Rb. Utrecht, 20-05-2009, nr. 255012 / HA ZA 08-1910

Het verloop van de procedure blijkt uit:

Ten slotte is vonnis bepaald.

Op 26 maart 2004 hebben Grolsch en Horex een overeenkomst van geldlening gesloten. In deze overeenkomst staat onder meer vermeld:

“(…)

Artikel 1 – De Geldlening

Over de leenschuld is exploitante (…) een rente verschuldigd van 7 procent per jaar. (…)

De exploitante verbindt zich het bedrag van de lening en de daarover te verschijnen rente aan Grolsch terug te betalen in zes termijnen op basis van vijf jaarannuïteiten elk groot € 25.608,52. (…)

Grolsch vordert veroordeling van Horex tot betaling van EUR 60.589,56, vermeerderd met de wettelijke handelsrente over EUR 50.089,56, vanaf 8 september 2008 tot de dag van algehele voldoening, kosten rechtens.

Grolsch legt aan haar vordering ten grondslag dat zij de overeenkomst van geldlening met Horex heeft opgezegd op grond van artikel 1 lid 6 b van deze overeenkomst. Haar vordering op Horex bedroeg op dat moment EUR 59.089,56 en is terstond opeisbaar geworden.

Horex voert tot haar verweer aan dat zij met Grolsch is overeengekomen dat zij een bonus van EUR 50,00 per hl zonder minimum zou ontvangen. Tot en met 2008 komt Horex nog een bonusbedrag van EUR 26.209,75 (incl. BTW) toe en zij wenst deze vordering te verrekenen met de vordering van Grolsch. Subsidiair stelt Horex dat het onredelijk (en in de branche niet gebruikelijk) is haar geen bonus toe te kennen als het minimumaantal hl zoals vermeld in de brief van 16 maart 2004 niet wordt gehaald.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

Ter comparitie heeft Horex erkend dat het bedrag van de door Grolsch gevorderde hoofdsom op zich correct is. Zij heeft voor het verschil tussen de hoofdsom (EUR 59.089,56) en de door haar gestelde bonusverplichting van Grolsch (EUR 26.209,75) een betalingsregeling aangeboden. De rechtbank stelt derhalve vast dat de vordering van Grolsch tot het bedrag van EUR 32.879,81 niet door Horex wordt betwist en voor toewijzing gereed ligt.

Dit ligt anders voor het meerdere. Partijen verschillen van mening over de vraag wat tussen hen is overeengekomen met betrekking tot de bonus over het door Horex afgenomen aantal hl bier. Op die kwestie zal in het navolgende worden ingegaan. Uit de jaarlijkse leningoverzichten (zie 2.3., 2.5. en 2.7.) blijkt in ieder geval dat Grolsch haar vorderingen uit hoofde van de geldlening verrekende met de aan Horex toekomende bonus. Indien Horex aanspraak heeft op een bonus van EUR 26.209,75, dient dit bedrag met het restant van de vordering verrekend te worden.

Horex stelt dat haar bestuur[X] (verder: [X]), na ontvangst van de brief van 16 maart 2004 geprotesteerd heeft tegen de inhoud daarvan en de brief niet voor akkoord heeft ondertekend. Tussen partijen is vervolgens een andere afspraak gemaakt, te weten een bonus van EUR 50,00 per hl. Die afspraak is Grolsch grotendeels nagekomen. Dit blijkt uit de afrekening over 2004, waar het bonusbedrag van EUR 50,00 per hl is vermeld (zie 2.4.) en uit de feitelijk betaalde bonussen, aldus Horex.

Grolsch voert daartegenover aan dat de bonusafspraken tussen partijen zijn weergegeven in de brief van 16 maart 2004. Op enig moment heeft [X] daartegen geageerd. Dit heeft ertoe geleid dat Grolsch met Horex ten aanzien van enkele jaren aanvullende afspraken heeft gemaakt. De afspraken uit de brief van 16 maart 2004 zijn echter nimmer gewijzigd. Grolsch verwijst naar de afrekening over 2005 (zie 2.6.) en de facturen waarin is vermeld dat aanvullende bonussen buiten afspraak zijn verstrekt (zie 2.9.).

De rechtbank overweegt als volgt. Horex beroept zich op het rechtsgevolg van de door haar gestelde bonusafspraak, te weten verrekening van de daaruit voortvloeiende vordering met haar schuld aan Grolsch. Horex draagt op grond van de hoofdregel van artikel 150 Rv de bewijslast van de door haar gestelde bonusafspraak. Nu Grolsch deze gestelde afspraak gemotiveerd heeft betwist, zal Horex worden toegelaten te bewijzen dat zij met Grolsch is overeengekomen dat Grolsch aan haar een bonus van EUR 50,00 per afgenomen hl zou betalen, ongeacht het afgenomen aantal hl.

Indien Horex in dit bewijs slaagt, heeft zij een verrekenbare tegenvordering op Grolsch.

Voor het geval Horex niet in dit bewijs slaagt, moet worden beoordeeld of het subsidiaire verweer van Horex slaagt. De rechtbank begrijpt dat Horex zich met haar stelling dat uit de redelijkheid en billijkheid of de gewoonte voortvloeit dat Grolsch ook een bonus aan Horex moet toekennen als het overeengekomen minimumaantal af te nemen hl net niet wordt gehaald, een beroep doet op het bepaalde in artikel 6:248 lid 1 BW.

De rechtbank is van oordeel dat het subsidiaire verweer faalt. Indien een minimumaantal af te nemen hl van 300 is overeengekomen, dan is er in beginsel geen recht op bonus als dat aantal niet wordt gehaald. Een bonus is een prikkel tot het leveren van een bepaalde prestatie. Alleen al om die reden dient terughoudend te worden omgegaan met het verlagen van de vereisten voor het behalen van een bonus op grond van de redelijkheid en billijkheid dan wel een branchegewoonte. Horex heeft gesteld dat het in de bierwereld ongebruikelijk is geen bonus uit te keren als een minimumaantal net niet wordt gehaald, maar dat is onvoldoende. Als het niet uitkeren van een bonus ongebruikelijk zou zijn, dan is veeleer sprake van een onverplichte tegemoetkoming (op basis van een bestendige relatie), dan van een uit een bonusovereenkomst voortvloeiend rechtsgevolg.

Indien Horex niet in het bewijs waartoe zij wordt toegelaten slaagt, zal derhalve ook het restant van de door Grolsch gevorderde hoofdsom worden toegewezen.

Bij eindvonnis zal de vordering tot vergoeding van buitengerechtelijke kosten worden afgewezen. Grolsch heeft nagelaten een voldoende duidelijke omschrijving te geven van de voor haar rekening verrichte buitengerechtelijke werkzaamheden. De kosten waarvan Grolsch vergoeding vordert, moeten dan ook worden aangemerkt als betrekking hebbend op verrichtingen waarvoor de proceskostenveroordeling wordt geacht een vergoeding in te sluiten.

De rechtbank zal de gevorderde wettelijke handelsrente over het toegewezen bedrag toewijzen vanaf 8 september 2008, nu daartegen geen verweer is gevoerd.

De rechtbank houdt iedere verdere beslissing aan.