Rb. Breda, 14-04-2008, nr. AWB 06/5452

De inspecteur heeft aan belanghebbende over het tijdvak 1 januari 2003 tot en met 31 december 2003 een naheffingsaanslag omzetbelasting opgelegd van € 258.623 en daarbij bij beschikking heffingsrente vastgesteld tot een bedrag van € 21.911.

De inspecteur heeft bij in één geschrift vervatte uitspraken op bezwaar van 30 september 2006 de naheffingsaanslag verminderd tot een bedrag aan omzetbelasting van € 231.867 en de heffingsrente tot € 19.644.

Belanghebbende heeft daartegen bij brief van 8 november 2006, ontvangen bij de rechtbank op 9 november 2006, beroep ingesteld, waarbij door de griffier van haar een griffierecht is geheven van € 141.

De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

Partijen hebben vóór de zitting nadere stukken ingediend. Deze stukken zijn telkens in afschrift verstrekt aan de wederpartij.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 12 februari 2008 te Breda. Aldaar zijn gezamenlijk behandeld de zaken die bij de rechtbank zijn geregistreerd onder de procedurenummers 06/5453, 06/5451, 06/5450 en 06/5452. Verschenen en gehoord zijn, namens belanghebbende de gemachtigden, alsmede de inspecteur.

Partijen hebben ter zitting ieder een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan de rechtbank en aan elkaar. De rechtbank rekent de pleitnota’s tot de gedingstukken.

Van het verder ter zitting verhandelde is een proces-verbaal opgemaakt, waarvan een afschrift aan deze uitspraak is gehecht.

Tussen partijen is in geschil:

Belanghebbende beantwoordt de eerste vraag bevestigend, de tweede vraag ontkennend en de derde vraag bevestigend. De inspecteur beantwoordt de eerste vraag ontkennend, de tweede vraag bevestigend en de derde vraag ontkennend.

Voor de beantwoording van de vraag of de goederen door de leverancier werden geleverd aan belanghebbende of aan het ziekenhuis, is beslissend of belanghebbende in staat was daadwerkelijk over de goederen te beschikken als ware zij eigenaar.

Vaststaat dat de goederen werden besteld en geleverd op naam van belanghebbende die ook de koopprijzen betaalde en dat belanghebbende (c.q. de beherend vennoot) juridisch eigenaar was van de goederen. Uit hetgeen de inspecteur heeft gesteld volgt naar het oordeel van de rechtbank niet dat de leverancier desondanks de macht om als eigenaar over de desbetreffende goederen te beschikken heeft overgedragen aan het ziekenhuis. Ook kan uit de door belanghebbende met het ziekenhuis afgesloten overeenkomst niet worden afgeleid dat belanghebbende de macht om als eigenaar over de desbetreffende goederen te beschikken aan het ziekenhuis heeft overgedragen. Daartoe is niet voldoende dat het ziekenhuis op grond van laatstbedoelde overeenkomst een aanzienlijk economisch belang heeft bij die goederen. Uit een en ander volgt dat de goederen door de leverancier aan belanghebbende zijn geleverd en dat belanghebbende de goederen niet heeft geleverd aan het ziekenhuis.

Voor dat geval is in geschil of de handelingen voortvloeiend uit het tussenschakelen van belanghebbende fiscaal dienen te worden genegeerd omdat sprake is van misbruik van recht (HvJ 21-2-2006, nr. C-255/02, Halifax). Voor misbruik van recht in evenbedoelde zin is allereerst vereist dat het beoogde resultaat van de handelingen een belastingvoordeel is waarvan de toekenning in strijd is met een of meerdere doelen van de Europese regelgeving, in dit geval de Zesde richtlijn inzak omzetbelasting,

Het geheel van de onderhavige handelingen leidt ertoe dat met betrekking tot de aanschaf van goederen die door het ziekenhuis zullen worden gebruikt, niet-aftrekbare omzetbelasting wordt geheven over circa 60% van de aanschaffingsprijs van die goederen. Uitgangspunt van de Zesde richtlijn en de Wet op de omzetbelasting 1968 (de Wet) is dat de omzetbelasting ter zake van de aanschaffing van goederen door een ziekenhuis gelet op de aard van de prestaties van het ziekenhuis niet of nagenoeg niet voor aftrek in aanmerking komt. Dit leidt tot een niet-aftrekbare omzetbelasting over (nagenoeg) het geheel van de aanschaffingsprijs. Uit een en ander volgt dat door de gekozen constructie de omzetbelastingdruk op de prestaties van het ziekenhuis aanzienlijk wordt gereduceerd.

Het staat belastingplichtigen vrij om de voor de uitoefening van het bedrijf noodzakelijke goederen te kopen of op andere wijze ter beschikking te krijgen, bijvoorbeeld door huur of lease. Daarbij kunnen onder meer financieringsaspecten een rol spelen. Het uit de huur c.q. lease in dit geval voortvloeiende voordeel gaat echter veel verder en wordt veroorzaakt door een onzakelijk handelen tussen belanghebbende en het ziekenhuis. Een zakelijk handelende verhuurder c.q. lessor van de in geding zijnde goederen zou immers geen genoegen nemen met een opbrengst die niet meer dan 60% van zijn aanschaffingsprijs omvat. Hij zou ofwel tot een hogere huur- c.q. leasetermijn besluiten en/of tot een langere duur van de verhuur c.q. lease en/of tot een hogere optieprijs. In dit verband is van belang dat het onzakelijk handelen van belanghebbende mogelijk is doordat het ziekenhuis als commanditair vennoot van belanghebbende de middelen voor de investeringen door belanghebbende verstrekt.

Uit het onder 4.4. en 4.5. overwogene concludeert de rechtbank dat het in geding zijnde belastingvoordeel met betrekking tot het gebruik van de onderhavige goederen in strijd is met de doelstellingen van de Zesde richtlijn en van de Wet. Hieruit volgt eveneens dat de stelling van belanghebbende dat geen fiscaal voordeel is behaald ongegrond is.

Een tweede vereiste voor misbruik van recht is dat het verkrijgen van meerbedoeld belastingvoordeel het wezenlijke doel van de gekozen constructie was. In dit verband merkt de rechtbank op dat de wijze waarop het ziekenhuis de onderhavige goederen verkreeg een kunstmatig karakter had. Dat blijkt uit het steeds opnieuw creëren van een CV als koper c.q. verhuurder/lessor van de goederen en tot stand brengen van een BV als beherend vennote van die CV. Voorts bestaan er juridische, economische en persoonlijke banden tussen de verschillende rechtspersonen die bij de constructie betrokken zijn. Het geheel biedt het ziekenhuis de mogelijkheid de omzetbelastingdruk op door haar te gebruiken goederen naar believen te verminderen.

Belanghebbende heeft gesteld dat het ziekenhuis door de constructie ruimere investeringsmogelijkheden kreeg maar niet aannemelijk gemaakt dat daarvan - buiten de extra ruimte die ontstond door het belastingvoordeel - sprake was. Het ziekenhuis betaalde immers alle investeringen zelf, in de vorm van commanditair kapitaal. Belanghebbende heeft ook nog aangehaald dat er een belang was voor de verhouding van investeringen in goederen en kosten van personeel binnen het ziekenhuis, maar de rechtbank leidt uit hetgeen zij daarover heeft gesteld af dat dit een bijkomstigheid was van de constructie, doch niet het doel ervan. Ook uit hetgeen namens belanghebbende ter zitting met betrekking tot de opgezette constructie is gesteld, leidt de rechtbank af dat het omzetbelastingvoordeel daarbij vooropstond.

Uit het onder 4.7. en 4.8. overwogene volgt dat het behalen van een belastingvoordeel het wezenlijke doel van de gekozen constructie is. Zo al met die constructie ook economische doelen werden gediend, is de betekenis daarvan niet van dien aard dat het wezenlijke doel van de constructie een andere is.

De rechtbank leidt uit het onder 4.6. en 4.9. overwogene, in samenhang bezien met alle overige feiten en omstandigheden, af dat door de tussenschakeling van belanghebbende bij de aankoop van goederen voor het ziekenhuis sprake is van misbruik van recht. Derhalve moeten de in het kader van dit misbruik verrichte transacties zo worden geherdefinieerd dat de situatie wordt hersteld zoals zij zou zijn geweest zonder de transacties die dit misbruik vormen. Dat resultaat wordt bereikt door het negeren van zowel de door belanghebbende geclaimde aftrek van voorbelasting als de door belanghebbende over de verhuur voldane omzetbelasting. De naheffingsaanslag dient dan te worden verminderd tot € 165.117, conform het subsidiaire standpunt van belanghebbende.

Dan is nog in geschil of de inspecteur door het opleggen van de naheffingsaanslag in strijd heeft gehandeld met het vertrouwensbeginsel.

Voor een geslaagd beroep op het vertrouwensbeginsel moet worden beoordeeld of belanghebbende aan de uitlatingen van de inspecteur het in rechte te beschermen vertrouwen mocht ontlenen dat zij terecht alle voorbelasting in aftrek bracht. Op belanghebbende rust de bewijslast daarvan. Naar het oordeel van de rechtbank is belanghebbende in dat bewijs niet geslaagd. Het gegeven dat de inspecteur, hoewel hij reeds in het jaar 2002 op de hoogte was van de opzet, de door belanghebbende geclaimde teruggaven van omzetbelasting steeds heeft verleend, is daarvoor onvoldoende. Niet is gesteld of gebleken dat de inspecteur over de juistheid van die aftrek ooit een uitdrukkelijk standpunt heeft ingenomen en de rechtbank is van oordeel dat belanghebbende redelijkerwijs ook niet uit het uitblijven van een reactie op de brief van 10 juli 2002 kon afleiden dat de inspecteur haar standpunt over de aftrek van voorbelasting steunde.

Gelet op het onder 4.12. overwogene is het beroep van belanghebbende op schending van het vertrouwensbeginsel door de inspecteur ongegrond.

Op grond van het onder 4.10. overwogene, wordt de naheffingsaanslag verminderd tot € 165.117. Het beroep is gegrond.

De rechtbank vindt aanleiding de inspecteur te veroordelen in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. De rechtbank beschouwt de zaken met de procedurenummers 06/5453, 06/5451, 06/5450 en 06/5452 als samenhangende zaken in de zin van het Besluit proceskosten bestuursrecht. Deze kosten zijn op de voet van dit Besluit voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld in de beroepsfase op € 966 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 322 en een wegingsfactor 1 en een vermenigvuldigingsfactor 1,5 wegens meer dan 3 samenhangende zaken) waarvan 1/4e deel of € 241,50 voor de onderhavige zaak. Overige kosten zijn gesteld noch gebleken.

De rechtbank: