Rb. Amsterdam, 15-11-2012, nr. 527760 / KG ZA 12-1396 SR/TF

Ter terechtzitting van 1 november 2012 heeft Flos gesteld en gevorderd overeenkomstig de in fotokopie aan dit vonnis gehechte dagvaarding. Schut heeft verweer gevoerd met conclusie tot weigering van de gevraagde voorzieningen. Beide partijen hebben producties en pleitnota’s in het geding gebracht. Na verder debat hebben partijen verzocht vonnis te wijzen.

Ter zitting waren aanwezig:

aan de zijde van Flos: mrs. Nefkens en Koning.

aan de zijde van [gedaagde]: [A], echtgenoot van [gedaagde] en tevens werkzaam in haar bedrijf Superstoel, met mr. Vink.

Flos is een Italiaans fabrikant gespecialiseerd in de ontwikkeling en productie van moderne design verlichting van zeer hoge kwaliteit. Flos laat haar verlichting ontwerpen door bekende ontwerpers. Zij verkoopt haar verlichting wereldwijd. Onderdeel van haar collectie is de hierna afgebeelde lamp ARCO ontworpen door de gebroeders [B] en [C].

In een vertaling van enkele onderdelen van de overeenkomst in de Italiaanse taal van 20 september 1977 tussen [B], de erfgenaam van [C] en Flos staat voor zover van belang het volgende:

(…) Komen overeen:

[gedaagde] voert een eenmanszaak genaamd Superstoel. Superstoel verkoopt en levert meubels. Superstoel gebruikt onder meer de websites www.superstoel.nl, www.Marktplaats.nl en www.Intramarkt.nl om haar producten aan te bieden en te verkopen. Superstoel heeft ook een showroom in Baarn.

Eind juni 2012 heeft Flos geconstateerd dat Superstoel op haar website de hieronder afgebeelde lamp heeft aangeboden. In de advertentie wordt voor zover van belang de volgende tekst gebezigd:

Booglamp replica zwart marmer blok

€ 199,00 (…)

De enige echte design booglamp. Een design klassieker voor een messcherpe prijs. Deze booglamp met massief marmeren voet (ruim 65kg) past in ieder interieur.

Nu ook met houten blok uniek in Europa.

Laatste hit uit Milaan.

De lamp is uitgevoerd met een vloerdimmer.

Hierdoor geeft de booglamp een prachtig lichteffect in uw woonkamer! Een mooiere booglamp voor een betere prijs, zult u niet vinden.”

Op andere digitale marktplaatsen wordt deze lamp van Superstoel ook aangeboden voor ander prijzen (zie productie 6 aan de zijde van Flos).

Bij aangetekende brief van 13 augustus 2012 heeft de advocaat van Flos aan [gedaagde] meegedeeld dat Superstoel door het aanbieden van de onder 2.4 vermelde lamp inbreuk maakt op haar auteursrechten met betrekking tot de onder 2.1 vermelde lamp ARCO en tevens jegens haar onrechtmatig handelt. Flos heeft in de brief aan [gedaagde] voorgesteld de zaak buiten rechte op te lossen, maar heeft daaraan vervolgens drie voorwaarden verbonden. De eerste voorwaarde is dat [gedaagde] uiterlijk 16 augustus 2012 de bij de brief gevoegde onthoudingsverklaring ondertekend aan Flos heeft geretourneerd. De tweede voorwaarde is dat teneinde Flos in staat te stellen de omvang van de door haar geleden schade vast te (doen) stellen uiterlijk 21 augustus 2012 schriftelijk en onder overlegging van kopieën van facturen, bankafschriften en/of andere bescheiden [gedaagde] opgave doet van onder meer de huidige voorraad van ongeoorloofde verveelvoudigingen en verkochte lampen. Als derde voorwaarde is gesteld dat [gedaagde] haar huidige voorraad lampen aan Flos afstaat. In de brief staat met betrekking tot de kosten voor zover van belang nog het volgende:

Vergoeding kosten

Flos heeft kosten moeten maken om haar rechten te handhaven en uw onrechtmatig handelen te doen staken. Dit is aan u tot te rekenen. Flos heeft recht op vergoeding van deze kosten op grond van artikel 1019h wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Ook heeft zij recht op vergoeding van haar kosten in een eventueel tegen u aanhangig te maken procedure. Het standaard indicatietarief in intellectuele eigendomszaken dat de Rechtbank hanteert is € 6.000,=. Wanneer de omstandigheden er naar zijn, kan dit bedrag ook hoger worden. De mate van verwijtbaarheid van de inbreuk en de kapitaalkracht van de inbreukmaker zijn voor de hoogte van het toe te wijzen bedrag niet van belang. U kunt hier nadere informatie over vinden op www.rechtspraak.nl. Aangezien Flos het recht heeft op vergoeding van haar kosten, maakt zij daar ook jegens u aanspraak op.

Tot op heden zijn de door Flos gemaakt advocaatkosten in dit dossier € 1.250,- exclusief BTW. Voor dit bedrag heeft ondergetekende onderzoek gedaan naar de inbreuk, advies verstrekt aan Flos, overleg met Flos gevoerd, deze sommatiebrief en de onthoudingsverklaring opgesteld en aangetekend verstuurd. (…)

Tot slot

Flos staat niet open voor onderhandeling over de inhoud van deze sommatiebrief. Indien u daar niet binnen de gestelde termijnen aan voldoet, zullen zonder verdere waarschuwing nadere (rechts)maatregelen tegen u getroffen worden. (…)

In een e-mail van 26 oktober 2012 van [D] van HZL Accountancy aan de advocaat van [gedaagde] staat voor zover van belang het volgende:

(…) Uit de boekhouding blijkt dat er geen lampen van het merk Flos zijn ingekocht op zakelijk niveau. Er zijn 2 lampen privé via marktplaats gekocht en deze zijn ook weer via marktplaats verkocht maar dan onder de handelsnaam. Verder zijn er geen lampen meer verkocht van het merk Flos en op voorraad is hiervan ook niks aanwezig.

Totale omzet bedraagt € 60.572,-

95,34% van de omzet bestaat uit banken/stoelen

1,31% van de omzet bestaat uit tafel/bijzettafels en reparaties

0,73% van de omzet bestaat uit bezorgkosten,

2,62% van de omzet bestaat uit lampen, eigen creatie of andere merk, niet het merk Flos

(…)”

Flos vordert:

Flos stelt hiertoe het volgende.

De lamp ARCO is een werk in de zin van artikel 10, eerste lid sub 11 van de Auteurswet en geniet derhalve auteursrechtelijke bescherming. Het werk heeft een eigen en oorspronkelijk karakter en draagt het persoonlijk stempel van de makers. Het werk is oorspronkelijk in die zin dat het gaat om een eigen intellectuele schepping van de auteurs. Het door de gebroeders Castiglioni ontworpen werk geniet een grote internationale bekendheid, als gevolg waarvan de beschermingsomvang van het auteursrecht zeer ruim is. De lamp ARCO is een echte designklassieker. De auteursrechthebbende van de lamp ARCO is Flos. Het auteursrecht is bij overeenkomst van 1977 door de gebroeders [B en C] overgedragen aan Flos.

De lamp die [gedaagde] al dan niet via Superstoel heeft aangeboden en nog steeds aanbiedt, is een ongeoorloofde verveelvoudiging van de lamp ARCO van Flos. In de vormgeving van deze ongeoorloofde verveelvoudiging zijn alle auteursrechtelijk beschermde trekken overgenomen, waardoor er sprake is van een overeenstemmende totaalindruk. Deze auteursrechtelijk kenmerken zijn met name, maar niet uitsluitend, de in het oog springende marmeren staander, de kenmerkende ronde vorm van de kap, de stalen boog en de gebruikte materialen. Deze elementen en de onderlinge verhouding van al deze elementen komt op herkenbare wijze (nagenoeg identiek) terug in de door [gedaagde] aangeboden lamp. De door [gedaagde] aangeboden lamp kan dan ook niet als een zelfstandig werk worden aangemerkt.

Door het - zonder toestemming van Flos - (doen) openbaarmaken en (doen) verveelvoudigen van lampen die (nagenoeg) identiek zijn, dan wel in overwegende mate gelijk zijn aan de lamp ARCO maakt [gedaagde] inbreuk op de auteursrechten in de zin van de artikelen 12 en 13 van de Auteurswet. Het is aan [gedaagde] om te bewijzen dat er geen sprake is van ontlening.

Het aanbieden en verkopen van de lamp door [gedaagde] is eveneens onrechtmatig jegens Flos nu deze lamp een slaafse nabootsing van de lamp ARCO is. De lamp ARCO heeft een eigen gezicht op de markt en is derhalve onderscheidend. Door de lamp van Superstoel wordt er verwarring gecreëerd bij het publiek. Superstoel heeft niet alles gedaan wat redelijkerwijs mogelijk en nodig is om te voorkomen dat (gevaar voor) verwarring ontstaat of vergroot wordt, terwijl de grote gelijkenis tussen de lampen voor de deugdelijkheid en bruikbaarheid van de lamp van Superstoel volstrekt onnodig is. Hierdoor wordt door [gedaagde] op onrechtmatige en parasiterende wijze aangehaakt bij en geprofiteerd van het succes en de exclusiviteit van de lamp ARCO van Flos. Flos heeft materiële schade geleden in verband met gederfde winst en kosten die zij heeft moeten maken. Aannemelijk is dat een deel van het publiek dat normaal gesproken voor de lamp ARCO zou kiezen nu voor de ongeoorloofde verveelvoudiging van Superstoel heeft gekozen. Daarnaast stelt zij dat zij immateriële schade heeft geleden, bestaande uit de waardevermindering van het auteursrecht op de lamp ARCO, afbreuk op de exclusiviteit van de lamp ARCO en de reputatie van Flos. Op grond van artikel 27a van de Auteurswet heeft Flos de mogelijkheid te kiezen voor schadevergoeding en/of winstafdracht. Zij moet daarvoor een verifieerbare opgave van het aantal ingekocht en verkochte lampen ontvangen. Verder wil Flos voorkomen dat er verdere schade wordt voorkomen. De in het bezit van [gedaagde] zijnde lampen dienen dan ook te worden onttrokken aan het verkeer ex artikel 28, eerste lid van de Auteurswet.

Nu [gedaagde] geen gehoor geeft aan de redelijke eisen van Flos, het onrechtmatige karakter van haar handelingen niet erkent en het inbreukmakend handelen voortduurt, heeft Flos een spoedeisend belang bij haar vorderingen.

[gedaagde] voert - kort samengevat - het volgende verweer.

Flos heeft niet aannemelijk gemaakt dat de lamp ARCO zich onderscheidt van andere lampen. Er zijn veel voorbeelden van andere lampen die gelijke trekken hebben. Het persoonlijk stempel van de maker komt derhalve niet tot uiting. Er is geen sprake van auteursrechtelijke bescherming. Verder is ook niet komen vast te staan dat Flos het vermeende auteursrecht van de gebroeders [B en C] heeft verkregen. De overgelegde overeenkomst is slechts op enkele delen vertaald en niet is gebleken dat dit door een beëdigd vertaler is gedaan. Ook is niet te controleren welke voorwaarden en beperkingen op het vermeende auteursrecht partijen nog zijn overeengekomen. Zoals Flos reeds zelf heeft gesteld in haar dagvaarding wijkt de kwaliteit van de door [gedaagde] aangeboden lamp en de gebruikte materialen ernstig af van de lamp ARCO. De lampen lijken wellicht op elkaar, maar zijn dat niet. Gesteld noch gebleken is dat de afmetingen van de lampen identiek zijn.

[gedaagde] drijft een recentelijk gestarte, bescheiden onderneming. Flos overvalt haar met dit kort geding. Zij heeft van 1 januari 2012 tot nu toe slechts een bruto omzet van circa € 60.000,00. Zij handelt voor circa 95% in stoelen. De accountant heeft verklaard dat er slechts twee lampen zijn ingekocht en verkocht via Marktplaats. in totaal was er een nettowinst van slechts € 168,00. Verder heeft zij geen lampen meer in voorraad en zal zij de betreffende lampen ook niet meer verkopen. Onder deze omstandigheden kan niet worden gezegd dat [gedaagde] op parasiterende wijze heeft aangehaakt en geprofiteerd van het succes van Flos. Flos heeft ook geen spoedeisend belang meer bij haar vordering. Tot slot verzet de redelijkheid zich, gelet op de geringe omvang en de eenvoud van de zaak, tegen volledige toewijzing van de gevorderde kostenveroordeling.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

Omdat in dit geval sprake is van een procedure waarin een voorlopige voorziening wordt gevorderd, zal de voorzieningenrechter artikel 127a lid 1 en lid 2 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) - waarin is bepaald dat aan het niet tijdig betalen van het griffierecht consequenties worden verbonden - buiten beschouwing laten. Toepassing van deze bepaling zou immers, gelet op het belang van één of beide partijen bij de toegang tot de rechter, leiden tot een onbillijkheid van overwegende aard.

Omdat Superstoel de ARCO lamp online en dus in heel Nederland te koop aanbiedt, is de voorzieningenrechter van deze rechtbank bevoegd van het geschil kennis te nemen.

Voor toewijzing van de vorderingen van Flos dient voorshands aannemelijk te zijn dat de in een bodemprocedure zal worden geoordeeld dat er sprake is van een inbreuk op een auteursrecht van Flos door [gedaagde]. Desgevraagd heeft Flos ter zitting gesteld dat zij primair een beroep doet op een schending van het auteursrecht en subsidiair [gedaagde] vanwege het aanbieden en verkopen van haar lamp beticht van onrechtmatig handelen op grond van slaafse nabootsing. Eerst zal derhalve het beroep op auteursrecht worden beoordeeld.

[gedaagde] heeft allereerst betwist dat de lamp ARCO waarvan door Flos de bescherming wordt ingeroepen voldoet aan de daarvoor noodzakelijke in de Auteurswet gestelde eisen. Het gaat hier om de vraag of op de lamp ARCO auteursrecht rust. De karakteristieke kenmerken van de lamp ARCO zijn onder meer:

[gedaagde] betwist voorts dat Flos auteursrechthebbende van de lamp ARCO is. Dat het auteursrecht bij overeenkomst van 1977 door de gebroeders Castiglioni is overgedragen aan Flos kan zij uit de door Flos overgelegde stukken niet afleiden, aldus [gedaagde]. Uit de letterlijk tekst van de door Flos overgelegde vertaling volgt dat het auteursrecht aan haar is overdragen. [gedaagde] stelt nu dat niet blijkt dat dit onderdeel door een beëdigd vertaler is vertaald. Deze eis wordt echter ook niet gesteld. Indien [gedaagde] wil betogen dat zij twijfels heeft over de wijze waarop een en ander is vertaald dan had zij daartoe een voorbeeld moeten noemen, zodat er op z’n minst een aanwijzing zou zijn geweest dat de tekst niet goed is vertaald. Ook haar verweer dat er wellicht voorwaarden en beperkingen aan het auteursrecht zijn gesteld, heeft zij niet nader onderbouwd met een voorbeeld. Vooralsnog wordt dan ook van de juistheid van de verklaring en de overdracht van het auteursrecht overgegaan, alsmede dat de auteursrechthebbende van de lamp ARCO Flos is.

De vraag die vervolgens dient te worden beantwoord is of de lamp die [gedaagde]

via Superstoel te koop aanbiedt via websites als een inbreuk op het auteursrecht op de lamp ARCO kan worden aangemerkt. Ook hier geldt dat naar de totaalindrukken van de beide lampen moet worden gekeken. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter maakt de lamp van [gedaagde] dezelfde totaalindruk als de lamp ARCO. Dat het gebruikte materiaal verschilt, doet hier niet aan af. Ook niet of de afmetingen verschillen. Uit de afbeeldingen van de lamp ARCO en de door Superstoel aangeboden lamp blijkt dat deze lampen nagenoeg identiek zijn. De lamp van Superstoel, danwel [gedaagde] wordt bovendien zelfs aangeboden als replica en booglamp Arco.

Vaststaat dat [gedaagde] - al dan niet via Superstoel - de betreffende lamp op diverse websites heeft aangeboden en in ieder geval twee exemplaren via Marktplaats heeft verkocht (zie de e-mail van 26 oktober 2012 bij de feiten onder 2.6). [gedaagde] heeft aangevoerd dat zij de lampen heeft ingekocht, maar thans geen voorraad meer voorhanden heeft. Zij heeft te kennen gegeven dat zij na het schrijven van de advocaten van Flos van 13 augustus 2012 geen gelijkende lampen meer heeft ingekocht en dat zij dat in de toekomst ook niet meer zal doen. [gedaagde] heeft echter geen onthoudingsverklaring ondertekend en vooralsnog is onduidelijk hoe lang de lampen nog via websites te koop zijn aangeboden. Flos heeft vlak voor de zitting nog geconstateerd dat de door [gedaagde] aangeboden lamp nog is vermeld in een catalogus, die is te raadplegen via de website van Superstoel. Ter zitting heeft

[A] verklaard dat hij en [gedaagde] dit over het hoofd hebben gezien en dat hij er voor zorg zal dragen dat de lamp uit de catalogus wordt verwijderd en van de website wordt verwijderd. Verder is aan de zijde van [gedaagde] nog verklaard dat de lamp ook nog als decoratie is gebruikt.

Al met al kan voorshands worden aangenomen dat [gedaagde] inbreuk heeft gemaakt op het auteursrecht van Flos met betrekking tot de lamp ARCO. Dit brengt met zich mee dat de vordering van Flos om iedere verdere inbreuk op haar auteursrecht te staken en gestaakt te houden toewijsbaar is als na te melden. Nu de primair gestelde inbreuk op het auteursrecht slaagt, behoeft het subsidiair gestelde onrechtmatig handelen in verband met slaafse nabootsing geen verdere bespreking meer.

Flos stelt dat zij materiële schade heeft geleden in verband met gederfde winst en kosten die zij heeft moeten maken. Aannemelijk is volgens Flos dat een deel van het publiek dat normaal gesproken voor de lamp ARCO zou kiezen nu voor de ongeoorloofde verveelvoudiging van Superstoel heeft gekozen. Daarnaast stelt zij dat zij immateriële schade heeft geleden, bestaande uit de waardevermindering van het auteursrecht op de lamp ARCO, afbreuk op de exclusiviteit van de lamp ARCO en de reputatie van Flos. Op grond van artikel 27a van de Auteurswet kan Flos schadevergoeding en/of winstafdracht vorderen. Zij heeft daarvoor een gespecificeerde opgave nodig van het aantal lampen dat is ingekocht en verkocht met bijbehorende prijzen en gemaakte winsten.

In een e-mail van 26 oktober 2012 van D. de Lima van HZL Accountancy aan de advocaat van [gedaagde], weergegeven bij de feiten onder 2.6, is getracht van belang zijnde informatie voor Flos te verstrekken. Deze e-mail kan vooralsnog echter niet als een afdoende verklaring worden beschouwd. In de eerste plaats is onduidelijk welke functie [D] bekleedt binnen HZL Accountancy B.V. Verder wordt ook in deze e-mail steeds gesproken over lampen van het merk Flos. Kennelijk is de opdracht geweest om in de administratie op zoek te gaan naar lampen van het merk Flos. Het gaat echter niet om lampen van het merk Flos, maar lampen die een inbreuk maken op het auteursrecht van Flos met betrekking tot de lamp ARCO. Gezien het voorgaande heeft Flos er nog belang bij dat de onder

Het onder C gevorderde terughalen van de lampen zal worden afgewezen. Er zijn geen aanwijzingen dat de inbreukmakende lampen bij afnemers, niet zijnde particulieren, zijn terechtgekomen. Ook de onder D en E gevorderde afgifte van de voorraad lampen en promotiemateriaal zal worden afgewezen. Hoewel de onder 4.9 genoemde e-mail niet afdoende is voor Flos, wordt er vooralsnog vanuit gegaan, ook nu dat namens [gedaagde] uitdrukkelijk is bevestigd, dat een dergelijke voorraad niet (meer) aanwezig is. Ook de onder F gevorderde winstafdracht zal worden afgewezen. Flos heeft daarbij op dit moment geen spoedeisend belang. Een en ander zal in een nadere procedure, nadat alle gegevens beschikbaar, zijn nader aan de orde kunnen komen.

De gevorderde dwangsommen zullen worden beperkt als volgt.

Flos heeft veroordeling van [gedaagde] gevorderd in de volledige (proces) kosten, op grond van artikel 1019h Rv en deze gesteld op een bedrag van € 6.307,07 tot

[gedaagde] zal in de navolgende proceskosten aan de zijde van Flos worden veroordeeld: