HR, 01-10-2010, nr. 09/04356

Het gaat in deze zaak (vooral) om de vraag of de wanprestatie van de eiseres tot cassatie, [eiseres], ten opzichte van haar (sociale woning-)verhuurster, de verweerster in cassatie Intermaris, ontbinding van de huurovereenkomst rechtvaardigt.

De wanprestatie heeft bestaan in het aanwezig hebben van een kwekerij van hennep van een vrij aanzienlijke omvang (met de daarbij vaak gepaard gaande onregelmatigheden terzake van de elektriciteitsvoorziening). De vraag of deze wanprestatie ontbinding rechtvaardigt, speelt zich af tegen de achtergrond van de benarde fysieke en sociale omstandigheden aan de kant van [eiseres].

Ik meen — niettemin — dat het cassatieberoep voor verwerping in aanmerking komt; dat dat cassatieberoep geen vragen aan de orde stelt die met het oog op rechtseenheid of rechtsontwikkeling beantwoording behoeven; en dat de klachten ook overigens van dien aard zijn dat met een verkorte conclusie kan worden volstaan.

Zoals ik al aangaf, betreft het cassatieberoep vooral de vraag of de ten laste van [eiseres] vastgestelde wanprestatie de ontbinding van de huurovereenkomst rechtvaardigt. Het hof heeft zijn oordeel dat ertoe strekt dat dit wel het geval is, in de rov. 4.10 en 4.11 van het in cassatie bestreden arrest1. van een uitvoerige en ook gedegen motivering voorzien.

Middel I bestrijdt rov. 4.4 van het hof met het argument dat (anders dan in deze rov. wordt gezegd) het wél terzake zou doen dat de hennepkweek slechts in een beperkt deel van de gehuurde woning plaatsvond (namelijk in één kamer, volgens het middel 2,5 × 3 m groot); en dat hierbij gewicht zou toekomen aan het feit dat [eiseres] aan posttraumatische dystrofie lijdt (wat met ernstige pijn gepaard kan gaan); dat gebruik van hennep deze pijnklachten kan verminderen; en dat het om hennepkweek voor eigen gebruik zou gaan.

Deze klachten zien er aan voorbij dat in de overweging(en) waartegen zij gericht zijn, geoordeeld werd over grieven die ertoe strekten dat de ten laste van [eiseres] vastgestelde feiten geen tekortkoming in haar verplichtingen als huurster zouden opleveren. In dat verband kon het hof geredelijk oordelen dat de hennepkweek, in aanmerking genomen wat het hof in rov. 4.4 daarbij in aanmerking hééft genomen, wél een (ernstige2.) tekortkoming opleverde. Daaraan staat inderdaad niet in de weg dat de hennepkweek slechts een beperkt deel van de woning betrof, of dat [eiseres] aan de genoemde ziekte lijdt (en hennepgebruik daarbij baat kan brengen). Bij het in dit middel als laatste genoemde argument (het zou om hennepkweek voor eigen gebruik gaan) is nog op te merken dat het hof dat in rov. 4.4 als onaannemelijk heeft beoordeeld (wat gezien de gebleken omvang en professionele opzet van de hennepkweek goed te begrijpen is).

Middel II bestrijdt dan ten principale de afweging, aan de hand waarvan het hof heeft geoordeeld dat de (geringe) ernst of bijzondere aard van de wanprestatie niet konden meebrengen dat ontbinding hier achterwege diende te blijven. Het middel benadrukt daartoe achtereenvolgens de argumenten die [eiseres] ten betoge van het tegendeel in appel zou hebben laten aanvoeren3.. Het vermeldt begrijpelijkerwijs niet de tegenargumenten die in dit verband van de kant van Intermaris werden aangevoerd.

Weging van de ernst van een wanprestatie in de context waarin die plaatsvond, van de argumenten van sociaal-medische aard die voor dit geval een uitzondering op de ‘hoofdregel’ van art. 6:265 BW (hier: gelezen in verband met art. 7:231 BW) zouden kunnen rechtvaardigen, en van de verdere omstandigheden van het geval4. vergt een reeks van feitelijke beoordelingen en appreciaties die zich aan toetsing in cassatie onttrekken. Voor de ‘gesaldeerde’ weging van de gezamenlijkheid van de aangevoerde argumenten pro en contra geldt dat eveneens, of eerder: geldt dat in versterkte mate5.. Middel II verlangt in essentie dat de Hoge Raad de hier bedoelde weging(en) wél herbeoordeelt6.. De cassatie-instantie kan en mag daarvoor niet worden gebruikt7..

In alinea 2.6 van dit middel wordt nog aangevoerd dat het hof zijn hier bestreden oordeel niet draagkrachtig of niet voldoende zou hebben gemotiveerd. Zoals ik al even aanstipte, bevat met name rov. 4.11 een uitvoerige en gedegen motivering van het oordeel waartoe het hof is gekomen. Dit onderdeel van het middel berust kennelijk op de gedachte dat de motivering slechts dan voldoende zou zijn, wanneer daarin voor alle van de kant van [eiseres] aangevoerde argumenten zou zijn aangegeven waarom het hof die — ook tezamen — niet als van voldoende gewicht voor het bereiken van de namens [eiseres] verdedigde uitkomst heeft beoordeeld. Een zo vergaande motiveringseis geldt echter niet. Het rechterlijk oordeel moet duidelijk maken op welke gronden de rechter tot de gevonden uitkomst is gekomen, in een mate die de beslissing voor de lezer, met inbegrip van de ‘hogere’ rechter, begrijpelijk maakt. Aan die maatstaf voldoet de motivering uit rov. 4.11 ruimschoots.

Bij kennisneming van dit dossier dringt zich op dat [eiseres] in een uiterst ongelukkige situatie is beland8., en dringt zich een navenant medegevoel met haar op. Dat verandert er niets aan, dat wat dit middel in cassatie (her)beoordeeld wil zien, in cassatie niet beoordeeld kan worden. De wet stelt daaraan duidelijke grenzen. Dit middel dringt aan op een vergaande overschrijding daarvan.