Hof 's-Gravenhage, 03-01-2012, nr. BK-10/00237

Aan belanghebbende is voor het jaar 2005 een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 59.156 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 3.707.

Bij uitspraak op bezwaar heeft de Inspecteur belanghebbendes bezwaar afgewezen.

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak op bezwaar beroep bij de rechtbank ingesteld. De rechtbank heeft het beroep ongegrond verklaard.

Loop van het geding in hoger beroep

Belanghebbende is van de uitspraak van de rechtbank in hoger beroep gekomen bij het Hof. In verband daarmee is door de griffier een griffierecht geheven van € 111. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend. Voorafgaand aan de zitting heeft het Hof van belanghebbende nadere stukken ontvangen op 28 september 2011 waarvan op dezelfde datum een afschrift aan de Inspecteur is gezonden.

De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgehad ter zitting van het Hof van 25 oktober 2011, gehouden te ’s-Gravenhage. Aldaar zijn beide partijen verschenen.

Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat tegelijk met de uitspraak aan partijen is gezonden.

Vaststaande feiten

Op grond van de stukken van het geding is in hoger beroep, als tussen partijen niet in geschil, dan wel door één van hen gesteld en door de wederpartij niet of onvoldoende weersproken, het volgende komen vast te staan:

Het is aan [belanghebbende], die immers aanspraak maakt op aftrek wegens giften, om desgevraagd aannemelijk te maken dat de begiftigde instelling kwalificeert als een instelling als bedoeld in artikel 6.33, aanhef en onderdeel b, Wet IB 2001. Naar het oordeel van de rechtbank is [belanghebbende] daarin niet geslaagd.

Met hetgeen [belanghebbende] heeft overgelegd en aangevoerd, in het bijzonder de “cenakelbrieven” en het boek “De Vrouw bekleed met de Zon” heeft [belanghebbende] naar het oordeel van de rechtbank niet aannemelijk gemaakt dat de feitelijke werkzaamheden van de Stichting voor ten minste 50% zijn gericht op een algemeen belang. Ook overigens is niet gebleken dat de werkzaamheden van de Stichting voor ten minste 50% een algemeen belang dienen.

Met betrekking tot de door hem gedane gift aan de Stichting beroept [belanghebbende] zich op de besluiten van de Staatssecretaris van Financiën van 19 december 2000, CPP2000/3071M, V-N 2001/3.1 en van 8 augustus 2005, CPP2005/1373M, V-N 2005/38.16. In deze besluiten heeft de Staatssecretaris meegedeeld:

 “Ik merk hierbij nog op dat de Inspecteur van de Belastingdienst [P] op verzoek een verklaring kan afgeven omtrent het al of niet aanmerken van de instelling als instelling in de zin van artikel 24, vierde lid van de Successiewet 1956. Een op deze wijze gerangschikte instelling kan faciliteiten genieten op het gebied van het schenkings- en successierecht.

 Het ontmoet bij mij geen bezwaar dat giften aan een dergelijke instelling door de Belastingdienst worden aangemerkt als aftrekbare giften in de zin van artikel 6.33 van de Wet IB 2001 en artikel 16 van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969.”  

Gelezen in de context van voormelde uitlating kunnen naar het oordeel van de rechtbank de woorden “giften aan een dergelijke instelling” niet anders worden opgevat dan dat daarmee worden bedoeld giften aan een instelling waaraan op verzoek een verklaring is afgegeven dat zij kwalificeert als instelling in de zin van artikel 24, vierde lid, SW. Vast staat dat de Stichting niet om een dergelijke verklaring heeft verzocht en dat een dergelijke verklaring ook niet aan de Stichting is afgegeven. [Belanghebbende] kon, anders dan hij stelt, aan voornoemde besluiten dan ook niet het vertrouwen ontlenen dat een gift aan de Stichting aftrekbaar is.

De rechtbank is voorts van oordeel dat het feitelijk handelen van de inspecteur Belastingdienst [P] niet bij [belanghebbende] de indruk heeft kunnen wekken dat zijn handelen berustte op een bewuste standpuntbepaling. Het enkele feit dat de aangifte voor het schenkingsrecht is gevolgd, is daarvoor onvoldoende en van bijkomende omstandigheden op grond waarvan bij [belanghebbende] de indruk is gewekt dat het volgen van die aangifte het gevolg was van een bewuste standpuntbepaling van de inspecteur, is niet gebleken. Hierbij neemt de rechtbank in aanmerking dat, naar [de Inspecteur] onweersproken heeft gesteld, bij de aangifte voor het schenkingsrecht geen enkele informatie over de Stichting is verstrekt en dat toepassing van het verlaagde tarief ook niet uitdrukkelijk en gemotiveerd aan de orde is gesteld. Dat de inspecteur Belastingdienst [P] bij het vaststellen van de aanslag schenkingsrecht het verlaagde tarief heeft toegepast, is, naar [de Inspecteur] onweersproken heeft gesteld, louter het gevolg van een dossierverwisseling. De inspecteur is bij de beoordeling van de aangifte abusievelijk ervan uitgegaan dat de indiener van de aangifte de stichting [B] was, aan welke stichting wel een verklaring was afgegeven dat zij kwalificeert als instelling als bedoeld in artikel 24, vierde lid, SW.”

Vooropgesteld dient te worden dat onder aftrekbare giften in de zin van de Wet IB 2001 worden verstaan, bevoordelingen uit vrijgevigheid en verplichte bedragen waar geen directe tegenprestatie tegenover staat. Hierin ligt besloten dat sprake moet zijn van waardeverschuivingen uit het vermogen van de gever naar dat van de begiftigde, waardoor het vermogen van de begiftigde wordt vergroot (vergelijk Hoge Raad, 12 januari 1972, nr. 16.695, BNB 1972/44).

Op belanghebbende rust de last aannemelijk te maken dat hij de Stichting uit vrijgevigheid heeft bevoordeeld. De Inspecteur heeft gemotiveerd gesteld dat de Stichting geen eigen identiteit heeft los van de persoon van belanghebbende en dat belanghebbende niet aannemelijk heeft gemaakt dat er in 2005 een vermogensverschuiving van € 35.000 heeft plaatsgevonden van belanghebbende naar de Stichting en ook om die reden geen sprake kan zijn van een aftrekbare gift.

Gelet op het in 3.2 vermelde, overweegt het Hof dienaangaande dat belanghebbende over de door hem in het onderhavige jaar aan de Stichting gefourneerde gelden tot een bedrag van in totaal € 35.000 in feite dezelfde beschikkingsmacht heeft behouden als hij zou hebben gehad indien deze gelden tot zijn eigen vermogen behoorden. Belanghebbende heeft daarover ook inderdaad beschikt op de door hem gewenste wijze, telkens wanneer de Stichting tot besteding van het door belanghebbende daarin bijeengebrachte vermogen overging. Gelet op het vorenstaande is van een vermogensverschuiving van belanghebbende naar de Stichting geen sprake. In dit oordeel ligt besloten dat de door belanghebbende aan de Stichting verstrekte gelden niet kunnen worden aangemerkt als giften als bedoeld in artikel 6.33 van de Wet IB 2001. Het gelijk is derhalve aan de zijde van de Inspecteur.

7.2. De Inspecteur heeft nog gesteld dat belanghebbende desgevraagd een staat van baten en lasten van de Stichting per 31 december 2005 heeft overgelegd. Deze staat van baten en lasten vermeldt slechts het navolgende:

Debet Credit

Banktegoeden € 111

Vorderingen uit hoofde van notarieel vastgelegde giften

€ 140.000

Schulden € 379.000

Nadelig saldo € 238.889

Naar aanleiding van deze staat van baten en lasten heeft de Inspecteur aan belanghebbende vragen gesteld over de daarin vermelde schuld van € 379.000. Belanghebbende heeft hierover niet meer informatie willen verstrekken dan dat dit een persoonlijke schuld van de Stichting aan hem betreft en dat de Stichting met de giften van belanghebbende de schuld aflost. De Inspecteur stelt zich, naar het Hof begrijpt, op het standpunt dat belanghebbende ten onrechte weigert meer informatie te verschaffen over het ontstaan van de schuld. Aldus moet, zo begrijpt het Hof de Inspecteur, aangenomen worden dat tegenover de betalingen door belanghebbende aan de Stichting een minstens even grote schuld van de Stichting aan belanghebbende is ontstaan, op grond waarvan aangenomen moet worden dat geen sprake is van een gift.

7.3. Met betrekking tot het hiervoor onder 7.2 gestelde, overweegt het Hof dat artikel 47, lid 1, van de Algemene wet inzake Rijksbelastingen (hierna: AWR) bepaalt dat een ieder gehouden is desgevraagd aan de inspecteur de gegevens en inlichtingen te verstrekken welke voor de belastingheffing te zijnen aanzien van belang kunnen zijn. Aangezien belanghebbende zijn betalingen aan de Stichting als gift in aftrek wil brengen op zijn belastbare inkomen kan het voor de belastingheffing te zijnen aanzien van belang zijn te weten hoe de vordering van belanghebbende op de Stichting is ontstaan. Belanghebbende had de door de Inspecteur gestelde vragen over de in de staat vermelde schuld van € 379.000 dan ook moeten beantwoorden. Ter zitting heeft het Hof belanghebbende op deze informatieverplichting gewezen en hem nogmaals gevraagd naar de grondslag van de vordering van € 379.000 van belanghebbende op de Stichting. Belanghebbende heeft, na door het Hof erop gewezen te zijn dat het Hof uit het niet voldoen aan het verzoek de gevolgtrekkingen kan maken die hem geraden voorkomen (artikel 27j van de AWR in samenhang met artikel 8:31 van de Algemene wet bestuursrecht), geen nadere, inhoudelijke informatie willen verstrekken. Gelet op het vorenstaande acht het Hof de gemotiveerde stelling van de Inspecteur onvoldoende weersproken en aldus aannemelijk dat tegenover de vorderingen van de Stichting op belanghebbende, uit hoofde van de in de notariële akte vastgelegde verplichting tot het doen van vijf jaarlijkse betalingen groot € 35.000 door belanghebbende aan de Stichting, een minstens evengrote vordering van belanghebbende op de Stichting is ontstaan, op grond waarvan aangenomen moet worden dat geen sprake is van een gift.

7.4. Gelet op al het vorenstaande behoeven de door belanghebbende opgeworpen vragen of de Stichting als algemeen nut beogende instelling in de zin van artikel 6.33 van de Wet IB 2001 kan worden aangemerkt, of de door de Stichting verrichte feitelijke werkzaamheden in overwegend mate het algemeen nut dienen en of de aan de Stichting opgelegde aanslag schenkingsrecht naar het verlaagde tarief van acht percent bij belanghebbende het rechtens te beschermen vertrouwen heeft gewekt dat de Stichting kwalificeert als een het algemeen nut beogende instelling, geen beantwoording.

7.5. Op grond van al het vorenoverwogene is het hoger beroep ongegrond en dient de uitspraak van de rechtbank bevestigd te worden, wat er zij van de daartoe gebezigde gronden.

Proceskosten

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

Bij het beroepschrift wordt een kopie van deze uitspraak gevoegd.

Het beroepschrift wordt ondertekend en bevat ten minste: