Rb. Arnhem, 23-11-2005, nr. 128752

de dagvaarding

de conclusie van antwoord tevens houdende de incidentele vordering tot onbevoegdverklaring

de incidentele conclusie van antwoord tevens houdende de conclusie van antwoord in de hoofdzaak en eis in reconventie.

Ten slotte is vonnis bepaald in het incident.

Het geschil in de hoofdzaak

[eiser] vordert primair de ontbinding van de overeenkomst tussen [eiser] en [gedaagde] en subsidiair de veroordeling van [gedaagde] tot - samengevat - herstel van de gebreken van de door [gedaagde] aan [eiser] geleverde trap, op straffe van een dwangsom van € 1000,- per dag dat zij niet aan deze veroordeling voldoet, met veroordeling van [gedaagde] in de proceskosten.

[eiser] legt hieraan het volgende ten grondslag. Op 21 december 2004 heeft [eiser] aan [gedaagde] opdracht gegeven tot het leveren van een trap ten bedrage van € 11.500,-. [gedaagde] heeft deze opdracht schriftelijk bevestigd. Deze trap is op 23 maart 2005 geleverd, waarna diverse gebreken zijn geconstateerd door [eiser]. [eiser] heeft [gedaagde] in april 2005 in gebreke gesteld en gevorderd dat [gedaagde] de gebreken herstelt en de ontbrekende onderdelen van de trap levert. [gedaagde] is tot op heden hiertoe niet overgegaan.

[gedaagde] voert verweer in de hoofdzaak voor het geval de rechtbank zich bevoegd verklaart. In reconventie vordert [gedaagde] de veroordeling van [eiser] tot betaling van de derde termijnnota ten bedrage van in totaal € 2.148,78, vermeerderd met rente en kosten. Deze factuur heeft betrekking op de trap in kwestie en een andere door [gedaagde] geleverde trap, een keldertrap.

Het geschil en de beoordeling in het incident

Voor alle weren beroept [gedaagde] zich op onbevoegdheid van de rechtbank. Zij stelt dat tussen partijen Algemene Verkoopvoorwaarden voor de Timmerfabrieken (hierna: algemene voorwaarden) zijn overeengekomen en dat in artikel 9.2 van deze voorwaarden een arbitraal beding is opgenomen. De rechtbank dient zich volgens [gedaagde] om die reden onbevoegd te verklaren. [eiser] voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

[eiser] betwist niet dat op de overeenkomst tussen partijen de algemene voorwaarden van toepassing zijn. In artikel 9.2 (hierna: het arbitraal beding) van deze algemene voorwaarden is - voor zover hier van belang - het volgende bepaald:

“Alle geschillen, welke tussen partijen mochten rijzen in verband met of naar aanleiding van een tussen hen gesloten overeenkomst zullen met uitsluiting van de gewone rechter worden beslist door drie arbiters, die zullen beslissen in hoogste ressort. (...) Mocht tussen partijen binnen twee weken na dagtekening van deze mededeling geen overeenstemming zijn verkregen over de benoeming van drie arbiters, resp. van een arbiter voor het geval partijen overeenkomen het geschil door slechts één arbiter te laten beslissen, dan zal de partij die arbitrage verlangt, de benoeming verzoeken aan de Voorzitter van de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Amsterdam. Arbiters zullen uitspraak doen als goede mannen naar billijkheid en daarbij tevens beslissen omtrent de arbitragekosten, welke met inachtneming van het bepaalde in artikel 8. zullen worden vastgesteld. Zij kunnen degene die arbitrage aanvraagt de verplichting opleggen een door hem te betalen voorschot voor honorarium en onkosten te storten. (…)”

Verder is in artikel 9.4 onder meer het volgende bepaald:

“Voorts heeft uitsluitend de verkoper, wanneer de aard van het geschil daartoe aanleiding geeft, het recht het geschil aan het oordeel van de gewone rechter te onderwerpen, in welk geval elk recht op arbitrage vervalt. (...)”

[eiser] stelt dat het arbitraal beding onredelijk bezwarend is en beroept zich op vernietigbaarheid van het beding. De rechtbank overweegt dat een beding in algemene voorwaarden ingevolge artikel 6:233 aanhef en sub a BW vernietigbaar is indien het, gelet op de aard en de overige inhoud van de overeenkomst, de wijze waarop de voorwaarden tot stand zijn gekomen, de wederzijds kenbare belangen van partijen en de overige omstandigheden van het geval, onredelijk bezwarend is voor de wederpartij. De rechtbank overweegt dat deze bepaling, waar nodig, moet worden uitgelegd overeenkomstig de Richtlijn 93/13/EEG inzake oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten.

Voor de beoordeling van het onderhavige arbitraal beding acht de rechtbank de volgende omstandigheden van belang. In de eerste plaat stelt de rechtbank vast dat het arbitraal beding is opgenomen in een overeenkomst tussen een consument ([eiser]) en een verkoper ([gedaagde]) zonder dat daarover afzonderlijk is onderhandeld. Op grond van dit arbitraal beding worden geschillen tussen partijen met uitsluiting van de rechter beslist door (een) arbiter(s). De consument heeft niet de mogelijkheid zich tot de burgerlijke rechter te wenden, dit terwijl de verkoper ingevolge artikel 9.4 van de algemene voorwaarden wel een dergelijk recht toekomt. Ten slotte is van belang dat - zoals [eiser] aanvoert - de kosten van arbitrage hoog kunnen zijn en dat degene die arbitrage aanvraagt op grond van het beding verplicht kan worden tot betaling van een voorschot voor honorarium en onkosten.

Daarnaast is in het kader van voormelde richtlijnconforme interpretatie het volgende van belang. Op grond van het onderhavig beding kan de consument zich bij een geschil met de verkoper uitsluitend tot arbitrage wenden. Er is naar het oordeel van de rechtbank derhalve sprake van een beding dat tot doel of gevolg heeft het indienen van een beroep of het instellen van een rechtsvordering door de consument te beletten of te belemmeren, zoals opgenomen in de bij de richtlijn gevoegde bijlage onder q. Ingevolge artikel 3 van de richtlijn kan een dergelijk beding als oneerlijk worden aangemerkt.

Gezien bovengenoemde omstandigheden is de rechtbank van oordeel dat onderhavig arbitraal onredelijk bezwarend is in de zin van artikel 6:233 aanhef en onder a BW. [eiser] komt derhalve terecht een beroep op vernietiging van dit beding toe zodat de rechtbank bevoegd is van het onderhavige geschil kennis te nemen. De vordering in het incident zal dan ook worden afgewezen.

De rechtbank zal de beslissing omtrent de kosten van het incident aanhouden, totdat in de hoofdzaak zal worden beslist.

De beoordeling in de hoofdzaak

De rechtbank zal een comparitie van partijen bevelen om inlichtingen over de zaak te vragen en om te onderzoeken of partijen het op een of meer punten met elkaar eens kunnen worden. Daarbij kan de mogelijkheid van doorverwijzing naar een mediator aan de orde komen.

Verweerder in reconventie heeft de gelegenheid de conclusie van antwoord in reconventie ter comparitie te nemen. Verweerder in reconventie moet de conclusie uiterlijk twee weken voor aanvang van de comparitie toezenden. Na de comparitie kan deze conclusie niet meer genomen worden.

De rechtbank wijst erop dat zij uit een niet verschijnen van een partij ter comparitie de gevolgtrekkingen - ook in het nadeel van die partij - kan maken die zij geraden zal achten.

De partijen wordt verzocht de stukken waarop zij tijdens de comparitie een beroep willen doen, uiterlijk twee weken tevoren in fotokopie aan de andere partij en aan de rechtbank toe te zenden.

Partijen moeten er op voorbereid zijn dat de rechtbank een mondeling tussenvonnis kan wijzen.

Ter zitting kan aan de orde komen of een deskundigenonderzoek noodzakelijk is, welke vragen beantwoord moeten worden en wie partijen als deskundige benoemd willen zien.