HvJ EG, 08-09-2009, nr. C-478/07

Artikel 20 van de Toetredingsakte luidt als volgt:

In bijlage II bij de toetredingsakte, met als titel ‘Lijst bedoeld in artikel 20 van de Toetredingsakte’, bepaalt hoofdstuk 6, A, punt 18:

In de zevende overweging van de considerans van verordening (EEG) nr. 2081/92 van de Raad van 14 juli 1992 inzake de bescherming van geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen van landbouwproducten en levensmiddelen (PB L 208, blz. 1) wordt verklaard:

In de artikelen 5 tot en met 7 van verordening nr. 2081/92 wordt de procedure vastgesteld voor de registratie van de in artikel 2 van deze verordening bedoelde geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen, de zogeheten ‘normale procedure’. Volgens artikel 5, lid 4, van deze verordening moet de registratieaanvraag worden ingediend bij de lidstaat waarin het betrokken geografische gebied is gelegen. Volgens artikel 5, lid 5, eerste alinea, van deze verordening gaat deze lidstaat na of de aanvraag gerechtvaardigd is en zendt hij die toe aan de Commissie van de Europese Gemeenschappen.

Omdat de behandeling van een registratieaanvraag door de Commissie enige tijd vergt, moest het worden toegestaan dat de lidstaat een voorlopige nationale bescherming verleent in afwachting van een besluit betreffende de registratie van een benaming. Daartoe is bij verordening (EG) nr. 535/97 van de Raad van 17 maart 1997 tot wijziging van verordening (EEG) nr. 2081/92 (PB L 83, blz. 3) na de eerste alinea van artikel 5, lid 5, van verordening nr. 2081/92 de volgende tekst ingevoegd:

Artikel 17 van verordening nr. 2081/92 voert een zogeheten ‘vereenvoudigde procedure’ in voor de registratie van benamingen die reeds bestonden op het tijdstip van inwerkingtreding van deze verordening. Dit artikel bepaalt onder meer dat de lidstaten de Commissie binnen zes maanden na de datum van inwerkingtreding van verordening nr. 2081/92 meedelen welke van hun benamingen zij uit dien hoofde willen laten registreren.

Teneinde onder meer rekening te houden met het feit dat het eerste voorstel tot registratie van geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen, dat de Commissie overeenkomstig artikel 17, lid 2, van verordening nr. 2081/92 moest opstellen, eerst in maart 1996 aan de Raad van de Europese Unie is voorgelegd, terwijl de in artikel 13, lid 2, van die verordening voorgeschreven overgangsperiode van vijf jaar grotendeels was verstreken, is laatstgenoemd lid 2 bij de op 28 maart 1997 in werking getreden verordening nr. 535/97 vervangen door de volgende tekst:

Artikel 1, punt 15, van verordening (EG) nr. 692/2003 van de Raad van 8 april 2003 houdende wijziging van verordening (EEG) nr. 2081/92 (PB L 99, blz. 1) bepaalt:

Verordening nr. 2081/92, zoals laatstelijk gewijzigd bij verordening (EG) nr. 806/2003 van de Raad van 14 april 2003 (PB L 122, blz. 1), werd krachtens artikel 19 van verordening nr. 510/2006 ingetrokken. Laatstgenoemde verordening is in werking getreden op de dag van bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie, namelijk 31 maart 2006.

In punt 6 van de considerans van verordening nr. 510/2006 wordt verklaard:

In punt 19 van de considerans van deze verordening staat te lezen:

Artikel 1 van deze verordening, met als titel ‘Toepassingsgebied’, bepaalt in de leden 1 en 2:

In bijlage I bij deze verordening, ‘Levensmiddelen bedoeld in artikel 1, lid 1’, wordt bij het eerste streepje ‘Bier’ vermeld.

Artikel 2 van verordening nr. 510/2006, met als titel ‘Oorsprongsbenaming en geografische aanduiding’, bepaalt in de leden 1 en 2:

Artikel 4, lid 1, van deze verordening luidt als volgt:

De artikelen 5 tot en met 7 van verordening nr. 510/2006 leggen de procedure vast voor registratie van de in artikel 2 ervan bedoelde geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen. Volgens artikel 5, lid 4, van deze verordening wordt een registratieaanvraag met betrekking tot een geografisch gebied in een lidstaat ingediend bij de lidstaat waarin het gebied zich bevindt. Overeenkomstig artikel 5, lid 5, van deze verordening voorziet deze lidstaat in een nationale bezwaarprocedure en neemt hij vervolgens een besluit inzake de aanvraag. Bij een gunstig besluit zendt deze lidstaat de in lid 7 van dit artikel 7 bedoelde documenten door aan de Commissie met het oog op een definitief besluit dat wordt genomen na de in de artikelen 6 en 7 van verordening nr. 510/2006 geregelde procedure, die onder meer een bezwaarprocedure omvat.

Artikel 5, lid 6, van deze verordening luidt als volgt:

Artikel 13, lid 1, van deze verordening bepaalt:

In de punten 2 tot en met 4 van de overweging van verordening nr. 918/2004 wordt verklaard:

Artikel 1 van verordening nr. 918/2004 luidt als volgt:

Op 11 juni 1976 hebben de Republiek Oostenrijk en de Tsjecho-Slowaakse Socialistische Republiek een overeenkomst gesloten inzake de bescherming van herkomstaanduidingen, oorsprongsbenamingen en andere benamingen die de herkomst van landbouw- en industriële producten aanduiden (hierna: ‘bilaterale overeenkomst’).

Na goedkeuring en ratificatie is de bilaterale overeenkomst bekendgemaakt in het Bundesgesetzblatt für die Republik Österreich van 19 februari 1981 (BGBl. 75/1981). De bilaterale overeenkomst is krachtens artikel 16, lid 2, ervan op 26 februari 1981 voor onbepaalde tijd in werking getreden.

Artikel 1 van de bilaterale overeenkomst bepaalt:

Artikel 2 van de bilaterale overeenkomst luidt:

Artikel 3, lid 1, van de bilaterale overeenkomst bepaalt dat:

Artikel 5, lid 1, sub B, punt 2, van de bilaterale overeenkomst vermeldt bier onder de categorieën Tsjechische producten waarop de door deze overeenkomst geboden bescherming van toepassing is.

Artikel 6 van de bilaterale overeenkomst bepaalt:

Artikel 7 van de bilaterale overeenkomst luidt als volgt:

Overeenkomstig artikel 6 van de bilaterale overeenkomst is op 7 juni 1979 een akkoord over de toepassing daarvan gesloten (hierna: ‘bilateraal akkoord’).

Bijlage B bij het bilaterale akkoord vermeldt het volgende:

Volgens Budvar moet worden nagegaan of de eerste vraag hypothetisch en dus niet-ontvankelijk is, aangezien volgens de verwijzende rechter niet langer kan worden vertrokken van de veronderstelling waarop deze vraag is gebaseerd, namelijk dat het woord ‘Bud’ zoals op grond van de betrokken bilaterale verdragen beschermd, een eenvoudige en indirecte aanduiding van geografische herkomst is die buiten de werkingssfeer van verordening nr. 2018/92 valt, nu het Oberster Gerichtshof deze zienswijze trouwens heeft aanvaard en het Hof deze zienswijze dus heeft overgenomen als hypothese naar nationaal recht in de eerste vraag die is gesteld in de zaak die heeft geleid tot het arrest Budějovický Budvar (zie punten 41, 54 en 77 van dit arrest).

Zoals reeds is opgemerkt in de punten 51 en 52 van het onderhavige arrest, is de verwijzende rechter immers van oordeel dat thans dient te worden uitgegaan van de premisse dat de benaming ‘Bud’ in Tsjechië wordt beschermd als een gekwalificeerde herkomstbenaming, zijnde een herkomstbenaming die binnen de werkingssfeer van verordening nr. 510/2006 valt, welke op dit punt dezelfde is als de werkingssfeer van verordening nr. 2018/92, aangezien deze benaming uit dien hoofde bij de WIPO is geregistreerd op grond van de Overeenkomst van Lissabon en deze registratie alleen voor gekwalificeerde herkomstbenamingen kan worden aangevraagd.

Volgens vaste rechtspraak rust er een vermoeden van relevantie op de vragen betreffende de uitlegging van het gemeenschapsrecht die de nationale rechter heeft gesteld binnen het onder zijn eigen verantwoordelijkheid geschetste feitelijke en wettelijke kader, ten aanzien waarvan het niet aan het Hof is de juistheid te onderzoeken. Het Hof kan slechts weigeren uitspraak te doen op een verzoek van een nationale rechter wanneer duidelijk blijkt dat de gevraagde uitlegging van het gemeenschapsrecht geen verband houdt met een reëel geschil of met het voorwerp van het hoofdgeding, of wanneer het vraagstuk van hypothetische aard is of het Hof niet beschikt over de gegevens, feitelijk en rechtens, die noodzakelijk zijn om een zinvol antwoord te geven op de gestelde vragen (zie met name arrest van 22 december 2008, Régie Networks, C-333/07, Jurispr. blz. I-00000, punt 46 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

De geest van samenwerking die in de loop van de verwijzingsprocedure moet heersen, houdt namelijk in dat de nationale rechter zijnerzijds oog dient te hebben voor de aan het Hof opgedragen taak, welke bestaat in het bijdragen tot de rechtsbedeling in de lidstaten en niet in het geven van rechtsgeleerde adviezen over algemene of hypothetische vragen (zie met name arrest van 5 maart 2009, Kattner Stahlbau, C-350/07, Jurispr. blz. I-00000, punt 29 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

In dit verband dient te worden vastgesteld dat het nieuwe oordeel van de verwijzende rechter, namelijk dat de benaming ‘Bud’, zoals beschermd door de betrokken bilaterale overeenkomsten, moet worden gekwalificeerd als een oorsprongsbenaming — een premisse naar nationaal recht op basis waarvan de tweede en de derde vraag in het onderhavige verzoek om een prejudiciële beslissing zijn gesteld — weliswaar aanzienlijk verschilt van de hypothese die als uitgangspunt heeft gediend voor de eerste vraag in het verzoek om een prejudiciële beslissing die tot het arrest Budějovický Budvar heeft geleid en eveneens voor de eerste vraag in het onderhavige verzoek om een prejudiciële beslissing, namelijk dat het gaat om een eenvoudige en indirecte aanduiding van geografische herkomst.

Toch valt niet uit te sluiten dat het in feite gaat om twee afzonderlijke en a priori in overweging te nemen hypotheses en dat de verwijzende rechter in dit stadium de hypothese van een eenvoudige en indirecte aanduiding van geografische herkomst niet definitief buiten beschouwing wil laten, zodat hij de eerste vraag heeft gesteld voor het geval hij niettemin deze hypothese in overweging zou nemen.

Bovendien is de kwalificatie als oorsprongsbenaming van de benaming ‘Bud’ zoals beschermd op grond van de betrokken bilaterale verdragen, een zaak van nationaal recht die kan worden bestreden bij de hogere rechterlijke instanties, die trouwens in het verleden reeds uitspraak hebben gedaan en daarbij in bepaalde uitspraken uitdrukkelijk van een andere kwalificatie zijn uitgegaan.

De conclusie luidt derhalve dat niet is aangetoond dat de eerste vraag hypothetisch is. Het vermoeden van relevantie dat op verzoeken om een prejudiciële beslissing rust, wordt door de twijfels van Budvar dus niet weerlegd.

Bijgevolg is de eerste prejudiciële vraag ontvankelijk.

Met zijn eerste vraag verzoekt de verwijzende rechter in wezen om verduidelijking van punt 101 van het arrest Budějovický Budvar.

Vooraf zij opgemerkt dat deze eerste vraag ziet op de bescherming van de benaming ‘Bud’ als eenvoudige geografische herkomstaanduiding krachtens de betrokken bilaterale verdragen die op 11 juni 1976 en 7 juni 1979 zijn gesloten tussen de Republiek Oostenrijk en de Tsjecho-Slowaakse Socialistische Republiek. Deze bilaterale verdragen zijn dus ruim vóór de toetreding van de Tsjechische Republiek tot de Europese Unie gesloten. Het hoofdgeding ziet dus niet op bilaterale verdragen die zijn gesloten toen de betrokken staten daadwerkelijk lidstaten waren.

Voor het antwoord op deze vraag is het nodig dit punt 101 opnieuw te situeren in de analyse van het Hof waarvan dit punt integrerend deel uitmaakt.

In punt 54 van het arrest Budějovický Budvar heeft het Hof opgemerkt dat de eerste vraag in die zaak zag op de benaming ‘Bud’ als eenvoudige en indirecte geografische herkomstaanduiding, te weten een benaming waarbij geen rechtstreekse band bestaat tussen enerzijds een bepaalde kwaliteit, de reputatie of een ander kenmerk van het product, en anderzijds zijn specifieke geografische oorsprong, en waarop derhalve artikel 2, lid 2, sub b, van verordening nr. 2081/92 niet van toepassing is (zie arrest van 7 november 2000, Warsteiner Brauerei, C-312/98, Jurispr. blz. I-9187, punten 43 en 44), welke benaming bovendien niet als zodanig een geografische naam is, maar wel op zijn minst geschikt is om de consument erop te wijzen dat het product waarop zij is aangebracht, uit een bepaalde plaats of streek dan wel uit een bepaald land afkomstig is (zie arrest van 10 november 1992, Exportur, C-3/91, Jurispr. blz. I-5529, punt 11).

Op basis van dit uitgangspunt heeft het Hof onderzocht of de absolute bescherming, zijnde een van elk gevaar voor misleiding onafhankelijke bescherming, van een eenvoudige en indirecte geografische aanduiding zoals die welke aan de benaming ‘Bud’ is verleend krachtens de betrokken bilaterale verdragen kan zijn gerechtvaardigd uit gemeenschapsrechtelijk oogpunt voor zover zij een beperking van het vrije verkeer van goederen kan vormen (zie reeds aangehaald arrest Budějovický Budvar, punt 97).

In punt 99 van het arrest Budějovický Budvar heeft het Hof, met betrekking tot bescherming die wordt verleend door een bilateraal verdrag van in wezen dezelfde aard als het thans in geding zijnde, eraan herinnerd dat het reeds heeft geoordeeld dat het doel van een dergelijk verdrag, dat erin bestaat te verhinderen dat producenten uit een verdragsluitende staat de geografische benamingen van een andere staat gebruiken en aldus profijt trekken van de reputatie van de producten van ondernemingen die gevestigd zijn in de streken of op de plaatsen waaraan die benamingen zijn ontleend, gericht is op het waarborgen van een eerlijke mededinging. Een dergelijk doel kan worden beschouwd als behorend tot de bescherming van de industriële en commerciële eigendom in de zin van artikel 30 EG, mits de betrokken benamingen, op de datum van inwerkingtreding van dit verdrag of nadien, in het land van oorsprong niet tot soortnaam zijn geworden (zie arrest Exportur, reeds aangehaald, punt 37, en arrest van 4 maart 1999, Consorzio per la tutela del formaggio Gorgonzola, C-87/97, Jurispr. blz. I-1301, punt 20).

In punt 100 van het arrest Budějovický Budvar heeft het Hof vastgesteld dat, zoals uit onder meer de artikelen 1, 2, en 6 van het bilaterale verdrag voortvloeit, een dergelijk doel de basis vormt van de door de betrokken bilaterale verdragen ingevoerde beschermingsregeling.

Op basis van deze overwegingen heeft het Hof in punt 101 van het arrest Budějovický Budvar geoordeeld dat, zo uit het onderzoek van de verwijzende rechter blijkt dat, gelet op de feitelijke omstandigheden en de heersende opvattingen in Tsjechië, de benaming Bud een streek of een plaats op het grondgebied van deze staat aanduidt en bescherming aldaar volgens de criteria van artikel 30 EG gerechtvaardigd is, dit artikel er zich ook niet tegen verzet dat deze bescherming zich uitstrekt tot het grondgebied van een lidstaat als, in het onderhavige geval, de Republiek Oostenrijk.

In de eerste plaats dient de verwijzing in dat punt van dat arrest naar de feitelijke omstandigheden en de heersende opvattingen in Tsjechië te worden begrepen in het specifieke kader van de regeling voor bescherming van de benaming ‘Bud’ krachtens de betrokken bilaterale verdragen. Deze beschermingsregeling is, net zoals de regeling die aan de orde was in het reeds aangehaalde arrest Exportur, gebaseerd op een uitbreiding van de bescherming zoals verleend in de lidstaat van oorsprong (in casu de Tsjechische Republiek) tot de lidstaat van invoer (in casu de Republiek Oostenrijk).

Kenmerkend voor deze regeling is dat, in afwijking van het territorialiteitsbeginsel, de verleende bescherming wordt beheerst door het recht van de lidstaat van oorsprong en geconditioneerd door de in deze staat heersende feitelijke omstandigheden en opvattingen (arrest Exportur, reeds aangehaald, punten 12, 13 en 38).

Bijgevolg moet de vraag of de benaming ‘Bud’ een eenvoudige en indirecte aanduiding van geografische herkomst is, door de verwijzende rechter worden onderzocht op basis van deze in Tsjechië heersende omstandigheden en opvattingen.

Zoals het Hof eraan heeft herinnerd in punt 54 van het arrest Budějovický Budvar, is een eenvoudige aanduiding van geografisch herkomst met name indirect wanneer zij niet als zodanig een geografische naam is, maar wel op zijn minst geschikt is om de consument erop te wijzen dat het product waarop zij is aangebracht, uit een bepaalde plaats of streek dan wel uit een bepaald land afkomstig is.

De conclusie luidt dus dat om te bepalen of een benaming zoals ‘Bud’ kan worden beschouwd als een eenvoudige en indirecte aanduiding van geografische herkomst waarvan de bescherming krachtens de betrokken bilaterale verdragen kan worden gerechtvaardigd volgens de criteria van artikel 30 EG, de verwijzende rechter moet onderzoeken of, volgens de in Tsjechië heersende feitelijke omstandigheden en opvattingen, deze benaming, ook al is zij als zodanig geen geografische naam, op zijn minst geschikt is om de consument erop te wijzen dat het daarmee aangeduide product uit een bepaalde streek of plaats van deze lidstaat afkomstig is.

Wanneer uit dit onderzoek evenwel blijkt dat de betrokken benaming niet op zijn minst geschikt is om de geografische herkomst van het betrokken product in gedachten op te roepen, dan kan de bescherming ervan niet worden gerechtvaardigd op grond van de bescherming van de industriële en commerciële eigendom in de zin van artikel 30 EG en is zij in beginsel in strijd met artikel 28, behoudens rechtvaardiging op een andere grondslag (arrest Budějovický Budvar, reeds aangehaald, punten 107–111).

In de tweede plaats blijkt met betrekking tot de vermelding in punt 101 van het arrest Budějovický Budvar dat de bescherming van de benaming ‘Bud’ kan worden gerechtvaardigd volgens de criteria van artikel 30 EG, uit het voorgaande dat de verwijzende rechter bovendien moet nagaan, tevens volgens de in Tsjechië heersende feitelijke omstandigheden en opvattingen, of zoals in punt 99 van dit arrest wordt uiteengezet de in het hoofdgeding aan de orde zijnde benaming op of na de datum van inwerkingtreding van de betrokken bilaterale verdragen in deze lidstaat niet tot soortnaam is geworden, nu het Hof in de punten 99 en 100 van dat arrest reeds heeft beslist dat het doel van de bij deze verdragen ingevoerde beschermingsregeling bestaat in de bescherming van de industriële en commerciële eigendom in de zin van artikel 30 EG.

Indien na de in de punten 82 en 84 van het onderhavige arrest bedoelde onderzoeken blijkt dat volgens de in Tsjechië heersende feitelijke omstandigheden en opvattingen de in het hoofdgeding aan de orde zijnde benaming ‘Bud’ op zijn minst geschikt is om de consument erop te wijzen dat het daarmee aangeduide product uit een streek of een plaats van deze lidstaat afkomstig is en dat, volgens diezelfde omstandigheden en opvattingen, deze benaming op of na de datum van inwerkingtreding van de betrokken bilaterale verdragen in deze lidstaat niet tot soortnaam is geworden, heeft dit bovendien tot gevolg dat de artikelen 28 EG en 30 EG zich niet verzetten tegen een nationale bescherming van een dergelijke eenvoudige aanduiding van geografische herkomst noch tegen de uitbreiding van deze bescherming op grond van een bilateraal verdrag tot het grondgebied van een andere lidstaat (zie in die zin arrest Budějovický Budvar, reeds aangehaald, punten 101 en 102 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Met het derde onderdeel van de eerste vraag, dat thans dient te worden onderzocht, vraagt de verwijzende rechter aan het Hof of in het kader van de door hem uit te voeren onderzoeken een consumentenenquête nodig is om te bepalen welke opvattingen in Tsjechië heersen, en welke mate van bekendheid en erkenning vereist is.

Vaststaat dat het gemeenschapsrecht op deze punten geen specifieke voorschriften bevat.

Bij gebreke van een communautaire regelgeving dienaangaande is het een aangelegenheid van de interne rechtsorde van elke lidstaat om de bevoegde rechterlijke instanties aan te wijzen en de procedureregels vast te stellen voor vorderingen die worden ingesteld ter bescherming van rechten die de justitiabelen aan de rechtstreekse werking van het gemeenschapsrecht ontlenen, mits die regels niet ongunstiger zijn dan die welke voor soortgelijke vorderingen krachtens nationaal recht gelden (gelijkwaardigheidsbeginsel) en de uitoefening van de door de communautaire rechtsorde verleende rechten in de praktijk niet onmogelijk of uiterst moeilijk maken (doeltreffendheidsbeginsel) (zie met name arrest van 12 februari 2008, Kempter, C-2/06, Jurispr. blz. I-411, punt 57 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Bij gebreke van een gemeenschapsrechtelijk voorschrift ter zake staat het bijgevolg aan de verwijzende rechter om overeenkomstig zijn nationaal recht te beslissen of een consumentenenquête nodig is om duidelijkheid te brengen over welke feitelijke omstandigheden en opvattingen in Tsjechië heersen, in het kader van zijn onderzoek of de benaming ‘Bud’ kan worden beschouwd als een eenvoudige en indirecte aanduiding van geografische herkomst en in deze lidstaat niet tot soortnaam is geworden. Eveneens overeenkomstig zijn nationaal recht moet de verwijzende rechter, indien hij een consumentenenquête nodig acht, voor deze onderzoeken bepalen welk percentage van consumenten voldoende significant is (zie, mutatis mutandis, arrest van 16 juli 1998, Gut Springenheide en Tusky, C-210/96, Jurispr. blz. I-4657, punten 35 en 36).

Ten slotte wenst de verwijzende rechter met het vierde onderdeel van zijn eerste vraag, dat in de laatste plaats dient te worden onderzocht, te vernemen of uit punt 101 van het arrest Budějovický Budvar en inzonderheid uit de verwijzing in dat punt naar de in Tsjechië heersende feitelijke omstandigheden voortvloeit dat concrete vereisten gelden zowel voor de kwaliteit als voor de duur van het gebruik van een benaming, in die zin dat deze benaming in de lidstaat van oorsprong daadwerkelijk als geografische benaming is gebruikt door verschillende ondernemingen en niet — zoals het geval zou zijn voor de in het hoofdgeding aan de orde zijnde benaming — uitsluitend als merk door een enkele onderneming.

Punt 101 van het arrest Budějovický Budvar, vooral wanneer het wordt herlezen in de context van de redenering die wordt gevolgd voor het antwoord op de eerste vraag in de zaak die tot dat arrest heeft geleid (zie punten 73–77 van het onderhavige arrest), biedt geen houvast voor de stelling dat artikel 30 EG een concreet vereiste bevat voor zowel de kwaliteit als de duur van het gebruik dat van een benaming wordt gemaakt in de lidstaat van oorsprong, wil bescherming ervan gerechtvaardigd zijn uit hoofde van de bescherming van de industriële en commerciële eigendom in de zin van dit artikel.

Uit de punten 54 en 99 tot en met 101 van het arrest Budějovický Budvar, in hun onderlinge samenhang gelezen, blijkt immers dat artikel 30 EG zich niet verzet tegen uitbreiding op grond van de betrokken bilaterale verdragen van de specifieke bescherming die de benaming ‘Bud’ geniet, tot het grondgebied van een andere lidstaat dan Tsjechië, aangezien deze beschermingsregeling tot doel heeft, de bescherming van de industriële en commerciële eigendom in de zin van dit artikel, op voorwaarde evenwel dat wordt onderzocht of volgens de in Tsjechië heersende feitelijke omstandigheden en opvattingen deze benaming kan worden beschouwd als een eenvoudige en indirecte aanduiding van geografische herkomst en in deze lidstaat niet tot soortnaam is geworden.

Bijgevolg bevat artikel 30 EG , zoals uitgelegd in punt 101 van het arrest Budějovický Budvar, geen concreet vereiste voor de kwaliteit en de duur van het gebruik dat van een benaming in de lidstaat van oorsprong wordt gemaakt, opdat bescherming ervan gerechtvaardigd is volgens de criteria van dit artikel. Of een dergelijk vereiste geldt in het hoofdgeding, moet door de verwijzende rechter worden uitgemaakt overeenkomstig het toepasselijke nationale recht en inzonderheid overeenkomstig de in de betrokken bilaterale verdragen voorziene beschermingsregeling.

Gelet op het voorgaande dient op de eerste vraag te worden geantwoord dat uit punt 101 van het arrest Budějovický Budvar het volgende voortvloeit:

Vooraf zij in de eerste plaats eraan herinnerd dat, zoals is uiteengezet in de punten 51 en 52 van het onderhavige arrest, deze vraag volgens de verwijzende rechter ziet op de situatie waarin de benaming ‘Bud’ in Tsjechië wordt beschermd als oorsprongsbenaming en niet als eenvoudige aanduiding van geografische herkomst.

In de tweede plaats is de Tsjechische Republiek, sinds het Hof het arrest Budějovický Budvar heeft gewezen, toegetreden tot de Europese Unie.

Aangezien de betrokken bilaterale verdragen voortaan twee lidstaten betreffen, kunnen de bepalingen ervan bijgevolg geen toepassing vinden in de verhoudingen tussen deze staten indien die bepalingen strijdig blijken te zijn met het gemeenschapsrecht, inzonderheid met de verdragsregels inzake het vrije verkeer van goederen (zie in die zin met name arrest van 20 mei 2003, Ravil, C-469/00, Jurispr. blz. I-5053, punt 53 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Bovendien is artikel 307 EG niet van toepassing op deze verdragen aangezien geen derde land partij bij deze verdragen is (arrest van 27 september 1988, Matteucci, 235/87, Jurispr. blz. 5589, punt 21).

In de derde plaats is, volgens de verwijzende rechter, deze benaming geregistreerd als oorsprongsbenaming en geniet zij nog steeds bescherming op grond van de Overeenkomst van Lissabon.

In dit verband dient te worden opgemerkt dat, anders dan de Tsjechische Republiek, de Republiek Oostenrijk geen partij is bij deze overeenkomst, zodat in laatstgenoemde lidstaat geen beroep kan worden gedaan op de bij deze overeenkomst geboden bescherming.

De vraag of de uitputtende werking van verordening nr. 510/2006 zich verzet tegen eventuele bescherming van de in het hoofdgeding aan de orde zijnde benaming op grond van de Overeenkomst van Lissabon, rijst bijgevolg niet in het hoofdgeding.

Aangezien de in artikel 2, lid 1, van de Overeenkomst van Lissabon vervatte definitie van het begrip oorsprongsbenaming in wezen dezelfde is als die van artikel 2, lid 1, sub a, van verordening nr. 510/2006, volgt daaruit volgens de verwijzende rechter dat de benaming ‘Bud’ een oorsprongsbenaming in de zin van deze verordening is.

Vaststaat dat tot op heden voor deze benaming geen registratieaanvraag is ingediend op grond van verordening nr. 510/2006. Evenmin wordt betwist dat voor deze benaming geen registratieaanvraag is toegezonden aan de Commissie op grond van verordening nr. 2081/92 in het kader van de overgangsbepalingen van verordening nr. 918/2004 inzake oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen die bestonden in de tien staten die bij de voorlaatste uitbreiding zijn toegetreden tot de Europese Unie.

De tweede vraag ziet dus op de situatie waarin de bescherming van de benaming ‘Bud’, waarop Budvar in Oostenrijk aanspraak maakt op grond van de betrokken bilaterale verdragen, gebaseerd is op de uitbreiding tot deze lidstaat van de bescherming van deze benaming als oorsprongbenaming zoals die in Tsjechië bestond, waarbij deze benaming tevens beantwoordt aan de definitie van oorsprongsbenaming in de zin van verordening nr. 510/2006.

Meer bepaald rijst dus de vraag of verordening nr. 510/2006 uitputtende werking heeft die zich verzet tegen deze nationale bescherming en bijgevolg ook tegen uitbreiding van deze bescherming tot het grondgebied van een andere lidstaat op grond van de betrokken bilaterale verdragen.

Volgens vaste rechtspraak heeft verordening nr. 2081/92 tot doel, aan de daarin bedoelde geografische benamingen een uniforme bescherming in de Gemeenschap te verzekeren, en de communautaire registratie daarvan verplicht gesteld, opdat zij in alle lidstaten bescherming kunnen genieten (zie in die zin met name arrest Budějovický Budvar, reeds aangehaald, punt 74 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Deze doelstelling blijkt uit de zevende overweging van de considerans van verordening nr. 2081/92 (arrest van 9 juni 1998, Chiciak en Fol, C-129/97 en C-130/97, Jurispr. blz. I-3315, punten 25 en 26), waarin in wezen hetzelfde wordt verklaard als in punt 6 van de considerans van verordening nr. 510/2006, dat luidt:

Het Hof heeft ook opgemerkt dat de algemene trend in de gemeenschapswetgeving is dat meer en meer de nadruk wordt gelegd op de productkwaliteit in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid teneinde, inzonderheid door het gebruik van oorsprongsbenamingen die bijzondere bescherming genieten, de reputatie van de producten te verbeteren. Voor landbouwproducten komt deze trend met name tot uiting in verordening nr. 2081/92, die, gelet op de overwegingen ervan, onder meer wil beantwoorden aan de verwachtingen van de consumenten wat kwaliteitsproducten en een vaststaande geografische oorsprong betreft, en het de producenten gemakkelijker wil maken onder gelijke mededingingsvoorwaarden in ruil voor een reële kwaliteitsverbetering een betere prijs te ontvangen (zie in die zin arrest Ravil, reeds aangehaald, punt 48, en arrest van 20 mei 2003, Consorzio del Prosciutto di Parma en Salumificio S. Rita, C-108/01, Jurispr. blz. I-5121, punt 63).

Oorsprongsbenamingen vallen onder de industriële- en commerciële- eigendomsrechten. De toepasselijke regeling beschermt de rechthebbenden tegen misbruik door derden die willen profiteren van de door deze benamingen verworven reputatie. Zij beogen te waarborgen dat het aldus aangeduide product afkomstig is uit een bepaald geografisch gebied en bepaalde bijzondere kenmerken bezit. Deze benamingen kunnen bij de consument een grote vermaardheid hebben en voor de producenten die voldoen aan de voorwaarden om ze te gebruiken, een belangrijk middel zijn om klanten aan zich te binden. De reputatie van oorsprongsbenamingen is afhankelijk van het beeld dat zij oproepen bij de consument. Dit beeld wordt hoofdzakelijk bepaald door de bijzondere kenmerken van het product en, meer in het algemeen, door de kwaliteit ervan. Het is uiteindelijk op deze kwaliteit dat de reputatie van het product berust. In de perceptie van de consument hangt de band tussen de reputatie van de producenten en de kwaliteit van de producten voorts af van zijn overtuiging dat de onder de oorsprongsbenaming verkochte producten echt zijn (zie reeds aangehaalde arresten Ravil, punt 49, en Consorzio del Prosciutto di Parma en Salumificio S. Rita, punt 64).

Verordening nr. 510/2006, die is vastgesteld op grond van artikel 37 EG, vormt dus een instrument van het gemeenschappelijk landbouwbeleid, dat in wezen erop gericht is de consumenten te waarborgen dat landbouwproducten met een op grond van deze verordening geregistreerde geografische aanduiding, doordat zij uit een bepaald geografisch gebied afkomstig zijn, bepaalde bijzondere eigenschappen bezitten en dus dankzij hun geografische herkomst een kwaliteitsgarantie bieden, teneinde landbouwproducenten in staat te stellen om in ruil voor een reële kwaliteitsverbetering een betere prijs te krijgen, en te voorkomen dat derden onrechtmatig profiteren van de reputatie die deze producten dankzij hun kwaliteit genieten.

Weliswaar kunnen de lidstaten hun producenten de mogelijkheid bieden om op grond van een nationale titel dat eventueel voldoet aan minder strenge vereisten dan die welke in het kader van verordening nr. 510/2006 gelden voor de betrokken producten, op hun nationaal grondgebied gebruik te maken van een van de aanduidingen of symbolen die overeenkomstig artikel 8 van verordening nr. 510/2006 zijn voorbehouden aan de op grond van deze verordening geregistreerde benamingen. Toch bestaat alsdan het gevaar dat deze kwaliteitsgarantie, die de wezenlijke functie is van de krachtens verordening nr. 510/2006 verleende titels, een loze belofte is en dat alsdan, in de interne markt, het doel van gelijke mededingingsvoorwaarden voor producenten van producten met deze vermeldingen of symbolen op de helling komt te staan en dat met name afbreuk wordt gedaan aan de rechten die zijn voorbehouden aan de producenten die voor een reële kwaliteitsverbetering hebben gezorgd teneinde recht te hebben op een op grond van deze verordening geregistreerde geografische aanduiding.

Dit gevaar dat het hoofddoel van kwaliteitsgarantie voor de betrokken landbouwproducten in het gedrang komt, is des te groter, zoals de advocaat-generaal in punt 111 van zijn conclusie heeft opgemerkt, nu anders dan voor merken, geen gelijklopende communautaire maatregel tot harmonisatie van eventuele nationale beschermingsregelingen voor geografische aanduidingen is vastgesteld.

De conclusie luidt dus dat het doel van verordening nr. 512/2006 niet erin bestaat, gelijklopend met de nationale regels die kunnen voortbestaan, een aanvullende beschermingsregeling voor gekwalificeerde geografische aanduidingen in te voeren, zoals is gebeurd bijvoorbeeld met verordening (EG) nr. 40/94 van de Raad van 20 december 1993 inzake het gemeenschapsmerk (PB 1994, L 11, blz. 1), doch te voorzien in een uniforme en uitputtende beschermingsregeling voor deze aanduidingen.

Verschillende kenmerken van de bij de verordeningen nrs. 2081/92 en 510/2006 ingevoerde beschermingsregeling pleiten eveneens voor de uitputtende werking van deze regeling.

Ten eerste is, anders dan bij andere gemeenschapsregelingen voor de bescherming van industriële- en commerciële-eigendomsrechten zoals de beschermingsregeling voor gemeenschapsmerken krachtens verordening nr. 40/94 of voor kweekproducten krachtens verordening (EG) nr. 2100/94 van de Raad van 27 juli 1994 inzake het communautaire kwekersrecht (PB L 227, blz. 1), de registratieprocedure van de verordeningen nrs. 2081/92 en 510/2006 gebaseerd op een verdeling van de bevoegdheden tussen de betrokken lidstaat en de Commissie, want de Commissie kan het besluit om een benaming te registreren pas nemen wanneer de betrokken lidstaat bij haar een aanvraag daartoe heeft ingediend, en deze aanvraag kan pas worden ingediend wanneer de lidstaat heeft nagegaan of zij gerechtvaardigd is (arrest van 6 december 2001, Carl Kühne e.a., C-269/99, Jurispr. blz. I-9517, punt 53).

De nationale registratieprocedures zijn dus ingebed in de communautaire beslissingsprocedure en vormen daarvan een essentieel onderdeel. Zij kunnen niet bestaan buiten de communautaire beschermingsregeling om.

Met betrekking tot de communautaire registratieprocedure is tevens veelzeggend dat artikel 5, lid 6, van verordening nr. 510/2006, dat in wezen hetzelfde bepaalt als artikel 5, lid 5, van verordening nr. 2081/92 zoals daarin ingevoegd bij verordening nr. 535/97, voorschrijft dat de lidstaten op eigen verantwoordelijkheid voorlopig een nationale bescherming kunnen toestaan totdat een besluit over de registratieaanvraag is genomen.

In dit verband heeft het Hof bovendien geoordeeld dat uit deze bepaling volgt dat wanneer de lidstaten in de bij verordening nr. 2081/92 ingevoerde regeling de bevoegdheid hebben om, al zijn het maar voorlopige, besluiten vast te stellen die afwijken van de bepalingen van deze verordening, deze bevoegdheid op uitdrukkelijke voorschriften berust (arrest Chiciak en Fol, reeds aangehaald, punt 32).

Zoals de advocaat-generaal in punt 102 van zijn conclusie heeft opgemerkt, heeft een dergelijke bepaling geen zin als de lidstaten hun eigen regeling voor bescherming van oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen in de zin van de verordeningen nrs. 2081/92 en 510/2006 kunnen handhaven in co-existentie met deze verordeningen.

Ten tweede wordt de uitputtende werking van de bij verordeningen nrs. 2081/92 en 510/2006 ingevoerde beschermingsregeling ook aangetoond door de overgangsbepalingen voor de bestaande nationale benamingen zoals de in het hoofdgeding aan de orde zijnde Tsjechische benaming ‘Bud’.

Zo voorzag artikel 17 van verordening nr. 2081/92 in een zogeheten vereenvoudigde registratieprocedure voor nationale benamingen die in de lidstaat die registratie aanvraagt, wettelijk beschermd zijn of in de lidstaten waarin geen beschermingsregeling bestaat, door gebruik zijn erkend (arrest van 25 juni 2002, Bigi, C-66/00, Jurispr. blz. I-5917, punt 28).

Als registratie was aangevraagd binnen een termijn van zes maanden, kon de nationale bescherming onder bepaalde voorwaarden overeenkomstig artikel 13, lid 2, van deze verordening worden gehandhaafd gedurende een overgangsperiode van vijf jaar, die vervolgens bij verordening nr. 535/97 werd verlengd met een bijkomende periode van vijf jaar.

Aangezien deze specifieke regeling voor de voorlopige bescherming van bestaande nationale benamingen werd opgeheven bij artikel 1, punt 15, van verordening nr. 692/2003, heeft de Commissie bij verordening nr. 918/2004 overgangsbepalingen naar het voorbeeld van die voor de vroegere 15 lidstaten vastgesteld voor de nationale bescherming van de oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen die bestonden in de tien staten die bij de voorlaatste uitbreiding van de Europese Unie zijn toegetreden.

Deze bepalingen zijn in casu bijzonder relevant, aangezien volgens de verwijzende rechter de benaming ‘Bud’ op dat tijdstip bestond als geografische benaming in Tsjechië.

Op grond van verordening nr. 918/2004 kon de nationale bescherming van de oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen in de zin van verordening nr. 2081/92 die op 30 april 2004 bestonden in de tien nieuwe lidstaten, gehandhaafd blijven op voorwaarde dat binnen dezelfde termijn van zes maanden een registratieaanvraag werd ingediend bij de Commissie. Aangezien de vereenvoudigde procedure niet meer bestond, bepaalde deze verordening evenwel dat wanneer een registratieaanvraag binnen deze termijn van zes maanden werd ingediend, deze nationale bescherming kon worden gehandhaafd totdat de Commissie een besluit nam.

Bijgevolg werd bij deze verordening voor de tien nieuwe lidstaten bevestigd wat reeds het geval was voor de 15 vroegere lidstaten, namelijk dat nationale bescherming van bestaande gekwalificeerde geografische benamingen slechts mogelijk is wanneer is voldaan aan de specifiek voor dergelijke benamingen gestelde voorwaarden van de overgangsregeling, waaronder de voorwaarde dat binnen een termijn van zes maanden een registratieaanvraag wordt ingediend, hetgeen de Tsjechische autoriteiten hebben nagelaten voor de in het hoofdgeding aan de orde zijnde benaming ‘Bud’.

Deze specifieke regelingen en inzonderheid de uitdrukkelijke toelating die onder bepaalde voorwaarden aan de lidstaten wordt gegeven om de nationale bescherming van bestaande gekwalificeerde geografische benamingen voorlopig te handhaven, zouden geen steek houden indien de communautaire beschermingregeling voor deze aanduidingen geen uitputtende werking zou hebben waardoor de lidstaten in elk geval dergelijke nationale titels onbeperkt zouden kunnen handhaven.

Gelet op het voorgaande dient op de tweede vraag te worden geantwoord dat de bij verordening nr. 510/2006 ingevoerde communautaire beschermingsregeling uitputtende werking heeft zodat deze verordening zich verzet tegen toepassing van een beschermingsregeling waarin is voorzien in verdragen tussen twee lidstaten, zoals de betrokken bilaterale verdragen, volgens welke een benaming die overeenkomstig het recht van een lidstaat is erkend als oorsprongsbenaming, wordt beschermd in een andere lidstaat waar daadwerkelijk op deze bescherming aanspraak wordt gemaakt ofschoon voor deze oorsprongsbenaming geen aanvraag tot registratie op grond van deze verordening is ingediend.

Gelet op het antwoord op de tweede vraag, behoeft de derde vraag niet meer te worden beantwoord.