HvJ EU, 19-09-2019, nr. C-467/18

Artikel 5 van het op 4 november 1950 ondertekende Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (hierna: ‘EVRM’) heeft als opschrift ‘Recht op vrijheid en veiligheid’ en luidt:

De artikelen 427 en volgende van de Nakazatelno protsesualen kodeks (wetboek van strafvordering), in de versie die van kracht was ten tijde van de feiten van het hoofdgeding, voorzien in een speciale procedure die de rechter in staat stelt om op voorstel van het openbaar ministerie medische dwangmaatregelen op te leggen aan een persoon die in een toestand van krankzinnigheid een voor de samenleving gevaarlijke daad heeft begaan.

Artikel 427 van het wetboek van strafvordering bepaalt:

Uit de in de artikelen 428 tot en met 491 van dat wetboek beschreven procedure volgt dat het voorstel van het openbaar ministerie wordt bekeken door de rechter in eerste aanleg van de woonplaats van de betrokkene, die na een hoorzitting uitspraak doet als alleensprekende rechter bij een beschikking waartegen hoger beroep kan worden ingesteld.

Daarnaast is in artikel 155 en volgende van de Zakon za zdraveto (wet op de gezondheidszorg) een bijzondere procedure vastgelegd die het mogelijk maakt om langs gerechtelijke weg de gedwongen opname in een medisch centrum te gelasten van een persoon die lijdt aan een psychische aandoening die gevaarlijk is voor zijn gezondheid of die van anderen.

Met zijn eerste, derde en vierde vraag, die samen moeten worden onderzocht, wenst de verwijzende rechter in wezen te vernemen of de richtlijnen 2012/13 en 2013/48 aldus moeten worden uitgelegd dat zij van toepassing zijn op een gerechtelijke procedure als die waarin de in het hoofdgeding aan de orde zijnde nationale regeling voorziet, op grond waarvan personen die in een toestand van krankzinnigheid daden hebben begaan die een gevaar voor de samenleving vormen, om medische en veiligheidsredenen kunnen worden opgenomen in een psychiatrische inrichting, en, indien dit het geval zou zijn, vanaf welk moment de betrokkene op de hoogte moet worden gesteld van de rechten die richtlijn 2012/13 hem verleent.

De richtlijnen 2012/13 en 2013/48 hebben beide als gemeenschappelijk doel minimumvoorschriften vast te stellen betreffende bepaalde rechten van verdachten en beklaagden in strafprocedures. Richtlijn 2012/13 ziet met name op het recht op informatie over rechten en richtlijn 2013/48 heeft betrekking op het recht op toegang tot een advocaat, het recht om een derde op de hoogte te laten brengen van de vrijheidsbeneming, en het recht van personen die hun vrijheid zijn ontnomen om met derden en consulaire autoriteiten te communiceren.

Bovendien blijkt uit de overwegingen van deze richtlijnen dat die richtlijnen in dat verband gebaseerd zijn op de rechten die met name in de artikelen 6, 47 en 48 van het Handvest zijn neergelegd, en dat zij tot doel hebben deze rechten te beschermen wat betreft verdachten of beklaagden in een strafprocedure.

De respectieve werkingssfeer van die richtlijnen is in artikel 2 van elk van die richtlijnen in vrijwel identieke bewoordingen gedefinieerd. Uit die bepalingen blijkt in wezen dat deze richtlijnen van toepassing zijn zodra personen door de bevoegde autoriteiten van een lidstaat ervan in kennis worden gesteld dat zij ervan worden verdacht of beschuldigd een strafbaar feit te hebben begaan, en van toepassing blijven tot de beëindiging van de procedure, ‘dat wil zeggen, tot de definitieve vaststelling dat zij het strafbare feit al dan niet hebben begaan, met inbegrip van, indien van toepassing, de strafoplegging en de uitkomst in een eventuele beroepsprocedure’.

Het is juist dat noch richtlijn 2012/13 noch richtlijn 2013/48 uitdrukkelijke bepalingen bevat waarin is bepaald dat de strafprocedures waarop zij van toepassing zijn ook procedures omvatten die kunnen leiden tot een maatregel van opname in een psychiatrische inrichting, zoals die waarin de artikelen 427 en volgende van het wetboek van strafvordering voorzien.

Het ontbreken van uitdrukkelijke bepalingen betekent echter niet dat een dergelijke procedure tot opname in een psychiatrische inrichting buiten de werkingssfeer van deze richtlijnen valt op grond dat zij niet tot ‘veroordeling’ tot een straf leidt.

In dit verband, zoals de advocaat-generaal in wezen heeft opgemerkt in de punten 61 en 62 van zijn conclusie, kan op grond van de bewoordingen van artikel 2, lid 1, van richtlijn 2012/13 en de analoge bewoordingen van artikel 2, lid 1, van richtlijn 2013/48 evenwel worden geoordeeld dat het begrip ‘strafprocedure’ in de zin van deze richtlijnen zich ook uitstrekt tot procedures tot opname in een psychiatrische inrichting die weliswaar niet leiden tot een ‘veroordeling’ tot een sanctie in strikte zin, maar niettemin uitmonden in een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel, op voorwaarde dat het niet alleen om medische maar ook om veiligheidsredenen gerechtvaardigd is dat deze maatregel wordt vastgesteld ten aanzien van personen die strafbare feiten hebben begaan, maar van wie de psychische toestand op het tijdstip van de strafbare feiten rechtvaardigt dat een maatregel van opname in een psychiatrische inrichting en geen strafrechtelijke sanctie, zoals een gevangenisstraf, wordt opgelegd.

Aangezien artikel 6 van het Handvest, dat betrekking heeft op het recht op vrijheid en veiligheid, rechten waarborgt die overeenstemmen met die welke worden gewaarborgd door artikel 5 EVRM met betrekking tot hetzelfde recht, moet overeenkomstig artikel 52, lid 3, van het Handvest aan artikel 6 dezelfde inhoud en reikwijdte worden toegekend als die van artikel 5 EVRM, zoals uitgelegd in de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Bijgevolg moet bij de uitlegging van artikel 6 van het Handvest rekening worden gehouden met artikel 5, lid 1, EVRM (zie in die zin arrest van 12 februari 2019, TC, C-492/18 PPU, EU:C:2019:108, punt 57).

Volgens artikel 5, lid 1, onder e), EVRM ‘heeft [eenieder] recht op vrijheid en veiligheid. Niemand mag zijn vrijheid worden ontnomen, behalve in de navolgende gevallen en overeenkomstig een wettelijk voorgeschreven procedure: […] in het geval van rechtmatige detentie van […] geesteszieken.’

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft deze bepaling aldus uitgelegd dat zij een positieve verplichting bevat voor de staat om de vrijheid te beschermen van personen die onder zijn rechtsmacht vallen. Indien dit niet het geval was, zou er een aanzienlijke leemte in de bescherming tegen willekeurige detentie ontstaan, wat niet in overeenstemming zou zijn met het belang van de individuele vrijheid in een democratische samenleving. De staat moet derhalve maatregelen nemen om kwetsbare personen een doeltreffende bescherming te bieden (EHRM, 17 januari 2012, Stanev tegen Bulgarije, nr. 36760/06, CE:ECHR:2012:0117JUD003676006, § 120).

Hieruit volgt dat tot vrijheidsbeneming strekkende maatregelen zoals de in het hoofdgeding aan de orde zijnde maatregelen voor psychiatrische of medische zorg onder artikel 5 EVRM en dus onder artikel 6 van het Handvest vallen.

Bijgevolg kunnen de richtlijnen 2012/13 en 2013/48, gelet op het door artikel 6 van het Handvest gewaarborgde recht op vrijheid en veiligheid, niet aldus worden uitgelegd dat een gerechtelijke procedure die het mogelijk maakt de opname in een psychiatrische inrichting te gelasten van een persoon die na afloop van een eerdere strafprocedure als dader van strafbare feiten is aangemerkt, van de werkingssfeer ervan kan worden uitgesloten.

Deze uitlegging vindt steun in het feit dat de wetgever van de Europese Unie in artikel 3, lid 2, van richtlijn 2012/13 de lidstaten verplicht heeft ervoor te zorgen dat de informatie die wordt meegedeeld in het kader van het recht op informatie over rechten ‘mondeling of schriftelijk en in eenvoudige en toegankelijke bewoordingen wordt verstrekt, waarbij rekening wordt gehouden met eventuele specifieke behoeften van kwetsbare verdachten of beklaagden’. In overweging 26 van deze richtlijn wordt uitdrukkelijk melding gemaakt van de situatie van personen die de inhoud of de betekenis van de hun door de bevoegde autoriteiten verstrekte informatie niet kunnen begrijpen vanwege hun mentale gesteldheid. Krankzinnigen moeten derhalve worden beschouwd als kwetsbare personen in de zin van die bepaling, omdat zij wegens ernstige psychische stoornissen de hun verstrekte informatie over hun rechten mogelijk niet begrijpen.

Voorts verplicht artikel 13 van richtlijn 2013/48 de lidstaten bij de toepassing van deze richtlijn rekening te houden met ‘de specifieke behoeften van kwetsbare verdachten en kwetsbare beklaagden’. In overweging 51 van die richtlijn wordt weliswaar verwezen naar personen ‘die in een mogelijk zwakke positie verkeren’ en naar hun ‘mogelijke kwetsbaarheid die hun vermogen aantast om het recht op toegang tot een advocaat en het recht een derde vanaf hun vrijheidsbeneming op de hoogte te laten brengen, uit te oefenen’, zonder dat uitdrukkelijk wordt vermeld dat deze kwetsbaarheid het gevolg kan zijn van hun psychische toestand, maar ervan moet worden uitgegaan dat krankzinnigen gelet op de doelstelling van die richtlijn eveneens vallen onder de categorie van kwetsbare personen als bedoeld in voormeld artikel 13.

Aangezien richtlijn 2012/13 van toepassing is op een procedure als bedoeld in de artikelen 427 en volgende van het wetboek van strafvordering, vraagt de verwijzende rechter bovendien vanaf welk moment een verdachte informatie moet krijgen over zijn rechten overeenkomstig artikel 3 van deze richtlijn.

Om doeltreffend te kunnen zijn, moet de mededeling van de rechten in een vroeg stadium van de procedure plaatsvinden. Uit artikel 2 van die richtlijn volgt dat zij geldt ‘vanaf het ogenblik waarop de bevoegde autoriteiten van een lidstaat [personen] ervan in kennis stellen dat zij ervan worden verdacht of beschuldigd een strafbaar feit te hebben begaan’. Artikel 3 van die richtlijn bepaalt dan ook dat ‘[d]e lidstaten erop [toezien] dat verdachten of beklaagden onverwijld informatie krijgen over ten minste de volgende procedurele rechten, […] opdat deze rechten daadwerkelijk kunnen worden uitgeoefend’.

Zoals vermeld in overweging 19 van richtlijn 2012/13 is het recht op informatie over rechten erop gericht het eerlijke verloop van de strafprocedure te beschermen en de effectiviteit van de rechten van de verdediging vanaf de vroegste stadia van die procedure te waarborgen. Zoals blijkt uit punt 24 van het voorstel van de Commissie voor een richtlijn van 20 juli 2010 [COM(2010) 392 definitief], dat aan richtlijn 2012/13 ten grondslag ligt, is de kans op misbruik bij het verkrijgen van bekentenissen het grootst in de periode die onmiddellijk volgt op de aanhouding, zodat ‘het van cruciaal belang [is] dat een verdachte of beklaagde onverwijld op zijn rechten wordt gewezen, namelijk onmiddellijk na zijn aanhouding, en dat dit zo doeltreffend mogelijk gebeurt’.

In overweging 19 van richtlijn 2012/13 is voorts benadrukt dat het recht op informatie over rechten ‘uiterlijk vóór het eerste officiële verhoor van de verdachte of beklaagde door de politie of een andere bevoegde autoriteit’ ten uitvoer moet worden gelegd. Bovendien blijkt uit overweging 22 van richtlijn 2012/13 dat ‘[w]anneer verdachten of beklaagden zijn aangehouden of gedetineerd, […] zij [dienen] te worden geïnformeerd over de toepasselijke procedurele rechten door middel van een schriftelijke verklaring van rechten, in gemakkelijk te begrijpen bewoordingen opgesteld, om hen te helpen bij het daadwerkelijk begrijpen van hun rechten. Een dergelijke verklaring van rechten dient onverwijld aan elke aangehouden persoon te worden verstrekt wanneer hij in het kader van een strafprocedure door de tussenkomst van een rechtshandhavingsautoriteit van zijn vrijheid is beroofd.’

Daarom moeten personen die ervan worden verdacht een strafbaar feit te hebben begaan, zo spoedig mogelijk informatie krijgen over hun rechten zodra de op hen rustende verdenking in omstandigheden waarin geen sprake is van spoedeisendheid rechtvaardigt dat de bevoegde autoriteiten hun vrijheid beperken door middel van dwangmaatregelen, en uiterlijk vóór hun eerste officiële verhoor door de politie.

Uit een en ander volgt dat de eerste, de derde en de vierde vraag aldus dienen te worden beantwoord dat de richtlijnen 2012/13 en 2013/48 aldus moeten worden uitgelegd dat zij van toepassing zijn op een gerechtelijke procedure als die waarin de in het hoofdgeding aan de orde zijnde nationale regeling voorziet, op grond waarvan personen die in een toestand van krankzinnigheid daden hebben begaan die een gevaar voor de samenleving vormen, om medische en veiligheidsredenen kunnen worden opgenomen in een psychiatrische inrichting. Richtlijn 2012/13 dient aldus te worden uitgelegd dat personen die ervan worden verdacht een strafbaar feit te hebben begaan zo spoedig mogelijk informatie moeten krijgen over hun rechten zodra de op hen rustende verdenking in omstandigheden waarin geen sprake is van spoedeisendheid rechtvaardigt dat de bevoegde autoriteiten hun vrijheid door middel van dwangmaatregelen beperken, en uiterlijk vóór hun eerste officiële verhoor door de politie.

Met zijn tweede en zevende vraag, die samen moeten worden onderzocht, wenst de verwijzende rechter in wezen te vernemen of het in artikel 47 van het Handvest, artikel 8, lid 2, van richtlijn 2012/13 en artikel 12 van richtlijn 2013/48 neergelegde recht op een doeltreffende voorziening in rechte aldus moet worden uitgelegd dat het zich verzet tegen een nationale regeling zoals aan de orde in het hoofdgeding, die voorziet in een procedure op grond waarvan personen die in een toestand van krankzinnigheid daden hebben begaan die een gevaar voor de samenleving vormen, om medische en veiligheidsredenen kunnen worden opgenomen in een psychiatrische inrichting, omdat die regeling de bevoegde rechter niet in staat stelt om na te gaan of de in die richtlijnen genoemde procedurele rechten zijn geëerbiedigd in procedures die aan de bij die rechter aanhangige procedure voorafgaan en niet aan een dergelijke rechterlijke toetsing zijn onderworpen.

In de eerste plaats moet er wat de uitlegging van richtlijn 2012/13 betreft op worden gewezen dat artikel 8, lid 2, van deze richtlijn vereist dat ‘verdachten of beklaagden of hun advocaten het recht hebben om, overeenkomstig de procedures waarin het nationale recht voorziet, het eventuele verzuim of de eventuele weigering van de bevoegde autoriteiten om informatie te verstrekken overeenkomstig deze richtlijn, aan te vechten’.

Gelet op het belang van het recht op een doeltreffende voorziening in rechte, zoals gewaarborgd door artikel 47 van het Handvest, en de duidelijke, onvoorwaardelijke en nauwkeurige bewoordingen van artikel 8, lid 2, van richtlijn 2012/13, verzet deze laatste bepaling zich tegen nationale maatregelen die het aanwenden van effectieve rechtsmiddelen in geval van schending van de door deze richtlijn beschermde rechten belemmeren.

In de tweede plaats moet dezelfde uitlegging worden gegeven aan artikel 12 van richtlijn 2013/48, dat bepaalt dat ‘verdachten of beklaagden in strafprocedures […] op grond van het nationale recht over een doeltreffende voorziening in rechte beschikken in gevallen waarin hun rechten op grond van deze richtlijn zijn geschonden’.

Volgens vaste rechtspraak van het Hof gelden de uit een richtlijn voortvloeiende verplichting voor de lidstaten om het daarin voorgeschreven resultaat te bereiken en de krachtens artikel 4, lid 3, VEU en artikel 288 VWEU bestaande plicht om alle algemene of bijzondere maatregelen te treffen die geschikt zijn om de nakoming van die verplichting te verzekeren, voor alle met overheidsgezag beklede instanties van de lidstaten en dus, binnen het kader van hun bevoegdheden, ook voor de rechterlijke instanties (arrest van 7 augustus 2018, Smith, C-122/17, EU:C:2018:631, punt 38 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Met het oog op de nakoming van die verplichting vereist het beginsel volgens hetwelk het nationale recht dient te worden uitgelegd in overeenstemming met het Unierecht, dat de nationale autoriteiten binnen hun bevoegdheden, met inachtneming van het gehele nationale recht en met toepassing van de daarin erkende uitleggingsmethoden, al het mogelijke doen om de volle werking van het Unierecht te verzekeren en tot een oplossing te komen die in overeenstemming is met de daarmee nagestreefde doelstelling (zie in die zin arresten van 5 oktober 2004, Pfeiffer e.a., C-397/01—C-403/01, EU:C:2004:584, punt 117, en 8 mei 2019, Praxair MRC, C-486/18, EU:C:2019:379, punt 37 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Met betrekking tot dat beginsel dat het nationale recht in overeenstemming met het Unierecht dient te worden uitgelegd, gelden echter bepaalde beperkingen. Zo wordt de verplichting voor de nationale rechter om bij de uitlegging en de toepassing van de relevante bepalingen van zijn nationale recht te refereren aan de inhoud van het Unierecht, begrensd door de algemene rechtsbeginselen en kan zij niet dienen als grondslag voor een uitlegging contra legem van het nationale recht (arrest van 7 augustus 2018, Smith, C-122/17, EU:C:2018:631, punt 40 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Het staat aan de nationale rechter om te bepalen of hij de nationale regeling kan uitleggen in overeenstemming met het Unierecht. In dit verband volstaat het op te merken dat uit het verzoek om een prejudiciële beslissing blijkt dat de verwijzende rechter van oordeel is dat hij, ondanks het ontbreken van een rechtsmiddel waarmee in het kader van een op de artikelen 427 en volgende van het wetboek van strafvordering gebaseerd verzoek tot opname in een psychiatrische inrichting kan worden nagegaan of de strafprocedure die aan dat verzoek voorafgaat rechtmatig is verlopen, naar analogie de gewone strafprocedure kan toepassen om een dergelijk onderzoek uit te voeren en de rechten van de betrokkene te beschermen.

Hieruit volgt dat artikel 47 van het Handvest, artikel 8, lid 2, van richtlijn 2012/13 en artikel 12 van richtlijn 2013/48 aldus moeten worden uitgelegd dat zij in de weg staan aan een nationale regeling zoals aan de orde in het hoofdgeding, die voorziet in een gerechtelijke procedure op grond waarvan personen die in een toestand van krankzinnigheid daden hebben begaan die een gevaar voor de samenleving vormen, om medische en veiligheidsredenen kunnen worden opgenomen in een psychiatrische inrichting, voor zover die regeling de bevoegde rechter niet in staat stelt om na te gaan of de in die richtlijnen genoemde procedurele rechten zijn geëerbiedigd in procedures die aan de bij die rechter aanhangige procedure voorafgaan en niet aan een dergelijke rechterlijke toetsing zijn onderworpen.

Met zijn vijfde vraag wenst de verwijzende rechter in wezen te vernemen of de bescherming van het in artikel 6 van het Handvest neergelegde recht op vrijheid en veiligheid en het in artikel 3 van richtlijn 2016/343 neergelegde recht op het vermoeden van onschuld aldus moeten worden uitgelegd dat zij in de weg staan aan een nationale regeling als die waarin de artikelen 155 en volgende van de wet op de gezondheidszorg voorzien, op grond waarvan een persoon in een psychiatrische inrichting kan worden opgenomen omdat er een risico bestaat dat hij wegens zijn gezondheidstoestand een gevaar oplevert voor zijn gezondheid of die van derden, wanneer die regeling de rechter bij wie een verzoek tot opname is ingediend, niet in staat stelt om na te gaan of die persoon in een tegelijkertijd tegen hem aanhangige strafprocedure gebruik heeft kunnen maken van procedurele waarborgen.

Uit de artikelen 1 en 2 van richtlijn 2016/343 blijkt dat het doel en de werkingssfeer van deze richtlijn uitsluitend beperkt zijn tot strafprocedures.

Een procedure tot opname in een psychiatrische inrichting, zoals die welke in casu is neergelegd in de artikelen 155 en volgende van de wet op de gezondheidszorg, vormt wegens haar therapeutische doelstelling geen binnen de werkingssfeer van richtlijn 2016/343 vallende strafprocedure wanneer die procedure onafhankelijk van een strafprocedure wordt toegepast, ook niet wanneer zij wordt toegepast met het oog op het voorkomen van een gevaar voor de gezondheid van de betrokkene of die van derden.

Bovendien wijst niets in het aan het Hof overgelegde dossier erop dat een procedure tot gedwongen opname in een psychiatrische inrichting voor therapeutische doeleinden, zoals die welke is ingevoerd bij de wet op de gezondheidszorg, het recht van de Unie ten uitvoer brengt en dat de lidstaat in kwestie de door dit recht gewaarborgde grondrechten bij de toepassing van een dergelijke procedure moet eerbiedigen overeenkomstig artikel 51, lid 1, van het Handvest.

Derhalve dient op de vijfde vraag te worden geantwoord dat richtlijn 2016/343 en artikel 51, lid 1, van het Handvest aldus moeten worden uitgelegd dat noch die richtlijn noch die bepaling van het Handvest van toepassing is op een gerechtelijke procedure tot opname in een psychiatrische inrichting voor therapeutische doeleinden, zoals die welke is neergelegd in de artikelen 155 en volgende van de wet op de gezondheidszorg en aan de orde is in het hoofdgeding, ook al bestaat er een risico dat de betrokkene wegens zijn gezondheidstoestand een gevaar oplevert voor zijn gezondheid of die van derden.

Met zijn zesde vraag wenst de verwijzende rechter in wezen te vernemen of het in artikel 3 van richtlijn 2016/343 genoemde beginsel van het vermoeden van onschuld in die zin moet worden uitgelegd dat het openbaar ministerie in een procedure als die welke in het hoofdgeding aan de orde is, op grond waarvan personen die in een toestand van krankzinnigheid daden hebben begaan die een gevaar voor de samenleving vormen, om medische en veiligheidsredenen kunnen worden opgenomen in een psychiatrische inrichting, het bewijs moet leveren dat de persoon wiens opname wordt gevraagd, degene is die de daden heeft begaan die worden geacht een dergelijk gevaar te vormen.

Opgemerkt dient te worden dat richtlijn 2016/343 overeenkomstig artikel 15 ervan op 31 maart 2016 in werking is getreden en dat volgens artikel 14, lid 1, van die richtlijn de termijn voor de omzetting van die richtlijn op 1 april 2018 is verstreken. Vanuit temporeel oogpunt is zij dus van toepassing op de bij de verwijzende rechter aanhangige procedure.

Voorts is het juist dat een procedure zoals die in het hoofdgeding niet tot doel heeft de schuld van de betrokkene vast te stellen, maar ertoe strekt een beslissing te nemen over zijn gedwongen opname in een psychiatrische inrichting. Aangezien deze tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel niet alleen door medische, maar ook door veiligheidsredenen is ingegeven, moet evenwel worden erkend dat, zoals eerder is geoordeeld met betrekking tot de richtlijnen 2012/13 en 2013/48, een dergelijke procedure binnen de werkingssfeer van richtlijn 2016/343 valt vanwege het strafrechtelijke doel ervan. Richtlijn 2016/343 is derhalve van toepassing op een procedure als die van de artikelen 427 en volgende van het wetboek van strafvordering.

Artikel 3 van richtlijn 2016/343 bepaalt dat de lidstaten ervoor moeten zorgen ‘dat verdachten en beklaagden voor onschuldig worden gehouden totdat hun schuld in rechte is komen vast te staan’. De bevoegde autoriteiten zijn ertoe gehouden deze verplichting na te leven in het kader van een procedure tot opname in een psychiatrische inrichting, zoals die welke in het hoofdgeding aan de orde is. Overeenkomstig artikel 6 van die richtlijn draagt het openbaar ministerie de bewijslast dat aan de wettelijke criteria voor het toestaan van de opname van een persoon in een psychiatrische inrichting is voldaan.

Wanneer na afloop van een eerdere strafprocedure definitief is vastgesteld dat die persoon in een toestand van krankzinnigheid daden heeft begaan die een strafbaar feit vormen, is het feit dat het openbaar ministerie deze gegevens aanvoert ter ondersteuning van het verzoek tot gedwongen opname in een psychiatrische inrichting als zodanig niet in strijd met het in artikel 3 van richtlijn 2016/343 neergelegde beginsel van het vermoeden van onschuld.

In een situatie zoals die welke in het hoofdgeding aan de orde is, laten deze overwegingen echter onverlet dat de rechter bij wie de zaak aanhangig is gemaakt, toetst of de in de richtlijnen 2012/13 en 2013/48 genoemde procedurele rechten zijn geëerbiedigd in eerdere procedures die niet aan een dergelijke rechterlijke toetsing waren onderworpen, overeenkomstig hetgeen in punt 63 dit arrest reeds is geoordeeld.

Derhalve dient op de zesde vraag te worden geantwoord dat het in artikel 3 van richtlijn 2016/343 genoemde beginsel van het vermoeden van onschuld aldus moet worden uitgelegd dat het openbaar ministerie in een gerechtelijke procedure als die welke in het hoofdgeding aan de orde is, op grond waarvan personen die in een toestand van krankzinnigheid daden hebben begaan die een gevaar voor de samenleving vormen, om medische en veiligheidsredenen kunnen worden opgenomen in een psychiatrische inrichting, het bewijs moet leveren dat de persoon wiens opname wordt gevraagd, degene is die de daden heeft begaan die worden geacht een dergelijk gevaar te vormen.