwerp, op het hoofd en/of het lichaam te slaan en/of

(meermalen) (met kracht) tegen/op het hoofd en/of het lichaam te schoppen en/of

(meermalen) (met kracht) (met gebalde vuist) tegen/op het lichaam te slaan,

terwijl het feit de dood ten gevolge heeft gehad

althans

opzettelijk een persoon (te weten [slachtoffer 1]),

(meermalen) (met kracht) met een (wapen)stok, althans een smal en/of

langwerpig en/of hard voorwerp, op het hoofd en/of het lichaam heeft geslagen en/of

(meermalen) (met kracht) tegen/op het hoofd en/of het lichaam heeft geschopt en/of

(meermalen) (met kracht) (met gebalde vuist) tegen/op het lichaam heeft geslagen,

ten gevolge waarvan deze is overleden;

tot en/of bij het plegen van welk misdrijf hij op of omstreeks 04 mei 2010 te Zoetermeer

tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen,

opzettelijk gelegenheid en/of middelen en/of inlichtingen heeft verschaft en/of opzettelijk behulpzaam

is geweest, door

met die ander of anderen mee te gaan naar en in de woning van die [slachtoffer 1] en/of

tijdens bovenomschreven feit(en) in de woning aanwezig te blijven, aldus bijdragend tot een

numeriek overwicht ten opzichte van die [slachtoffer 1] en de aldaar aanwezige [slachtoffer 2] en/of

tijdens bovenomschreven feiten niet fysiek of verbaal in te grijpen om die anderen te doen ophouden,

aldus de omstandigheden in het leven roepend die het mogelijk maakten dat die ander(en) dit/deze

feit(en) pleegden;

(met een hard voorwerp) op het hoofd, althans het lichaam, van die [slachtoffer 2] heeft

geslagen, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;

althans

opzettelijk een persoon (te weten [slachtoffer 2]) (meermalen) (met een hard voorwerp) op het hoofd,

althans het lichaam heeft/hebben geslagen, waardoor voornoemde [slachtoffer 2] letsel heeft bekomen en/of

pijn heeft ondervonden

tot en/of bij het plegen van welk misdrijf hij op of omstreeks 04 mei 2010 te Zoetermeer tezamen en in

vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk gelegenheid en/of middelen en/of

inlichtingen heeft verschaft en/of opzettelijk behulpzaam is geweest, door

meermalen met kracht met een (wapen)stok op het hoofd en het lichaam heeft geslagen en

meermalen met kracht tegen/op het hoofd heeft geschopt en

meermalen met gebalde vuist tegen/op het lichaam heeft geslagen,

tengevolge waarvan deze is overleden;

het is bekend dat het oplopen van letsels zoals in het voorliggende geval leidt tot psychische en lichamelijke stress, met als een van de negatieve gevolgen hoge stresshormoonspiegels in het lichaam;

het is bekend dat stress kan leiden tot hartklachten en hartbeschadiging en dat dit risico toeneemt indien het hart niet geheel gezond is bijvoorbeeld omdat er sprake is van aderverkalking en kransslagader verkalking (waarop de kans toeneemt met hogere leeftijd);

in het voorliggende geval is uit de medische gegevens gebleken dat het slachtoffer toen hij reanimatie behoeftig was een hartritmestoornis had (ventrikelfibrilleren) en dat er tekenen waren van zuurstoftekort in het hart (hart ischemie);

in het voorliggende geval is onder andere bij de sectie gebleken dat het risico op acute hartproblemen bij dit slachtoffer groot was wegens de preëxistente (tevoren bestaande) ziekelijke afwijkingen aan hart en vaten;

gezien de ontvangen informatie over het tijdsverloop van het inwerken van het botsende geweld en het reanimatie behoeftig worden is het zeer aannemelijk dat het inwerken van het botsende geweld heeft geleid tot een stressituatie die het reanimatie behoeftig worden heeft uitgelokt/veroorzaakt.

De arts-patholoog dr. B. Kubat heeft uiteindelijk geconcludeerd dat het overlijden van het slachtoffer [slachtoffer 1] wordt verklaard door weefselschade en hartfalen, ontstaan door zuurstoftekort ten gevolge van de reanimatie behoeftige toestand.

Dr. B. Kubat heeft haar bevindingen en conclusie ter terechtzitting in hoger beroep van 26 maart 2013 bevestigd.

Uit de deskundigenverklaring van de cardioloog prof. dr. M.J. Schaly, afgelegd ter terechtzitting in hoger beroep van 26 maart 2013, valt af te leiden dat gelet op de preëxistente ziekelijke hart- en vaatafwijkingen van het slachtoffer er geen specifieke 'trigger' noodzakelijk hoeft te zijn geweest voor het overlijden van het slachtoffer [slachtoffer 1]. Volgens prof. dr. M.J. Schaly kan derhalve niet met absolute zekerheid worden vastgesteld of het ten gevolge van de mishandeling verhoogde stress niveau het slachtoffer uiteindelijk fataal is geworden en in zoverre de directe doodsoorzaak is geweest.

Naar het oordeel van het hof dient de beantwoording van de vraag of er een causaal verband bestaat tussen het jegens het slachtoffer [slachtoffer 1] uitgeoefende geweld en de dood van het slachtoffer te geschieden aan de hand van de maatstaf of die dood redelijkerwijs als gevolg van het toebrengen van dat geweld aan de verdachte kan worden toegerekend. Zodoende dient thans de vraag te worden beantwoord of de dood van het slachtoffer, gegeven diens zorgwekkende lichamelijke conditie, redelijkerwijs veroorzaakt is door het uitgeoefende geweld jegens het slachtoffer en daaraan kan worden toegerekend. Niet vereist is derhalve dat zijn dood uitsluitend het gevolg is geweest van het mishandelen en evenmin is vereist dat andere oorzaken volledig kunnen worden uitgesloten.

Naar het oordeel van het hof dient toepassing van voornoemde maatstaf tot de conclusie te leiden dat er sprake is van een causaal verband tussen de gedragingen van de verdachte en zijn mededaders en de dood van het slachtoffer [slachtoffer 1]. De verdachte en zijn mededaders hebben het slachtoffer fors mishandeld - [medeverdachte] spreekt onder andere van schoppen en slaan met een wapenstok, al dan niet in het gezicht -, waardoor het slachtoffer, onder meer, verwondingen heeft opgelopen. Een dergelijke heftige mishandeling leidt volgens de deskundige dr. B. Kubat door emotionele factoren (angst) en door lichamelijke factoren zonder meer tot stress, dus tot een verhoogde stresstoestand, van welke stresstoestand het zeer aannemelijk is dat deze het reanimatie behoeftig worden heeft uitgelokt/veroorzaakt met alle gevolgen van dien, namelijk eerst zuurstoftekort en vervolgens hartfalen. De deskundige Schaly heeft die zienswijze wezenlijk niet weersproken.

Het hof is van oordeel dat gelet op het bovenstaande de niet uit te sluiten mogelijkheid dat het slachtoffer ook zonder de handelingen van verdachte en zijn mededaders zou zijn overleden niet aan de toerekening van de dood van het slachtoffer als gevolg van het uitgeoefende geweld jegens het slachtoffer in de weg staat.

De gedragingen van de verdachte en zijn medeverdachten kunnen derhalve een onmisbare schakel hebben gevormd in de gebeurtenissen die tot de dood van het slachtoffer hebben geleid, alsmede is ook aannemelijk dat de dood van het slachtoffer met een aanzienlijke mate van waarschijnlijkheid, gelet op de bevindingen van deskundige B. Kubat, door die gedraging is veroorzaakt. In de gegeven conditie van het slachtoffer was de gedraging van de verdachte en zijn medeverdachten immers geschikt om de dood van het slachtoffer teweeg te brengen.

De verweren van de raadsman worden verworpen.

Mishandeling van het slachtoffer [slachtoffer 2]

Door de raadsman is ter terechtzitting in hoger beroep bepleit dat de verdachte van het onder 2 ten laste gelegde dient te worden vrijgesproken, daar er onvoldoende wettig en overtuigend bewijs voorhanden is.

Bloedsporen jas verdachte

De raadsman heeft aangevoerd - zakelijk weergegeven - dat het aantreffen van de bloedsporen van het slachtoffer [slachtoffer 2] op de mouw van de jas van de verdachte niet met zich meebrengt dat de verdachte het slachtoffer [slachtoffer 2] heeft geslagen, nu niet duidelijk is om wat voor soort bloedsporen het gaat en het aannemelijk is dat er meer bloedsporen op de persoon van de verdachte zouden moeten zijn aangetroffen, indien de verdachte het slachtoffer daadwerkelijk had geslagen. Daarbij voert de raadsman aan dat de lezing van de verdachte dat de bloedsporen op zijn jas zijn terechtgekomen toen hij het slachtoffer [slachtoffer 2] een theedoek aanreikte om het bloeden op haar hoofd te stelpen, niet uit te sluiten is.

Het hof overweegt hieromtrent als volgt.

Blijkens het door het NFI opgestelde 'Onderzoek naar biologische sporen en DNA-onderzoek naar aanleiding van een overval en mishandeling met dodelijke afloop gepleegd in Zoetermeer op 4 mei 2010', d.d. 1 juli 2010, matcht het DNA-profiel van het slachtoffer [slachtoffer 2] [RAAL7450NL] met het DNA-profiel van het DNA in de bemonstering [AACI8259NL]#01 van bloed op het linkermanchet van de jas van de verdachte. Dit betekent dat het bloed/celmateriaal in deze bemonstering afkomstig kan zijn van het slachtoffer [slachtoffer 2]. De berekende frequentie van het DNA-profiel van het DNA in de bemonstering [AACI8259NL]#01 van bloed op het linkermanchet van de jas van de verdachte is kleiner dan één op één miljard. Ofwel, de kans dat het DNA-profiel van een willekeurig gekozen vrouw matcht met dit DNA-profiel is kleiner dan één op één miljard.

Tevens blijkt uit voornoemd rapport dat van het DNA in de bemonstering [AACI8259NL]#02 van bloed op het linkermanchet van de jas van de verdachte een DNA-mengprofiel is verkregen met daarin DNA-kenmerken van ten minste twee personen, waarvan minimaal één vrouw. Uit dit DNA-mengprofiel is een DNA-hoofdprofiel afgeleid van de prominent aanwezige (vrouwelijke) celdonor. Het DNA-profiel van het slachtoffer [slachtoffer 2] [RAAL7450NL] matcht met het afgeleide DNA-hoofdprofiel. Dit betekent dat het slachtoffer [slachtoffer 2] de prominent aanwezige celdonor van het DNA in deze bemonstering kan zijn. De berekende frequentie van het afgeleide DNA-hoofdprofiel van het DNA in de bemonstering [AACI8259NL]#02 van bloed op het linkermanchet van de jas van de verdachte is kleiner dan één op één miljard. Ofwel, de kans dat het DNA-profiel van een willekeurig gekozen vrouw matcht met dit afgeleide DNA-hoofdprofiel is kleiner dan één op één miljard.

Het hof is van oordeel dat het gelet op vorenstaande bevindingen zeer waarschijnlijk is dat de bloedsporen aangetroffen op de jas van de verdachte afkomstig zijn van het slachtoffer [slachtoffer 2] en gaat daar dan ook van uit. [Medeverdachte] heeft verklaard dat hij heeft waargenomen dat het slachtoffer [slachtoffer 2] werd geslagen. In samenhang bezien met de niet aannemelijke verklaring van de verdachte dat het bloed op zijn jas terecht is gekomen toen hij het slachtoffer een doek aanreikte om het bloeden te stelpen, is het hof derhalve van oordeel dat met voldoende mate van zekerheid kan worden vastgesteld dat de verdachte het slachtoffer [slachtoffer 2] heeft geslagen.

Het hof acht de lezing van de verdachte dat hij enkel aanwezig is geweest in de woning van het slachtoffer [slachtoffer 2] en zelf geen geweld jegens het slachtoffer heeft toegepast, gelet op hetgeen hiervoor is overwegen, ongeloofwaardig en schuift deze dan ook als onaannemelijk terzijde. Het hof overweegt hierbij dat voor zover er sprake is geweest van geweldshandelingen gepleegd door andere personen jegens het slachtoffer waarbij de verdachte aanwezig is geweest, de verdachte een zodanig wezenlijke bedrage aan dit geweld heeft geleverd - immers de verdachte heeft zelf ook geweld toegepast - dat er sprake is van medeplegen.

Het hof acht dan ook wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte, tezamen en in vereniging, het slachtoffer [slachtoffer 2] heeft mishandeld.

De verweren van de raadsman worden verworpen.

Strafbaarheid van het bewezen verklaarde

Het onder 1 meer subsidiair bewezen verklaarde levert op:

Medeplegen van mishandeling, terwijl het feit de dood ten gevolge heeft.

Het onder 2 subsidiair bewezen verklaarde levert op:

Medeplegen van mishandeling.

Strafbaarheid van de verdachte

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit. De verdachte is dus strafbaar.

Vordering van de advocaat-generaal

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd en dat de verdachte zal worden vrijgesproken ter zake van het onder 1 primair en subsidiair en 2 primair ten laste gelegde en ter zake van het onder 1 meer subsidiair en 2 subsidiair ten laste gelegde zal veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 3 jaren met aftrek van voorarrest.

Strafmotivering