CBb, 26-05-2009, nr. AWB 08/93

‘Verweerder heeft in zijn besluit van 29 maart 2003 als criterium voor de verdachtverklaring van de vogels op appellantes bedrijf genoemd:

‘AI-gevoelige dieren’. Daargelaten dat uit de wijze waarop een en ander in het besluit van 29 maart 2003 is geformuleerd en in een voetnoot is uitgewerkt niet zonder meer valt af te leiden dat verweerder aldus besloten had vogels die op zichzelf, ook volgens de wettelijke bepalingen, geacht worden vatbaar te zijn voor AI op appellantes bedrijf niet verdacht te verklaren, is zonder nadere motivering ook geenszins duidelijk waarom een dergelijke verdachtverklaring in casu achterwege had kunnen blijven. Immers, hoewel uit het door verweerder aangehaalde artikel 2, aanhef en onder c, van het Besluit verdachte dieren volgt dat verweerder een grote mate van beoordelingsruimte heeft bij de bepaling of hij dieren al dan niet als verdacht aanmerkt, is die ruimte er niet, althans in veel mindere mate, wanneer zich de situatie voordoet als bedoeld in onderdeel b. van genoemd artikel. Wanneer voor AI vatbare dieren zich in eenzelfde verblijfplaats bevinden of hebben bevonden, merkt verweerder die dieren als verdacht aan, zo volgt uit dat artikelonderdeel. Dat verweerder toereikende gronden zou hebben om daarvan af te zien in het besluit van 29 maart 2003 tot verdachtverklaring (en doding) van bepaalde AI gevoelige dieren op appellantes bedrijf, valt in dat besluit niet te lezen en was daaruit ook om die reden niet voor appellante zonder meer af te leiden.

Het voorgaande roept dan ook de vraag op of hier niet — als gevolg van een gebrekkige toepassing van maatregelen als bedoeld in artikel 21, Gwd namelijk het slechts ten aanzien van een gedeelte van het vogelbestand overgaan tot verdacht verklaren en vervolgens doden van dieren, waar het wettelijk systeem (niet onbegrijpelijk overigens) lijkt uit te gaan van het verdacht verklaren van alle verdachte vogels in eenzelfde verblijfplaats — sprake kan zijn van schade, die voor vergoeding op grond van artikel 91 Gwd in aanmerking komt. Of daarvan daadwerkelijk sprake is, hangt af van diverse factoren, zoals de vraag of de dieren zich daadwerkelijk in dezelfde verblijfplaats — in de zin van artikel 2, aanhef en onder c. van het Besluit verdachte dieren — hebben bevonden, en of voldoende komt vast te staan dat er causaal verband is tussen de gebrekkige toepassing van de maatregel die in verweerders besluit van 29 maart 2003 werd aangezegd en het doodgaan van de vogels op het bedrijf van appellante. Dit alles is echter niet onderzocht, zonder dat — zoals hiervoor reeds is overwogen — voor dat niet onderzoeken een toereikende motivering is gegeven. Gelet op het voorgaande kan het bestreden besluit wegens ontoereikende motivering niet in stand blijven.

Het beroep is gegrond en het bestreden besluit moet worden vernietigd wegens strijd met artikel 7:12 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb). Verweerder dient met inachtneming van deze uitspraak opnieuw op het bezwaar te beslissen.’

‘Gezien artikel 15 van de Gwwd jo. artikel 2 van het Besluit verdachte dieren kan ik, onder meer wanneer ik redenen heb om aan te nemen dat deze in de gelegenheid zijn geweest om te worden besmet, dieren als verdacht van een dierziekte aanmerken.

Met mijn besluit van 29 maart 2003 heb ik de dieren op uw bedrijf die onder mijn definitie van AI-gevoelige dieren vallen, als verdacht van AI aangemerkt. Wat de definitie van ‘AI-gevoelige dieren’ inhoudt en welke dieren hiermee worden bedoeld, heb ik tevens uitgewerkt in dat besluit. Ik heb daarbij de maatregel genomen dat verdachte dieren gedood moeten worden. Op grond van dit besluit is daarom het onderscheid gemaakt welke dieren op uw bedrijf wel worden gedood en welke dieren niet worden gedood.

U stelt dat u schade heeft ondervonden als gevolg van door mij onrechtmatig gemaakt onderscheid tussen AI-gevoelige dieren en niet voor AI gevoelige dieren. Mijn onrechtmatig handelen zou mij verplichten uw schade te vergoeden.

Tegen mijn besluit van 29 maart 2003 heeft u geen bezwaar of beroep ingediend, zodat dit in rechte onaantastbaar is geworden. Er dient daarom van de rechtmatigheid van het besluit te worden uitgegaan.

Ik ben van mening dat in dit besluit mijn keuze is vervat om de door mij als AI-gevoelige dieren aangemerkte vogels, te doden èn om de niet AI-gevoelige dieren niet te doden.

Nu ik met dit besluit niet onrechtmatig heb gehandeld, bestaat er op deze grond voor mij geen aanleiding om uw schade te vergoeden. Dat u stelt dat u op het moment van het bestreden besluit het onjuiste onderscheid en in het bijzonder de consequenties daarvan niet kon onderkennen, maakt dit niet anders. Overigens betwist ik deze stelling. Als professioneel vogelhandelaar mag van u worden verwacht kennis te hebben over de vatbaarheid van uw dieren voor AI. Daarnaast blijkt uit het Besluit aanwijzing diersoorten besmettelijke dierziekten dat alle vogels vatbaar zijn voor AI. Dat besmetting met AI bij uw niet door het besluit verdachte en om die reden gedode dieren mogelijk was, had u daarom moeten weten. Om deze reden heb ik uw verzoek om vergoeding van de schade die wordt veroorzaakt door mijn besluit van 29 maart 2003 terecht afgewezen en zijn uw hiertegen gerichte bezwaren ongegrond.

Voor zover u stelt dat ik in mijn besluit van 29 maart 2003 niets heb beslist over het niet doden van een deel van uw vogels en dat ik daarover een aanvullend besluit had moeten nemen, leidt dit evenmin tot een voor u gunstige uitkomst. Uw bezwaren die tegen deze overwegingen zijn gericht, kunnen niet worden ontvangen, op grond van het onderstaande. Wanneer schade wordt veroorzaakt door een besluit in de zin van artikel 1:3 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), is een beslissing op een verzoek om vergoeding van die schade tevens een besluit in de zin van artikel 1:3 Awb. In dit geval stelt u dat er schade is ontstaan als gevolg van het uitblijven van een besluit. Het uitblijven van een besluit is geen besluit in de zin van artikel 1:3 Awb. Artikel 6:2 van de Awb stelt het niet tijdig nemen van een besluit slechts gelijk met een besluit voor de toepassing wettelijke voorschriften over bezwaar en beroep, maar maakt het geen besluit. Om deze reden is mijn antwoord op uw schadeverzoek voor zover dit betrekking heeft op schade ontstaan uit het uitblijven van een besluit, geen besluit en daarom niet voor bezwaar en beroep vatbaar. Voor deze conclusie heb ik mede aansluiting gezocht bij de uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven van 18 december 1998, AB 1999, 217.

Naar aanleiding van de uitspraak is onderzocht of op grond van artikel 91 Gwwd tot schadevergoeding had moeten worden overgegaan. Op de hoorzitting van 30 augustus 2007 is over de uitspraak van CBb ook uitvoerig van gedachten gewisseld. Ik ben echter van mening dat een beroep op artikel 91 Gwwd niet kan slagen. (…)

In artikel 91 Gwwd staat het volgende:

Artikel 17 is in dit geval niet aan de orde, zoals ook het CBb in zijn uitspraak heeft aangenomen. Artikel 21 Gwwd bepaalt dat ik zo spoedig mogelijk besluit tot het nemen van de door mij nodig geachte maatregelen tot bestrijding van een besmettelijke dierziekte.

Ik meen dat ik in dit geval niet [ben] gehouden tot het vergoeden van schade op grond van artikel 91 Gwwd, omdat u schadevergoeding wenst met betrekking tot het niet doden van een deel van uw vogels. U stelt immers dat, omdat ik niet tot doding van alle vogels ben overgegaan, de vogels alsnog zijn overleden.

Dit ‘niet doden’ is echter geen ‘maatregel’ (…) zoals aangegeven in artikel 21 Gwwd. Niet handelen is op zich al niet te scharen onder de term ‘maatregel’. Daarbij is in dit geval het niet doden geen maatregel op basis waarvan schadevergoeding kan worden uitgekeerd, omdat niet wordt voldaan aan artikel 21 Gwwd: het niet doden is (uiteraard) niet gedaan ter bestrijding van een besmettelijke dierziekte. Alleen het (wel) doden van dieren wordt gedaan ter bestrijding van — in dit geval — AI.

Als het CBb met zijn uitspraak bedoelt dat de maatregel die ik heb genomen, namelijk het doden van een deel van de vogels, onrechtmatig (of ‘gebrekkig’) was, ben ik van mening dat ik in dat geval niet kan toekomen aan de vraag of ik op grond van onrechtmatige daad gehouden ben schadevergoeding te verlenen, omdat mijn besluit van 29 maart 2003 in rechte vaststaat en er dus van de rechtmatigheid van dit besluit moet worden uitgegaan.

Ook al blijkt uit geen enkel stuk dat u in deze procedure hebt ingediend, dat u schadevergoeding wenst omdat ik een deel van de vogels rechtmatig heb gedood en al gaat het CBb in zijn uitspraak hier evenmin op in, heb ik ook deze mogelijkheid nog onderzocht. Voor een schadevergoeding op deze grond is echter geen plaats, aangezien het causale verband ontbreekt. Dat het deel van uw vogels dat ik niet verdacht heb verklaard op 29 maart 2003, uiteindelijk toch is gestorven, is immers op geen enkele manier het gevolg van het wèl doden van het gedeelte van uw vogels dat ik als AI-gevoelig heb aangemerkt.

Ik kom aan een verder onderzoek naar schadevergoeding op grond van artikel 91 Gwwd en artikel 2 onder b van het Besluit verdachte dieren op grond van het bovenstaande niet toe. Uw bezwaar is op dit punt ongegrond.

(…)