HvJ EU, 04-02-2016, nr. C-659/13, nr. C-34/14

Artikel 236, leden 1 en 2, van het douanewetboek bepaalt:

Ten tijde van de feiten van de hoofdgedingen werd de vaststelling van antidumpingmaatregelen door de Unie geregeld door verordening (EG) nr. 384/96 van de Raad van 22 december 1995 betreffende beschermende maatregelen tegen invoer met dumping uit landen die geen lid zijn van de Europese Gemeenschap (PB L 56, blz. 1, met rectificatie in PB 1999 L 94 blz. 27), zoals gewijzigd bij verordening (EG) nr. 461/2004 van de Raad van 8 maart 2004 (PB L 77, blz. 12; hierna: ‘verordening nr. 384/96’).

Artikel 1, ‘Beginselen’, leden 1 en 2, van verordening nr. 384/96 bepaalde:

Artikel 2, ‘Vaststelling van dumping’, bevatte in de leden 1 tot en met 6 de algemene regels voor de vaststelling van de normale waarde van een product. In lid 1 van dit artikel werd met name bepaald dat een dergelijke waarde ‘normaal [was] gebaseerd op de prijzen die door onafhankelijke afnemers in het land van uitvoer in het kader van normale handelstransacties worden betaald of dienen te worden betaald’.

Artikel 2, lid 7, van deze verordening bepaalde:

Artikel 3, ‘Vaststelling van schade’, leden 1, 2 en 5 tot en met 7, van die verordening bepaalde:

Artikel 4, ‘Omschrijving van het begrip ‘bedrijfstak van de [Unie]’’, lid 1, van verordening nr. 384/96 bepaalde:

Artikel 5, ‘Inleiding van de procedure’, leden 1 en 4, van deze verordening bepaalde:

Artikel 9, ‘Beëindiging zonder maatregelen; instelling van definitieve rechten’, leden 5 en 6, van deze verordening bepaalde:

Artikel 11, ‘Duur, nieuw onderzoek en terugbetaling’, lid 8, van die verordening bepaalde:

Artikel 17, ‘Steekproeven’, leden 1 tot en met 3, van verordening nr. 384/96 bepaalde:

Verordening nr. 384/96 is, na de vaststelling ervan, herhaaldelijk gewijzigd. In het bijzonder artikel 9, lid 5, ervan is gewijzigd bij verordening (EG) nr. 1972/2002 van de Raad van 5 november 2002 (PB L 305, blz. 1). Deze wijziging bestond in wezen hierin, dat aan eerste de alinea van dit artikel 9, lid 5, een tweede alinea werd toegevoegd. In overweging 7 van verordening nr. 1972/2002 wordt deze invoeging als volgt gemotiveerd:

Na de aan de hoofdgedingen ten grondslag liggende feiten is verordening nr. 384/96 ingetrokken en vervangen bij verordening (EG) nr. 1225/2009 van de Raad van 30 november 2009 betreffende beschermende maatregelen tegen invoer met dumping uit landen die geen lid zijn van de Europese Gemeenschap (PB L 343, blz. 51), die in werking is getreden op de twintigste dag volgende op die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie, bekendmaking die op 22 december 2009 is gebeurd.

De tekst van artikel 9, lid 5, van verordening nr. 1225/2009 kwam, in de oorspronkelijke versie van die verordening, overeen met die van artikel 9, lid 5, van verordening nr. 384/96 in de versie voortvloeiend uit verordening nr. 1972/2002.

Deze bepaling is sindsdien echter gewijzigd bij verordening (EU) nr. 765/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 13 juni 2012 tot wijziging van verordening nr. 1225/2009 (PB L 237, blz. 1).

Verordening nr. 765/2012 is, volgens artikel 2 ervan, in werking getreden op de derde dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie, bekendmaking die op 3 september 2012 is gebeurd, en is slechts van toepassing op de procedures die na de inwerkingtreding ervan op grond van verordening nr. 1225/2009 worden ingeleid.

In de considerans van verordening nr. 765/2012 wordt die wijziging van verordening nr. 1225/2009 gemotiveerd als volgt:

Artikel 1, lid 1, van verordening (EG) nr. 1515/2001 van de Raad van 23 juli 2001 inzake de maatregelen die de Gemeenschap kan nemen naar aanleiding van een rapport van het orgaan voor geschillenbeslechting van de WTO betreffende antidumping- en antisubsidiemaatregelen (PB L 201, blz. 10) bepaalt met name dat wanneer het DSB een rapport opstelt betreffende een krachtens de antidumpingregeling van de Unie genomen maatregel, de Raad, naargelang van het geval, de betwiste maatregel kan intrekken of wijzigen dan wel andere bijzondere maatregelen kan vaststellen die in de gegeven omstandigheden dienstig worden geacht.

Artikel 3 van verordening nr. 1515/2001 bepaalt dat ‘[o]vereenkomstig deze verordening genomen maatregelen […] van kracht [worden] op de datum van inwerkingtreding en […] behoudens andersluidende bepalingen, geen aanleiding [geven] tot terugbetaling van voor die datum ingevorderde rechten’.

Om te beginnen staat vast dat bepaalde redenen waarom de verwijzende rechterlijke instantie in zaak C-659/13 wenst te vernemen of de definitieve verordening ongeldig is, betrekking hebben op het door de Commissie gevoerde onderzoek dat tot de vaststelling van die verordening heeft geleid (eerste tot en met vierde vraag). De andere redenen betreffen die verordening zelf (vijfde en zesde vraag). De betrokken verordening is echter een handeling van de Raad. Bovendien heeft die verordening zowel de methodologische en procedurele keuzen die Commissie in het kader van dit onderzoek had gemaakt, als de beoordelingen die deze instelling in de voorlopige verordening had gemaakt en de conclusies zij daaruit had getrokken, grotendeels bevestigd.

In die omstandigheden dient te worden geoordeeld dat al die vragen van de verwijzende rechterlijke instantie niet alleen zien op de handelwijze van de Commissie, zoals uitdrukkelijk uit die vragen volgt, maar ook op de handelwijze van de Raad. De in zaak C-34/14 gestelde vragen dienen overigens op dezelfde wijze te worden begrepen. Ook al wordt in de tekst van deze vragen niet nauwkeurig vermeld over welke redenen van ongeldigheid de verwijzende rechterlijke instantie twijfelt, uit haar verwijzingsbeslissing kan immers worden opgemaakt dat sommige van die redenen eveneens betrekking hebben op het door de Commissie gevoerde onderzoek en andere op de conclusies die de Raad in de definitieve verordening daaruit heeft getrokken.

Vervolgens vraagt de verwijzende rechterlijke instantie in zaak C-34/14 zich in het kader van haar eerste en haar tweede vraag, onder a), ook af de verlengingsverordening geldig is. Uit haar verwijzingsbeslissing blijkt dat deze rechterlijke instantie dienaangaande geen andere mogelijke redenen van ongeldigheid noemt dat die welke haar doen twijfelen aan de geldigheid van de definitieve verordening.

In die omstandigheden dient te worden geoordeeld dat slechts voor zover het onderzoek van de vragen betreffende de definitieve verordening tot de slotsom leidt dat die verordening geheel of ten dele ongeldig is, de verlengingsverordening in voorkomend geval in dezelfde mate ongeldig zal kunnen worden geacht.

Ten slotte beroept de verwijzende rechterlijke instantie in zaak C-34/14 zich in het kader van haar vragen betreffende de geldigheid van de definitieve verordening enerzijds op de Antidumpingovereenkomst van de WTO en anderzijds op een aantal uitspraken en aanbevelingen van het DSB, die volgens haar gevolgen zouden kunnen hebben voor de geldigheid van die verordening.

In deze omstandigheden dient om te beginnen te worden uitgemaakt of deze overeenkomst en die uitspraken en aanbevelingen van het DSB in deze zaak kunnen worden ingeroepen en dus of daarmee bij het onderzoek van de geldigheid van de definitieve verordening rekening moet worden gehouden.

In de eerste plaats volgt uit artikel 216, lid 2, VWEU dat de door de Unie gesloten internationale overeenkomsten verbindend voor de instellingen van de Unie en bijgevolg van hogere rang zijn dan de handelingen van die instellingen (arrest Intertanko e.a, C-308/06, EU:C:2008:312, punt 42 en aangehaalde rechtspraak).

In het onderhavige geval is de Unie partij bij de Antidumpingovereenkomst van de WTO, zodat deze overeenkomst daadwerkelijk verbindend is voor de instellingen van de Unie.

In de tweede plaats is het vaste rechtspraak, dat de bepalingen van een internationale overeenkomst waarbij de Unie partij is, slechts kunnen worden ingeroepen ter ondersteuning van een beroep tot nietigverklaring van een handeling van afgeleid Unierecht, ter ondersteuning van een exceptie van ongeldigheid van een dergelijke handeling of ter ondersteuning van een beroep tot schadevergoeding op voorwaarde dat, enerzijds, de aard en de opzet van die overeenkomst niet hieraan in de weg staan, en anderzijds, de ingeroepen bepalingen inhoudelijk gezien onvoorwaardelijk en voldoende nauwkeurig zijn (zie, in die zin, arresten Intertanko e.a., C-308/06, EU:C:2008:312, punten 43 en 45, en FIAMM e.a./Raad en Commissie, C-120/06 P en C-121/06 P, EU:C:2008:476, punten 110 en 120).

Het Hof heeft echter herhaaldelijk geoordeeld dat de WTO-overeenkomsten, gelet op de aard en de opzet ervan, in beginsel niet behoren tot de normen waaraan het Hof de rechtmatigheid van de handelingen van de instellingen van de Unie toetst (zie, in die zin, arresten Portugal/Raad, C-149/96, EU:C:1999:574, punt 47, en Commissie/Rusal Armenal, C-21/14, EU:C:2015:494, punt 38).

Het Hof heeft er immers op gewezen dat, indien zou worden aanvaard dat het toezicht op de verenigbaarheid van het Unierecht met de WTO-overeenkomsten rechtstreeks aan de Unierechter toekomt, de wetgevende of uitvoerende organen van de Unie daardoor de manoeuvreerruimte zouden verliezen waarover de corresponderende organen van de handelspartners van de Unie beschikken. Vaststaat immers dat sommige partijen bij die overeenkomsten, waaronder de belangrijkste handelspartners van de Unie, uit de inhoud en het doel van de WTO-overeenkomsten juist hebben afgeleid dat deze overeenkomsten niet behoren tot de normen waaraan hun rechterlijke instanties de wettigheid van hun nationale rechtsregels toetsen. Het ontbreken van wederkerigheid zou, indien het wordt aanvaard, een onevenwichtige toepassing van de WTO-overeenkomsten in de hand kunnen werken (arresten Portugal/Raad, C-149/96, EU:C:1999:574, punt 43–46, en Commissie/Rusal Armenal, C-21/14, EU:C:2015:494, punt 39).

In twee situaties heeft het Hof echter, bij wijze van uitzondering, aanvaard dat het aan de Unierechter staat om, in voorkomend geval, de rechtmatigheid van een Uniehandeling en van de ter uitvoering daarvan vastgestelde handelingen aan de WTO-overeenkomsten te toetsen. Het gaat in de eerste plaats om het geval waarin de Unie een bijzondere, in het kader van die overeenkomsten aangegane verplichting heeft willen nakomen, en in de tweede plaats om het geval waarin de betrokken Uniehandeling uitdrukkelijk naar specifieke bepalingen van die overeenkomsten verwijst (zie, in die zin, arrest Commissie/Rusal Armenal, C-21/14 P, EU:C:2015:494, punten 40 en 41 en aangehaalde rechtspraak).

Bijgevolg dient te worden nagegaan of dit in casu het geval is.

Dienaangaande staat allereerst vast dat noch artikel 9, lid 5, tweede alinea, van verordening nr. 384/96, waarop de vragen van de verwijzende rechterlijke instantie in zaak C-34/14 betrekking hebben, noch enig ander artikel van deze verordening naar een specifieke bepaling van die overeenkomsten verwijst.

Vervolgens wordt in de vijfde overweging van verordening nr. 384/96 weliswaar vermeld dat het aanbeveling verdient om de regels van de Antidumpingovereenkomst van de WTO ‘voor zover mogelijk’ in Unierecht om te zetten, doch moet die uitdrukking in die zin worden opgevat dat ook al heeft de Uniewetgever bij de vaststelling van verordening nr. 384/96 rekening willen houden met de regels van die Overeenkomst, hij niet de wil heeft geuit om elk van die regels in die verordening om te zetten (arrest Commissie/Rusal Armenal, C-21/14 P, EU:C:2015:494, punt 52).

In het bijzonder heeft het Hof heeft er al op gewezen dat artikel 2, lid 7, van verordening nr. 384/96 de uitdrukking is van de wil van de Uniewetgever is om een voor de rechtsorde van de Unie specifieke benadering vast te stellen door de invoering van een bijzondere regeling met gedetailleerde regels voor de berekening van de normale waarde voor invoer uit landen zonder markteconomie (zie, in die zin, arrest Commissie/Rusal Armenal, C-21/14 P, EU:C:2015:494, punten 47–50 en 53). De bepalingen van artikel 9, lid 5, tweede alinea, van verordening nr. 384/96 verwijzen naar artikel 2, lid 7, van deze verordening en maken integraal deel uit de daarbij ingevoerde regeling.

Bijgevolg dient te worden geoordeeld dat de Antidumpingovereenkomst van de WTO niet kan ingeroepen om de rechtmatigheid van de definitieve verordening te betwisten.

In de derde plaats dient te worden uitgemaakt of dit oordeel ter discussie kan worden gesteld door de twee rapporten van het DSB die de verwijzende rechterlijke instantie heeft genoemd. Het eerste rapport betreft de zaak ‘Europese Gemeenschappen — Definitieve antidumpingmaatregelen inzake ijzeren of stalen bevestigingsmiddelen uit China (WT/DS397/R)’, zoals in punt 20 van het onderhavige arrest is vermeld. Het tweede rapport, dat op een aantal punten de wezenlijke inhoud van het eerste rapport overneemt, betreft de zaak ‘Europese Unie — Antidumpingmaatregelen voor bepaalde schoenen uit China (WT/DS405/R)’. Daarin wordt onder andere uitspraak gedaan over de verenigbaarheid van de litigieuze verordeningen met de WTO-overeenkomsten.

Dienaangaande blijkt uit de rechtspraak dat, gelet op de aard en de opzet van het bij de WTO-overeenkomsten ingevoerde stelsel van geschillenbeslechting en op de belangrijke plaats die dit stelsel inruimt voor onderhandelingen tussen de overeenkomst sluitende partijen, de Unierechter in elk geval de rechtmatigheid of de geldigheid van Uniehandelingen niet aan de WTO-regels mag toetsen vóór het verstrijken van de redelijke termijn die aan de Unie is verleend om te voldoen de aanbevelingen of uitspraken van het DSB houdende vaststelling van de niet-inachtneming van die regels, omdat die termijn anders elk nuttig effect zou verliezen (zie, in die zin, arresten Biret International/Raad, C-93/02 P, EU:C:2003:517, punt 62, en X en X BV, C-319/10 en C-320/10, EU:C:2011:720, punt 41).

Bovendien betekent het verstrijken van deze termijn betekent op zichzelf niet dat de Unie de door het stelsel van geschillenbeslechting geboden mogelijkheden om haar geschil met andere partijen op te lossen, heeft uitgeput. In die omstandigheden zou de op de enkele grond van het verstrijken van die termijn aan de Unierechter opgelegde verplichting om de rechtmatigheid of de geldigheid van de betrokken Uniemaatregelen te toetsen aan de WTO-regels en aan de aanbevelingen of uitspraken van het DSB houdende vaststelling van de niet-inachtneming van die regels, tot gevolg kunnen hebben dat de positie van de Unie bij het zoeken naar een oplossing die zowel in overeenstemming is met de WTO-regels als aanvaardbaar is voor alle partijen bij het geschil, wordt verzwakt (zie, in die zin, arresten Van Parys, C-377/02, EU:C:2005:121, punten 51 en 54; FIAMM e.a./Raad en Commissie, C-120/06 P en C-121/06 P, EU:C:2008:476, punten 117 en 125–130, en X en X BV, C-319/10 en C-320/10, EU:C:2011:720, punten 36 en 37).

Zelfs na het verstrijken van bovengenoemde termijn kan een particulier zich dus niet op dergelijke uitspraken en aanbevelingen van het DSB beroepen om toetsing van de rechtmatigheid of de geldigheid van de handelwijze van de instellingen van de Unie te verkrijgen, althans buiten de gevallen waarin de Unie ten vervolge op deze uitspraken en aanbevelingen een bijzondere verplichting heeft aangaan (zie, in die zin, arresten Van Parys, C-377/02, EU:C:2005:121, punten 40 en 41; Ikea Wholesale, C-351/04, EU:C:2007:547, punten 30–35, en X en X BV, C-319/10 en C-320/10, EU:C:2011:720, punt 37).

In het onderhavige geval heeft het DSB, enerzijds, bij het rapport betreffende de zaak ‘Europese Unie — Antidumpingmaatregelen voor bepaalde schoenen uit China (WT/DS405/R)’, weliswaar beslist dat sommige bepalingen van artikel 9, lid 5, van verordening nr. 384/96 onverenigbaar waren met de WTO-regels ‘als zodanig’ en ‘zoals toegepast’ in de litigieuze verordeningen. Het heeft de Unie echter slechts aanbevolen verordening nr. 1225/2009, die intussen bovengenoemde verordening had ingetrokken en vervangen, in overeenstemming te brengen met die regels. Het heeft aldus geen specifieke aanbeveling geformuleerd met betrekking tot de litigieuze verordeningen.

Anderzijds kan nergens uit worden opgemaakt dat de Uniewetgever een bijzondere verplichting met betrekking tot de litigieuze verordeningen heeft willen aangaan ten vervolge op dat rapport of op het rapport van het DSB betreffende de zaak ‘Europese Gemeenschappen — Definitieve antidumpingmaatregelen inzake ijzeren of stalen bevestigingsmiddelen uit China (WT/DS397/R)’, waarin het al om dezelfde reden tot de slotsom was gekomen dat artikel 9, lid 5, van verordening nr. 384/96 onverenigbaar was met de WTO-regels, en had aanbevolen die bepalingen in overeenstemming te brengen met die regels.

De Uniewetgever heeft immers, ofschoon hij in de overwegingen 5 en 6 van verordening nr. 765/2012 uitdrukking heeft gegeven aan zijn ‘voornemen’ om deze aanbevelingen en uitspraken van het DSB ‘in overeenstemming met [zijn] WTO-verplichtingen uit te voeren’, beslist dat de daartoe aangebrachte wijziging aan verordening nr. 1225/2009 slechts van toepassing zal zijn op de onderzoeken die na de inwerkingtreding van verordening nr. 765/2012 op grond van verordening nr. 1225/2009 worden geopend, zoals blijkt uit artikel 2 van verordening nr. 765/2012. Deze wetgever heeft aldus niet bepaald dat een dergelijke wijziging van toepassing is op een onderzoek dat vóór de inwerkingtreding van 765/2012 is ingeleid op grond van verordening nr. 384/96, zoals het onderzoek dat ten grondslag ligt aan de vaststelling van de litigieuze verordeningen.

Uit het voorgaande volgt dat noch de Antidumpingovereenkomst van de WTO noch de twee in punt 93 van het onderhavige arrest genoemde rapporten in het kader van de onderhavige zaken kunnen worden ingeroepen, en dat daarmee dus geen rekening kan worden gehouden bij het onderzoek van de geldigheid van de definitieve verordening.

Met de eerste vraag in zaak C-659/13 en, in wezen, met de eerste en de tweede vraag, onder a), in zaak C-34/14 wensen de verwijzende rechterlijke instanties te vernemen of de definitieve verordening ongeldig is voor zover zij, volgens hen, artikel 2, lid 7, onder b), van verordening nr. 384/96 schendt omdat de Raad en de Commissie niet hebben beslist op de verzoeken tot behandeling als marktgerichte onderneming van de niet in de overeenkomstig artikel 17 van deze verordening samengestelde steekproef opgenomen Chinese en Vietnamese producenten-exporteurs.

In het onderhavige geval leidt het onderzoek van de definitieve verordening tot drie vaststellingen. Ten eerste hebben een aantal Chinese en Vietnamese producenten-exporteurs die het voorwerp waren van het onderzoek aan het einde waarvan die verordening is vastgesteld, op grond van artikel 2, lid 7, onder b), van verordening nr. 384/96 verzocht om behandeling als marktgerichte onderneming. Ten tweede heeft de Commissie in het kader van dat onderzoek, gelet op het grote aantal betrokken marktdeelnemers, besloten om op grond van artikel 17 van die verordening gebruik te maken steekproeven. Ten derde heeft de Commissie, waarvan het standpunt op dit punt door de Raad is bekrachtigd, gelet op het gebruik van de steekproeftechniek en op het grote aantal bij haar ingediende verzoeken tot behandeling als marktgerichte onderneming, besloten te beslissen op de verzoeken van de producenten-exporteurs die in haar steekproef waren opgenomen, maar niet op de verzoeken van de producenten-exporteurs die niet in die steekproef waren opgenomen.

Tegen de achtergrond van deze elementen en rekening houdend met de relevante rechtspraak dient te worden beoordeeld of de procedure die tot de vaststelling van de litigieuze verordeningen heeft geleid, in overeenstemming is met artikel 2, lid 7, onder b), van verordening nr. 384/96.

In dit verband dient er allereerst op te worden gewezen dat artikel 17, lid 1, van verordening nr. 384/96 bepaalt dat, indien het aantal marktdeelnemers waarop een antidumpingonderzoek betrekking heeft, groot is, dit onderzoek kan worden beperkt tot een redelijk aantal partijen, door gebruik te maken van steekproeven met een statistische waarde. Volgens lid 2 van dit artikel geschiedt de definitieve selectie van de in dergelijke steekproeven opgenomen partijen door de Commissie. Volgens artikel 3 van dat artikel dient niettemin een individuele dumpingmarge te worden vastgesteld voor iedere niet in de steekproef opgenomen exporteur of producent die daarom verzoekt, tenzij het aantal exporteurs of producenten zo groot is dat individuele onderzoeken te belastend zouden zijn en een tijdige afsluiting van het onderzoek in de weg zouden staan.

Verder bevat artikel 2, lid 1, van verordening nr. 384/96 een basisregel volgens welke voor de bepaling van de normale waarde van een product, een van de essentiële stappen om het bestaan van eventuele dumping te kunnen vaststellen, normaal wordt uitgegaan van de prijzen die door onafhankelijke afnemers in de landen van uitvoer in het kader van normale handelstransacties worden betaald of dienen te worden betaald (zie, in die zin, arrest GLS, C-338/10, EU:C:2012:158, punt 19).

Artikel 2, lid 7, onder a), van verordening nr. 384/96 bepaalt echter dat, bij invoer uit landen zonder markteconomie, in afwijking van de in het vorige punt van het onderhavige arrest vermelde basisregel, de normale waarde in beginsel wordt vastgesteld aan de hand van de prijs of de berekende waarde in een land met markteconomie Deze bepaling heeft tot doel, te voorkomen dat rekening wordt gehouden met prijzen en kosten in landen zonder markteconomie, omdat deze parameters niet het normale eindresultaat van markteconomische factoren zijn (arresten GLS, C-338/10, EU:C:2012:158, punt 20, en Raad/Zhejiang Xinan Chemical Industrial Group, C-337/09 P, EU:C:2012:471, punt 66).

Bovendien bepaalt artikel 2, lid 7, onder b), van verordening nr. 384/96 dat bij invoer uit met name China, Vietnam en landen zonder markteconomie die op het tijdstip van de opening van een antidumpingonderzoek lid zijn van de WTO, de normale waarde wordt vastgesteld overeenkomstig artikel 2, leden 1 tot en met 6, van deze verordening, indien naar aanleiding van met bewijsmateriaal gestaafde verzoeken van een of meer in deze landen gevestigde producenten die het voorwerp zijn van het onderzoek, wordt aangetoond dat deze producent of producenten op marktvoorwaarden opereren.

Zoals blijkt uit de verschillende verordeningen waaruit artikel 2, lid 7, onder b), van verordening nr. 384/96 voortkomt, is deze regeling erop gericht, de op marktvoorwaarden opererende producenten uit de betrokken landen de mogelijkheid te bieden een behandeling te krijgen die overeenstemt met hun individuele situatie veeleer dan met de situatie in het gehele land waarin zij zijn gevestigd (zie, in die zin, arresten Raad/Zhejiang Xinan Chemical Industrial Group, C-337/09, EU:C:2012:471, punten 67–69, en Commissie/Rusal Armenal, C-21/14, EU:C:2015:494, punt 49).

In dit verband heeft het Hof geoordeeld dat wanneer de Raad en de Commissie verzoeken op grond van artikel 2, lid 7, onder b) en c), van verordening nr. 384/96 hebben ontvangen, zij dienen te beoordelen of de door de betrokken producenten aangedragen elementen volstaan om aan te tonen dat is voldaan aan de criteria (zie, in die zin, arrest Raad/Zhejiang Xinan Chemical Industrial Group, C-337/09 P, EU:C:2012:471, punten 70 en 107).

Bovendien zijn de Raad en de Commissie verplicht om te beslissen op de verzoeken tot behandeling als marktgerichte onderneming die zijn ingediend door producenten uit landen zonder markteconomie die op het tijdstip van de opening van een antidumpingonderzoek lid zijn van de WTO, zelfs wanneer deze instellingen gebruik maken van de steekproeftechniek bedoeld in artikel 17 van verordening nr. 384/96 (zie, in die zin, arresten Brosmann Footwear (HK) e.a./Raad, C-249/10 P, EU:C:2012:53, punten 32 en 36–38, en Zhejiang Aokang Shoes/Raad, C-247/10 P, EU:C:2012:710, punten 24, 29, 30 en 32).

Ten slotte heeft het Hof geoordeeld dat niet-nakoming van die verplichting tot gevolg heeft dat de verordening waarbij de Raad aan het einde van het onderzoek antidumpingrechten heeft ingesteld, onrechtmatig is voor zover zij betrekking heeft op de instelling van definitieve antidumpingrechten en op de definitieve inning van voorlopige antidumpingrechten op de producten van de betrokken producenten (zie, in die zin, arrest Brosmann Footwear (HK) e.a./Raad, C-249/10 P, EU:C:2012:53, punt 43, en Zhejiang Aokang Shoes/Raad, C-247/10 P, EU:C:2012:710, punt 37).

Hieruit volgt dat het feit dat de Raad en de Commissie niet hebben beslist op de verzoeken tot behandeling als marktgerichte onderneming van de Chinese en Vietnamese producenten-exporteurs die niet in de overeenkomstig artikel 17 van verordening nr. 384/96 samengestelde steekproef waren opgenomen, een schending van artikel 2, lid 7, onder b), van deze verordening oplevert. Bijgevolg dient de definitieve verordening in die mate ongeldig te worden verklaard.

Met haar eerste vraag in zaak C-659/13 wenst de verwijzende rechterlijke instantie ook te vernemen of de definitieve verordening ongeldig is voor zover zij artikel 9, lid 5, van verordening nr. 384/96 schendt, omdat de Raad en de Commissie niet hebben beslist op de verzoeken tot individuele behandeling van de Chinese en Vietnamese producenten-exporteurs die niet in de overeenkomstig artikel 17 van deze verordening samengestelde steekproef waren opgenomen.

Het onderzoek van de definitieve verordening leidt tot de vaststelling dat, ofschoon sommige Chinese en Vietnamese producenten-exporteurs die het voorwerp waren van het onderzoek aan het einde waarvan die verordening is vastgesteld, op grond van artikel 9, lid 5, van verordening nr. 384/96 om individuele behandeling hebben verzocht, de Commissie, waarvan het standpunt op dit punt door de Raad is bekrachtigd, op dezelfde wijze en om dezelfde redenen als voor de verzoeken tot behandeling als marktgerichte onderneming heeft besloten, alleen te beslissen op de verzoeken tot individuele behandeling van de producenten-exporteurs die in de overeenkomstig artikel 17 van deze verordening samengestelde steekproef waren opgenomen.

In die omstandigheden dient te worden onderzocht of de Raad en de Commissie daardoor artikel 9, lid 5, van verordening nr. 384/96 hebben geschonden.

Het onderzoek van deze bepaling leidt tot verschillende vaststellingen.

Allereerst volgt uit de tekst van deze bepaling dat de door de Raad en de Commissie ingestelde antidumpingrechten op niet-discriminerende wijze op een passend percentage moeten worden vastgesteld voor iedere leverancier van het product waarvan de invoer met dumping plaatsvindt en schade veroorzaakt, ongeacht de bron van die invoer.

Verder blijkt uit die bepaling dat de Raad en de Commissie in beginsel verplicht zijn om, wanneer zij een verordening houdende instelling van antidumpingrechten vaststellen, in deze verordening het antidumpingrecht voor iedere daarin bedoelde leverancier te vermelden, tenzij een dergelijke individuele behandeling praktisch niet mogelijk is.

In artikel 9, lid 5, eerste alinea, van verordening nr. 384/96 wordt echter van dit beginsel afgeweken in het in artikel 2, lid 7, onder a), van deze verordening bedoelde geval waarin de Raad of de Commissie een verordening vaststelt houdende oplegging van antidumpingrechten op invoer uit een bijzondere bron, te weten uit landen zonder markteconomie. Voor dat geval heeft de Uniewetgever immers voorzien in een andere ‘algemene regel’, volgens welke het zowel noodzakelijk als voldoende is dat in de door de Raad of de Commissie vastgestelde verordening het voor het betrokken land van levering opgelegde antidumpingrecht wordt vermeld.

Artikel 9, lid 5, tweede alinea, van verordening nr. 384/96 bepaalt echter dat een individueel antidumpingrecht wordt vastgesteld voor de in een land zonder markteconomie gevestigde leveranciers die daarnaast ook exporteurs zijn en op basis van met bewijsmateriaal ondersteunde verzoeken aantonen dat zij voldoen aan de criteria om in aanmerking te komen voor deze individuele behandeling. Dit individuele antidumpingrecht zal dan op hen worden toegepast in de plaats van het op het niveau van het land vastgestelde antidumpingrecht dat zonder een dergelijk verzoek voor hen zou hebben gegolden.

In dit verband dient erop te worden gewezen dat de Franse taalversie van deze bepaling weliswaar aldus zou kunnen worden gelezen dat de Raad en de Commissie slechts de mogelijkheid hebben om een individueel recht toe te passen wanneer de in die bepaling gestelde voorwaarden zijn vervuld, maar dat uit de andere taalversies van die bepaling, in het bijzonder uit de Duitse, de Engelse, de Deense en de Italiaanse taalversie daarvan, blijkt dat die instellingen verplicht zijn om in een dergelijke situatie een individueel recht toe te passen.

Het is echter vaste rechtspraak dat het vereiste van een uniforme toepassing en dus uitlegging van een Uniehandeling gebiedt dat deze niet op zichzelf in een van haar taalversies wordt beschouwd, maar zowel naar de werkelijke bedoeling van de auteur ervan als naar het door deze laatste nagestreefde doel wordt uitgelegd, gelet op onder meer de in alle talen geredigeerde versies (arrest X, C-486/12, EU:C:2013:836, punt 19 en aangehaalde rechtspraak).

Bijgevolg zijn de Raad en de Commissie in beginsel verplicht de op grond van artikel 9, lid 5, tweede alinea, van verordening nr. 384/96 bij hen ingediende verzoeken tot individuele behandeling te onderzoeken en daarop te beslissen, zoals zij moeten doen in geval van verzoeken tot behandeling als marktgerichte onderneming, zoals in punt 110 van het onderhavige arrest is verklaard.

Deze verschillende uit de bewoordingen van artikel 9, lid 5, van verordening nr. 384/96 voortvloeiende elementen maken het echter niet mogelijk een antwoord te geven op de vraag of die instellingen die verplichting naast zich neer kunnen leggen wanneer zij gebruik maken van de steekproeftechniek. Bij de uitlegging van deze bepaling moet dus niet alleen rekening worden gehouden met de tekst ervan, maar ook met de context ervan en met de doeleinden die worden nagestreefd met de regeling waarvan zij deel uitmaakt (zie, in die zin, arrest VEMW e.a., C-17/03, EU:C:2005:362, punt 41 en aangehaalde rechtspraak). In het kader daarvan dient in het bijzonder de verhouding tussen, enerzijds, die bepaling, en anderzijds, artikel 17 van verordening nr. 384/96, dat voorziet in die steekproeftechniek, te worden onderzocht.

In dit verband dient allereerst te worden vastgesteld dat artikel 9, lid 5, van verordening nr. 384/96 niet uitdrukkelijk verwijst naar de toepassing van artikel 17 van deze verordening in het kader van zijn bepalingen.

De tekst van dit artikel 9, lid 5, verschilt echter van die van artikel 9, lid 6, van verordening nr. 384/96, die een dergelijke uitdrukkelijke verwijzing bevat.

Dit verschil tussen, enerzijds, de tekst van artikel 9, lid 5, van verordening nr. 384/96, en anderzijds, die van artikel 9, lid 6, van die verordening kan een rechtvaardigingsgrond opleveren om lid 5 van artikel 9 van die verordening aldus uit te leggen dat in het kader daarvan, anders dan in het kader van lid 6 van dat artikel 9, artikel 17 van verordening nr. 384/96 niet ter zake dienend is.

Een dergelijke uitlegging vindt steun in de context van artikel 9, lid 5, van verordening nr. 384/96, en met name in artikel 17, lid 3, van die verordening en in de doelstellingen die worden nagestreefd met de regeling waarvan deze bepalingen deel uitmaken.

Ook al heeft artikel 17, lid 3, van verordening nr. 384/96 met name tot doel, te voorkomen dat de berekening van individuele dumpingmarges een buitensporige administratieve last meebrengt voor de Raad en de Commissie, heeft het immers niet tot doel de administratieve last te verminderen of weg te nemen die het onderzoek van de op grond van artikel 9, lid 5, tweede alinea, van deze verordening ingediende verzoeken voor deze instellingen zou meebrengen, daar dit onderzoek op zichzelf niet impliceert dat de individuele dumpingmarges van de betrokken producenten-exporteurs worden berekend.

Zoals in overweging 7 van verordening nr. 1972/2002 wordt verklaard, is de tweede alinea van dat artikel 9, lid 5, in verordening nr. 384/96 opgenomen om de onder a) tot en met e) van die bepaling geformuleerde duidelijke en specifieke criteria vast te stellen waaraan een in een land zonder markteconomie gevestigde producent-exporteur moet voldoen om te kunnen verzoeken dat op hem een individueel antidumpingrecht wordt toegepast dat wordt berekend door de normale waarde voor alle in dat land gevestigde producenten-exporteurs te vergelijken met zijn ‘afzonderlijke prijzen bij uitvoer’.

Wanneer een in een land zonder markteconomie gevestigde producent-exporteur zich op artikel 9, lid 5, tweede alinea, van verordening nr. 384/96 beroept op grond dat zijn afzonderlijke prijzen bij uitvoer voldoende onafhankelijk van de Staat worden vastgesteld, beoogt hij dus te verkrijgen dat de Raad en de Commissie erkennen dat hij zich, uit dit oogpunt, in een situatie bevindt die volledig verschilt van die van de andere in dat land gevestigde producenten-exporteurs. Op grond daarvan verzoekt hij om individueel te worden behandeld, daar waar de andere producenten-exporteurs in de praktijk als een enkele eenheid worden behandeld.

Aanvaarden dat de Raad en de Commissie op een producent-exporteur die zich in de in het vorige punt van het onderhavige arrest genoemde situatie bevindt, een op het niveau van het betrokken land vastgesteld en op basis van de gewogen gemiddelde dumpingmarge van de in de steekproef opgenomen producenten-exporteurs berekend antidumpingrecht kunnen toepassen zonder eerst te hebben beslist op het verzoek van een dergelijke producent-exporteur, zou er echter op neerkomen dat aan die instellingen wordt toegestaan deze producent-exporteur op dezelfde wijze te behandelen als die welke in die steekproef zijn opgenomen, ofschoon deze laatsten zich, a priori, in een andere situatie bevinden.

Bovendien zou een dergelijke behandeling niet kunnen worden gerechtvaardigd door het feit dat het onderzoek betrekking heeft op een groot aantal partijen, aangezien vóór het onderzoek van de op grond van artikel 9, lid 5, tweede alinea, van verordening nr. 384/96 ingediende verzoeken onmogelijk kan worden geweten of het aantal voor een individueel recht in aanmerking komende producenten-exporteurs zo groot is dat berekening van individuele dumpingmarges achterwege mag worden gelaten zoals in artikel 17, lid 3, van die verordening is bepaald. Deze uitlegging van artikel 9, lid 5, van verordening nr. 384/96 zou in strijd zijn met het beginsel van gelijke behandeling, dat bij de uitlegging van elke Uniehandeling in acht moet worden genomen (arrest Chatzi, C-149/10, EU:C:2010:534, punt 43).

Hieruit vloeit voort dat, gelet op het met artikel 9, lid 5, van verordening nr. 384/96 nagestreefde doel, de voorlopige conclusie waartoe het Hof in punt 127 van het onderhavige arrest is gekomen, dient te worden bevestigd.

Hieruit volgt dat het feit dat de Raad en de Commissie niet hebben beslist op de verzoeken tot individuele behandeling van de Chinese en Vietnamese producenten-exporteurs die niet in de overeenkomstig artikel 17 van verordening nr. 384/96 samengestelde steekproef waren opgenomen, een schending van artikel 9, lid 5, van deze verordening oplevert. Bijgevolg dient de definitieve verordening in die mate ongeldig te worden verklaard.

Allereerst wensen de verwijzende rechterlijke instanties met de derde vraag in zaak C-659/13 en, in wezen, met de eerste vraag en de tweede vraag, onder a), in zaak C-34/14 te vernemen of de definitieve verordening ongeldig is voor zover zij artikel 2, lid 7, onder c), van verordening nr. 384/96 schendt omdat de Raad en de Commissie niet binnen de in die bepaling gestelde termijn van drie maanden hebben beslist op de verzoeken tot behandeling als marktgerichte onderneming van de niet in de overeenkomstig artikel 17 van deze verordening samengestelde steekproef opgenomen Chinese en Vietnamese producenten-exporteurs.

Het onderzoek van de definitieve verordening leidt tot de vaststelling dat, ofschoon de Raad en de Commissie daadwerkelijk hebben beslist op de verzoeken tot behandeling als marktgerichte onderneming die bij hen waren ingediend door de Chinese en Vietnamese producenten-exporteurs die in die steekproef waren opgenomen, zij dit pas na het verstrijken van de in artikel 2, lid 7, onder c), van verordening nr. 384/96 gestelde termijn hebben gedaan.

In die omstandigheden dient te worden uitgemaakt of de niet-inachtneming van die termijn de ongeldigheid van de definitieve verordening tot gevolg heeft.

In dit verband volgt uit de tekst zelf van artikel 2, lid 7, onder c), van verordening nr. 384/96 dat binnen drie maanden na de opening van het onderzoek moet worden beslist of een producent die om behandeling als marktgerichte onderneming heeft verzocht, voldoet aan de criteria voor een dergelijke behandeling (zie, in die zin, arresten Brosmann Footwear (HK) e.a./Raad, C-249/10 P, EU:C:2012:53, punt 39, en Zhejiang Aokang Shoes/Raad, C-247/10 P, EU:C:2012:710, punt 31).

Uit de rechtspraak van het Hof volgt echter dat de niet-inachtneming van de in dit artikel gestelde termijn slechts tot nietigverklaring van de aan het einde van de procedure vastgestelde verordening kan leiden, indien die procedure als gevolg van deze onregelmatigheid tot een ander resultaat heeft kunnen leiden. Bovendien kan aan degene die zich op een dergelijke onregelmatigheid beroept, weliswaar niet worden opgelegd, te bewijzen dat zonder die onregelmatigheid de betrokken verordening voor hem gunstiger zou zijn geweest, maar moet die persoon wel concreet aantonen dat dit niet volledig kan worden uitgesloten (zie, in die zin, arresten Foshan Shunde Yongjian Housewares & Hardware/Raad, C-141/08 P, EU:C:2009:598, punten 81, 94 en 114, en Ningbo Yonghong Fasteners/Raad, C-601/12 P, EU:C:2014:115, punten 34, 40 en 42).

Uit deze rechtspraak, die mutatis mutandis kan worden toegepast op het onderzoek van de geldigheid van een dergelijke verordening, volgt dat, in beginsel, deze verordening, voor zover zij antidumpingrechten instelt op de invoer van bepaalde producten, ook niet ongeldig kan worden verklaard op de enkele grond dat de Raad en de Commissie niet binnen de in artikel 2, lid 7, onder c), van verordening nr. 384/96 gestelde termijn hebben beslist op de bij hen ingediende verzoeken tot behandeling als marktgerichte onderneming. De importeur die zich op deze onregelmatigheid beroept, moet nog concreet aantonen dat het niet volledig is uitgesloten dat de aan het einde van de procedure vastgestelde verordening zonder die onregelmatigheid voor hem gunstiger zou zijn geweest.

In het onderhavige geval blijkt uit de stukken echter niet dat de importeurs die zich op de niet-inachtneming van de in die bepaling gestelde termijn beroepen, ieder wat hem betreft, concreet aantonen dat het niet volledig is uitgesloten dat zonder die onregelmatigheid de definitieve verordening voor hen gunstiger zou zijn geweest.

Hieruit volgt dat het feit dat de Raad en de Commissie niet binnen de in artikel 2, lid 7, onder c), van verordening nr. 384/96 gestelde termijn van drie maanden hebben beslist op de verzoeken tot behandeling als marktgerichte onderneming van de in de overeenkomstig artikel 17 van deze verordening samengestelde steekproef opgenomen Chinese en Vietnamese producenten-exporteurs, de geldigheid van de definitieve verordening niet aantast.

Wat vervolgens de tweede vraag in zaak C-659/13 betreft, waarmee de verwijzende rechterlijke instantie in wezen wenst te vernemen of de definitieve verordening ongeldig voor zover zij artikel 2, lid 7, onder c), van verordening nr. 384/96 schendt omdat de Raad en de Commissie niet binnen de in die bepaling gestelde termijn van drie maanden hebben beslist op de verzoeken tot behandeling als marktgerichte onderneming van de niet in de overeenkomstig artikel 17 van deze verordening samengestelde steekproef opgenomen Chinese en Vietnamese producenten-exporteurs, dient erop te worden gewezen de dat in het vorige punt van het onderhavige arrest gekozen uitlegging geldt ongeacht of de betrokken producenten-exporteurs in de steekproef waren opgenomen.

Met haar eerste vraag en haar tweede vraag, onder a), in zaak C-34/14 wenst de verwijzende rechterlijke instantie in wezen te vernemen of de definitieve verordening ongeldig is omdat bij de vaststelling van de dumpingmarge die op de niet in de steekproef opgenomen Chinese en Vietnamese producenten-exporteurs is toegepast, artikel 9, lid 6, van verordening nr. 384/96 is geschonden.

Meer in het bijzonder blijkt uit de motivering van de verwijzingsbeslissing dat de verwijzende rechterlijke instantie in de eerste plaats wenst te vernemen, of de Raad en de Commissie een gewogen gemiddelde dumpingmarge mochten berekenen voor de Chinese en Vietnamese producenten-exporteurs die in die steekproef opgenomen, maar niet als marktgerichte onderneming waren behandeld, en vervolgens basis daarvan het op de producten van de niet in die steekproef opgenomen marktdeelnemers in te stellen recht mochten bepalen. Zij wenst in de tweede plaats te vernemen of de individuele dumpingmarge van de enige in de steekproef opgenomen producent-exporteur die behandeling als marktgerichte onderneming had verkregen, te weten Golden Step, bij die berekening correct in aanmerking is genomen.

In dit verband dient erop te worden gewezen dat artikel 9, lid 6, van verordening nr. 384/96 bepaalt dat, wanneer de Commissie haar onderzoek overeenkomstig artikel 17 van deze verordening heeft beperkt, het antidumpingrecht dat wordt toegepast op de invoer door exporteurs of producenten die zich overeenkomstig het bepaalde in dat artikel 17 kenbaar hebben gemaakt, maar niet bij het onderzoek waren betrokken, niet hoger mag zijn dan de gewogen gemiddelde dumpingmarge die voor de in de steekproef opgenomen partijen is vastgesteld. In deze bepaling staat ook dat individuele rechten moeten worden toegepast op de invoer door iedere exporteur of producent aan wie de in artikel 17 bedoelde individuele behandeling is toegekend.

Verder voorziet artikel 17, lid 3, van verordening nr. 384/96, waarnaar artikel 9, lid 6, van die verordening verwijst, zoals in punt 104 van het onderhavige arrest is opgemerkt, in de berekening van een individuele dumpingmarge voor iedere niet in de steekproef opgenomen exporteur of producent die daarom verzoekt, tenzij het aantal exporteurs of producenten zo groot is dat dit het goede verloop van het onderzoek in gevaar zou brengen.

In het onderhavige geval brengt het onderzoek van de definitieve verordening verschillende elementen aan het licht. Allereerst heeft de Commissie aan de niet in haar steekproef opgenomen Chinese en Vietnamese producenten-exporteurs laten weten dat het onderzoek zo omvangrijk was dat niet kon worden overwogen hun een individuele behandeling toe te kennen. Vervolgens is het op de producten van deze marktdeelnemers toegepaste antidumpingrecht vastgesteld op basis van de gewogen gemiddelde dumpingmarge voor de in de steefproef opgenomen producenten-exporteurs. Ten slotte is deze marge, die aanvankelijk was berekend op een tijdstip waarop Golden Step nog geen behandeling als marktgerichte onderneming had gekregen, aangepast om rekening te houden met de toekenning van die behandeling.

Hieruit volgt dat de definitieve verordening geen enkele grond oplevert om te oordelen dat bij de vaststelling van de dumpingmarge voor de niet in de steekproef opgenomen Chinese en Vietnamese producenten-exporteurs artikel 9, lid 6, van verordening nr. 384/96 is geschonden.

Met haar vierde vraag in zaak C-659/13 wenst de verwijzende rechterlijke instantie in wezen te vernemen of de definitieve verordening ongeldig is, omdat in strijd met artikel 3, leden 1, 5 en 6, artikel 4, lid 1, artikel 5, lid 4, en artikel 17 van verordening nr. 384/96 het aantal producenten in de Unie dat aan het onderzoek heeft meegewerkt, te klein was om de Commissie in staat te stellen de door de bedrijfstak van de Unie geleden schade, en dus het causale verband tussen de betrokken invoer en de door de bedrijfstak van de Unie geleden schade, correct te beoordelen.

In dit verband staat allereerst vast dat artikel 5 van verordening nr. 384/96, zoals uit het opschrift van dit artikel blijkt, alleen de ‘[i]nleiding van de procedure’ van het bij deze verordening gecreëerde antidumpingonderzoek regelt. In dat opzicht wordt in lid 4 van dat artikel met name bepaald dat een klacht slechts wordt geacht door de bedrijfstak van de Unie te zijn ingediend indien zij cumulatief voldoet aan twee voorwaarden inzake de mate waarin zij wordt gesteund. Enerzijds moet zij worden gesteund door producenten in de Unie wier gezamenlijke productie meer dan 50 % bedraagt van de totale productie van het deel van de bedrijfstak van de Unie dat zich voor of tegen de klacht heeft uitgesproken. Anderzijds moet zij worden gesteund door producenten in de Unie die ten minste 25 % van de totale productie van bedrijfstak van de Unie voor hun rekening nemen (arrest Philips Lighting Poland en Philips Lighting/Raad, C-511/13 P, EU:C:2015:553, punt 49).

Verordening nr. 384/96 bevat echter geen enkele bepaling betreffende de maatregelen die in de loop van het onderzoek dienen te worden genomen in geval van vermindering van de mate waarin de producenten de klacht steunen, zodat de Raad en Commissie dat onderzoek moeten kunnen voortzetten, ook ingeval de steun voor de klacht afneemt en zelfs ingeval die afname impliceert dat de steun, in termen van productie, beneden een van de twee in artikel 5, lid 4, van die verordening bepaalde drempels valt (zie, in die zin, arrest Philips Lighting Poland en Philips Lighting/Raad, C-511/13 P, EU:C:2015:553, punten 51-54).

In het onderhavige geval volstaat het feit dat het onderzoek, waarvan vaststaat dat het bij de opening ervan voldeed aan de voorschriften van artikel 5, lid 4, van verordening nr. 384/96, in een latere fase niet noodzakelijk meer kon rekenen op de steun van producenten in de Unie die ten minste 25 % van de totale productie van bedrijfstak van de Unie voor hun rekening namen, op zichzelf dus niet om te oordelen dat de definitieve verordening dat artikel schendt.

Verder volgt uit artikel 3, ‘Vaststelling van schade’, leden 1, 5 en 6, van verordening nr. 384/96 dat de Raad en de Commissie met inaanmerkingneming van alle relevante elementen van de zaak moeten weten aan te tonen dat de invoer die het voorwerp van het onderzoek is, aanmerkelijke schade toebrengt aan de ‘bedrijfstak [van de Unie]’. Dit begrip wordt in artikel 4, lid 1 van deze verordening omschreven als ‘alle producenten in de [Unie] van soortgelijke producten of diegenen van deze producenten wier gezamenlijke productie van de betrokken producten een groot deel van de totale […] productie [van de Unie] van deze producten als omschreven in artikel 5, lid 4, uitmaakt’ (zie, in die zin, arrest Philips Lighting Poland en Philips Lighting/Raad, C-511/13 P, EU:C:2015:553, punten 69 en 70).

Volgens artikel 17, leden 1 en 2, van die verordening mag de Commissie in de omvangrijke zaken het onderzoek beperken tot een redelijk aantal partijen, op voorwaarde dat zij met name gebruik maakt van steekproeven met een statistische waarde op basis van op het tijdstip van de selectie beschikbare gegevens.

In het onderhavige geval kan op grond van het enkele feit dat de Commissie het onderzoek dat tot de definitieve verordening heeft geleid, tot de door haar samengestelde steekproef heeft beperkt, op zichzelf en zonder elementen die de representativiteit van deze steekproef in twijfel kunnen trekken, niet worden geoordeeld dat de definitieve verordening niet voldoet aan de eisen van de artikelen 3, 4, lid 1, en 17 van verordening nr. 384/96.

Hieruit volgt dat de definitieve verordening geen enkele grond oplevert om te oordelen dat, in strijd met artikel 3, leden 1, 5 en 6, artikel 4, lid 1, artikel 5, lid 4, en artikel 17 van verordening nr. 384/96 het aantal producenten in de Unie dat aan het onderzoek heeft meegewerkt, te klein was om de Commissie in staat te stellen de door de bedrijfstak van de Unie geleden schade, en dus het causale verband tussen de betrokken invoer en de door de bedrijfstak van de Unie geleden schade, correct te beoordelen.

Met haar vijfde vraag in zaak C-659/13 wenst de verwijzende rechterlijke instantie in wezen te vernemen of de definitieve verordening ongeldig is omdat zij artikel 3, lid 2, van verordening nr. 384/96 en artikel 296 VWEU schendt daar uit een aantal in het onderzoeksdossier voorkomende bewijzen blijkt dat bij de beoordeling van de schade inhoudelijk onjuiste gegevens zijn gebruikt en de definitieve verordening niet aangeeft waarom die bewijzen niet in aanmerking zijn genomen.

In dit verband bepaalt artikel 3, lid 2, van verordening nr. 384/96 dat de vaststelling van schade die de bedrijfstak van de Unie kan hebben geleden, is gebaseerd op positief bewijsmateriaal en een objectief onderzoek van de omvang van de invoer met dumping en van de gevolgen daarvan voor de prijzen van soortgelijke producten in de Unie en van de gevolgen van deze invoer voor de bedrijfstak van Unie inhoudt.

In dit verband volgt uit de rechtspraak dat de ruime beoordelingsbevoegdheid waarover de Raad en de Commissie op het gebied van de gemeenschappelijke handelspolitiek en in het bijzonder inzake de handel beschermende maatregelen beschikken, hen niet ontheft van de verplichting om naar behoren rekening te houden met de door de partijen bij het onderzoek overgelegde bewijzen (zie, in die zin, arresten GLS, C-338/10, EU:C:2012:158, punten 30 en 32, en Raad/Zhejiang Xinan Chemical Industrial Group, C-337/09 P, EU:C:2012:471, punt 107).

In het kader van een beroep op grond van artikel 263 VWEU en in het kader van een op grond van artikel 267 VWEU ingediend verzoek om een prejudiciële beslissing over de geldigheid, moet de rechterlijke toetsing van de uitoefening van een dergelijke bevoegdheid echter beperkt blijven tot het onderzoek of de procedureregels in acht zijn genomen, of de feiten op grond waarvan de betwiste keuze is gemaakt, juist zijn vastgesteld, en of er geen sprake is van een kennelijk onjuiste beoordeling van deze feiten dan wel van misbruik van bevoegdheid (zie, in die zin, arrest Valimar, C-374/12, EU:C:2014:2231, punt 51 en aangehaalde rechtspraak).

In het onderhavige geval blijkt uit de argumenten waarnaar in de verwijzingsbeslissing wordt verwezen, dat Clark zich beroept op twee documenten volgens welke sommige producenten in de Unie waarop het onderzoek betrekking had, zich schuldig zouden hebben gemaakt aan frauduleuze praktijken die de betrouwbaarheid van de door de Commissie verzamelde economische gegevens over de tewerkstelling, de investeringen, de omzet of de verkoop van de bedrijfstak van de Unie kunnen aantasten.

In dit verband is het juist dat, zoals de verwijzende rechterlijke instantie heeft beklemtoond, in de definitieve verordening niet naar deze documenten wordt verwezen.

Zoals de advocaat-generaal in punt 104 van zijn conclusie heeft opgemerkt, kan op grond van deze twee documenten, waarin in wezen slechts melding wordt gemaakt van in de pers verschenen aantijgingen betreffende een klein aantal producenten in de Unie, gelet op alle andere elementen waarop de Raad zich in de overwegingen 144 tot en met 201 van de definitieve verordening heeft gebaseerd om tot de slotsom te komen dat er sprake is van schade voor de bedrijfstak van de Unie, niet worden geoordeeld dat deze slotsom op een kennelijke beoordelingsfout berust of dat de Raad in die verordening specifiek had moet aangeven waarom die documenten hem niet hebben overtuigd.

Bijgevolg kan niet worden geoordeeld dat de definitieve verordening artikel 3, lid 2, van verordening nr. 384/96 en artikel 296 VWEU schendt omdat uit een aantal in het onderzoeksdossier voorkomende bewijzen blijkt dat bij de beoordeling van de schade inhoudelijk onjuiste gegevens zijn gebruikt en die verordening niet aangeeft waarom die bewijzen niet in aanmerking zijn genomen.

Met haar zesde vraag in zaak C-659/13 wenst de verwijzende rechterlijke instantie te vernemen of de definitieve verordening ongeldig is voor zover zij artikel 3, lid 7, van verordening nr. 384/96 schendt omdat de Raad en de Commissie de gevolgen van de invoer met dumping niet correct hebben onderscheiden van de andere factoren die de bedrijfstak van de Unie schade toebrengen.

In dit verband bepaalt artikel 3, lid 7, van verordening nr. 384/96 met name dat de andere gekende factoren dan de invoer met dumping die de bedrijfstak van de Unie terzelfder tijd schade toebrengen, ook worden onderzocht, om te voorkomen dat de door deze andere factoren toegebrachte schade wordt toegeschreven aan die invoer met dumping.

In het kader daarvan zijn de Raad en de Commissie verplicht, te onderzoeken of de schade die zij in aanmerking willen nemen, wel degelijk door invoer met dumping is toegebracht, en alle schade die door andere factoren is toegebracht, met name schade die haar oorzaak vindt in de eigen gedragingen van de producenten in de Unie, buiten beschouwing te laten. Daartoe moeten deze instellingen nagaan of de gevolgen van deze andere factoren niet van dien aard waren dat zij het causale verband tussen, enerzijds, de betrokken invoer, en anderzijds, de door de bedrijfstak van de Unie geleden schade, hebben kunnen verbreken. Zij moeten ook nagaan of de schade die aan deze andere factoren kan worden toegeschreven, niet in aanmerking moet worden genomen bij de vaststelling van de schade. Indien de Raad en de Commissie echter vaststellen dat, in weerwil van dergelijke factoren, de door die invoer toegebrachte schade aanmerkelijk is, is het causaal verband tussen die invoer en door de bedrijfstak van de Unie geleden schade dus aangetoond (zie, in die zin, arresten Transnational Company ‘Kazchrome’ en ENRC Marketing/Raad, C-10/12 P, EU:C:2013:865, punten 23–25, en TMK Europe, C-143/14, EU:C:2015:236, punten 35–37).

Verder staat het aan de personen die zich op de onrechtmatigheid van een antidumpingverordening beroepen, argumenten en bewijzen aan te dragen die aannemelijk kunnen maken dat de andere factoren dan die welke betrekking hebben op de invoer, zo belangrijk waren dat zij twijfel doen rijzen aan het bestaan van een causaal verband tussen de door de bedrijfstak van de Unie geleden schade en de invoer met dumping (arresten Transnational Company ‘Kazchrome’ en ENRC Marketing/Raad, C-10/12 P, EU:C:2013:865, punt 28, en TMK Europe, C-143/14, EU:C:2015:236, punt 42).

In het onderhavige geval hebben de Raad en de Commissie de gevolgen van andere factoren die schade kunnen toebrengen aan de bedrijfstak van de Unie, beoordeeld in de overwegingen 222 tot en met 240 van de definitieve verordening. In het kader daarvan hebben zij met name de invloed van de exportprestaties van de bedrijfstak van de Unie, de invloed van de invoer uit derde landen en de invloed van de afschaffing van de contingenten op de invoer uit China beoordeeld, alvorens tot de slotsom te komen dat de weerslag van deze factoren niets afdeed aan de aanmerkelijke schade die deze bedrijfstak als gevolg van de invoer met dumping had geleden.

Uit de verwijzingsbeslissing en de argumenten waarnaar daarin wordt verwezen, blijkt echter dat Clark zich ertoe beperkt, enerzijds, een alternatieve beoordeling van deze verschillende factoren voor te stellen, en anderzijds, zonder nadere precisering bepaalde methodologische keuzen van de Raad en de Commissie ter discussie te stellen. Zij voert echter geen enkel argument aan op grond waarvan kan geoordeeld dat de definitieve verordening op een kennelijke beoordelingsfout berust.

Bijgevolg kan niet worden geoordeeld dat de definitieve verordening artikel 3, lid 7, van verordening nr. 384/96 schendt omdat de Raad en de Commissie de gevolgen van de invoer met dumping niet correct hebben onderscheiden van de andere factoren die de bedrijfstak van de Unie schade toebrengen.

Uit al het voorgaande volgt dat de eerste tot en met de zesde vraag in zaak C-659/13 en de eerste en de tweede vraag, onder a), in zaak C-34/14 dienen te worden geantwoord als volgt:

Met haar zevende vraag in zaak C-659/13 wenst de verwijzende rechterlijke instantie in wezen te vernemen of, in een situatie als aan de orde in de hoofdgedingen, de rechterlijke instanties van de lidstaten zich kunnen baseren op arresten waarin de Unierechter een verordening houdende instelling van antidumpingrechten nietig heeft verklaard voor zover deze betrekking had op bepaalde daarin bedoelde producenten-exporteurs, om te oordelen dat de rechten ingesteld op de producten van andere in die verordening bedoelde producenten-exporteurs die zich in dezelfde situatie bevinden als de producenten-exporteurs ten aanzien van wie die verordening nietig is verklaard, niet wettelijke verschuldigd zijn in de zin van artikel 236, lid 1, van het douanewetboek

In dit verband volgt uit artikel 263, vierde alinea, VWEU dat iedere natuurlijke of rechtspersoon onder de in de eerste en de tweede alinea van dit artikel vastgestelde voorwaarden beroep kan instellen tegen handelingen die tot hem gericht zijn of die hem rechtstreeks en individueel raken. Verder bepaalt artikel 264, eerste alinea, VWEU dat indien het beroep gegrond is, de betwiste handeling door de Unierechter nietig wordt verklaard.

In dit verband moet allereerst worden beklemtoond dat wanneer een persoon de Unierechter om nietigverklaring van een handeling verzoekt, deze laatste slechts uitspraak dient te doen over de bepalingen van de handeling die op deze persoon betrekking hebben. De bepalingen betreffende andere personen, waartegen niet wordt opgekomen, behoren daarentegen niet tot het voorwerp van het door de Unierechter te beslechten geschil (arresten Commissie/AssiDomän Kraft Products e.a., C-310/97 P, EU:C:1999:407, punt 53, en Nachi Europe, C-239/99, EU:C:2001:101, punt 25).

Verder mag de nietigverklaring die de Unierechter in voorkomend geval in het kader van een dergelijk beroep uitspreekt, niet verder gaan dan hetgeen door de verzoeker is gevorderd (arresten Commissie/AssiDomän Kraft Products e.a., C-310/97 P, EU:C:1999:407, punt 52, en Nachi Europe, C-239/99, EU:C:2001:101, punt 24).

Ten slotte hebben nietigverklaringsarresten van de Unierechter weliswaar zowel wat het dictum als wat de ter ondersteuning daarvan noodzakelijke overwegingen betreft, absoluut gezag, doch dit betekent niet dat een niet aan de controle van deze rechter onderworpen handeling die dezelfde onrechtmatigheid vertoont, nietig is (arresten Commissie/AssiDomän Kraft Products e.a., C-310/97 P, EU:C:1999:407, punt 54, en Nachi Europe, C-239/99, EU:C:2001:101, punt 26).

Ingeval de Unierechter in het kader van een beroep tot nietigverklaring ingesteld door een persoon die rechtstreeks en individueel wordt geraakt door een handeling van algemene strekking zoals een verordening houdende instelling van antidumpingrechten, een dergelijke handeling nietig verklaart voor zover zij betrekking heeft op deze persoon, tast een dergelijke gedeeltelijke nietigverklaring dan ook niet de rechtmatigheid aan van de andere bepalingen van die handeling, met name de bepalingen houdende instelling van antidumpingrechten op andere producten dan die welke door die persoon zijn vervaardigd, uitgevoerd of ingevoerd (zie, in die zin, arrest Nachi Europe, C-239/99, EU:C:2001:101, punten 10, 24 en 27).

Integendeel, wanneer dergelijke bepalingen niet binnen de in artikel 263 VWEU gestelde termijn zijn bestreden door personen die bekwaam zijn om de nietigverklaring ervan te vorderen, zijn definitief ten aanzien van die personen (arrest Nachi Europe, C-239/99, EU:C:2001:101, punt 29 en aangehaalde rechtspraak). Zolang deze bepalingen niet zijn ingetrokken of niet ongeldig zijn verklaard ten gevolge van een prejudiciële verwijzing of een exceptie van onwettigheid, worden zij overigens vermoed rechtsgeldig te zijn, wat inhoudt dat zij ten volle rechtsgevolgen sorteren voor alle andere personen (zie, in die zin, arrest CIVAD, C-533/10, EU:C:2012:347, punt 39 en aangehaalde rechtspraak).

In deze omstandigheden dient op de zevende vraag in zaak C-659/13 te worden geantwoord dat, in een situatie als aan de orde in de hoofdgedingen, de rechterlijke instanties van de lidstaten zich niet kunnen baseren op arresten waarin de Unierechter een verordening houdende instelling van antidumpingrechten nietig heeft verklaard voor deze zover betrekking had op bepaalde in die verordening bedoelde producenten-exporteurs, om te oordelen dat de rechten ingesteld op de producten van andere in die verordening bedoelde producenten-exporteurs die zich in dezelfde situatie bevinden als de producenten-exporteurs ten aanzien van wie die verordening nietig is verklaard, niet wettelijk verschuldigd zijn in de zin van artikel 236, lid 1,van het douanewetboek. Zolang een dergelijke verordening niet is ingetrokken door de instelling die ze heeft vastgesteld, niet nietig is verklaard door de Unierechter of niet ongeldig is verklaard door het Hof voor zover zij rechten instelt op de producten van die andere producenten-exporteurs, blijven die rechten wettelijk verschuldigd in de zin van die bepaling.

Met haar tweede vraag, onder b), in zaak C-34/14 wenst de verwijzende rechterlijke instantie in wezen te vernemen of artikel 236, lid 2, van het douanewetboek aldus moet worden uitgelegd dat de omstandigheid dat een verordening houdende instelling van antidumpingrechten door de Unierechter geheel of ten dele ongeldig wordt verklaard, toeval of overmacht in de zin van deze bepaling vormt.

Allereerst volgt uit de tekst en de opzet van artikel 236 van het douanewetboek dat, ofschoon volgens lid 1 van dit artikel antidumpingrechten die op het tijdstip van betaling ervan niet wettelijk verschuldigd waren, in beginsel door de douaneautoriteiten moeten worden terugbetaald, dergelijke terugbetaling echter slechts kan gebeuren indien is voldaan aan de voorwaarden daarvoor, waaronder de in lid 2 van dit artikel gestelde voorwaarde (arresten Ikea Wholesale, C-351/04, EU:C:2007:547, punt 67; Trubowest Handel en Makarov/Raad en Commissie, C-419/08 P, EU:C:2010:147, punt 25, en CIVAD, C-533/10, EU:C:2012:347, punt 20).

Hieruit volgt in het bijzonder dat de marktdeelnemer die deze rechten heeft betaald, in beginsel slechts aanspraak kan maken op terugbetaling daarvan indien en voor zover de in artikel 236, lid 2, eerste alinea, van het douanewetboek daartoe gestelde termijn niet is verstreken (zie, in die zin, arrest CIVAD, C-533/10, EU:C:2012:347, punt 21).

Artikel 236, lid 2, tweede alinea, van het douanewetboek bepaalt echter uitdrukkelijk dat deze termijn wordt verlengd indien de verzoeker het bewijs levert dat hij ten gevolge van toeval of overmacht die termijn niet heeft kunnen eerbiedigen. Hieruit volgt dat iedereen die een dergelijke verlenging wil verkrijgen, daartoe op zijn minst toeval of overmacht moet aantonen.

Verder blijkt uit artikel 236 van het douanewetboek, uitgelegd in de context ervan, dat de door de marktdeelnemers betaalde antidumpingrechten slechts onder bepaalde voorwaarden en in specifiek omschreven gevallen worden terugbetaald, zodat een dergelijke terugbetaling een uitzondering vormt op de normale regeling inzake in- en uitvoer waarin het douanewetboek voorziet, en de betrokken bepalingen dus strikt moeten worden uitgelegd (arresten Nederland/Commissie, C-156/00, EU:C:2003:149, punt 91, en CIVAD, C-533/10, EU:C:2012:347, punt 24).

Bijgevolg moeten de begrippen toeval en overmacht in artikel 236, lid 2, tweede alinea, van het douanewetboek, op grond waarvan verlenging kan worden toegekend van de termijn van drie jaren waarbinnen een marktdeelnemer aanspraak kan maken op terugbetaling van antidumpingrechten, welke termijn ingaat op de datum waarop die rechten hem zijn meegedeeld, strikt worden uitgelegd (zie, in die zin, arrest CIVAD, C-533/10, EU:C:2012:347, punt 25).

In de context van deze regeling wordt elk van deze twee begrippen met name gekenmerkt door een objectief element dat betrekking heeft op het feit dat zij abnormale omstandigheden buiten toedoen van de persoon die zich erop beroept, impliceren (zie, in die zin, arrest CIVAD, C-533/10, EU:C:2012:347, punten 27 en 28 en aangehaalde rechtspraak).

Noch het feit dat een van de twee litigieuze verordeningen door Hof ten dele nietig is verklaard voor zover zij betrekking had op andere personen van Puma, namelijk in de arresten Brosmann Footwear (HK) e.a./Raad (C-249/10 P, EU:C:2012:53) en Zhejiang Aokang Shoes/Raad (C-247/10 P, EU:C:2012:710), noch het feit dat een van deze handelingen in antwoord op de in het kader van de onderhavige zaken aan het Hof gestelde vragen geheel of ten dele ongeldig kan worden verklaard, kan echter worden beschouwd als een abnormale of buiten toedoen van de betrokkene ingetreden omstandigheid in de zin die wordt vereist om toeval of overmacht aan te tonen (zie, in die zin, arrest CIVAD, C-533/10, EU:C:2012:347, punt 30).

In die omstandigheden dient op de tweede vraag, onder b), in zaak C-34/14 te worden geantwoord dat artikel 236, lid 2, van het douanewetboek aldus moet worden uitgelegd dat de omstandigheid dat een verordening houdende instelling van antidumpingrechten door de Unierechter geheel of ten dele ongeldig wordt verklaard, geen toeval of overmacht in de zin van deze bepaling vormt.