Rb. Utrecht, 24-08-2011, nr. 729293 UC EXPL 10-21667

- Cozzmoss heeft een vordering ingesteld.

Ten slotte is uitspraak bepaald.

Alliance Experts is een bedrijf dat werkzaam is op het gebied van samenwerkingen tussen overheden en bedrijven in Nederland.

Cozzmoss houdt zich bezig met het handhaven en exploiteren van auteursrechten die rusten op geschreven teksten of artikelen van bij haar aangesloten (rechts)personen.

Cozzmoss wordt door haar opdrachtgevers voorzien van auteursrechtelijk beschermde teksten, waarna zij met speciaal ontwikkelde software op het internet openbaar gemaakte teksten die inbreuk maken op de betreffende auteursrechten opspoort.

In het geval dat Cozzmoss een inbreuk op het auteursrecht constateert, vordert zij namens de auteursrechthebbende de staking van de inbreuk en een vergoeding voor de door de auteursrechthebbende geleden schade en gemaakte kosten.

De besloten vennootschap De Volkskrant B.V. (hierna: de Volkskrant), de besloten vennootschap Trouw B.V. (hierna: Trouw) en de besloten vennootschap Nederlands Dagblad B.V. (hierna: ND) beschikken over een groot aantal, steeds toenemende, auteursrechtelijk beschermde werken.

Cozzmoss treedt in deze procedure op als lasthebber van de Volkskrant, Trouw en ND.

Alliance Experts is houder van de domeinnaam allianceexperts.com. Zij heeft op deze website een artikel van Trouw van 1 december 2009, een artikel van de Volkskrant van 4 februari 2010 en een artikel van ND van 5 februari 2010 gepubliceerd. Bij deze publicaties heeft Alliance Experts de bronnen vermeld. Zij heeft voor deze publicaties geen toestemming van de auteursrechthebbenden gevraagd.

Cozzmoss heeft bij brief van 17 mei 2010 Alliance Experts gewezen op het feit dat het auteursrecht van de auteursrechthebbenden is geschonden omdat zonder hun toestemming de artikelen openbaar zijn gemaakt door plaatsing op het internet. Voorts heeft Cozzmoss in deze brief Alliance Experts gesommeerd om de artikelen te verwijderen van haar website en binnen 21 dagen een bedrag van € 1.104,64 te betalen als vergoeding voor de door de Volkskrant, Trouw en ND geleden schade en gemaakte kosten. Bij de sommatiebrief is een factuur gevoegd waarin de bedoelde artikelen nader zijn genoemd, de economische waarde van elk artikel nader is gespecificeerd en de bedragen waarvan vergoeding wordt gevraagd worden opgesomd.

Direct na ontvangst van voormelde brief heeft Alliance Experts de artikelen van de website allianceexeperts.com verwijderd. Zij heeft geen schade- of kostenvergoeding aan Cozzmoss betaald.

Cozzmoss vordert (kort weergegeven) dat de kantonrechter

Alliance Experts voert verweer.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

Niet in geschil is dat Alliance Experts zonder toestemming van de auteursrechthebbenden de in 2.7. genoemde artikelen op haar website heeft geplaatst en daardoor inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten die rusten op de artikelen van de Volkskrant, Trouw en ND. Alliance Experts erkent dat zij gehouden is aan Cozzmoss een schadevergoeding te betalen. Partijen twisten evenwel over de hoogte van deze schadevergoeding en de verschuldigdheid van de gevorderde administratie- en advocaatkosten.

Redelijke gebruiksvergoeding

Over de hoogte van de schadevergoeding betoogt Cozzmoss het volgende. Cozzmoss vordert onder de titel schadevergoeding een bedrag van € 628,94. Zij stelt daartoe dat de economische waarde van de artikelen van de Volkskrant en Trouw gelijk is aan het bedrag dat Alliance Experts had moeten voldoen, indien zij voorafgaande aan de publicaties op haar website toestemming aan de auteursrechthebbenden had gevraagd. Zij verwijst in dit verband naar de door Trouw en de Volkskrant gehanteerde tarieven voor hergebruik. De economische waarde van het artikel van ND is volgens Cozzmoss gelijk aan het door ND gehanteerde freelance tarief. Dit tarief maakt duidelijk welke directe kosten gemoeid zijn met het openbaar maken van een artikel in ND of ander medium van ND. Voor alle artikelen tezamen bedraagt de economische waarde derhalve, zo stelt Cozzmoss, € 314,47. Cozzmoss meent dat de schadevergoeding twee maal de economische waarde dient te bedragen.

Alliance Experts verweert zich tegen de hoogte van de schadevergoeding zoals deze door Cozzmoss wordt gevorderd. Volgens Alliance Experts is zij slechts gehouden om één maal de economische waarde van de artikelen te vergoeden. Zij betwist dat de economische waarde van het plaatsen van de artikelen op een website met weinig lezers net zo groot is als de waarde op een website met veel lezers. De economische waarde moet volgens Alliance Experts worden berekend aan de hand van de “CLIP”, welke berekeningsmethode is gebaseerd op knipselkranten, dan wel op basis van de waarde van losse krantenverkoop. In dit verband betoogt zij dat haar website een laag bezoekersaantal heeft, alsmede dat het gaat om vertraagde publicaties voor een beperkte doelgroep en dat haar website niet als nieuwssite afficheert. Alliance Experts meent dat zij op basis van haar berekeningsmethoden in totaal een schadevergoeding € 35,20 verschuldigd is.

Voor de begroting van de schade neemt de kantonrechter als uitgangspunt dat de kranten tenminste aanspraak kunnen maken op een redelijke gebruiksvergoeding. Het gaat immers om hergebruik van krantenartikelen en uit productie 7 (bij dagvaarding) blijkt dat de Volkskrant en Trouw voor hun toestemming voor hergebruik van een artikel een vergoeding plegen te vragen. Begroting van de schade op basis van de daartoe door de Volkskrant en Trouw gehanteerde tarieven is daarom het meest in overeenstemming met de aard van de door deze kranten geleden schade. De met stukken onderbouwde stelling van Cozzmoss dat Trouw en de Volkskrant deze tarieven ook voor het verlenen van hun toestemming aan Alliance Experts zouden hebben gehanteerd, heeft Alliance Experts onvoldoende gemotiveerd betwist. De kantonrechter neemt daarom in deze zaak als vaststaand aan dat deze tarieven ook door Trouw en de Volkskrant zouden zijn toegepast ten aanzien van de publicaties op de website van Alliance Experts, zodat het verweer van Alliance Experts geen aanleiding geeft om een andere berekeningsmethode te kiezen. Gelet op het voormelde, alsmede gelet op de overige stellingen van Cozzmoss in samenhang met de specificatie van de economische waarde van de artikelen op de laatste bladzijde van productie 6 (bij dagvaarding), stelt de kantonrechter vast dat in het geval Alliance Experts voorafgaande aan de publicaties toestemming aan Trouw en de Volkskrant had gevraagd, deze toestemming zou zijn verleend tegen betaling van een vergoeding van € 96,10 (Trouw) en € 128,16 (de Volkskrant). Deze bedragen zijn derhalve als een redelijke gebruiksvergoeding aan te merken op basis waarvan de door Trouw en de Volkskrant geleden schade dient te worden begroot.

Ten aanzien van het artikel van ND verwijst Cozzmoss naar het door ND gehanteerde freelance tarief. Dit tarief is kennelijk gelijk aan de directe kosten die ND maakt indien zij een artikel openbaar maakt. Hoewel zonder nadere toelichting, die ontbreekt, niet zonder meer kan worden geconcludeerd dat ND dit tarief ook hanteert als vergoeding voor hergebruik, overweegt de kantonrechter dat dit bedrag gelijk is aan een redelijke gebruiksvergoeding. In dit verband is van belang dat door partijen niet nader is gesteld wat de hoogte is van de gebruiksvergoeding die ND vraagt voor haar toestemming voor het publiceren van haar artikelen, zodat de kantonrechter ten behoeve van haar begroting moet schatten wat een redelijke gebruiksvergoeding is. Voor deze schatting sluit de kantonrechter aan bij de gebruikstarieven zoals deze door andere kranten binnen de branche worden gehanteerd. De Volkskrant hanteert een tarief van € 0,36 per woord en Trouw een tarief van € 0,31 voor de eerste 700 woorden. Het door ND gehanteerde freelance tarief van € 0,31 is in vergelijking met de door Trouw en de Volkskrant gehanteerde tarieven niet onredelijk. De kantonrechter stelt de redelijke gebruiksvergoeding voor het publiceren van het artikel van ND derhalve vast op € 0,31 per woord, wat neerkomt op € 90,21 voor de publicatie.

Uit het voormelde volgt dat een redelijke gebruiksvergoeding voor de drie artikelen gelijk is aan het bedrag van € 314,47. Dit bedrag had Alliance Experts immers moeten voldoen als zij voorafgaande aan de publicaties op het internet toestemming voor plaatsing op haar website aan de Volkskrant, Trouw en ND had gevraagd.

Cozzmoss stelt dat zij als schadevergoeding aanspraak kan maken op twee maal de tarieven voor hergebruik. Uit de stellingen van Cozzmoss kan echter onvoldoende worden afgeleid dat Trouw, de Volkskrant en ND een hogere schade lijden dan de gederfde gebruiksvergoeding. Het gestelde dat het auteursrecht is geschonden/aangetast en dat sprake is van verlies van exclusiviteit van de auteursrechten en vermindering van exploitatiemogelijkheden is onvoldoende om als schadevergoeding meer dan een redelijke gebruiksvergoeding toe te wijzen. De daardoor veroorzaakte schade wordt in een geval als onderhavige, waarbij Trouw, de Volkskrant en ND klaarblijkelijk toestemming voor hergebruik tegen betaling plegen te geven, immers volledig gecompenseerd door de redelijke gebruiksvergoeding. Hetzelfde geldt voor de stelling van Cozzmoss dat de traffic naar de websites van de kranten is afgenomen. Niet gesteld of gebleken is immers dat hiervan geen sprake is als Alliance Experts voorafgaande aan de publicaties op haar website toestemming had gevraagd en door betaling zou hebben verkregen. Daarbij komt dat Cozzmoss onvoldoende gemotiveerd heeft weersproken dat de website van Alliance Experts een laag bezoekersaantal kent en de artikelen slechts enkele maanden op haar website gepubliceerd zijn geweest en bovendien Trouw, de Volkskrant en ND als bronnen van de artikelen op de website van Alliance Experts zijn vermeld. Door deze bronvermeldingen was het voor iedere lezer van de artikelen op de website van Alliance Experts duidelijk dat de Volkskrant, ND en Trouw de auteursrechthebbenden zijn.

Aan de Algemene Voorwaarden van de Nederlandse Vereniging voor Journalisten kan in dit geval geen betekenis worden toegekend, nu Alliance Experts daar niet aan is gebonden en omdat bij gebreke van een nadere toelichting daarover, niet blijkt dat de in die voorwaarden genoemde vergoeding van 300% van het overeengekomen honorarium gebaseerd is op een berekening van de schade die kranten lijden indien een artikel zonder hun toestemming op een website openbaar wordt gemaakt.

Voor zover uit het betoog van Cozzmoss is af te leiden dat de verdubbeling dient ter preventie tegen toekomstige inbreuken op het auteursrecht, leidt dit ook niet tot toewijzing van een hoger bedrag dan een redelijke gebruiksvergoeding. Voor toewijzing van een boete is binnen het kader van artikel 27a Auteurswet immers geen plaats.

(Administratie)kosten in verband met de vaststelling van schade en aansprakelijkheid

Cozzmoss vordert tevens € 180,00 exclusief BTW voor de (administratie)kosten die verband houden met de door haar uitgevoerde werkzaamheden ter vaststelling van de schade en aansprakelijkheid. Cozzmoss verwijst in dit verband naar een specificatie, welke is overgelegd als productie 9 bij dagvaarding. Uit de specificatie blijkt dat volgens Cozzmoss het totaal van de door haar gemaakte kosten € 150,75 bedraagt. Hoewel deze werkzaamheden in beginsel van dien aard zijn dat het redelijk is om daarvoor een vergoeding te verlangen, kan de kantonrechter geen vergoeding daarvoor toewijzen. De reden is dat niet is toegelicht of en zo ja, op basis van welke kostenafspraak (voor welk bedrag) de door Cozzmoss gemaakte kosten aan de Volkskrant, Trouw en ND worden doorberekend. Hierdoor is onduidelijk of en voor welk bedrag de Volkskrant, Trouw en ND vermogensschade lijden door de door Cozzmoss verrichte werkzaamheden. Hieruit volgt dat de vordering wegens administratiekosten als onvoldoende onderbouwd moet worden afgewezen.

De kantonrechter zal derhalve als schadevergoeding in totaal een bedrag van € 314,47 toewijzen.

Verklaringen voor recht

De door Cozzmoss gevorderde verklaringen voor recht zoals bedoeld in 3.1 onder A i en ii zullen eveneens worden toegewezen. De gevorderde verklaring voor recht zoals bedoeld in 3.1 onder A iii komt evenwel niet voor toewijzing in aanmerking. In dit verband is van belang dat uit het dictum en de overige inhoud van dit vonnis blijkt dat Alliance Experts wordt veroordeeld om als schadevergoeding een bedrag van € 314,47 aan Cozzmoss te voldoen. Onvoldoende is gesteld waarom Cozzmoss daarnaast belang heeft bij een verklaring voor recht dat Alliance Experts gehouden is tot betaling van die vergoeding.

Het gevorderde bevel tot staking van de inbreuk op de auteursrechten zoals bedoeld in 3.1 onder B zal de kantonrechter afwijzen, nu vaststaat dat geen sprake meer is van inbreuk op de auteursrechten van de Volkskrant, Trouw en ND door Alliance Experts. Alliance Experts heeft immers direct na ontvangst van de sommatiebrief de litigieuze artikelen van haar website gehaald. Voorts komt ook het gevorderde bevel om iedere inbreuk op de bedoelde auteursrechten gestaakt te houden niet voor toewijzing in aanmerking, nu onvoldoende gesteld of gebleken is dat er enige aanwijzing is dat Alliance Experts voornemens is om zonder toestemming van de kranten artikelen op haar website te plaatsen. Voor zover Cozzmoss haar vorderingen baseert op schending van persoonlijkheidsrechten komen deze niet voor toewijzing in aanmerking omdat onvoldoende is gesteld of gebleken dat hier sprake is van schending van persoonlijkheidsrechten.

Proceskosten, waaronder advocaatkosten

Cozzmoss maakt voorts aanspraak op vergoeding van de daadwerkelijk gemaakte advocaatkosten. De kantonrechter overweegt dat deze procedure tot inzet de handhaving van auteursrechten heeft, zodat artikel 1019h Rv van toepassing is. De door Cozzmoss gevorderde en in productie 14 (bij repliek) onderbouwde advocaatkosten zijn daarom in beginsel toewijsbaar. Op grond van artikel 1019h Rv komen in dit verband ook de kosten voor de eerste sommatiebrief voor vergoeding in aanmerking. Hoewel in deze sommatiebrief wordt gesproken over € 250,00 aan de tot dan gemaakte kosten rechtsbijstand, blijkt uit de hiervoor bedoelde specificatie in productie 14 dat in onderhavige procedure aan advocaatkosten tot en met de dag van het uitgaan van de sommatiebrief een bedrag van

€ 50,00 exclusief BTW en kantoorkosten wordt gevorderd, hetgeen de kantonrechter niet onredelijk vindt.

Anders dan Alliance Experts betoogt, staat voorts niet vast dat de proceskosten nodeloos zijn gemaakt. Alliance Experts is immers niet bereid gebleken om een redelijke gebruiksvergoeding aan Cozzmoss te voldoen, zodat Cozzmoss genoodzaakt was om onderhavige procedure aan te spannen. De kantonrechter ziet evenwel aanleiding om in verband met de billijkheid de advocaatkosten te matigen. In dit verband is van belang dat onderhavige zaak gering van omvang en complexiteit is, zodat het deels door de advocaat gehanteerde uurtarief van € 250,00 onredelijk is. De kantonrechter matigt daarom de advocaatkosten tot een bedrag van € 1.000,00 inclusief BTW. Het vastrecht zal aan de hand van het gebruikelijke forfaitaire tarief op basis van de toewijsbare hoofdsom worden toegewezen. De gevorderde rente over het totaal van de proceskosten zal worden toegewezen vanaf veertien dagen na de uitspraak van dit vonnis. In totaal gaat het om de volgende kosten:

€ 90,00 vastrecht

€ 73,89 explootkosten

€ 1.000,00 salaris gemachtigde

€ 1.163,89

De kantonrechter: